1
No. 3017
Vrijdag 19 Februari 1926
40ste Jaargang
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Eerste Blad.
h
fjne p is
VERSCHIJNT ELKEN DINSDAG- EN VRIJDAGAVOND
POSTREKENING Nd. 52419.
De vervaardiging van de radiolamp.
H
J
Dit nummer bestaat uit
TWEE BLADEN.
Binnen land.
KRONIEK VAN DE WEEK.
Ned. Jaarbeurs Utrecht 9—18 Maart.
Voornaamste nieuws.
ft
SilOiJe;
Buitenland.
Voornaamste nieuws.
Ingezonden Mededeeling.
(9)
Provincie Nieuws.
Besmettelijke ziekten.
PHILIPPINE.
Ingezonden Mededeeling.
(33)
AXEL.
Electriflcatie van Axel.
DE ZEEUWSOHE KOERIER
Abonnementsprijs J.25 per 3 maanden,
of 4.50 per jaar, bij vooruitbetaling
Ac'.vortentiën 20 cent per regel, bij contract lager
Bureaux van Redactie en Administratie
OOSTKADE 218, SAS-VAN-GENT
Telefoon 15 Telegramadres: Koerier
zeer koopkrachtige
lezerskring
uitstekend geschikt
voor publiciteit
Na overleg met het Partijbestuur heeft de
Bociaal-demooratisohe Kamerfractie besloten de
bgeenroeping der kamer te vragen, ter bespreking
van een door haar in te dienen voorstel, waarbij
aan H. M. de Koningin ontbinding der Kamer
wordt gevraagd.
Ontbinding der Kamer derhalve nieuwe ver
kiezingen.
Het spreekt vanzelf dat de gedaohte aan
Kamerontbinding bg de S.DA.P. is opgekomen
bij de beschouwing van de moeilijkheden waarmee
de Kabinetsformatie gepaard gaat. Zg «net
derhalve verwachten, dat nieuwe verkiezingen
zulk eeu markante wijziging in de partijver
houdingen te zien zuilen geven, dat een nieuw
Kabinet daardoor als vanzelf wordt aangewezen.
Dd ironie vao het lot zon het mogeljjk maken,
dat juist op het oogenblik waarop de S,D.A P.
haar voorstel bij den voorzitter der Kamer
deponeert, de h8er Limburg mat zijn nieuwe
mannen achter de groene tafel plaats neemt,
waardoor elke basis aan het rooie voorstel
ontvalt. Dit eohter daargelaten vragen we oos
toch af, of dat voorstel van eanigen werkelijk
heidszin getuigt
Stel, het wordt door de Kamer aanvaard, wat
we voorhauds niet kunnen aannemen, en da"
.derhalve nog geen jaar nadat algemeene verr
kiezingen hebben plaats gevonden, nieuwe ver
kiezingen worden aitgesohreven op welke
belangrijke feiten kau man wijzen, die de
voorspelling van een aanmerkelijke wijziging in
de sterkte der versohilien ie partgen wettigen
Men zal er geen enkel kaanea toonen. Maar zelfs,
gesteld dat niet oQbsteekönende veranderingen in
de samenstelliog der fraoties het gevolg van die
verkiezingen zouden zijn, dat bij zoorbaeld de
drie rechtsohe fraoties de meerderheid zouden
verliezen, sterker nog, dat links in de mee-derheid
zon komen, wat de grootste optimist'ter linkerzijde
niet zal kunnen gelooven, zg'u dan de moeilijkheden
voor een Kabinetsformatie, die de politieke ver
houdingen van het oogenblik kenmerken, nit den
weg geruimd. Maar daar is geen sprake van. Die
moeilijkheden big ven precies dezelfde.
Als de S D A P. Kamerontbinding eisoht, dan
kan de werkelijke grond geen andere zgn, dan dat
zg de politieke moeilgkheden van het oogenblik
hoopt nit te buiten om een paar zetels meer
machtig te worden. Het komt ons evenwei voor,
dat daarin geen voldoend geldige reden is te
vindea, om nisawe verkiezingen uit te schrijven.
Ea zonder zulk een geldigs reden zal de S D. A P.
den constitntioneelen termijn dienen af te wachten
om op nieuwe zetelwinst uit te gaan.
