china
II* PE LUI*!
der geslachten
Stichting Steun Kerkbouw
Kort Verslag
COMMUNISME
cognito kan je niet werken... dat is
schijnheilig... maar gestalte geven
MOET.
Moge het ons doen bezinnen tot onze
opdracht, doen ZIEN het WAAG
STUK der kerk in de structuren met
een eigen structuur en niet te vrees-
Nu President Tito van Joego-Slavië
ons land heeft bezocht en wij deze com
munist zeer vriendelijk hebben ontvan
gen gaan we onwillekeurig het commu
nisme iets meer genuanceerd bezien en
we herinneren ons, dat de eerste chris
tenen alle dingen gemeen hadden.
Men praat wel eens over Christelijk
communisme, dat gevonden zou zijn in
de eerste gemeente te Jeruzalem. Het
is, voor wie lezen kan, niet moeilijk
te verstaan, dat van communisme hier
geen sprake was.
Alles hangt er maar van af, wat men
onder gemeenschap en onder commu
nisme verstaat. Het particuliere eigen
dom was er zeker niet opgeheven. Men
bleef vrij om over het eigene te be
schikken. Met zovele woorden zegt
Petrus dat 'zelfs tegen Ananias en Sap-
phira. Er was geen organisatie, die
boven de leden der gemeente stond en
die het beheer had over alles wat men
bezat. De glorie van het eigendom bleef
onaangetast.
Particulier bezit is geen diefstal ten
nadele van de gemeenschap, maar is
een mogelijkheid om die gemeenschap
te dienen. Daarvoor is juist de vrijheid
onmisbaar. Dat geeft het persoonlijk
karakter aan deze dienst. Natuurlijk
kan die vrijheid misbruikt worden. En
die wordt ook op een ontzettende
manier misbruikt. Wie bidt: Leid ons
niet in verzoeking, die bidt tegelijk:
geef mij geen rijkdom. En die verstaat
hoe iemand eens de voorbede der ge
meente - niet de dankzegging, maar de
van de classisvergadering te Goes.
10 SEPTEMBER 1970
1. Ds. v. d. Berg opent de vergadering
namens de roepende kerk van Wol-
phaartsdijk. Gezongen wordt Gez.
72 1, gelezen Matth. 6 13-20.
Ds. v. d. Berg doet mededeling van
de ernstige ziekte van Ds. Blokland.
In het gebed wordt voor Ds. Blok
land gebeden.
2. Onderzoek credentiebrieven: alle ker
ken zijn wettig vertegenwoordigd. Er
is één instructie. Het moderamen
wordt geïnstitueerd: Ds. Heuzeveldt
praeses, Ds. v. d. Berg le scriba, Ds.
Kramer assessor, Ds. v. d. Molen 2e
scriba.
3. De notulen van de vorige vergadering
worden voorgelezen en ongewijzigd
goedgekeurd en ondertekend.
4. Lezing van de gehouden correspon
dentie.
5. Ingekomen stukken.
aSchrijven van de Gen. Synode be
treffende de afvaardiging naar de
P.S. De Gen. Synode verzoekt bij
de afvaardiging een aanbeveling
te voegen.
b. De synode verzoekt aandacht te
besteden aan de inspraak van de
gemeenteleden in kerkelijke zaken.
c. Schrijven van de synode betref
fende de aanvullende opleiding
predikanten. De stageperiode
wordt vervangen door een bege
leiding in de eigen gemeente. De
begeleiding zal gebeuren door een
predikant van buiten de classis.
d. Schrijven van de synode betref
achtig voor „buitengaats werk". Want
ook de eigen plaats blijft een verant
woordelijkheid voor het krachtveld der
kerk.
Ds. W. J. Musch,
Ringlaan 29, Breskens,
Tel. 01172-1400.
voorbede - vroeg, toen hij plotseling
een erfenis uit Amerika verkreeg.
Zelfs in een gezin heerst geen ge
meenschap van goederen. Daar is niet
alles eigendom van vader en moeder,
maar leren kinderen reeds vroeg hun
eigendom op een christelijke manier te
beheren. Dat houdt in dat ze er zelf
de zorg voor dragen en dat ze er ook
mee- leren dienen en helpen.
