eeuwóe 3£erkbocle
r
tot ziens
Een „kans" die blijft
lukt
Hoofd-Redacteur Dr. DONDORP, Gapinge, Telefoon (01189) 14 70
Twee moeders
AFSCHEID
24 DECEMBER 1970
24e JAARGANG No. 25
„Ik worstel
en ontkom"
OFFICIEEL ORGAAN TEN DIENSTE VAN DE GEREFORMEERD KERKEN IN ZEELAND
Adres voor opgave advertenties en predikbeurtenLittooij Olthoff, Spanjaardstraat 47, Middelburg
Abonnementsprijs
5.per halfjaar
bij vooruitbetaling
Advertenties
25 cent per mm.
Bij abonnement lager
Losse nummers 25 cent
Drukkers-Uitgevers
Littooij Olthoff
Spanjaardstraat 47
Middelburg
Telefoon 01180-2438
Giro no. 4 22 80
Postbus 164.
En de herders
keerden terug
Lucas 220
Wonderlijke dingen hebben de herders van Bethlehem gezien en gehoord
Maar het duurde niet lang, of het was allemaal weer voorbij.
„Toen de engelen van hen heengevaren waren naar de hemel", was de
nacht weer even donker als alle andere nachten.
Ze hadden even - als om een hoekje - in de hemel mogen kijken, maar ze
hebben nooit meer in hun leven later een engel gezien of gehoord.
En toen na de kindermoord in Bethlehem Jozef en Maria met het Kindeke
verdwenen bleken, hebben ze van hen nooit meer enig spoor gevonden.
De herinnering bleef, maar wat doe je met enkele herinneringen
En ons Kerstfeest Is dat meer dan een mooie maar vervangende herinnering?
Zoals een bruidwier bruigom vóór het huwelijk plotseling stierf, zich later
herinnert, hoe mooi het wasen hoe mooi het had kunnen worden
Zoals die herders, die het grootste wonder echt hadden gezien en misschien
wel aangeraakt, weer heel gewoon verder moesten, alsof er niets was gebeurd.
Maar hoe kwam het dan, dat zo blij waren en blij bleven, ook toen alles
voorbij was
Dat ze God bleven loven en prijzen, kwam niet alleen van de fijne her-
innering die ze hadden, maar ook en vooral van de verwachting, die ze ge
kregen hadden.
Herinnering zonder meermaakt weemoedig.
En zonder verwachting is het leven hopeloos triest.
Maar de herders uit de Kerstgeschiedenis hadden - ook in de gewone
dagen van hun moeilijk leven -, een binnenpret.
Geen heimelijke vreugde, want ze hadden ook een taak een boodschap.
Ze hadden wat te zeggen tegen hun medemensen
De herders hadden wonderlijke dingen gehoord en ze hadden het grote
wonder gezien. In de Kribbe van Bethlehem.
Maar er is ook een wonder gebeurd in hun hart.
Ze zijn nml. gaan geloven, dat Christus, de Heer, de beloofde zoon van
David wezenlijk gekomen was. En dat bleven ze geloven, toen ze terug keerden
en later, toen er niets meer te zien was.
Dat bleven ze geloven, toen ze het zwaard zagen van Herodes de Kinder
moordenaar en toen ze de moeders van Bethlehem hoorden huilen,
ze nergens bang voor hoefden te zijn. Het was hun gezegd: „Vreest niet'
Geen mooie muziek en vriendelijke woorden zijn het wonder, dat mij in d e z e
wereld blij kan maken.
Maar het feit, dat de Heiland Christus de Heer, geboren is.
Dat is niet om lief en aardig te vinden, maar om voor te knielen.
God de Heer is bij ons gekomen. Hier, tussen de doornen en distels. Hij had
ons het paradijs uitgestuurd, maar is ons achterna gekomen.
En hoe
Als een medemens.
Als een mensenkinddat in doeken werd gewikkeld.
Dat is onze zaligheid.
Dat is het begin van het nieuwe paradijs.
En daarom keerden de herders terug, God lovende en prijzende om alles wat
zij hadden gehoorden gezien, gelijk hun gezegd was
A.D.
Als er ooit een vrouw geweest is, die
het moeilijk gehad heeft, dan was het
Eva.
In het paradijs was ze alle dagen blij
en gelukkig geweest: minnares bij de gratie
Gpds. Dat zij niettemin in haar val en
ongehoorzaamheid Adam meegesleurd heeft
is voor ons onbegrijpelijk. Het is mis
schien te verklaren uit het feit, dat ze toen
alleen maar minnares was en nog geen
moeder, die zorgend in de wereld stond.
