eeuwóe
3£erkbode
cantate
Laten wij er iets aan doen
C /eL
y
EN VERDER
Pinksteren 1970
HoofcURedacteur: Dr. DONDORP, Gapinge, Telefoon (01189) 4 70
A
28 MEI 1970
23e JAARGANG No. 43
OFFICIEEL ORGAAN TEN DIENSTE VAN DE GEREFORMEERDE KERKEN IN ZEELAND
„Ik worstel
en ontkom" Adres voor opgave advertenties en predikbeurten Littooij Olthoff, Spanjaardstraat 47, Middelburg
Abonnementsprijs
5.per halfjaar
bij vooruitbetaling
Advertenties
25 cent per mm.
Bij abonnement lager
Losse nummers 15 cent
Drukkers-Uitgevers
Littooij Olthoff
Spanjaardstraat 47
Middelburg, tel. 24 38
Giro no. 4 22 80
v.J
Zingt de Hete een nieuw lied. Ps. 98 1.
In de oude kerkelijke kalenders hadden alle zondagen een naam. Een daar
van staat hierboven: „Cantate", dat betekent: Zingt. Die naam is ontleend
aan het eerste woord van Psalm 98:
Zingt een nieuw lied voor God, de Here,
want Hij bracht wonderen tot stand"
Wij worden opgeroepen om buitengewoon blij te zijn en om te zingen van
de wonderen, die God gedaan heeft en doet en doen zal.
Hij is de levende God, die bepaalde dingen doet in de geschiedenis. Die
dingen noemen wij wonderen.
Welke
Want wij verheugen oris niet in God-in-het-algemeen, maar in Zijn daden.
Wij moeten dus weten, wat voor daden dat zijn. We moeten die immers
bezingen
Welnu, die wonderen zijn, dat EI ij Zijn heil heeft bekend gemaakt en Zijn
gerechtigheid heeft geopenbaard en dat alle einden der aarde dat te zien
krijgen.
Want God liet Zijn volk niet in de steek.
Elij kwam Zijn beloften na.
EI ij is trouw.
Zijn naam is Here.
Niet alleen Zijn volk heeft het aanschouwd. Maar ook de hele wereld. Alle
einden der aarde.
Wat hebben ze dan gezien
Wat hebben wij gezien
Wij hebben de Here Jezus gezien.
We hebben diens kruis gezien en we hebben zijn lege graf gezien.
Dat is de gerechtigheid en het heil, dat God heeft geopenbaard.
En daarmee is een nieuwe tijd begonnen.
Jezus Christus heeft de zonde en de rottigheid, de angst en de dood over
wonnen.
De dood is zijn prikkel kwijt want die prikkel was de onvergeven zonde.
Nu is de dood echter een wesp zonder angel.
En wij kregen daardoor uitzicht op die nieuwe wereld, die in Openb. 21
beschreven wordt. Zó wordt de wereldals God komt
Als de dichter van Ps. 98 daaraan denkt, raakt hij in extase.
„Laten de bergen jubelen en de stromen in de handen klappen.
Want Hij komt.
Zingt, zingt een nieuw gezang den Here, die grote God die wonderen doet":
Goede Vrijdag.
Pasen.
Nieuwe hemel en aarde.
Dat is het heil van het Koninkrijk, dat we met steeds nieuwe liederen bezingen.
De blijdschap gaat van mond tot mond.
J.C.D.
Mensen beneden de vijfendertig,
sympathiek, dat jullie warm loopt voor
een betere samenleving Dat jullie op
komt voor het lot van politieke ge
vangenen en verdrukte minderheden.
Geef de ouden maar van katoen als
ze traag zijn. En de kerken, wanneer
ze onrecht verzwijgen of goedpraten.
(Hieronder vind je overigens een
oproep van de Raad van Kerken in
Nederland, die er niet om liegt, wél om
daden vraagt).
Dat er reden is voor onbehagen, on
gerustheid, protest, actie, méér dan voor
een feestroes, we zijn het met jullie
eens.
