Firma Wed. E. J. HOEK,
Dokte C. DE DECKER,
De Russische Houthandel, ARNHEM.
Pater Ermann S. J.
Mr. P. Dieleman.
P. A. PEEREBOOM,
George van Peene,
iC.DEKQNINGTILIÏ
L. EVERSD1JK,
Teeuenhandel.
Heipalen, Dwarsliggers, Telegraaf-
Teleioon- en Perkoenpalen
GOOR.
to Westdorpe.
A dvortentiën.
Boomkweekerijen
i Telegram-adres: KOOIJ. Telefoon no. 41.
Advocaat en Procureur te Middelburg,
WIE RIN 6 E N.
Groothandel in Kreukels.
Gediplomeerde Tandarts,
Spreekuren:
van 9 tot 12 en van 2 tot 4,
Statiestraat 17
GENT (ZUID).
Een tweede gediplomeerde Tandarts
is aan bet cabinet gebeebt.
IRLEMÏ
Specialiteit in Trieot-
Sportkleeding.
Tricot-Turnbroeken en Turntricots.
Gricot-V oei balbroeken
Gricot-Voetbaltricots
Monsters op aanvraag franco.
Specialist Tandmeester,
Ottogr.cht 17, (bij de Yrijdagmarkt)
O n t.
Raadplegfingfen:
Behandeling eondeb pijn.
Speciale Vruchtboomen ir
Rozenculturen.
Rnim 18 Hectaren goed onderhonden
kweeberij bij station
KAPEr,LE-*ÏEgRMlV0P.
worden, ook gekyaitiseerd (dus bereid
|p tegen bederf) geleverd door
kat niet ait het tarief halen, dus ifit de belasting,
men noemde b.v. het successierecht, dat dan van
220 tot 660 pCt. zou stijgen moeten. Het
gevolg zou zijn wat eens de Fransche socialist
Jaurès zeide tot zijn partijgenooten „Als gij wilt
dat de pensioenen uit het erfrecht gevonden
worden zal ik mij daartegen verzetten, omdat de
kapitalistische productie niet zou verminderen,
maar de fabrieken van Roubaix en Rijssel in
puinhoopen zouden vallen." Spreker meent dat
de directe belastiugen zullen aangesproken worden.
Inzake de tarief wet handhaaft spr zijn meening,
die tot nu toe niet afdoende weerlegd is, dat het
een werkmansgezin met een zeer hoog loon op
niet meer dan f2,66 zou komen, als het volle
recht kwam. Daarom is 't een praatje voor de
vaak dat de kleine man 't zal te betalen hebben
en alleen uitgesproken omdat zekere Juni-
gebeurteDissen goed zouden uitvallen.
Resumeerde zegt spreker dat de inzet tot den
verkiezingsstrijd bestaat uit deze vier punten
lo. het behoud der openbare zedelijkheid of 't
verlies der daarvoor genomen maatregelen. 2o.
de vrijheid van het onderwijs of de Staatsscholen
3o. het kiesrecht voor huisvaders of ook voor
den man, die in de goot ligt; 4o. Sociale ver
zekering, die gereed is, waarvoor het brood klaar
is om gebakken te worden, of staatspensioen,
waarvan Troelstra in „Het Volk" verklaarde dat
het in lengte van dagen niet komen zou.
Plaats daarnaast het hooge beginsel, het levende
gelooven, het gehoorzamen aan God, óók in het
Staatsbestuur, en dan hebben we in naam van
den Hoogsten Wetgever het recht te eischen dat in
1913 elk katholiek rechts zal houden, wat er ook
kome (Luid applaus).
De heer B tart, voorz. der centr. Kiesvereeniging,
zegt den spreker dank voor zijne kernachtige rede
en weet dit ook te mogen zeggen uit naam der
vergadering, die zoo dikwijls door luid applaus
hare instemming te kennen gaf.
Zondag 30 Maart trad voor de afdeeling
Westdorpe van het Kruis verbond op de
Zeer Eerwaarde Pater Ermann S. J. Na door den
WelEerwaarden heer E. J. Adriaansens, kapelaan
te Westdorpe met eenige hartelijke woorden te
zgn ingeleid, verkreeg de eerwaarde en gevierde
redenaar het woord. Spreker begint met op te
merken dat hij zich geen illusies maakt omtrent
de aanwinst van nieuwe leden voor het Kruis-
verbond, maar is slechts gekomen om eens precies
uiteen te zetten wat de R.-K. Drankbestrijding
wil Hij hoopt te verkrijgen dat iedereen bij het
verlaten der zaal inwendig de verklaring zal
moeten afleggen dat de pater toch eigenlijk gelijk
had. Spreker constateert dat er nog velen zijn
die weinig of niets lezen aangaande deze beweging.