Daar gaan twee gebroken mensen de
lege en vijandige wereld in. Maar ze
nemen de belofte mee,
dat uit hun bloed begint te groeien
en eeuwig tot Gods eer zal bloeien
een heilig Zaad.
dat door geen tyrannie vergaat
Maar de macht des bozen zal ver
breken.
Zo gingen zij beiden te samen.
Vele eeuwen later zijn er weer twee
jonge mensen met een belofte: Jozef en
Maria.
Maar wat Adam en Eva in leed en
moeite bij elkaar hield, dreigde dat men
senpaar uit één te slaan.
In de schoot van Maria, die zich aan
Jozef beloofd had, groeit nieuw leven.
Een leven, dat aan Jozef vreemd is, maar
dat Maria toch als vanzelfsprekend aan
zijn bescherming toevertrouwen wil.
Maar Jozef ervaart dat raadsel als een
vijandigheid, die zich tussen hen geplaatst
heeft.
Wat moet Maria het moeilijk hebben
gehad, met dat geheim, dat voelbaar en
zichtbaar menselijkheid werd in haar
lichaam
Duizenden vrouwen in Israël hadden
de moeder of de grootmoeder van de
Messias te worden, maar het ging hun
voorbij.
En nu, nu de vervulling van de belofte
er eindelijk is, brengt het zorg en ver
driet. Het breekt de eenheid tussen die
twee en Jozef weet niet beter te doen,
dan stil weggaan, bedroefd en teleurge
steld.
Ook Jozef heeft het moeilijk gehad
Maar als de engel in een droom ook
aan hem is verschenen en het grote won
der ook aan hem heeft geopenbaard, gaat
hij gewillig de weg, die God hem zal
wijzen. Hij offert zijn bruidsdag aan de
bruidsdag van de kerk.
Zo gingen ook deze beiden te samen.
Maar in Maria's hart zingt de jubel
van alle moeders. Van Eva, Sara, Hanna
en Elisabeth.
En van al die vrouwen, die geleefd
hebben in de grote verwachting.
Eva en Maria hebben beiden gevoeld,
hoe een zwaard door hun hart sneed bij
de dood van een zoon.
Eva staat verslagen bij het dode lichaam
van Abel. En zij ervaart de bezoldiging
van haar zonde.
Nog erger wordt haar leed door de
wetenschap: dat heeft onze eerstgeboorne
Kaïn, gedaan.
,,Eva hoorde een kreet.
En roerloos vond ze in het bloeiende
gras haar meest geliefde knaap. Purper
droop uit zijn doorkloofde slaap, als uit
een rijpe vrucht.
Haar moedermond, die kussend hem
wilde wekken uit zijn slaap, proefde bloed
als van een dier.
De wond verbond ze met haar hoofd
doek. Abels hond omsloop hen huilend
en klaaglijk blaatte een schaap.
Zijn ogen staarden wijd van schrik.
Zijn wang bleef koud.
Haar kind sliep nooit zo vreemd zo'
lang.
Voor 't eerst bleef Abel voor haar roep
stem doof.
Ze hoorde een ritselend suisen; het werd
haar bang.
En d'ogen opslaand, hoog in 't bomeloof,
zag zij fel flonkerende ogen van een slang.
(Hélène Swarth.)
Bij het lijk van haar kind was dit de
diepste ellende van Eva: het was haar
schuld.
Eeuwen later staat een andere moeder
bij haar gestorven zoon. En beide malen
was het de bezoldiging der zonde.
Maar de zoon des mensen stierf niet
alleen door de zonde maar ook voor de
zonden. Zijn bloed sprak betere dingen dan
het bloed van Abel.
Eva en Maria.
Eva gaat met Gods belofte op een
moeilijke weg. Maria gaat met de ver
vulling van Gods beloften eveneens een
zware weg. Maar de jubel van de engelen
zang in Bethlehems velden krijgt een echo
in het kruiswoord van de Here Jezus:
„Het is volbracht".
Dit woord verblindt de fonkelende
ogen van de slang. Hoe heeft Eva hier
naar uitgezien
Maar het doet maria door haar tranen
heen stralen van blijdschap, als zij herhaalt:
„volbracht; volbracht".
Want Hij die zij eens onder haar hart
gedragen heeft, heeft de zonde der wereld
gedragen, door zijn ziel te geven als een
losprijs voor velen.
Aan het begin der geschiedenis stond een
engel met een vlammend zwaard. Hij sloot
de toegang af tot het paradijs.
In de Kerstnacht verschijnen er legers
van engelen. Zij dragen geen zwaarden
en hun aanvoerder zegt: „Vreest niet,
want ik verkondig u grote blijdschap, dat
heden de Heiland geboren is".
En op de opstandingsmörgen in de hof
van Jozef van Arimathea, zit een engel
gemoedereerd op een grafsteen. Ook deze
engel zegt:
„Vreest niet,
want nu de Heer is opgestaan, nu
vangt het nieuwe leven aan;
een leven door zijn dood bereid;
een leven in zijn heerlijkheid".