Juist omdat er in de eerste christelijke
gemeente particulier eigendom was, was
er de mogelijkheid van hulp en liefde
dienst. Men diende de Here en diende
elkander in de liefde, zodat niemand
gebrek had.
Als alles van iedereen is, is het van
niemand. Communisme draait in de
praktijk altijd weer neer op staats
socialisme. Dan is alles van de staat en
iedereen is in dienst van de staat. Die
staat is de grote kapitalist, die alles
regelt en reglementeert. Maar de men
sen worden tot dossiers en tot nummers.
Natuurlijk moeten in een zondige
wereld een reeks dingen met dwang
worden geregeld.
Maar in de gemeente van Christus,
die in de grenssituatie verkeert tussen
deze en de toekomstige wereld, kan er
niets worden gedwongen. Liefde kan
nooit zonder vrijheid. Maar daarom is
die liefelijkheid ook zo ontzettend
kwetsbaar. En als wij ons tegenwoor
dige christelijke leven eens naast dat
van de eerste gemeente leggen, zijn we
wel zeer diep beschaamd.
A.D.
fend de nieuwe gezangenbundel.
Bijzondere aandacht wordt ge
vraagd voor de voorbereiding tot
het ingebruik nemen te zijner tijd.
Deze zaak wordt in handen van
het moderamen gegeven.
e. Schrijven van de Vrije Universiteit
met de mededeling van een ver
zonden protest betreffende de es
calatie van de oorlog in Indo-
China. De classis neemt met ge
mengde gevoelens kennis van dit
schrijven.
f. uitnodiging van de classis Goes
van de Herv. Kerk tot het bijwonen
van haar vergadering op 10 sep
tember. Ds. v. d. Berg heeft be
richt van verhindering gedaan
i.v.m. de eigen vergadering te zelf-
der tijd.
g. Adreswijziging van de kerk van
Wissenkerke: A. Boogaard, Bea-
trixstraat 2, Wissenkerke, Tel.
01107-208.
h. Schrijven van de kerk van Wol-
phaartsdijk, waarin zij de kerke
raden aanraadt wanneer zij een
voorstel aan de classisvergadering
willen voorleggen, waarbij de clas
sis een uitspraak over één of
andere zaak wordt gevraagd of een
bepaald besluit te nemen, dit als
een voorstel enkele weken voor de
vergadering aan de kerkeraden te
zenden. De kerken van de classis
spreken uit zich zoveel mogelijk
aan dit voorstel van de kerk van
Wolphaartsdijk te houden.
6. Rapporten. Bespreking van het rap
port: Kerk in perspectief is uitgesteld
i.v.m. afwezigheid van Ds. de Bruijne,
die de bespreking zou inleiden.
Ds. v. d. Berg vraagt aandacht voor
Evangelie onder Israël. Hij wekt op
deze taak van de zending niet te ver
geten.
De deputaten Evangelisatie hebben
niet kunnen vergaderen.
7. Benoeming deputaten.
Adreskerk: Wolphaartsdijk (stukken
te zenden aan Ds. A. v. d. Berg).
Actuarius: Ds. A. v. d. Berg.
Quaestor: Jac. C. Fossen, Vogelzang-
seweg 33, Goes, Tel. 01100-6183,
giro 56864.
Archiefkerk: Goes.
Archivarius: D. J. Rouw, Populieren
straat 14, Goes, Tel. 01100-6676.
Art. 17 K.O.: J. Versée, primus; J. C.
Fossen, secundus.
Art. 48 K.O.: voor de provincie: Chr.
W. Bras, Wemeldinge, pr.; J. Versée,
sec.
voor de classis: Chr. W. Bras: A. J.
de Kok, Scheldestraat 4, Lewedorp;
Ds. A. v. d. Berg, Postrekening 14902
t.n.v. Coöp. Boerenleenbank te We
meldinge.
Art. 53 K.O.: benoeming wordt aan
gehouden tot de volgende classis.
Geestelijke verzorging militairen: Ds.
A. Heuzeveldt, pr.; A. J. de Kok, sec.
Geestelijke verzorging zeevarenden
(koopvaardij): J. Meindersma, Goes,
Tel. 01100-5770.
Geestel. verzorg, schippers: Chr. W.
Bras, pr.; L. H. Floorijp, Kapelle-
Biezelinge, sec.
Zending: Ds. J. S. Seegers, pr.; Ds.