Voor dezulken leest hij uit „De Kruisvaan" eenige
citaten naar aanleiding van de eerste algemeene
vergadering op 5 Mei 1912 te Hulst gehouden.
„De Kruisvaan" noemde dien dag een mooien
dag. Zeeuwsch-Vlaanderen dreigde te verzinken
in het bieralcoholisme. Drinkideëen heerschen,
wat voor een. groot deel hierin zijn oorzaak "vindt
dat wethouders, raadsleden en tal van andere in
vloedrijken rechtstreeks bij den drankhandel zijn
betrokken. Op 5 Mei aldus „De Kruisvaan"
kwam de kentering, doordat de op initiatief van
kapelaan Binck van Oostburg in het leven ge
roepen commissie het eerst vergaderde. Die
commissie was noodzakelijk', omdat daardoor
contact verkregen werd, hetwelk tot nog toe door
het Hoofdbestuur niet voldoende kon daargesteld
worden met Zeeuwsch-Vlaanderen. Dien dag is
Zeeuwsch-Vlaanderen ontwaakt uitzijn dommeling,
zyn sluimering. Evenals in het overig Nederland
hebben ten aanzien der drankbestrijding de Zeeuwen
te lang gedut. Maar nu zullen door de samen
werking der Kruisverbonden en Mariavereenigingen
ook deze streken voor goed worden wakker
geschud.
In Nederland wordt ontzettend gedronken. Dat
is een nadeel voor het volk. Aan sterke dranken,
bier en wijn worden reusachtige sommen uitge
geven. Er zijn meermalen getallen genoemd. Spr.
zal zulks niet doen, maar wil liever de toehoorders
even laten zien hoeveel wij hier in Nederland
per jaar alleen aan sterken drank gebruiken.
Wanneer deze zaal geheel gevuld was met guldens
en spr. wilde deze medenemen naar Rotterdam
dan zou hij, als ieder man 3000 gulden droeg
daarvoor 20,000 mannen noodig hebben. En dat
is geen overdrijving U kent misschien den toren
te Utrecht, die heeft een belangrijke hoogte.
Welnu, zulke torens zou ik er met de guldens,
die Nederland jaarlijks aan sterken drank verbruikt,
1000 naast elkaar kunnen plaatsen. Ik neem een
papiertje van tien gulden. Een dun ding, 'k kan
er doorkijken. Welnu, van zulke papiertjes kan
ik van dat geld ook nog 10 torens maken. Dan
maak ik een ketting van de guldens. Met dien
ketting kom ik tot het uiterste eindje van Spits
bergen. Als men op de kaart kijkt, zal men zien
dat het verder ligt dan Sas van Gent. Met een
ketting van centen kan ik driemaal de aarde
omspannen. Nou vraag ik, zegt spr., of we dorst
hebben Want dit zijn feiten. Spr. gaat eenige
andere voorbeelden gevan. We konden van het
gela, dat Nederland elk jaar in sterken drank
omzet, elk pasgeboren kind een spaarbankboekje
met f 300 geven, elk huisgezin, eiken dag een
groot brood, en dan om den anderen dag één er
bg. Maar dat doen we niet, we drinkeu het
eenvoudig op. 20,000 oude mannen, die de hitte
van den dag gedragen hebben, konden van dat
geld een wekelijksch pensioen van f7 ontvangen.
Maar ook dkt doen we niet, we drinken liever.
Bg dat alles komt de vraag op de lippen Hoe
komt het toch dat we zooveel drinken De één
■egt: omdat er te veel herbergen zijn. Nu, we
hebben maar 3000 vergunningen boven het door
de wet vastgestelde aantal, een mooi bewijs hoe
prachtig die wet werkt. Ik weet ook dat de
bootwerkers in Rotterdam niet van 't werk
kunnen komen of ze loopen met hun neus tegen
•en herberg, 't Is dus waar, dat er te veel zijn.
Maar dat is de reden niet van den ontzettenden
invloed. De reden is dat het zoo lekker is. Als
het smaakte als levertraan zou 't niet zoo'n vaart
loopen. Maar 't is lekker. Niet in 't begin. Geen
sterveling, die den eersten borrel lekker vindt,
dat kaa ftiat. 't Gaat als met het rooken. Als je
als jongen begint te rooken, smaakt de eerste pijp
ook niet. Maar je houdt je goed. Zoo gaat het
ook met den drank. De eerste is slecht, tweede,
derde brandt ook nog, maar na 14 dagen smaakt ie.