Oas trof dezer dagen in een hoofdartikel in
„De Nederlander", het hoofdorgaan der Christelijk-
Hietorisohe partij, de volgende zinsnede
„Een politieke partg kan omtrent punten van
praotisch regeeriogsbsleld veel toegeven zg kan
zelfs geheel van inzicht veranderen. Maar als zij
De radiolamp, dat onmisbare hulpmiddel van
bijna iederen amateur, wórdt eigenlijk door de
moesten van ons ws! een beetje te oneerbiedig
behandeld. Onze profane vingers pakken een
nieuwen aankoop op dit gebied maar zelden nit
met zorg, die hom in hat lioht van zgn weten
schappelijke afkomst wel toekomt De radiolamp
ia voor velen zoo'n aUedaagsoh bezit geworden,
dat er maar zelden of nooit eens over nagedacht
wordt, wat er al zoo bepeinsd en bestudeerd is
moeten worden, aleer de industrie er in slaagde
dergelijke lampen te vervaardigen. Men beseft dit
eigenlijk pas, wanneer men eens een kijkje kan
nemen in de vervaardiging van de radiolamp.
Het allereerste onderdeel ervan, waaromheen
feiteljjk het geheele fabricageproces zich afspeelt,
is een stukje glazen buis van enkele centimeters
lengte. Eerst wordt het, draaiend langs gasvlam
men, verhit en aan het einde van een flensje, een
omgeslagen randje, voorzien (fig. 1). Vervolgens
wordt in weeken toestand het boveneinde plat
geknepen.
Ondertnssohen zgn de verschillende steun-
draadjes vervaardigd, welke straks de belangrijkste
onderdeelen der radiolamp znllen dragen. Deze
8teuudraadjes zqq vervaardigd van nikkeldraad.
Straks zullen zij in glas worden ingesmolten.
Maar hierbjj rjjst een moeilijkheid. Glas heeft
een auder uitzettingsooëffloent dan nikkel, zoodat
bij een eventueele temperatuurswisseling er eenige
■peling tussohen glas en metaal ontstaan lal. Hoe
transigeert op eenig stuk, dat haar beginsel raakt,
behoort zij zich te ontbinden. Zg verliest dan
haar levensgrond. De kwestie van het gezant-
schap bij het Vatioaan raakt onmiddellijk het
beginsel der Unie."
Znlks kan niet anders beteekenen, dan dat
volgens „De Nederlander", mannen als dr. De
Visser en mr. Da Geer de meest geziene
figuren in de Christelgk-Historische Unie nit
die partg behooren te verdwijnenwaar beiden
het gezantsohap bg het Vatioaan wilden hand
haven, tot instandhonding ervan wilden mede
werken. Wel eigenaardig is, dat van deze twee
werkelijk groote figuren in de Christeljjk-
Historisohe Partg de een lid is van de hoofd
redactie van „De Nederlander", terwijl enkele
weken vóór de verkiezingen van vorig jaar
diezelfde Nederlander propaganda maakte om den
ander met het minister-presidentsohap te-belasten.
In „Het Protestantsohe Zuiden" een ohristelgk-
historisch weekblad, dat o s. door het Kamerlid
Krgger als zgn spreekbais wordt gebraikt, wordt
openlijk op royement van mannen als De Visser
en De Geer uit de partg aangedrongen. De
christeljjk-historisohe Unie blijkt meer en meer
het instrument van anti-papietisohe domlré's te
gaan worden en we vreozen sterk, dat de breuk
met een onder dergelgken invloed staande partg,
definitief zal blijken.
Over de eerste maand des jaars hebben de
Rijksmiddelen rnim f 43 millioan opgebracht,
ongeveer 5 millioen meer dan de maandraming
en ongeveer f 2,5 millioen meer dan in Januari
1925. Dit ziet er heel mooi uit, maar men
vergete niet, dat de rjjwielbelasting, die uiteraard
in Janaari het grootste rendement geeft, voor
rnim f 4,5 millioen bg de opbrengst betrokken is
en dat nieuw9 belastingen als de verhooging der
tariefwet zich hebben doen gelden. Niettemin
mag het resultaat, ook wanneer men de posten
afzonderlijk beschouwt, gunstig worden genoemd.
Naar gemeld wordt is tot 8 Maart de gelegen
heid opengesteld voor het aanvragen zoowel van
driedaagsohe toegangskaarten ad f 1,50 als van
dagkaarten ad f 1. Beide soorten van toegangs
bewijzen geven reoht op een redactie van 50 pOt.
bij het nemen van een gewone enkele reiskaart
naar Utreoht, op den prijs van het terugreisbiljet
voor de driedaagsohe kaarten slechts éénmaal.
Da kaarten zgn persoonlijk en worden op naam
gesteld. Eohter kan één persoon meerdere kaarten
te zijnen name aanvragen.
Tijdens de beurs worden geen toegangskaarten
met spoorbons verstrekt.
Men denke er aan, dat kinderen beneden 16
jaar niet op de Jaarbeurs worden toegelaten
en dat Zondag 14 Maart de Benrs gesloten is.
