Boeken zijn geen luxe
ik m ones
jHitóen
Dr. J. ft Becker
der geslachten
KAR 1 SIM BI xxv
Kerknieuws
Attentie
U bespaart uzelf f 2.50
VERGRIJZING
VAN DË
Nieuwe Catechismus van de rooms-
katholieke kerk in Nederland een ge
heel andere visie geeft op de euchari-
satie dan de leeruitspraken van Trente.
De rapporterende commissie van de
gereformeerde synode reageerde hier
op met de opmerking, dat de Heidel-
bergse Catechismus zich ook inderdaad
richt tegen de leer van het concilie van
Trente en dat die leer door Rome nog
steeds wordt gehandhaafd. Niettemin
kan, aldus de commissie, met dankbaar
heid vastgesteld worden dat in de
Nieuwe Catechismus meer bijbelse ge
dachten naar voren komen. Met het
oog hierop achtte de commissie het ook
Het percentage jongere predikanten
(25-35 jaar) is de laatste tien jaar in
de gereformeerde kerken sterk terug
gelopen. In 1959 telde men 246 predi
kanten in deze leeftijdsgroep. Dit
waren er in 1969 nog maar 116. Het
percentage jonge predikanten in het
geheel van het predikantencorps is
daarmee in tien jaar gehalveerd, name
lijk van 27 procent in 1959 tot 13,1
procent in 1969.
Deze cijfers zijn ontleend aan een
publikatie van het bureau Kerkopbouw
van de Gereformeerde Kerken over de
predikantsvoorziening in Nederland.
Tegenover de dalende cijfers voor jonge
predikanten staat een procentuele toe
name van het aantal predikanten boven
55 jaar. Zij vormen thans 29,1 procent
C. Vonk: De doden weten niets.
Uitg. Wever, Franeker,
120 blz. ƒ7.90.
Lezing van dit boekje vereist wel
enige theologische kennis en belang
stelling. Het handelt over wat de
schrijver noemt: de oudste christelijke
leugen (Gen. 3:5), en wat daarmee
samenhangt (dichotomie, onsterfelijk
heid, tussentoestand, wedergeboorte,
wederopstanding e.d.).
Ds. Vonk (Vrijgem. predikant te
Schiedam) wijkt in z'n exegese nogal
sterk af van de onder ons gangbare op
vattingen. Nu is dat op zichzelf niet
erg. Wél erg is, dat hij bepaalde teksten
pasklaar maakt voor zijn betoog (bijv.
in 2 Cor. 5 8 de toevoeging ,,bij Chris
tus' wederkomst").
Ook laat hij, al is het aangedragen
tekstmateriaal overvloedig, o.i. niet de
héle Bijbel spreken (Joh. 11:25 v.).
Overigens - de eerlijkheid gebiedt
ons dit te zeggen - bevat dit vlot ge
schreven boekje ook heel wat waarde
volle opmerkingen. Maar ondanks dat
kunt u het, zonder uzelf al te zeer te
benadelen, gerust laten waar het is: bij
de boekhandel.
J.v.L.
Riet Tigchelaar: Het hoogste woord
(N.T. I).
Boekencentrum Den Haag,
112 blz., 4.90.
Dit modern geïllustreerde boekje be
vat 37 korte Bijbelverhalen.
Heel geschikt voor de lagere scholen
en om als kinderbijbel thuis aan tafel
te lezen. Niet alleen de kinderen, maar
in dit opzicht gewenst, dat de gerefor
meerde kerken onderzoeken of het niet
nodig is tot een eigentijdse belijdenis
te komen, die rekening houdt met de
huidige situatie.
Aan het verzoek om de Heidelbergse
Catechismus te wijzigen, besloot de sy
node niet te voldoen. De stukken wor
den doorgegeven aan het studiedepu-
taatschap voor vragen rondom de bin
ding aan de belijdenis. Het is namelijk
mogelijk, zo overwoog de synode, dat
er tegen de genoemde uitspraak van
de catechismus nog meer bezwaren zijn
dan alleen dat zij „een tijdgebonden
karakter draagt".
van het totale predikantencorps. In
1959 was dit 25,7 procent.