J. v. d. Molen, sec.
Evangelie onder Israël: Ds. A. v. d.
Berg.
Diakonale arbeid: benoeming wordt
aangehouden tot de volgende classis.
Kerkvisitatie: Ds. v. d. Berg; Ds. de
Bruijne; Ds. Kramer; Ds. Poelman; Ds.
Seegers.
Evangelisatie: Ds. van Aller, Ds. P.
Blokland.
Controle collecten: volgende classis
zal de kerk van Yerseke een benoe
ming voordragen.
Regeling vakaturebeurten: dhr. San-
dee, Oudelandseweg 16, Wolphaarts
dijk, Tel. 01198-386.
Zeeuwse Kerkbode: Ds. de Bruijne.
Commissies:
Ouderlingencursussen: Ds. v. d.
Molen; P. J. Balkenende, Kerkstr. 59,
Kapelle-Biezelinge; D. J. Rouw, Goes.
Hulpverlening ontwikkelingsgebieden:
Ds. Blokland; W. de Wolf, Kloetinge;
J. de Visser, Wolphaartsdijk; Ir. Ra-
Kennismaking met het Rode Boekje
doet wel begrijpen, dat het voor een
grote massa in China als evangelie
wordt aanvaard. China met een vierde
deel van de wereldbevolking, met zijn
duizenden jaren oude historie wijsheid
en verfijnde cultuur, was in de vorige
eeuw ander de zware druk gekomen
van het Westen, en ook de aan China
opgedrongen arbeid van Missie en Zen
ding werd door een ontwakende jongere
generatie gesmaad als „arm van het im
perialisme". De overwinning van Mao's
legers in 1949 bracht enorme verande
ringen en verbeteringen. China werd
een „grote mogendheid" die mee ging
tellen in de wereld, al werd het angst
vallig buiten de Verenigde Naties ge
houden. Corruptie, bedelarij en prosti
tutie werden uitgebannen. De armoede
werd teruggedrongen, en een betrekke
lijke welvaart verspreidde zich onder de
massa, door afschaffing van het groot
grondbezit, bevordering van lichte en
zware industrie, en door niet altijd even
geslaagde experimenten als de commu
nes en de „grote sprong voorwaarts".
Van het begin af aan was er een be
wogen zorg voor de massa. In 1944
schrijft Mao: „Wie zich met de massa
wil verbinden, moet de behoeften en
de wensen van de massa volgen. Alle
werk ten behoeve van de massa moet
uitgaan van de behoeften van de mas
kers, 's-Heer H. kinderen; Ir. Wert-
heim, Kloetinge.
Onderwegkerk: Ds. Noordhof; W.
van 't Sant, Kloetinge; R. Zandée,
Colijnsplaat.
Percentagecijfers: H. Dekker, Smits-
weg 18, Driebergen; J. C. Hamelink,
Hoofdstr. 107, Kortgene; J. Katsman,
Kerkstr. 13, Wolphaartsdijk; Jac. C.
Fossen, Goes, samenroeper.
Deputaten voor oecumenische zaken:
Ds. v. d. Berg, Ds. Blokland, Ds. v.
d. Molen, aangevuld met 2 ambts
dragers uit de gemeenten. De kerken
zullen voordrachten doen voor hun
benoeming op de volgende classis.
Commissie voor advies inzake pred.
traktementen (classicaal): J. J. van
Antwerpen, Middelburgsestr. 78, Goes
(samenroeper); A. J. de Kok, Lewe
dorp; R. J. Scheel, Wissenkerkepolder
12, Wissenkerke; P. J. Elenbaas, Pol
derweg 12, 's-Heer Abtskerke.
Deputaten ad examina: Ds. Kramer en
Ds. v. d. Berg.
Examinatoren: Exegese O.T. Ds. v.
d. Berg, pr.; Ds. v. d .Molen, sëc.
Exegese N.T. Ds. Seegers, pr.; Ds.
Poelman, sec.
Dogmatiek Ds. Terlaak, pr.; Ds. See
gers, sec.
Kennis H.S. Ds. Heuzeveldt, pr.; Ds.
v. d. Berg, sec.
Kerkgesch. en kerkrecht Ds. de Bruij
ne, pr.; Ds. Poelman, sec.
Ethiek Ds. Kramer, pr.; Ds. Blokland,
sec.