Daar zit het gevaar. In dat eerste kleine glaasje
zit de dronkaard, ddarin, in dat eerste, zitten die
massa's ongelukkigen, en daarom zeggen wij
Weg ook met dat eerste glaasje. Van alcohol kan
je goed eten, je krijgt 't er warm van. Maar let
goed opdie warmte komt naar de opperhuid
omdat door den alcohol het bloed vlugger stroomt,
maar even later keert het bloed verkoeld terug.
Gebruik je 5 minuten vóór 5 uur cognac dan krijg
je 't warm, maar 5 minuten na 5 heb je al meer
kou dan tevoren.
Toen de drankbestrijding begon spr. herinnert
het zich nog goed stonden we gereserveerd
tegen het devies van protestanten en socialisten
„Sluit Schiedam". Maar nu hebben we het zoover
gebracht dat we mèt ben dien kreet aanheffen.
Dat is noodig, want tegen de 10,000 die matigen
zijn, staan evengroote getallen, die het niet zijn.
Daarom: laten wij er afblijven. De dokters ook
zéggen er niets goeds van. De sterke drank is
nergens goed voor en daarom is 't beter dat we1
zeggen Geen borrel meerMen zegt dat wij
overdrijven. Maar wie? 't Gaat bij velen als bij
den papa, dien spr. zeide „Kom in het Kruis-
verbond" maar van wien hij tot antwoord kreeg
dat hij zijn kinderen een voorbeeld gaf in matig
gebruik. Ik ben matig, zeide deze, en drink
dagelijks twee borrels, en 't is meer karakter
daarboven niet te gaan, dan afschaffer te worden.
Dkt voorbeeld gaf deze zijn kinderen. Maar 't is
later uitgekomen, dat zijn jongens in hun
universiteitsjaren bezweken en dronkaards werden.
Meen, beter, veel beter is 't af te schaffen. We
kennen de toekomst niet, en omdat velen alleen
niet de kracht hebben sterk te blijven, moeten
wij hen helpen uit Christelijke liefde èn een
voorbeeld zijn voor vrouw, kinderen, vrienden en
naasten. Daarom moeten we medehelpen den
slechten naam, dien wij katholieken op dit gebied
nog hebben, te niet te doen. Er is een tijd geweest,
dat kon gezegd worden „Hij is katholiek, want
hij drinkt"zulks moet veranderen in „Hij is
katholiek, want hij drinkt niet 1" (Applaus). Onze
kwade naam wordt beter. En protestanten
erkennen, evenals de socialisten, dat juist in den
katholieken godsdienst de groote kracht zit. Nu
zijn wij vóór en hebben anderen eerbied voor ons.
De Roomsche drankbestrijding is mooier dan
welke andere ook. Wij danken dit aan de negen
personen, die de beweging begonnen hebben, en
van wien spr. één moet noemen, namelijk priester
Ariëns. Die kon het niet dragen dat de socialisten
hem vóór waren. En aan deze eerste schaar is het
te danken dat de Roomsche drankbestrijding thans
over de 70,000 leden telt en wanneer wij de
100,000 bereiken is dit het mooiste feest voor het
katholieke Nederland. Zeg niet, ik drink niet,
maar ik word toch geen lid. Een leger moeten
we hebben. Wat zou men in den oorlog hebben
aan een soldaat, die naar z'n vrouw ging, en zeide
wel te zullen schieten als de vijand vóór z'n
raam komt En waarom blijven velen er buiten
Omdat het niet deftig genoeg isDe meeste
menschen in het Kruisverbond zijn eenvoudigen,
en daar wenschen zij niet bij te zijn. Maar spr.
wil het wel zeggen, dat hij veel meer houdt van
den eenvoudigen werkman, dan van de deftigen,
omdat de H. Jozef een eenvoudige timmerman
was. Zoo'n Kruisverbond zit iedereen inIs
zóó'n argument niet belachelijk in onze democra
tische 20ste eeuw Standen erkennen we, God
heeft ze gewild, maar we maken ze niet. De Kerk
heelt geen aparte preekstoelen, communiebanken
of biechtstoelen voor deftigen en anderen. Allen
één. Onze kracht zit in het volk. Vroeger zei men
dat de werkman 't meest drinkt. Niets van waar.