De vergrijzing is het sterkst in de
provincie Groningen. Hier is 42,5 pro
cent van de gereformeerde predikanten
ouder dan 55 jaar. Tien jaar geleden
wat dit nog maar 26,7 procent. De enige
provincie waar het percentage predi
kanten boven 55 jaar terugliep was
Zuid-Holland. Hier was het in 1959
namelijk 30,5 procent en in 1969 was
het verminderd tot 27,8 procent.
Het bureau Kerkopbouw noemt deze
ontwikkeling bijzonder verontrustend en
vraagt zich af of geen onderzoek moet
worden ingesteld naar de oorzaken van
deze vergrijzing. Hierbij zou ook de
vorming en opleiding van predikanten
moeten worden betrokken.
stellig ook de ouderen zullen ervan ge
nieten. Gun uw gezin dit fijne boekje
Het is z'n geld (nog geen vijf gulden)
beslist waard
J.v.L.
De oude man van Hoy.
Figuren en landschappen door
Gerard Rothuizen.
Uitgave Kok te Kampen,
150 blz., 10 foto's, ƒ9.75.
Die Gerard is natuurlijk Prof. Dr.
G. Th. Rothuizen, hoogleraar in Kam
pen. Hij schreef een prachtig boek voor
de fijnproevers. 22 essays over onder
werpen uit het grensgebied tussen
literatuur en theologie. Ter typering
noem ik de namen van Burns, Eliot,
Kafka, Dylan Thomas, Wolkers, Van
het Reve.
De zware kost wordt afgewisseld
door een luchtiger menu, als hij schrijft
over Bruins Slot, Churchill, Koningin
Wilhelmina e.a. Maar in alles blijkt
een belezenheid, een interesse en een
zelfstandigheid van oordeel om diep
respect voor te hebben.
Wat nuttig, maar ook fijn, om onder
deze professor theologie te studeren.
A.D.
Vergeet het maarMarjan.
Iris Vets (fleurige meisjesboeken)
Nel Veerman.
123 blz., geïllustreerd, ƒ3.95
(gebonden)
Een lief boek voor lieve meisjes van
12-16 jaar.
A.D.
Bij het begin van het nieuwe jaar
willen we u via deze Flits een gezegend
1970 toewensen. We willen trachten u
ook dit jaar op de hoogte te houden van
het werk, dat u en wij hier te doen ge
kregen hebben. We zijn er van over
tuigd, dat dat werk niet minder zal
worden. Integendeel. Wanneer men u
in de gebedsbrief vraagt God te willen
danken voor vele dopelingen, dan is dat
waarlijk het enige niet, dat u kunt doen.
De dank mag wel vooropgaan, maar
met klem zouden we willen vragen
vooral te blijven bidden voor de Kerk,
die deze mensen toch maar moet blijven
begeleiden en moet opvoeden, ze de
konsekwenties moet leren van het chris
ten-zijn.
Immers, wanneer u met uw kleine
kinderen aan het doopvont staat, dan
is daar allereerst de dank aan God,
maar toch ook tevens een vurige bede
om kracht deze doop waar te maken.