Maar zeg nu geen onbekookte dwaas
heden. Daarmee verspeel je een stuk
sympathie
Een jonge man wordt op de Dam
geïnterviewd. Waarom hij wél ijvert
voor(ik weet niet meer wat), maar
zich van de herdenking distantieert
Vlot komt het antwoord: ,,Ik zie
helemaal geen reden om hoog op te
geven over onze vrijheid.
Want wat voor vrijheid hébben we
We leven toch nóg in een paterna
listische en kapitalitische samenleving
Dat vind ik echt niet om de vlag uit
te steken
Zulke woorden klinken voor ieder,
die nog heugenis heeft aan '40—'45,
als woorden van een kip zonder kop.
Ze bewijzen dat je er niets van weet
Nu zul je dit verwijt vaak horen en het
beu zijn. Wij ouderen zullen ook nooit
helemaal duidelijk kunnen maken hoe
er toen geleden, gestreden en gebeden
is. Wat we toen allemaal voelden, dach
ten, hoopten, deden
Niet erg. Laten we dat over en weer
erkennen. Ook ouderen kunnen irri
terend doormeieren. Ouderen, die
alléén maar aan toen denken, die alle
problemen van vandaag met de ogen
van gisteren bekijken, of die de nood
van 1970 met methoden van 1940
willen bestrijden, zijn een gevaar.
Maar omgekeerd, wanneer jullie
denkt, dat je een .paternalistische"
oude heer, die tegen inspraak is en wat
autoritair redeneert, op één lijn kunt
stellen met een nationaal-socialistische
Ortskommandant of zelfs maar een
Untersturmbannführer, dan maak je je
belachelijk.
Werkelijk, wij hebben tegen de
beesten gevochten. Tegen de bestiali
teit in zó georganiseerde perfectie en
op zó onmetelijke schaal, dat zelfs de
grootste gruwelen van vandaag de
martelaren in Griekse kerkers, de jacht
partijen op Braziliaanse indianen, de
concentratiekampen in Siberië, de blanke
dictatuur in Rhodesië, de economische
uitbuiting in Latijns Amerika, de anti-
zionistische hetze in Rusland daarbij
vergeleken verbleken.
Dat is geen reden om de armen over
elkaar te slaan en te zeggen: wat hebben
we het goed.
Maar dat is wél voor duizenden
Nederlanders een reden en houden
jullie dan even begrijpend en eerbiedig
je mond om de handen te vouwen
en nóg eens te danken voor de be
vrijding van toen.
Voorts, lees Presser, Anne Frank,
De Jong, Bonhoeffer, Overduin, Goll-
witzer... Lees en probeer althans een
beetje te weten waarover je praat!
Mensen boven de vijfendertig, hebt
u uw ogen open
Als we niet oppassen, lijdt de wereld
binnen 25 jaar weer onder een golf van
fascisme. Zo niet binnen 5 jaar.
Diktatuur krijgt zelden kans in een
land, waar elk aan zijn reccht kan
komen. Alleen daar waar stelselmatig
onrecht in stand wordt gehouden broeit
verzet. Daar dreigt machtsovername en
diktatuur van links. Öf, daar wordt het
verzet steeds hardhandiger onderdrukt
en ontstaat een diktatuur van rechts.
Het is een fatale keten van geweld
tegen geweld. Jezus heeft gezegd: „Wie
het zwaard opneemt zal door het zwaard
vergaan".
Er is maar één mogelijkheid om tot
werkelijke en duurzame vrijheid te
komen. Dat is de weg, die door een
levend geloof in Christus wordt ge
baand: de weg van solidariteit, ge
rechtigheid, offer.
Daarom moeten christenen zich snel
beraden op concretisering van deze der
de weg.