Hij drinkt veel, maar de anderen meer. Spr. heeft
op het eerste congres te Utrecht een jonge dominee
hooren verklaren dat de groote Vijver in Den
Haag het volume bevat van wat in de deftige
Witte Sociëteit wordt opgedronken. (Applaus).
Hierna onderbreekt spr. zijn rede. Alsnu worden
eenige muziekstukken ten gehoore gebracht en
een paar tooneelstukken opgevoerd.
Na de pauze zet Pater Ermann de rede voort. Spr.
wil thans iets zeggen dat van speciaal belang voor
deze streken is, n.l. aangaande het bier. Niet wil
hij iedereen geheelonthouder maken. Als spr. de
vraag stelde, welke de duurste drank is, zou men
antwoordenchampagne. Maar spr. wilde dat
geheel Zeeland dit hoorde Bier is een der duurste
dranken. Zoo'n glas van 5 cent is duur, ver
schrikkelijk duur. Men moet daar nu niet kwaad
om worden, want spr. kan 't niet helpen 't is
een feit. Er zit voedsel in, zeker, maar in een
glas melk ook van 5 cent, zit 6 of 7 maal meer,
zoodat men voor het voedsel in bier 35 cent te
betalen heeft tegen 5 cent in melk. Dit kan men
aan alle dokters vragen. En waEtr dit vaststaat,
zeg ik dat melk goedkoop en bier duur is. Voor
den dorst is bier goed, dat valt niet te ontkennen.
Nu moet men niet leelijk kijken, maar een geheel
onthouder heeft nooit dorst. Als men om 5 uur
bier drinkt, is de dorst weg, maar 5 minuten
nadien heeft men weer dorst. Dat noemen ze
nadorst, en zoo komt het dat die jongen in
Limburg van 25 jaar alle dagen 23 glazen bier
drinkt. Kijk hem maar eens aan flinke wangen,
gezette buik, gezond kleurtje. Wacht even, als
je in zijn huid dauwt, is die voos. Ik durf wedden
dat die jongen geen 60 jaar wordt. En nu zal
men zeggen, ik ken menschen, die flink drinken
en toch oud worden. Maar dan moet men eens
opletten wat die menschen voor de maatschappij
en de goede zaak doen. Daarvoor zijn ze niets
waard. Een geheelonthouder behoudt zijn fut tot
zijn laatsten adem. En daarom moeten we er nu
wel aan denken, nu de verkiezingen voor de deur
staan om onze christelijke regeering te behouden,
dat we het verstand helder houden. Verstand!
Waarom staat de mensch boven het dier Omdat
we verstand hebben. Daarom behooren alcoholi
sche dranken in tamelijke hoeveelheid verwijderd
te blijven uit de hersenen. We moeten daarmede
voorzichtig zijn. Als de studenten, in den groentijd
zooveel moeten drinken tot ze lijk zijn, zooals men
dat noemt, dan zijn ze ver beneden het dier. Zijn
geheele leven boven het dier blijven, dat is
geheelonthouding. Spr. haalt een voorbeeld aan
van een paar geleerde heeren, met wie hij op
souper was geweest, die stevig gedronken hadden.
Ze keerden per rijtuig huiswaarts en spr. zat als
nuchter mensch daarbij, maar wat onzin die twee
geleerde keeren uitkraamdenMet den alcohol
moeten we, o zoo voorzichtig zijn, omdat hij op
de hersenen inwerkt. Ge herinnert u den moord
te Zeist in 1907, waar een jonge boodschaplooper
werd vermoord. Hoe is het gebeurd? De jongen
moest om geld komen en zijn belagers hadden
afgesproken hem te bestelen en te vermoorden.
Maar toen hij kwam, schrokken ze ervoor terug.
Ze wisten echter dat hij terug moest komen, ze
namen eenige borrels en wat ze niet dorsten toen
ze nuchter waren, deden ze toen. Denk aan den
kleermaker te Amsterdam, die zijn drie eigen
kinderen vermoordde. Hij was geen drinker, maar
om moed te hebben voor zijn verschrikkelijke
daad, kocht hij eerst voor 50 cent jenever. Toen
kon hij zijn eigen kinderen om 't leven brengen
Eens heeft een dokter gezegd en, 't mag
misschien wat overdreven zijn, veel is er van
waar: een vader, die zijn kind een borrel geeft,
moest men in de gevangenis werpen. Dif> geachte
vergadering, staat vast: do jenever weg, bier en
wijn zeer matig, en kinderen tot het zestiende
jaar in geheelonthouding. Zeker blijft ,dan voor
het kind nog de mogelijkheid bestaan dat het op
den slechten weg gaat, maar 't gevaar is niet zoo
groot. Hoeveel slechts de drank sticht, vooral de
priester weet het. Spr. denkt aan dat mooie,
groote huis in Rotterdam. De menschen denken,
wat moet daar in die weelde, een geluk te vinden
zijn. Maar de wereld weet het niet, die man is
niet met zijn vrouw, maar met de sociëteit ge
trouwd. Het familieleven bestaat er niet meer.