Hier worden weinig kleine kinderen ge
doopt. Het zijn meest volwassenen en
dan met 50 of 60 tegelijk. Deze mensen
hebben bewust gekozen. Ze willen bij
de Kerk horen. Maar waarom
Velen zijn op dit punt echt nog hele
maal aan het begin, en moeten nog tot
christen opgevoed worden. En hoe kan
de Kerk die overvloed van dopelingen
verwerken, laat staan opvoeden. Wan
neer u alleen maar God dankt, dan be
seft u niet, dat er in de loop van 1970
evenzoveel christenen naam-christenen
geworden zijn om allerlei redenen van
maatschappelijke aard. Hier ben je
christen of heiden, en dat laatste stem
pelt je tot iemand, die beneden de maat
is. Belangrijke posten staan voor chris
tenen open. Is dat, omdat europese
christenen, overigens goedbedoeld, een
groot aandeel hadden in de snelle voor
uitgang van het land
Dr. Becker gaat onze provincie ver
laten. Hij heeft na 40-jarige dienst zijn
emeritaat gekregen, maar gaat gewoon
door in Oostzaan (N.H.). Vroeger
heette dat: hulpdiensten verrichten.
Maar hij wordt geen hulpprediker -
dit stadium is Dr. Becker voorbij -,
maar hij wordt dominee van de zeer
kleine (gescheurde) gemeente van
Oostzaan.
Het bewijst in ieder geval dat hij nog
behoorlijk fit is. 15 jaar heeft hij in
Nieuwerkerk gestaan en in het Zeeuwse
kerkelijk leven zijn partij meegespeeld.
Wij willen hem ook danken voor wat
hij voor de Kerkbode heeft gedaan. Zijn
stukjes getuigden van studie en vroom
heid.
Ik zal u niet vermoeien met een ver
slag van de afscheidsdienst met een
lange lijst van sprekers, die allemaal
zo ongeveer hetzelfde zeiden. Maar ik
wil u wel vertellen, dat zeer duidelijk
was, hoe Dr. Becker werd gewaardeerd
en werd geliefd door iedereen en in
iedere kring.
Dat is altijd zo geweest.
Bij de eerste ontmoeting maakte hij
een beetje verlegen indruk. Hij was
altijd zeer bescheiden. Deze deugd was
ook zijn ondeugd.
Als je vraagt iets goeds van de
Zeeuwen te zeggen, krijg je ten ant
woord, dat ze vriendelijk zijn. Maar
als je kwaad wilt spreken van de Zeeu
wen kun je zeggen dat ze te vriendelijk
zijn.
Zo is Dr. Becker te bescheiden. Hij
heeft geen ellebogen. Mensen, die min-
Men bracht het Evangelie in ver
pakking, lazen we ergens, en die ver
pakking was tevens het beletsel om de
blijde boodschap te doen indringen in
het leven van de mensen.
Nog nergens hebben we zo dicht bij
de bevolking gewoond als hier in Ki-
buye. Nergens hebben we ook zo goed
ervaren, dat het Evangelie als een
extraatje wordt beleefd. Vooral de
huwelijksverhouding man-vrouw is voor
ons onbegrijpelijk. Men heeft elkaar
vaak alleen maar nodig voor onderdak,
voortplanting en voedsel. Van echte
liefde onderling is dikwijls nog geen
sprake; gelukkig nog wel van waar
dering voor elkaar. De ouders houden
wel van hun kinderen, maar ze geven
weinig binding tussen man en vrouw.
Een vorige keer schreven we over
de feestzondag van onze vrouwenver
eniging „Abakorerana". We hebben
een fijne zondag gehad samen met de
gemeente. Maar we hebben tegelijk ge
voeld, dat men nog lang niet gewend
is aan de gedachte, belangeloos, maar
als christen, iets voor de kerk te doen.
Intussen is er op de vereniging zelf
de vraag gerezen, of ook de mannen
niet mee betrokken moeten worden in
dat christen-zijn. Kwam de vraag van
de dames of waren de mannen nieuws
gierig geworden We zijn daar niet
achter gekomen. Maar we zijn wel erg
blij met deze wending en we hopen nu
een mogelijkheid te vinden een discus
siegroep te beginnen met vier of vijf
echtparen. We dachten, dat hier een
kans ligt om ons samen als echtparen
te gaan bezinnen over ons gewone leven
als christenen thuis, zodat men ontdekt,
hoe rijk een huwelijk met Jezus kan
wezen.