Naar gemeld wordt heeft de Minister van
Finanoiëi dezer dagen beslist, dat kwitantiëa
voor nitkeering inzake faillissement vrg zgn van
zegelrecht.
In verband met het voorstel der S.D. Kamer-
fraotie tot Kamerontbinding is de Tweede Kamer
tegeg. Dinsdag 2 Maart a.s. bijeengeroepen.
De St. Radboud Stichting heeft ofiioieel bekend
gemaakt, dat aan de Ngmeeesohe Universiteit
geen ontgroening meer zal mogen plaats vinden.
Op de 41!, pCt leening Rotterdam 1926 groot f 12
millioen zal op de vrije inschrgviüg een belang
rijke reductie moeten plaats hebben.
gering deze meestal zal wezen, de buitenlucht zal
daardoor gelegenheid krijgen tot het inwendige
I
Volgens een bericht nit Tokio baart da
gezondheidstoestand van den Japansohen Keizer
ernstige reden tot bezorgdheid. Een groote menigte
komt dagelijks vóór den hoofdingang van het
paleis voor 's Keizers gezondheid bidden.
Te Barcelona is eene bende valsohe munters
ontdekt, die biljetten van 1000 peseta's drukten
en in omloop braohten.
De Fransche Kamer heeft eindelijk de fioanoieele
ontwerpen der regeering aangenomen nadat
Briand de kwestie van vertrouwen had gesteld.
De Mexioaansche autoriteiten zetten hun ver
volging van de Katholieke Kerk voort. Suooes-
sievelijk worden alle priesters, welke niet van
Mexioaansche afkomst zgn, uit het land gezet.
De Belgische Kamer heeft alle artikelen van
het wetsontwerp tot herstel van het finanoieel
evenwioht aangenomen.
In de Ver. Staten wordt de uitzetting geëischt
van meer dan een millioen buitenlanders op
grand van de immigratiewetten. Ter gedeeltelijke
uitvoering van deze deportatie zal men voorloopig
een orediet aanvragen van een millioen dollar.
Griekenland zal op 1 Maart a.s. het metrieke
stelsel invoeren.
Het Huis van Afgevaardigden in de Ver.
Staten keurde een orediet goed van 839,560,000
dollar ten behoeve van het Departement van
Oorlog.
In de provincie Zeeland heeft zich over de
week van 7 tot en met 13 Fdbr. één geval van
besmettelijke ziekte voorgedaan, n.l. roodvonk te
Zierikzee.
Zaterdag 13 en Zondag 14 dezer is door de
R -K. Tooneeivereeniging „Luctor et Emergo",
alhier een nitvoeriog gegeven ten bate van het
W atersn ood-oomit
Hoewel de vereeniging nog geen twee maanden
geleden het levenslioht heeft aanschouwd, heeft
ze het klaar gespeeld in een maand tjjds met
ongesohoolde, ongeroutineerde kraohten een
tooneelnitvoering te geven en het dient gezegd
dat de aotenrs in den dop een spel vertoond
hebben, waarlijk alle misschien povere
verwaohtingen verre overtreffend.^-
Het is te betreuren dat de belangstelling
's Zaterdags zwak was 's Zondags was de zaal
echter goed bezet.
Na den welkomstgroet van deD voorzitter werd
opgevoerd, het drama „Uitgeboet", spelende
tijdens de Kruistochten. De prachtige oostnmes
der lamp door te dringen en deze zal daardoor
onbruikbaar worden. Om dit te voorkomen heeft
men gezocht Daar een metaal, dat eenzelfde of
bgna dezelfde nitzettingsooëffioient heeft als glas.
Als eerste metaal komt hiervoor in aanmerking
platina. Daarnaast wordt voor radiolampen gebruik
gemaakt van een nikkeliegeering bekleed met een
dunne laag koper. Deze z g. „manteldraad" heelt
eveneens eenzelfie niuettingscoëffioient als glas.
Ia vernufcigo maohines worden de stukjes nikkel
draad op maat gesneden en voor zoover noodig
gelascht aan stukjes „mauteldraad". Id de groote
gloeilampen- en raiiolampeufabrieken geschiedt
dit lassohen op buitengewoon vindingrijke wijze-
Bij de gloailampeafabrioage moest men vroeger
dit lassohen met de hand laten doen; met behulp
vau fijne tangetjes werden de stukjes metaal dan
bij elkaar gevoegd. Het behoeft geen betoog, dat
een dergelijke arbeid slechts zeer langzaam
vorderde en een groote inspanning voor de oogen
beteekende Thans geschiedt dit maohinaal, niet
alleen vlngger, maar ook nauwkeuriger. De 6tukjes
draad op de juiste maat gesneden, worden
mechanisch tegen elkander gelegd, zoodat een
electrisohe stroom doorgang vindt en in een
draadwinding kan komen, die rond een week-
ijzeren kern loopt. Deze kern wordt daardoor
magnetisch en trekt door middel van een tuimel-
iurichting een gasvlammetje aan, dat de beide
draadjes aaneenlascht.