Ambtelijke vakken: Ds. v. d. Molen,
pr.; Ds. Noordhof, sec.
8. Volgende vergadering: 12 november,
19 uur. Zo nodig zal de vergadering
worden voortgezet op 19 november.
Roepende kerk: Yerseke.
9. Rondvraag. De steunaanvragen van
de hulpbehoevende kerken moeten
eerder dan in vorige jaren gebruikelijk
was, worden ingezonden i.v.m. een
efficiënter behandeling door de kerke
raden en de classis.
Ds. Tieleman vraagt om schriftelijke
rondzending van de notulen aan de
kerken. Besloten wordt, dat het mode
ramen en de kerken zich hierop nader
bezinnen, opdat op de volgende clas
sisvergadering een besluit kan worden
genomen.
10. Na lezing van de korte notulen wordt
de vergadering gesloten.
J. van der Molen, scriba II.
sa, en mag niet uitgaan van particuliere
verlangens, hoe goed ook bedoeld".
Ons oor wordt wel eens getroffen
door een bekende klank, zoals het
„semper reformanda". Mao pleit daar
ook voor in 1957: „Wij moeten ons
hervormen, nu en in de toekomst en
onophoudelijk".
Hij schrijft dit met het oog op de
verbetering van de levensomstandig
heden van een in economisch en cul
tureel opzicht achtergebleven natie om
die op te bouwen tot een welvarende
en sterke natie. Hervorming op religieus
terrein is er niet bij, want alle religie
is bijgeloof en behoort bij de reactio
nairen, die moeten worden weerstaan.
Als er iets van religie ter sprake komt,
dan wordt ze toch van glans ontdaan.
Frappant is dat, als Mao de oude
chinese parabel gebruikt van „de dwaze
heer die bergen verzette".
Deze dwaze wilde, geholpen door zijn
zonen, met een hak twee hoge bergen
afgraven, die hem het uitzicht beletten.
Toen een „wijze" hem bespotte, ant
woordde de „dwaze", dat zijn nage
slacht de arbeid zou voortzetten tot het
doel was bereikt. Ontroerd door zulk
een geloof zond de „Heer van Omhoog"
twee reuzen die de beide bergen op hun
rug namen. De toepassing van Mao is
dan, dat de Chinese Communistische
Partij twee bergen heeft af te graven,
genaamd imperialisme en feodalisme,
tot ontroering van de „Heer van Om
hoog", die niemand anders is dan de
grote massa van het volk van heel
China.
Tolerantie leek er te zijn in het be
ginstadium, met opname van godsdienst
vrijheid in de communistische grond
wet. Maar gaandeweg werd de anti
religieuze activiteit scherper en feller,
tegen Taoisme, Buddhisme, de Islam,
en de Christelijke Kerk, waartegen het
meest intens werd opgetreden. De
Rooms-Katholieke Kerk werd onttrok
ken aan de zeggenschap van het Vati-
caan; voorgangers werd verboden over
wederopstanding en wederkomst te pre
diken; de grote massa van de kerkge
bouwen werd in beslag genomen en
voor andere doeleinden bestemd.
Ondanks het vitium originis, de smet
op de oorsprong, door het bij handels
traktaat dwingen van China om missio
naire arbeid toe te laten, was er toch
een belangrijke christelijke kerk ont
staan en gegroeid, tot 1 van de be
volking voor de oorlog, 5 miljoen chris
tenen, waarbij vele aanzienlijken, zoals
Dr. Sun Yat Sen, de vader van de
revolutie in 1911, en Generalissimo
Chiang Kai Shek met zijn gemalin
Soong Mei Ling. Grote kerkgebouwen
waren er in de steden. Wij kerkten op
Kulangsu Amoy in een kerkgebouw met
1000 zitplaatsen, viermaal per zondag
gevuld.
De laatste slag werd toegebracht in
de Culturele Revolutie, najaar 1966.
Toen gingen de kerken die nog open
en in gebruik waren, ook dicht, en
sindsdien is de Kerk in China van het
oppervlak der aarde verdwenen. Onder
gronds, in huisgemeenten en kleine
groepen komt men nog wel bijeen.
Geestelijken die openlijk van anticom-
munisme blijk gaven, werden gevangen
gezet of naar de industrie verwezen
voor zware arbeid. Stellig zijn er ook
in China nog de „7000 die de knie niet
hebben gebogen".