Josien en Kees Overdulve.
der geleerd waren, hebben het verder
gebracht. In zijn jonge jaren was hij
zelfs te bescheiden om een meisje te
mogen. Dat is toch nog goed gekomen,
maar een professoraat is zijn neus voor
bijgegaan.
Hij stond ook vaak daar, waar de
klappen vielen.
Hij heeft de tijd meegemaakt, dat
er te veel predikanten waren in onze
kerk, ±100 candidaten waren werke
loos en hoopten van week tot week op
een preekverzoek.
En door de harde wet van vraag en
aanbod zakte het honorarium. Deze
ellendige tijd heeft candidaat Becker
aan den lijve meegemaakt. Hij was
legerpredikant in Indonesië en stond
in Den Bommel, tijdens de stormramp
van 1953.
Ik heb de mensen uit Den Bommel
vaak over die tijd horen vertellen. Toen
bleek, dat hij van meer dingen verstand
had dan van Qre en QTib.
Nu hij dan uit ons midden vertrekt,
danken wij hem hartelijk en wensen
hem nog een aantal goede jaren toe
in Oostzaan.
De Zaankanters zijn wel een heel
ander slag mensen dan de Zeeuwen.
Maar met vriendelijkheid en door ge
woon jezelf te zijn, kom je overal
terecht.
In onze jonge jaren hebben we elkaar
leren kennen op het Jeugdverband van
Haarlem - het was mij een persoonlijk
genoegen hem hier in Zeeland weer
tegen het lijf te lopen.
A.D.
WESTKAPELLE
Zondag 1 maart a.s. wordt er een Jeugd
dienst gehouden in de Geref. Bethelkerk te
Westkapelle.
Spreker: Sipke van der Land.
Muziek Gertjan Enzerink uit Utrecht.
Aanvang 19.00 uur.
Onderwerp: „Wie is eigenlijk de Baas
Deze dienst wordt gehouden in samen
werking met „Youth for Christ", Wal
cheren.
MIDDELBURG
De vorige week aangekondigde jeugd
dienst, welke 1 maart in de Getuigeniskerk
in Middelburg gehouden zou worden, is
uitgesteld tot waarschijnlijk 15 maart.
Namens Jeugddienstcommissie Middelburg
Dick Anbeek
Beroepen te Middelburg: J. H. van
Boggelen te Diemen-Watergraafsmeer-
Bijlmer; te Londen: J. W. Bats te
Marknesse (NOP); te Hoogeveen:
Th. P. van Belzen te Vorden; te
Sliedrecht: (vac. M. Grashoff), J. Stolk
te Waarder; te Groningen-noord-
oost: E. J. Duursema te Maassluis;
te Zwolle: P. C. Koster te Monster;
te Leerdam: D. J. Ras te Enschede;
te Enkhuizen: W. Visscher te Maas
dijk; te Broek op Langendijk: J.
Boer Jr. te Surhuisterveen, die dit be
roep heeft aangenomen.
Aangenomen naar Urk: H. R. Groe-
nevelt te Barnevelt; de benoeming
tot geestelijk verzorger van de Rekkense
inrichting te Rekken, R. de Roos te
Dieren (reet.); naar Vroomshoop
(vac. H. J. Heersink), R. H. Boiten te
Warns, die bedankt voor Zwartebroek;
naar Voorschoten: P. Reedijk te
Hoogezand-Sappemeer; naar Sche-
veningen (vac. L. Loosman): G. Brou
wer te Szn. te Zaandam.
Beroepbaarstelling: kand. mej. E. E.
Ebling, Veldmaarschalk Montgomery-
weg 429, te Eindhoven; kand. J. C.
Pennekamp, Julianusstraat 64, Heerlen.
Bedankt voor Nieuw Vennep: P.
Popma te Zutfen.
Emeritaat aangevraagd door H. Post
te Leiden.