We verwachten een nieuwe stimulans
van het evangelisch politiek beraad",
dat onder auspiciën van de Raad van
Kerken in Nederland op 23 september
begint. Dit is géén nieuwe partij of
werkgroep. Het wordt ook niet door de
bestaande partijen of politieke actie
groepen voorbereid, maar vanuit de
kerken. Door hen, die het evangelie van
Jezus Christus plaats en invloed in de
samenleving willen geven, nationaal'
en internationaal. We wensen allen,
die met de voorbereiding bezig zijn, van
harte wijsheid, en zegen op hun werk.
Het is broodnodig, dat we elkaar
vinden, vóórdat alle evangelische inspi
ratie in partij-politieke verwarring on
dergaat en de (contra-)revolutie van
rechts of links toeslaat.
De Raad van Kerken riep ons op om
ons op de vijfde mei te bezinnen op
de vrijheid.
En te denken aan hen, die in onvrij
heid (in welke vorm dan ook) leven.
Er is, helaas, nog heel wat onvrijheid
op de wereld.
En lang niet allen die onvrij zijn,
zitten in de gevangenis.
Een vluchteling is óók onvrij. En
een man of vrouw die lijdt onder rassen
discriminatie eveneens.
Om van de velen die door de on
rechtvaardige verdeling van geld en
goed in de wereld al levenzeer onvrij
zijn, maar niet te spreken.
Het is goed deze bitterheid te mengen
met de blijheid en dankbaarheid om
onze herwonnen vrijheid.
Christenen, die vanuit het Evangelie
geleerd hebben te geloven in die ene,
ondeelbare wereld die Gods wereld is,
zullen de onvrijheid van hun broeders
en zusters, waar dan ook, niet met een
schouderophalen mogen afdoen.
We zullen ons moeten afvragen, of
wij wellicht medeschuldig zijn aan hun
onvrijheid.
En wat wij kunnen doen om hun
onvrijheid in vrijheid om te zetten.
Zodat ook zij reden hebben om feest
te vieren
De projekten die de Raad van Kerken
het Humanistisch Verbond, de NOVIB,
de Nederlanudse Jeugdgemeenschap,
Unicef en Unesco aan ons hebben
voorgelegd, passen volledig in de ge
dachte „vijf mei, dat is: vrijheid, ook
voor de anderen
Kinderen in Israël en India, vluchte
lingen in Soedan, Vietnam en Mozam
bique zullen ervan profiteren. Slacht
offers van apartheid en andere vormen
van rassendiscriminatie worden gehol
pen. Politieke gevangenen in een groot
aantal landen.
Via giro 252424, Amsterdam, t.n.v.
Comité „Vrijheid, ook voor de ander
Of via een kerkcollecte, of andere in
zameling.
Laten we denken aan de ander.
Die ook vrij wil zijn, die ook vrij
moet zijn.
Laten we er iets aan doen
25-24-24.
(Amsterdamse Kerkbode.)
D. v. S.
Ons land herbergt een grote ver
scheidenheid van allerlei mensen. Van
ouds hoort het bij de structuur van ons
land dat er ruimte is voor verschillen
in zienswijze en manier van leven. Dat
is het waardoor Willem van Oranje de
vader des Vaderlands werd: hij heeft
zich ingezet voor een samenleving die
ruimte gaf zowel aan Rooms-Katho-
lieken als aan Protestanten, aan huma
nisten en vrijdenkers. Dat was in zijn
tijd haast revolutionair, de verdraag
zaamheid die er borg voor stond dat
ieder in vrijheid kon leven, zonder angst
voor vervolging op grond van geloof
en godsdienst.
Daardoor is het vanaf de tijd dat
Nederland nog niet veel meer was dan
een verzameling van steden en ge
westen zo geweest: een saamhorigheid
ondanks grote en ingrijpende ver
schillen. Ook in de tijd dat het calvi
nisme de toon aan gaf, waren er streken
waar zowat heel de bevolking rooms
was en bleef en ontwikkelde Amsterdam
zich tot groot Mokum, een europees
Jeruzalem, centrum van een bloeiend
Joods-religieus leven. Dat kon alle
maal.