Het laatste woord is heerlijkheid.
J.S.D.T.
De kans voor een abonnement op het
Zeeuwse Kerkblad is voorbij. Weer een
signaal dat niets blijft... hebben we de
kansen niet voldoende benut Een stukje
dank mag d'r wel af voor uitgevers en
schrijvers.
Ze hebben er toch wat in meegegeven.
Een „DON-dorp" heeft de laatste jaren
als een Spanjaard of Italiaan met z'n
,,DON"titel elk dorp een DONOR... als
een probeersel van een beetje transfusie
meegegeven, 't Was bedoeld als een
„DONum". Velen hebben er misschien
een kans of een geschenk uit gekregen.
Maar dit blad is dan JUIST op KERST
een „dona ultima"... „een laatste EER".
In de annalen zal er een typering van een
stukje kerkelijk leven blijven, zal het
voor het nageslacht een „even kijken naar"
nalaten „Leefden die „DON-Juans" in
die DON-DORPEN zó Misschien halen
ze er dan nog een kans uit.
Ja... tèlkens is KERST een hèrinnering
aan DE KANS. Je kunt nu uit 4 Kerst
liedjes een kans hebben door een jury
voor een boek voor wie het „beste" kerst
liedje geraden heeft...
Misschien hebben die twee schaapher
ders in Rome afgelopen week het beste
kerstlied gezongen tegen de barse gezichten
en dreigende ruggen van de gehelmde
soldaten met hun schilden in het barre
klimaat van telkens in 1970 dreigende on
rust. Een andere kant: de uitslag van de
winkeliersacties na 5 december geeft je een
kans, een verlate kans van de SINT door
de uitloting tegen de KERST op een prijs.
Wie wint de QUIZ De meesten hebben
„PÈCH".
MAAR Kerst is een KANS om de pech
tegen te gaan. Ik hoorde uit een vertaling
over Johannes 1 de woorden „allen, die
HEM aangenomen hebben heeft HIJ een
KANS gegeven om kinderen Gods te
worden". Ik laat die vertaling voor wat
het is, ik kijk naar dat woord „kans".
Die KANS is wereldwijd, want Hij kwam
tot Zijn eigen domein... Wie heeft hier
wat te vertellen over deze aarde dan HIJ
alleen Wat zijn we toch een grote
stommerikken die niet eens zien dat DE
GROTE KANS midden in onze wereld
ligt. En de oude versregel is het heimwee
van alle tijden voor mensen van verwach
ting, eenzamen, hopelozen, de sloebers, die
er geen gat meer IN zien.
Een studente stuurde een kaartje met het
„Zie dit nieuw geboren KIND" (met een
tekening, waarvan ik hoop dat die in dit
blad geplaatst kan worden). Ze heet
Jeane... en in die éne naam van 1970 rollen
de namen door de eeuwen heen die dit
ondertekende. Ziet U de uitdrukking
„De eeuwige repetitie" van de vrouw
die zich buigt over een kind in pijn en
blijdschap... uitgedrukt in die éne vrouw
MARIA... die in haar pijn ging zingen:
HOE HEILIG IS ZIJN NAAM! Ja en
dan elke moeder die door die NAAM
iets van de heiligheid mag tasten voor
haar kind DOOR dat éne KIND... als
haar kind roept om de vervulling van het
heimwee der wereld... waar miljoenen
sterven aan de grens van het land der
hoop en verwachting... LAAT moeders
bij moeders tezaam-... barirk-HART-ig-
heidverwachten.
Het blad verdwijnt... de ZIN blijft:
„Hij heeft DE kans gegeven". Hoe u het
ook draait of keert... hèbt u de kans ge
grepen Dat is geen lot uit de loterij.
Ds. Spijkerboer (studentenpredikant uit
Amsterdam) schrijft ergens er was geen
plaats voor HEM... maar we hebben NOG
geen plaats voor HEM... ook in onze mo
derne wereld niet... Waarom we geen
plaats voor elkaar hebben... een man
stierf bij zijn bedrijf op het „1 uur sta-
kingsgebeuren" omdat hij dat éne uur
niet verdragen kon... en de stakers keken
toe... 't Lag toch stil? Het was tussen
11 en 12 uur... Wat wilt u? MAAR HIJ
(LJj2
Wij komen weer uit, alle landen
naar Bethlehem, met lege handen
en knielen woordloos bij het Kind.
Wie voelt hier niet de schaamte branden
Bezwijkt niet onder schuld en schande
Wie heeft er niet te slecht bemind
Wel zijn we overeind gebleven,
een toonbeeld van een christelijk leven
maar - de eerste liefde was vergaan.