Beroepen te Axel Ds. M. V. J. de
Craene te St. Laurens; te Willem
stad op Curagao Drs. J. Helderman te
Domburg-Westkapelle.
voor de lezers die het abonnementsgeld
voor het le halfjaar 1970 NOG NIET
HEBBEN BETAALD.
Wij attenderen sommige lezers die nog
niet hebben betaald er op, dat de betalings
termijn reeds voorbij is. Vriendelijk ver
zoeken we daarom de lezers niet langer
uit te stellen, maar 5.voor het le half
jaar öf 10.voor geheel 1970 te storten
op giro 42280 t.n.v. Drij.Littooij 8 Olthoff,
Spanjaardstraat 47, Middelburg.
incassokosten per jaar en ons veel on
nodig werk met het uitschrijven van
kwitanties. Mogen wij op uw medewerking
rekenen
Ook de lezers die altijd via Bock
handel Fanoy betaalden worden
verzocht niet meer per kwitantie,
maar 5.te storten op giro 19522
t.n.v. Boekhandel Fanoy, Middel
burg, of in de winkel per kas.
De lezers van de Zeeuwse Kerkbode
uit Vlissingen kunnen gireren op Giro no.
24 34 23 t.n.v. Geref. Kerk, Vlissingen, met
vermelding voor Kerkbode.
Zij die niet gireren wordt in febr.-maart
een kwitantie aangeboden door Mej. Wil
Stroo, Kasteelstraat 90 bov. Dus in geen
geval via het kerkelijk bureau.
3i
door Jan Lourense
Moeder Janna hoort opeens dominee Sederius
zeggen: „Vrouw Israël, leringen trekken, voorbeel
den trekken. Een goed voorbeeld geven aan de
kinderen, aan anderen". Dit kind was, zij het langs
een zware weg, door haar voorbeeld onder de
in druk gekomen...
„Ja maar, Wies, nu moet je eens goed luisteren
en eerlijk zijn. Je zegt: als ik zo 'n thuis had
gehad... Maar heb je het er ook niet naar ge
maakt Was jij een voorbeeldig kind voor je vader
en je moeder
„Nee, juffrouw Israël, dat was ik niet. Ik weet
het nu heel goed. Wat er met mij gebeurd is
heb ik aan mijn eigen gedrag te danken", bekent
Wies eerlijk.
„Als je daarvan overtuigd bent, komt het wel
in orde, meisje".
„Het komt niet in orde. Ik wil dat... dat rot
leven niet weer, als ik beter ben, maar wat moet
ik anders Het is nu te laat. Je valt er vanzelf
weer in".
„Geen sprake van Dat behoeft volstrekt niet.
Het komt wel in orde. Heus. Als je maar oprecht
wilt".
„Ik wil het heel graag. Want dat andere... ik
moet er niet aan denken... je bent net een beest...
Nu kan Wies niet meer. Zij heeft zich lang goed
gehouden. Maar nu snikt zij erbarmelijk. Moeder
Janna zegt geen woord, laat haar rustig begaan.
Zij doet wel wat, maar dat ziet of hoort niemand.
Dan alleen God. Want haar hart bidt.
„Wat moet ik nu doen fluistert Wies even
later.
„Dat zal ik je zeggen, Wies. Je moet goed
vinden, dat ik naar je moeder ga en alles vertel,
ook wat je mij nu hebt gezegd. En dan weet ik
zeker, dat je moeder direct naar hier komt. Je
vader misschien ook wel. Wat zij zullen zeggen,
weet ik niet, al kan ik het wel raden. Ik weet wel,
wat je hebt te doen. Je moet je vader en je moeder
vergeving vragen voor je gedrag. Die vergeving
krijg je. En dan wordt alles weer goed, geloof me.
Hoe precies weet ik niet. Dominee Dirks zal zijn
best doen, iets voor je te vinden. Ik zal er ook
over denken. Je moet een normaal, een gewoon
leven gaan leiden. Als een fatsoenlijk meisje".