Van de ateaadraadjaa warden er een ze3tal in
een houder geplaatst'. Daar overheen words door
vaardige meisjeshanden het stukje platgekuepeu
Grossier: F. DE SMET, Oostburg.
gaven den spelen een indrukwekkend aanzien.
Roerend spel was oorzaak dat velen hun tranen
onmogelijk konden tegenhouden. Spontaan brak
na afloop eeu daverend applaus los als bewijs dat
de toeschouwers over het vertoonde uiterst
tevreden waren.
Direct na de pauze zong een jongen het
Kerstlied van Willy Derby en wel zoo keurig,
dat hg werd teruggeroepen en het eerste couplet
moest herhalen.
Tot slot en be3lnit volgde h»t blijspel „Tcoh
nog 'n snee door de neus", dat d« ittohspiereu
danig in oewt-ging bracht.
Heli, publiek is hoogst voldaan huiswaarts
gegaan, zoodat de tooneeivereeniging deze, hare
eerste, zoo uitstekend geslaagde, vertooning m rgk
schrift ia haar aan te leggen geschiedboek mag
neersohrgven.
Na een inleiding vau den heer J. C. Vink te
Axel werd aldaar Zaterdagavond in eeu openbare
vergadering een ziekenfonds gesticht met aan
vankelijk 98 leden-gezinshoofden. Besproken werd
de contributie en een regeling tot uickeering.
Het doel is hoofdzakelijk het uitkeeren det on
kosten wegens ziekte, enz. (doktersrekeningen)
na aftrek vau een gedeelte voor eigen risico.
Wegens de versohiliende, tamelijk uiteenioopende
meeningen werd een en auder overgelaten aan
een voorloopige commissie, die een ontwerp-
reglement en statuten zal aanbieden. Deze oom-
miBBie wra gekozen uit de druk bezochte ver
gadering en bestaat uit de heereu J. O. Vink,
voorzitter, W. P. de Jonge, secretaris, A. Th.
'c Gilde, A. van Monte en A. Pieterse.
(M. Crt.)
In de Dinsdag te Axal gehouden gemeenteraads
zitting werd, nadat een conferentie gehouden was
door den Commissaris der Koningin met een
oommissie uit Gedeputeerde Beaten en den
gemeenteraad, welke conferentie ook werd bgge-
woond door den direotsur der P.Z.E.M., deg hoer
Streefkerk ea den directeur der gasfabriek te
glasbuis geschoven, dat vervolgens door gas
vlammen gloeiend gemaakt ea dan dichtgeknepen
wordt. Aau de onderzijde smelt men tevens een
dun glazen buisje aau, teneinde na voltooiïag
der lamp deze luchtledig te kanuen pompen.
Wanneer deze oomöiaatie, het brugje genaamd,
weekgloeiend is, wordt er een weinig inent door
het bnisje geblazen, waardoor er een kiem gaatje
bovenaan ontstaat. Zoodoende is er, wanneer
eenmaal het „brugje" in den ballon gesmolten is,
toch nog bg het pompsn dar lamp een uitgang
voor de lucht uit deu ballon, over.
We zullen voor we verder gaaa, eerst die
steandraadjes eens wat nader bakyken. Zg' zgu
ondertnssohen op maat afgeknipt. Da bmeeasee
twee, de twee grootste, zy'a bestemd om den
gloeidraad te dragen. Daarom wordt aan beiden
een haakje gebogen (fig. 2). Aau net on ierstuk
van deze steandraadjes, das aan het manteldraad
zgn koperdraadje3 bevestigd, welke later voor
den stroominvoer moeten dienen. Van het stel
steandraadjes, dat daarop volgt, is er slechts eeu
van een stroomtoevoerdraadje voorzien. Zg zgn
beiden korthierop komt het rooster te staan.
Het rooster zelf is een spiraaltje van nikkeldraad,
bestaande uit gemiddeld een tiental windingen
(fig. 3). Met iedere winding is het aan een
tweemaal rechthoekig omgeoogen mkseidraad
gesoldeerd. Daas draad, eindigende in öwea pootjes,
wordt aan de steandraadjes geiascnt, zou, dat de
openingen op gelg'ke hoogte mst den bovenkant
der gloeidraadsteunhaakjes komen te liggen. Ook
bg de binnenste twee steandraadfes is er maar
