jZieeuwóe 3Cerkbode
°v.
öe oude imtPAs
kerk en perspectief
Hoofd-Redacteur Dr. DONDORP, Gapinge, Telefoon (01189) 14 70
VOORBEDE
RECREATIE
Geknipt voor "U
OFFICIEEL ORGAAN TEN DIENSTE VAN DE GEREFORMEERD KERKEN IN ZEELAND
Adres voor opgave advertenties en predikbeurtenLittooij Olthoff, Spanjaardstraat 47, Middelburg
VI.
Koffiepraat en nog wat.
Zo gereformeerd zijn we nog wel, dat
we onder het kopje koffie-na-de-kerk
vaak met de preek, die we net achter
de rug hebben, bezig zijn. Nou, hoe
von-je 't vanmorgen Ik Man, je weet
dat ik niks van die zogenaamde aktuele
preken moet hebben, het is maar Viet
nam voor en Biafra na, en verder ho
maar. Om het eens ouderwets te zeg
gen: mijn ziel wil ook wat. Nee... stil
maar, ik weet best wat je wilt gaan be
weren, ik weet heus wel dat de kerk
niet buiten het gewone leven mag staan
en zo, maar als je zoals ik er elke dag
middenin zit en dan ook nog probeert
als christenmens er midden in te staan,
dan heb ik 's zondags een andere gees
telijke optater nodig dan jij met je rus
tig bestaantje in de studeerkamer, be
grijp je
Wat missen wij in onze kerkdienst
Kom er mee voor de dag Deze zinnen
stonden laatst met koeien van letters in
een plaatselijke kerkbode boven een
aankondiging van een vergadering,
waarop over de vormgeving van de
kerkdienst gesproken zou worden. Wat
missen we in onze kerkdienst De moei
lijkheid is dat de één niets mist en de
ander alles. Want met pro of contra
een preek met Biafra er in (om het nu
maar even zo simpel aan te duiden) is
de zaak niet bekeken. We moeten maar
eerlijk zeggen dat in het tegenwoordige
kerkelijke leven het zó is, dat de zon
dagse preek maar erg gebrekkig funk-
tioneert, ook al zegt drie-kwart van de
gemeente dat ze zo „genoten" heeft,
want met 't genieten van een preek is
nog niets gezegd, het begint pas daar
na.
Hoe komt het dat de preek niet zo
effectief is Omdat, wil zij effectief
zijn, zij afgestemd zal moeten zijn en
in zal moeten gaan op de specifieke
problemen waarvoor de gemeenteleden
staan en op de situatie waarin zij ver
keren. Maar dat kan eigenlijk nooit in 'n
voor de héle gemeente bestemde preek.
Natuurlijk, we kunnen zo'n, laten we
't noemen, ongedifferentieerde preek
niet missen, omdat zo'n preek ingaat
op dingen waarmee we allemaal te
maken hebben (denk maar aan de per
soonlijke verhouding tot God, of onze
verhouding tot de naaste). Maar willen
de gemeenteleden de betekenis van het
heil voor alle facetten van hun konkrete
levenssituatie duidelijk ervaren, dan is
er méér nodig dan zo'n (en daar komt
het vervélende woord weer) ongediffe
rentieerde preek.
Toch kun je niet de ene zondag je
speciaal tot die groep richten en op
de speciale problematiek van die groep
ingaan, en de zondag daarop met een
andere groep doende zijn, want dan zit
er steevast een deel van de gemeente"
in de kou. Nog daargelaten of elke
dominee, beter: of elke preker in staat
is zich diepgaand in deze of die vraag
stelling te begeven. Want bezig zijn met
specifieke problemen brengt de nood
zaak mee van specifieke deskundigheid,
en wie zou zo vrij durven zijn dat alle
maal van één dominee, die theoloog is
en niet meer (ook niet minder), te
eisen Daarom zullen we moeten uit
kijken naar de mogelijkheid van een
prediking, die zich voltrekt binnen het
kader van een bepaalde situatie of van
een bepaalde problematiek, niet plaats
van, maar naast de bestaande vorm van
preken. En dan komen we terecht bij
iets wat niet overal een goede klank
heeft: kategoriale groepen. Dat wil
zeggen, dat we de weg opgaan van
een preek voor groepen van mensen
die tot een en dezelfde kategorie horen.