Vrijheid van godsdienst. Het is
typerend dat men tegenwoordig spreekt
over "vrijheid van zienswijze en van
meningsuiting. Een overzicht van de
verscheidenheid die er op dit brede ge
bied in ons land aanwezig is, blijkt
er niet te zijn. Wel is er een poging
in deze richting: het programma „ziens
wijze" voor de televisie. Daarin pro
beert men iets te laten zien van wat er
zoal in ons land gelooft en gedacht
wordt. Het is verrassend om daar naar
te kijken, omdat dit ons van een aantal
vergissingen verlossen kan. Zeker van
dit misverstand, dat wij zouden denken,
dat er een ongeloof zou zijn in de vorm
van een leegte. Dat mensen alleen
zonder God zouden kunnen leven. Het
blijkt dat er dan een andere „vulling"
ontstaat, iets waar men zijn ongeloof
in onder brengt, een systeem, een ideaal,
een houvast in een onrustige wereld.
De mens is een religieus wezen en het
bloed kruipt waar het niet gaan kan.
Ongeloof wordt tot een modern heiden
dom, omringd met grote woorden en
een eigen ritueel.
Heel sterk is dat zichtbaar in de
„rage", die door ons land trekt: de
astrologie. Waar merkwaardig, juist
die dingen in naar voren komen, die
velen als het meest aanstotelijke van het
christelijk geloof, vurig bestreden en
verworpen hebben. De leer van de ver
kiezing, omdat ons leven bepaald wordt
door de liefde en leiding van God, onze
Hemelse Vader. Wat heeft men daar
tegen geprotesteerd: alsof de mens niet
mondig zou zijn, niet zelf verantwoorde
lijkheid droeg en in eigen keus de weg
zou kunnen gaan die voor ons ligt.
Ons werd fatalisme verweten, een
slavenmentaliteit, die ervoor terug-
diensde eigen lot in eigen hand te
nemen, maar al te graag bereid tot
onderwerping. Dat er bij deze ver
wijten veel wanbegrip zit, is duidelijk,
oordelen die uitgesproken werden nadat
men slechts met een half oor geluisterd
had. Velen zijn namelijk gestruikeld
over obstakels, die niet bestaan maar
die men zelf eerst heeft opgeworpen.
Uit verzet tegen een God, die ons zou
regeren door wat Hij over ons be
sluit. (Iets dat ik in het Evangelie
nergens lees; God regeert ons door zijn
Woord en Geest, door zijn genade en
liefde)
Uitgerekend dit fatalisme, dit onder
worpen zijn aan wat over ons en zonder
ons beschikt is, dat is de kern van
wat in de astrologie wordt geleerd. Als
een ongeloof waar zoveel „geloof"
ebecLa^ene'jjLncj-
Ik had zó graag ook beter willen worden,
Ik had zó graag genezen willen zijn,
Ik heb toch óók gebeden, fel en vurig
Om de verlossing van verdriet en pijn
Ik heb de and'ren langs mij heen zien gaan,
Bevrijd, gelukkig met een opgeheven hoofd;
Ik heb ook geprobeerd toen op te staan.
Het ging niet, Heer, heb ik soms niet geloofd
Laat twijfel, Héér, mijn moede hart niet prangen,
Hoe kan ik ziek zijn zonder U
't Geloof in beterschap deed Gij mij niet ontvangen,
Maar tóch, Heer Jezus-mijn, geloof ik vast in U
J. Fockens-Merkelijn.
Hit het „Leidse Kerkblad"
voor nodig is, dat het lijnrecht in strijd
is met wat tegenwoordig aldoor ge
zegd wordt over wat het kenmerk is
van de mens van deze twintigste eeuw.
Omdat de moderne mens zo zelfstan
dig zou zijn dat hij deze onderworpen
heid niet verdraagt. De mondige mens
die inspraak eist, het recht om zelf te
beslissen in volstrekte vrijheid. Men
zegt: dat neemt men niet meer; dat
huwelijken in de hemel gesloten worden,
dat een mens niet sterft voor zijn tijd
en dat onze toekomst ligt in Gods hand.