(slot volgt)
In oktober 1969, dus nu een jaar
geleden, werd door S.S.K. een actie
gevoerd voor de bouw van nieuwe
kerkcentra. Als opbrengst van die actie
kon het respectabele bedrag van
3.500.000,— worden genoteerd.
Alle toegezegde bedragen zijn echter
nog niet ontvangen. Het gaat hier om
een bedrag van 15.000, Het sturen
van een persoonlijke brief aan hen die
hun toezegging nog niet of nog niet
geheel hebben voldaan zou een kostbare
zaak worden. Daarom vraagt S.S.K. hen
door middel van dit bericht om niet
langer meer te wachten met betalen
maar het beloofde bedrag thans over te
schrijven op GIRO 400200 t.n.v. Stich
ting Steun Kerkbouw, 's-Gravenhage
met gebruikmaking van de eigen giro
kaart.
Het motto van de actie in oktober
1969 was „Er is werk aan uw kerk.
Nu". Dat er in onze kerken inderdaad
nog veel werk is wat het bouwen aan
gaat, blijkt uit de door S.S.K. in de
periode oktober 1969 tot oktober 1970
verleende steun. Voor 49 projecten -
van grote en kleinere omvang - werden
bijdragen verleend tot een totaal van
1.876.200,—waarvan 339.000,— in
de vorm van leningen. Het hernieuwde
beroep dat S.S.K. nu een jaar geleden
op de kerkleden deed was dus zeker
op zijn plaats.
Deputaten S.S.K. vertrouwen er
graag op dat de nu nog niet betaalde
toezeggingen thans spoedig op giro
400200 zullen worden bijgeschreven.
en het Evangelie
door H. A. C. Hildering.
63)
door Jan Lourense
„Over een paar weken hebben we zekerheid,
mijnheer Israël. Ik heb wel moed. Hij heeft zijn
uiterste best gedaan en een ongekende volharding
getoond. U beleeft zeker wel plezier aan uw neefje,
of ik moet zeggen neef, want hij is in die ongeveer
vier jaar flink uit de kluiten gewassen", lacht
Verboom.
Verboom heeft, met twee collega's, Johan privé-
lessen gegeven. Alle drie de leraren zijn best over
vorderingen te spreken.
„Of we van die jongen plezier beleven! Hij wil
alles wel tegelijk doen. Ik moet hem dikwijls om
elf uur uit de bakkerij jagen, om aan de studie te
gaan. Niet omdat hij niet in zijn leerboeken wil
gaan snuffelen, maar omdat hij ook in de bakkerij
wil blijven. Twee dingen tegelijk gaat nu eenmaal
niet."
Kees vertelt lang niet alles. Tenslotte heeft de
leraar er niet mee te maken, dat Sanne geheel is
opgebloeid sinds Johan in huis is gekomen. Die
jongen kan er haast geen betere moeder aan
hebben. En Johan neemt haar goede zorgen in
dank af.
Het verwonderlijke is alleen, dat hij bijna niet
naar het ouderlijk tehuis taalt. Nu ja, er is vrij
geregelde briefwisseling met zijn vader en moeder.
En als die, met de beide andere jongens, een
paar weken in Domurg met vakantie zijn is Johan
daar ook van de partij, maar bepaald geestdriftig
komt hij er niet vandaan. Gaat er een kloof gapen
tussen de jongen en zijn allernaaste familie?
In elk geval kan hij niet met zijn broer Wilhelm
opschieten, dat heeft hij ronduit aan Sanne verteld.
Met Karl gaat het nog wel. Maar met Wilhelm!
Sanne heeft hem toen wel op tactische wijze de
les gelezen en gezegd, dat hij op de verkeerde
weg is, maar Kees kan er iets van begrijpen. Want
met Karl is nog wel te praten, maar Wilhelm is
in één woord een mispunt.
Die blaag van een H.B.S.-er (ook Karl is op de
H.B.S.) is meer Duitser dan Nederlander. Je moet
hem horen praten! Hij zal dat wel van zijn moeder
hebben, maar ook wel van Lieven, zijn vader.
Bijna heeft hij hevige ruzie gehad met Lieven.