Daar schrikken we een beetje van, want
we zijn alleen nog maar gewend aan
studentendiensten. Maar is de kerk niet
al lange tijd „kategoriaal" doende via
vrouwen- en mannenverenigingen
Goed, daar wordt wel niet gepreekt
(hoewel... maar deze kategorieën,
en we zouden de jeugd op haar clubs er
uit de Kerkbode van de Classes
Barendrecht enz.
KANTTEKENINGEN
Laatst hebben ze een papegaai uit zee
opgevist.
Terwille van één zo'n beestje kwam
de hele bemanning van de reddingboot
in aktie.
Erg dankbaar leek hij niet, want hij
vloekte hen behoorlijk uit.
Maar ja, daar kon 't beest niets aan
doen.
Dat hadden die „apen" van mensen
hem geleerd.
Wat een aandacht voor een beest.
Onwillekeurig denk ik aan de afge
lopen zondag.
Toen was het werelddierendag.
Heel veel „Fikkies" kregen een extra
stukje bief.
En veel „Minies" een schoteltje kitte-
kat.
En „Piet" vond wat extra zangzaad
in zijn bakje en een lint om de kooi.
En ook aan de dominees wordt elk
jaar gevraagd: wilt u eens preken over
de dieren
Dat is echt nog niet zo'n dwaas ver
zoek
Wie de beesten uit de bijbel bant
doet eigenlijk aan dierenmishandeling.
De schepping begint met een heel
wildpark.
En waarom moest die ark zo'n bak
beest van een boot zijn
Alleen vanwege de hele dierentuin,
die de Here God niet wilde missen.
En een kijkje in een mierennest is
wellicht zinvoller voor ekonomische
vooruitgang der maatschappij dan gloed
volle betogen in de Kamer.
ook bij kunnen tellen, zijn toch bezig
met bijbelstudie en met bezinning in de
„eigen" groep en waarom Omdat dan
de zaken beter tot hun recht komen, en
de bedoelingen meer direkt gehonoreerd
worden. Wet willen de koffiedrinkers
uit het begin van dit verhaal niet uit
elkaar halen, maar wél mogelijk maken
dat de kerkgangers in staat zijn een
op hun situatie rechtstreeks inhakende
verkondiging mee te maken.
Ze praten niet, maar werken alle
maal keihard
De os en de ezel bij de kribbe hebben
we er zelf bij verzonnen, maar 't is een
zeker feit, dat Jezus vóór zijn openbaar
optreden „bij de wilde dieren was"
(Markus 1 13)
't Is alsof Hij daarmee vast wil zeg
gen: Vergis je niet, mensen, Ik ben
gekomen om de hele kosmos te her
stellen.
De bijbel wil de mensen niet verlos
sen zonder de beesten.
Kijk niaar even naar de laatste dia:
Een koe en een berin grazen samen.
Een leeuw en een stier liggen samen
op het stro.
En een kind spelevaart op de rug van
een krokodil.
Natuurlijk wél even onthouden: baas
boven baas
Een mens staat boven het beest.
Als God de beesten uit de ark laat
gaan zegt Hij tegen Noach:
„De schrik voor u zij over al het ge
dierte der aarde; in uw hand zijn ze
gegeven".
Ik hoef geen enkele gewetens
wroeging te hebben over mijn karbo
nade, mijn leren schoenen en een mep
naar een mug, die me steken wil.
Apeliefde is nu ook weer niet nodig.
Als het nodig is om één mens te
bevrijden laat Jezus 2000 vette varkens
in het meer verdwijnen.
Wie zijn katten vertroetelt en een
kattekop is voor de kinderen van de
buren maakt niet alleen hun ouders
maar ook de Heer spinnijdig.
Hoe kan je nu als MENSEN - en
zeker als CHRISTENMENSEN - als
kat en hond leven
Dat is bij de beesten af J.W.
Wij bidden dat God de Synode de
wijsheid moge geven om in haar
vergadering de spanningen te ver
minderen en bijeen te houden wat
bij elkaar hoort.
Zomer '70 - Breskens
(slot)
Het is de vraag of de kerken de stij
gende last kunnen volhouden... er komt
een cultuur van recreatie en vrije tijd
naar voren, die niet alleen meer door
enkelen te dragen is... voor priesters en
predikanten een dubbel seizoen, vooral
ook omdat het eigen werk, zij het dan
wat verminderd toch blijft doorgaan.