Om dat alles moet ieder katholiek zeggen Er
moet op de een of andere manier een eind aan
komen. De roep in de drankbestrijding is thans
om meer geheelonthouders. In elk Kruisverbond
moeten er zijn die zich als voorbeeld willen voorop
plaatsen, die een moreelen steun willen geven
aan de anderen, dat is mooie, echte, katholieke
naastenliefde. En laat men na een half jaar of
een jaar geheelonthouder te zijn geweest eens zijn
portemonnaie voor den dag halen Spr. haalt als
voorbeeld aan een Rotterdamsch bootwerker,
die eiken dag twee glazen bier dronk, maar een
bléeke vrouw en zwakke kinderen had. Hij
kwam er toe die glazen te laten staan en in plaats
daarvan zijn zwakke huisgenooten eiken dag melk
te geven. Dat was andere liefde dan vroeger,
toen hij dagelijks zijn glazen bier dronk.
Allen moeten we aan de drankbestrijding mede
helpen, niet alleen door matig te zijn, maar ook
door lid te worden van het Kruisverbond.
Heusch, hot Kruisverbond. bestaat niet om de
60.000 dronkaards op te nemen, die bij de politie
bekend staan. Zeker, die willen we redden, en
we hebben het dikwijls al gezien hoe menschen,
door in 't Kruisverbond te komen, in plaats van
te vloeken en te tieren, zooals ze eerst deden,
later met vrouw en kinderen 't avondgebed baden.
De vrouwen dier mannen weten de waarde van
het Kruisverbond te waardeeren. We moeten
ons volk werkelijk matig maken Een matig
geslacht, en dit krijgen we alleen door eene jeugd,
die zonder drank wordt grootgebracht. Zelfs al
waren alle menschen geheelonthouders, ook dan
nog was het Kruisverbond noodig, om er voor te
waken dat we goed blijven. Zeg niet dat we
overdrijven. De Bisschoppen moedigen ons werk
aan en Paus Pius X zegent deze „ketterij"
want dat is het tegenwoordig ook alGeen
menschelijk opzicht weerhoude ons. Spr. eindigt
zijn rede met de hoop dat het Kruisverbond en
de Mariavereeniging te Westdorpe in voortdurenden
bloei mogen toenemen, dan zal Westdorpe een
prachtig geslacht krijgen. En beoefenen wij als
katholieken de drankbestrijding op de eerste
plaats uit liefde tot God, uit liefde tot Christus,
Die voor ons aan het Kruis heeft dorst geleden.
Werken alzoo, zonder overdrijving, èn het Kruis
verbond èn de Mariavereeniging want man en
vrouw moeten samenwerken zóó prachtig, dat
Westdorpe eenmaal als een der eerste genoemd
wordt in de Nederlandsche Katholieke Drankweer
(Luid applaus).
Na een welverdiend woord van dank, uitge
sproken door den WelEerw. Kapelaan Adriaansens,
zingt de vergadering het „Aan U, o Koning der
Eeuwen" van Dr. Schaepman.
Westdorpe's Kruisverbond mag met rechtmatigen
trots op dezen welgeslaagden dag terugzien.
Maandag trad Pater Ermann op voor de Maria
vereeniging.
is eiken ZATERDAG te AXEL te spreken,
bij J. v. d. BON, vroeger L'EclüseMahu.
'Opgericht 169Q.
wanneer voor
zien van boven-
staande Hana-
teekening in rood;
h
Haarlem.
Holland.
in alle kleuren.
in effen, twee en driekleurig.
van 8 tot 5 ure,
den Donderdag morgend niet.
Al.LE SLACR VAN KUNSTTANDEN
YOGH URT- BACTERIËN
herstellen maag- en ingewandenziekten
vernietigen de grondoorzaken van
vele ongesteldheden.
Anske L. Boomsma, Berlikum (Fr.)
vertegenwoordiger voor Nederland der
Yoghurt-Milhlr ad-preparaten.