Sanne heeft het weten te voorkomen en later ge
zegd: „Praat er niet over, Kees, die enkele keren,
dat zij hier in de zomer komen. Ik ben het geheel
met je opvatting eens, dat weet je wel, maar je
komt er toch niet verder mee. Er komt op die
manier maar verwijdering. Het is al erg genoeg,
dat Lieven niet meer op onze familiedag komt. Hij
heeft de laatste jaren telkens een uitvlucht. Reken
maar, dat Bella daar achter zit."
Ja, Sanne heeft gelijk. Kees weet het wel. Maar
als Lieven en Bella (en die blaag van een Wilhelm
doet dan op zijn manier mee!) er over praten
kunnen ze hem wel het bloed van onder de nagels
halen.
Zij verheerlijken Duitsland en het regime van
Hitier. Er is in de vier jaren sinds Johan naar
Middelburg gekomen is, heel wat veranderd in
Duitsland. De Nationaal-Socialisten hadden een
niet verwachte ongekende aanhang gekregen. Ze
waren al overmoediger geworden. En het was
zover gekomen, dat de oude Von Hindenburg de
teugels van het bewind uit handen had gegeven
en de macht aan Hitler had overgedragen. Dat was
nauwelijks een jaar nadat Johan bij Kees en Sanne
gekomen was.
Nadat Hitier de macht in handen had gekregen,
was het hek van de dam. Al werden er dan geen
bijzonderheden gemeld, wat bekend werd was al
erg genoeg. Er heerste dictatuur in Duitsland, niets
anders. De Gestapo ontstond, een politiemacht, die
uitsluitend tot taak had, tegenstanders van het
regime te arresteren. De ene Duitser vertrouwde
de ander niet. Je behoefde slechts een enkel „ver
keerd" woord te zeggen, of je werd verraden en
's nachts door de Gestapo van je bed gelicht...
Na de vrede van Versailles was Duitsland door
Geallieerde troepen bezet, onder andere het Rijn
land. Op de duur vertrokken die vreemde troepen,
waarbij de overeenkomst was, dat er geen enkel
leger, ook geen Duitse, meer zou komen. Hitier
lapte die overeenkomst aan zijn laars. Toen hij
enkele jaren dictator was, liet hij een flink deel
van het leger, onder veel fanfares en gejuich der
bevolking, het Rijnland binnen trekken en de
vroegere garnizoenen herstellen.
Lieven en Bella hebben dat de gewoonste zaak
ter wereld gevonden. Het Rijnland is toch zeker
Duits gebied? Nou dan? Ja, maar er was een over
eenkomst! Och wat, afgedwongen, toen Duitsland
verslagen en vernederd was. Zoiets is niet bindend.
In de ogen van Lieven en Bella konden de
Nationaal-Socialisten geen verkeerde dingen doen.
Het ging om het herstel van Duitsland, ho even.
Zo, zo, dus ze keurden het ook goed wat er met
de Joden gebeurt. Hun winkels worden geplunderd
en gesloten. Ze worden gearresteerd. Hun kapi
talen in beslag genomen. Het staat dan toch maar
in de krant!
Nu moet je goed begrijpen, Kees, "onderricht
Bella." In de eerste plaats zijn die berichten sterk
overdreven. Zuiver propaganda, om de nazi's zwart
te maken. Natuurlijk is er wel wat met de Joden
aan de hand. Maar dat kunnen de Nederlanders
toch niet snappen, omdat hier andere toestanden
zijn. Je moet weten, dat de Joden, bankiers, zaken
lieden en meer zulken de macht in handen hebben.
„Was alles treurig met elkaar. Ze moeten eens
een toontje lager gaan zingen."
„Nou antwoordt Kees," ik geloof, dat het de
bedoeling is de Joden uit te roeien. Dat lukt nooit,
want het Joodse volk heeft de beloften Gods. Maar
de Nationaal-Socialisten willen het. Ik heb wel
begrepen, dat in het program van mijnheer Hitier
de Joden verdwijnen moeten.
„Zij moeten in elk geval een toontje lager gaan
zingen," verzacht Lieven de uitspraak.
Het zou een slaande ruzie geworden zijn, die
Sanne had weten te voorkomen. Maar 't is wel
duidelijk, dat de' beide broeders mijlen ver van
elkaar verwijderd zijn.
(wordt vervolgd)