Het zou een hoop verlichting zijn als
de gemeente werkelijk gemeente van
Christus was in dienstbetoon, frivoliteit
en woord. WAAR moet het anders van
daan komen... natuurlijk van HET
WOORD, maar door wie Men moge
voorzichtig zijn met zijn kritiek op het
oefenterrein der kerk ALS men zelf
niet oefent. De vraagstukken van de
vrije tijd en de besteding... of de
„VERVELING" worden steeds groter.
Men dénkt reeds voor de nabije toe
komst aan 2 dagen werken en 5 dagen
vrij. Wat een consequentie voor de
verkondiging der kerk. „En als de
grondslagen der samenleving vernield
worden... hoe kan men dan nog evan
geliseren" (opmerking nog van Ds. S.
G. de Graaf).
Het zal altijd wel een zoeken zijn
naar de plaats der kerk. Het is niet af
te schuiven naar de bedrijven, ook niet
naar de V.V.V.'s... allemaal mensen
die overbeladen zijn, alsmede de politie
...het verkeer
Ook de overheid denkt over dit pro
bleem, er zullen geschoolde mensen
moeten komen... hoewel men het in de
vakantie toch in het simpele speelse
vlak moet houden.
Maar met de mensen komen de
vraagstukken van de bedrijven, de in
dustrie, de visserij, de vervuiling van
lucht en water. Met de mensen komen
de leefgewoonten in het sexuele ver
keer, in de belaste huwelijken, de ver
dovende middelen... bijv. de DAM op
de camping... en je kunt er niet onder
uit.
Het is als bij de zending en missie:
diaconaat, ontwikkelingshulp EN ver
kondiging... het één zowel als het
ander... en het één kan het ander niet
doen noch omgekeerd. Maar het speel
se diaconaat moet zich richten op het
hart van de mens.
Daarbij zal de met vakantiekomende
Christen ook zijn of haar taak moeten
verstaan. Als wij in het krachtenveld
van de GEEST leven dan zal het gaan
om „léven of niet léven".
Wij constateerden na gesprekken
met tientallen dat de relatie blijft...
getuige het feit dat wij ook 's winters
seeds gebeld worden voor een week
einde of ontmoeting elders. Het is maar
de vraag... realiseert de mens zich op
nieuw de opdracht... en „kómt het
WOORD „GOD"... in ZIJN BE
STAAN nog óver En daarmede Zijn
gesproken woord vandaag.
Want hier komt ook steeds te feller
naar voren de confrontatie met de Bel
gische en Duitse kerken... De gesprek
ken met de Duitse predikanten zijn aan
de gang.
Als de Kerk zegt... zoals elders een
gesprek... wij hebben de grootste
moeite om het Instituut staande te
houden... begrijpelijk... en komen niet
meer toe aan de wereld rondom ons...
zal die wereld dat instituut wegspoelen.
De Kerken hebben hun vragen met hun
mensen met „2 of 3 woningen". Die
kerken kan je niet meer vragen om
steun... MAAR hoe groot moet dan
wel de verantwoordelijkheid zijn voor
de kerken... die de mens van de tweede
woning opvangen
En dat is helaas nog weinig te zien...
zoals in een ander rapport staat... in-
29 OKTOBER 1970
24e JAARGANG No. 17
„Ik worstel
en ontkom"
Abonnementsprijs
5.per halfjaar
bij vooruitbetaling
Advertenties
25 cent per mm.
Bij abonnement lager
Losse nummers 25 cent
Drukkers-Uitgevers
Littooij Olthoff
Spanjaardstraat 47
Middelburg
Telefoon 01180-2438
Giro no. 4 22 80
Postbus 164.
Neem uw matras op" zei de Here Jezus tegen de door hem genezen man.
Waarom mocht die man zijn matras niet liggen laten
Achtendertig jaar lang had hij als lamme gelegen in het zgn. ziekenhuis
Bethesda.
Dat was geen ziekenhuis in de zin die wij daaraan geven, maar een ver
zameling van zieken, blinden, ouden, stervenden, enz. Vrijwel niets werd er
gedaan ter genezing of ter verzachting. De aanblik van al die wrakken was
ontstellend en de lucht was er verschrikkelijk.
Naar die plaats van ellende gaat de Here Jezus OP DE SABBATH. Hij
loopt daar rond van de éne zaal naar de andere en doet er niets aan
HIJ LIJDT ER ONDER.
Hij lijdt meer dan wie ook maar van al die stakkers.