Veel is er uit elkaar gedreven
omdat men niet wist te vergeven
en spottend zag de vijand 't aan.
Toch willen we de stal betreden.
Gods vrede vinden, hier en heden.
Bewaar ons voor vertoning Heer
Als haat en kwaad niet wordt bestreden,
al wordt Uw Naam devoot beleden,
dan knielt elk tot zijn oordeel neer.
Rob ten Have
verschaft ZICH plaats in deze wereld OP
HET UUR dat het ons niet past.
Bent u een mens met DE KANS in UW
bezit... ALS uw bezit?
De oude Johannes zégt... we hebben het
getast mensen... en VANUIT JEZUS
klimt hij op tot „achter alle begin", waar
HET WOORD WAS, bij GOD WAS
én GOD WAS. En dat voor alle begin
kwam naar hier in alle tijden in de verhalen
van mensen ...ZICHTBAAR... De Wet
is door MOZES gegeven... wat je krijgt
kan je verliezen... 't glipt weg... Maar
genade en Waarheid zijn „GE-WOR
DEN". Het groeit in je... d.w.z. wat je
BENT raak je niet meer kwijt.
Komt in onze wereld van ONVER
STAANBAARHEID het LIED naar mor
gen van dit „NIEUW GEBOREN KIND"
over? De KANS ligt er... Als wij toch
eens wisten: Paulus zegt zoiets: als de
beheersers dezer eeuw geweten hadden
dat HIJ het was, HET was... zij zouden
HEM niet gekruisigd hebben.
Maar het geboren KIND, waarover de
schaduw van het KRUIS reeds viel is
NOCHTANS de énige KANS. Dat is
grijpen of d'r aangaan als HIJ komt. Dit
laatste is zéker Een kans bij een afscheid,
een cadeau bij het verdwijnen... een DON
OR om in leven te blijven.
W. J. Musch, Breskens
Omdat de uitgave van de Zeeuwse
Kerkbode gestaakt wordt, is er ook een
voorlopig einde gekomen aan de publi
catie van „Nacht in Zeeland".
Graag had ik verder verteld over Jan;
hoe die toevallig zijn mobilisatievriend
terug vindt.
En over de zeeuwse contacten van de
landelijke O.D. Over het gestolen per
soonsbewijs -; Het jodenkindje; Over ver
raad en arrestatie. Willekeur van de
Gestapo en over het meesterlijke tegen
spel van verzetsmensen naar aanleiding van
een zaak die in Zeeland begonnen was.
Misschien krijgt u dit hele verhaal later
te lezen.
Jan van Westhove.
Nu dit nummer het laatste is van de
Zeeuwse Kerkbode in zijn oude vorm,
wil ik hierbij allen hartelijk danken, die
mij wel eens bemoedigende briefjes hebben
geschreven. Ook allen, die dat niet ge
daan hebben, maar die mijn stukjes soms
toch met blijdschap lazen.
Vaak vooral in het begin ondervond ik
veel kritiek.
Soms vriendelijk, maar meest lelijk en in
vele gevallen anoniem. Bij sommigen lijkt
het gewoonte om bij verschil van mening
dadelijk te gaan schelden: Communist,
Vrijzinnig e.d.
Later bleef dit achterwege. Men vond
mij blijkbaar onverbeterlijk.
Dat is nu allemaal vergeten en vergeven.
Door goed en kwaad gerucht heen heb ik
het bijna vier jaar volgehouden.
Het verdroot mij wel, dat de kerkeraden
en de meerdere vergaderingen zo weinig
deden om de colportage te stimuleren.
Ik wil er daarom nog eens de nadruk op
leggen, dat een krant niet kan bestaan
zonder abonnees. Ook het Centrale Week
blad nietIn Zeeland stelt men het zeker
op prijs, dat men wekelijks de predikbeur
ten en het andete (niet-plaatselijke) nieuws
uit de kerken ontvangt.
Ik hoop zo van harte, dat u het C.W.
een kans geeft in Zeeland 'k Weet wel
veranderen is moeilijk, en je went heel erg
aan het uiterlijk van een blad, waar je
jarenlang op geabonneerd bent-, maar u
moet eens zien, hoe gauw u aan het C.W.
gewend zult zijn en hoe graag u de arti
kelen daarin zult lezen.
Bovendien zult u mij nog wel eens tegen
komen in het Centrale Weekblad. Wel
niet meer als A.D. maar met mijn volle
naam ondertekend, omdat ik in het C.W.
een der velen zal zijn, die meewerken.
Daarom groet ik mijn welwillende lezers
hartelijk, wens u allemaal veel blijdschap
toeGefeliciteerd met de geboorte van
onze Here Jezus En graag tot ziens.
Tot ziens in het C.W.
A.D.