Plots blijkt dat deze moderne mens
kennelijk niet zo modern is als velen
beweren.
Dat horoscoop-trekkers handen vol
werk hebben om met in wezen oer-oude
middelen, de mensen te vertellen, wat
er over hen in de sterren staat. Allerlei
mensen, ook die waarvan je het echt
niet verwachten zou, kunnen je ver
tellen, dat ze een ram zijn, of een weeg
schaal en wat dat bëtekent voor hun toe
komst. Weekbladen geven een overzicht
over wat rammen wel en niet doen
moeten, welke gevaren hen bedreigen
en wanneer hun kansen op succes het
grootste zijn. Het wordt gelezen ook
Er is vraag naar. Velen houden er
rekening mee en stellen belangrijke be
slissingen uit ómdat de sterren zeggen
dat dat moet. En dat alles omdat er
een stralingsinvloed zou zijn, die be
slissend is over het leven van de mensen.
Op grond van theorieën, die elke grond
missen en die voor ieder die in staat is
om na te denken, met recht „uit de
lucht gegrepen" zijn. Modern heiden
dom. Een opgevulde leegte, omdat men
sen niet leven kunnen zonder houvast,
zonder God.
Wat zit daar weinig troost in Want
het is kei-hard, zonder ontferming,
zonder liefde. Het licht van de sterren
is koud en laat de mensen ook in de
kou staan. Maar wie zich, al is het maar
een klein beetje, verdiept heeft in wat
er gaande is in onze tijd, die weet, dat
het onzin is als men praat over de
„moderne" mens. Ondanks alle groot
spraak heeft hij een klein hart, dat on
rustig is, op zoek naar troost en moed
en kracht. Velen zoeken het verkeerd,
vergeefs en komen bedrogen uit. Augu-
stinus heeft gezegd: onrustig is ons hart,
tot het rust vind in U, o God. Wie op
Hem vertrouwt zal niet beschaamd uit
komen. Wat ik niet begrijp is dat velen
de voorkeur geven aan de zwijgende
sterren. Dat ze daar wel naar luisteren
willen, daaraan gehoorzamen willen,
onredelijk en onbegrijpelijk. En niet
luisteren willen naar God, die tot ons
spreekt, die ons roept, ons troost en
zegent. Het ongeloof is raadselachtig
omdat er meer achter zit, Christus noemt
hem: de leugenaar van den beginne.
J. P. D.
Opnieuw vierden we het Pinkster
feest, en hoorden we het verhaal van de
uitstorting van de Heilige Geest. Is
het alleen maar een verhaal over iets
wat 2000 jaar geleden gebeurd is Is
de Heilige Geest een werkelijkheid nü
Is de aanwezigheid en de werking van
de Heilige-Geest dan ergens merkbaar
in het leven van de Kerk en van de
christen In de Handelingen lezen we
meermalen, dat iemand vervuld was,
van de Heilige Geest; dat was dus
blijkbaar ergens aan te werken, zonder
dat dat direkt overdreven of extatisch
was. Het is voor ons een vraag, die ons
dikwijls bezig houdt.
Tijdens het afgelopen winterseizoen
hebben we intensief kontakt gehad met
de plaatselijke gemeenten van de Kerk
in Rwanda, meer dan ooit voordien.
In het kader van het vormingswerk
hebben we een cursus opgezet onder
de titel: „Een levende Kerk". In elke
plaatselijke Kerk werd deze cursus ge
durende drie dagen gehouden, met als
deelnemers ouderlingen en diakenen. De
eerste dag van elke cursus was gewijd
aan het werk van de ouderlingen. Daar
werden vragen behandeld als: wie is
de opdrachtgever van de ouderling,
aan welke voorwaarden moet een ouder
ling voldoen, wat zijn de taken van de
ouderling, hoe moet hij staan tegenover
de leden van de Gemeente en hoe staan
deze tegenover hem Concrete vragen
van Kerk-zijn komen hier aan de orde
vanuit de praktijk van het ouderlingen-
werk.