De dood kijkt Hem aan uit al die hopeloze levens. En de satan spot: „Zie
de mens".
Maar dan blijft Jezus staan bij de lamme, die daar net als zoveel anderen
op zijn matrasje ligt. Hij ligt dhar al heel erg lang.
Achtendertig jaar was hij ziek geweest, nog-wel door eigen schuld.
Voor hem was er geen hoop meer. In dit leven niet. En ook in de eeuwig
heid niet.
Deze man wordt door de Here Jezus genezen. El et wordt Sabbath in die
man zijn benen en in zijn ziel.
Later vindt de Here Jezus hem in de tempel, waar hij Gods Naam looft.
Maar waarom mocht die man zijn matras niet liggen laten
Dat was vast niet veel moois meer. Me dunkt dat het niet meer geweest
is dan een vies vod, niet de moeite waard om mee te nemen.
Waarom krijgt hij daarvoor toch een speciaal bevel
„Sta op - neem uw matras op en wandel"
Heel deze genezing is een TEKEN.
Jezus gaat in, in ellende der wereld, om die wereld te brengen tot het feest
van de eeuwige Sabbath.
Het Evangelie in deze geschiedenis is er niet pas, als Jezus die lamme geneest,
die éne temidden van honderden, die Hij liggen laat, maar het Evangelie is
reeds hierin, dat Jezus op Sabbath naar Bethesda gaat en al onze krankheden
op Zich neemt en Zich aantrekt. Als Jezus die ene geneest, is dit wonder
een teken dat het Messiaanse rijk gekomen is.
De Messias is aan het werk gegaan. Temidden van al het lijden, dat komen
gaat, wijst deze éne genezing naar de heerlijkheid die daarna komen zal.
De genezene mag daarom niet verdwijnen in de massa, maar moet met zijn
opgerolde matras op zijn schouders de aandacht trekken, leder zal hem nakijken.
Men zal hem aanspreken en vragen: „Waar gaat dat naar toe op de
Sabbath Want met 'n matras lopen sjouwen op de dag des Heren, is voor
een jood net zo ongehoord, als wanneer wij op zondag de verhuiswagen laten
voorkomen.
De genezene zal antwoorden dat Jezus van Nazareth hem gezegd heeft:
„Neem dat beddeke op", en dat hij na zo lange ziekte door Hem genezen werd.
En dan zal hij God verheerlijken en zo een wandelend teken zijn van het
Messiaanse werk. Maar door die matras komt ook voor Jezus Christus het
Messiaanse lijden dichterbij.
Want die man wordt natuurlijk betrapt.
En als hij Jezus de eer geeft van zijn genezing krijgt Jezus bij de oversten
van het volk de schuld van 's mans overtreding van de Sabbathswet.
Het is daarom dan ook dat ze Hem vervolgen (vers 16).
Dat matje behoort bij het teken.
Het maakt het wonder van de genezing tot een Messiaans signaal, dat
publiek in Jeruzalem gegeven wordt. q
(HET RODE BOEKJE)
r~
Toen ik het land zag,
en de stad rook,
dacht ik: O God,
wanneer zal uw toorn over de vervuilers komen?
Uw schepselen zitten vol DDT,
uw uitspansel is zwart van roet.
En het water, dat gij eens deed wemelen van
gedierte,
beweegt nu alleen maar door stankgas-bellen.
O Heer, dat de vervuiler stikke,
dat hij zwemme in zijn eigen stookolie,
dat hij zijn eigen afvalwater drinke,
dat hij hysterisch worde van zijn eigen lawaai,
dat hij omkome in looneisen,
en dag en nacht gekweld worde door de
concurrentie.
Omdat hij uw schepping minacht,
de mensen hun levensvreugde ontneemt,
moge hem dit overkomen, ja nog erger.
Maar gij, o Heer,
zijt een genadig God.
Het is alleen uw goedgunstigheid,
dat astma nog geen dodelijke ziekte is,
dat het volk nog niet aan loodvergiftiging lijdt,
dat er in Pernis nog geen rampen gebeurd zijn.
Daarom bid ik u,
schenk uw Heilige Geest aan hen,
die plannen tegen de vervulling maken,
opdat zij goed en rechtvaardig werk doen
en goedkope en eerlijke middelen vinden.
Dan zal uw schepping weer zuiver worden,
en uw knecht weten, dat gij uw aarde niet
verwaarloost.
DIK VONK