„Maar ik kan niet weer in Middelburg wonen.
Zij zullen..."
„Dat zal niemand van je vergen, Wies. 't Is
verkeerd, maar de mensen, die wel niet alles, maar
toch veel weten, zouden je met de vinger nawijzen.
Je zou geen leven hebben, ik besef het. Maar ons
land is groot genoeg. Je moet ergens anders een
nieuw, fatsoenlijk leven beginnen. We moeten en
zullen dat eens bekijken".
Ademloos ligt Wies te luisteren. Op haar door
en door bleke wangen verschijnt een blosje en het
is, of er licht in haar doffe ogen komt.
Moeder Janna praat rustig verder, al maar hame
rend op hetzelfde aambeeld, zij het met andere
woorden.
En- Wies zwicht. Zij vindt het goed, dat
moeder op de hoogte wordt gebracht. Zij vindt
het goed, dat moeder komt. Zij zal haar gedrag
van vroeger niet goed trachten te praten.
Om het scherm verschijnt het hoofd van een
zuster;
„Juffrouw, het is tijd, hoor."
„Ja, zuster, 't Was mijn plan ook".
Zij buigt zich over Wies en... kust haar vlak op
de mond.
Wies barst in snikken uit...
Aan het station in Middelburg is niemand om
haar af te halen. Dit heeft zij ook niet verwacht.
Want zij wist niet met welke trein zij terug zou
komen. Zoveel treinen reden er niet.
Als zij de winkel nadert komt er juist een klant
uit, die door Johan is geholpen.
„Ha, moeder Weer terug Kom eens gauw
Hij loopt haar voor naar achteren en opent de
deur van de trap. Van boven klinkt kindergeschrei.
„Dat is Lieven Rochus Israël, moeder. Alles is
wel".
Hij lacht breed om het verblufte gezicht van
moeder.
HOOFDSTUK 5
De couranten hebben geen gebrek aan nieuws,
allereerst internationaal nieuws. Het wordt gretig
door tallozen gevolgd. Het medeleven met de
Boeren in Zuid-Afrika is zeer groot. En Engeland
komt er bij de Nederlanders,, over het algemeen
gesproken, niet best af.
In de Zuid Afrikaanse Republiek, waarvan Paul
Kruger president is, is veel goud ontdekt. Dat heeft
de begeerte van Engeland opgewekt en zo is de
oorlog tussen de Boeren en Engeland ontstaan.
Het spreekt vanzelf, dat het medeleven in den
lande groot is. Het gaat om de stamverwanten van
de Nederlanders. Was het, jaren geleden, niet
Van Riebeeck, die Kaap de Goede Hoop voor de
Republiek der Zexen Vereenigde Nederlanden in
bezit nam en er een kolonie stichtte Werden niet
tal, tal van Amsterdamse weesmeisjes er heen
gezonden, opdat er niet een mannenmaatschappij
zou ontstaan
Wat hebben de Boeren daar geleden onder de
Engelsen, die de Kaap in bezit kregen na de val
van Napoleon, feitelijk nog tijdens de Corsikaan.
Hoe werd gevolgd de „grote trek" van de Boeren
naar Transvaal en de Oranje Vrijstaat, waarbij
zwaar gevochten moest worden met de Zoeloe's.
Er was rust gekomen. De situatie stabiliseerde
zich. Tot de goudlagen ontdekt werden en Enge
land „op de ketting" spronk. De Boeren hebben
zich stevig geweerd, aanvankelijk met succes. Maar
ieder, die even doordacht, voelde wel, dat de Boeren
op de duur het onderspit zouden moeten delven, als
zij niet geholpen zouden worden. Het was, afge
dacht van het goud, de eer van het machtige Enge
land te na om door zo 'n stelletje Boeren te worden
verslagen.
Dus ontbrandde de oorlog opnieuw en wat
daaruit zou voortvloeien...
(wordt vervolgd)
