3£erkbede
ERG
omo
anet evi wtoedet
jlelen
Ook de anderen!
Middelburg
mogen er
zijn in de kerk
et grote
gekei
m
HUIS EN HAARD
OFFICIEEL ORGAAN TEN DIENSTE VAN DE GEREFORMEERDE KERK IN ZEELAND.
Hoofd-Redacteur Dr. A. DONDORP, Gapinge, Telefoon (0 1189) 4 70.
Redactie en medewerkers J. A. v. Bennekom, Middelburg Dr. A. J. Boom, Vlissingen;
Ds. M. V. J. de Craene, St. LaurensDrs. A. Elshout, Koudekerke
Dr. P. C. Kraan, Vlissingen;
Ds. G. S. Oegema, Arnemuiden; Dr. J. H. Becker. Nieuwerkerk;
Drs. M. Beinema, Middelburg; Ds. C. W. de Bruijne, Goes.
Adres voor opgave advertenties en predikbeurten Littooij Olthoff, Spanjaardstraat 47, Middelburg.
Abonnementsprijs
5.per halfjaar
bij vooruitbetaling
Advertenties
20 cent per mm.
Bij abonnement lager.
Losse nummers 15 cent.
Drukkers-Uitgevers
Littooij Olthoff
Spanjaardstraat 47
Middelburg, tel. 24 38
Giro no. 4 22 80
29 JANUARI 1970
23e JAARGANG No. 28
„Ik worstel
en ontkom"
Als een gespeend kind bij zijn moeder. Psalm 131 2b.
De buddhistische wijsgeer Tagore gaf eens deze treffende omschrijving van
wat genade is.
„Genade is moeders traan op de dag van vaders toorn"
Gelukkig zegt de bijbel het nog anders. In het Evangelie is Vader en Moeder
één in de liefde. En het verbiedt ons ook maar het minste verschil te maken
tussen de gerechtigheid van God en de vriendelijkheid van de Here Jezus.
Want God openbaart zich aan ons in de Here Jezus.
Dat geeft aan de bange en moede mens een vrededie alle begrip te boven
gaat.
Iets van die rust vindt u in psalm 131.
Wat een vrede ademt dit liedZoals een kind bij moeder uithuilt en at
'zijn leed vergeet, zo mogen Israël en zo mogen wij schuilen bij de Here.
Maar het is niet gemakkelijk om zo kinderlijk te worden en zo eenvoudig
te vertrouwen op de Here Jezus.
Wij hebben te veel praats.
We lopen op de tenen en verbeelden ons heel wat.
Vooral ons verstand is erg eigenwijs en denkt dat we alles moeten kunnen
begrijpen; ook de dingen die voor ons te groot en te wonderlijk zijn.
Maar wie zichzelf als een zondaar heeft leren kennen, die zingt een toontje
lager.
Wie van genade wil leven, houdt zich stil om te genieten van de liefde en
de trouw van Idem, die als een moeder troost.
AH.
Erg.
Ik vind het erg, wat die jongelui in
Lunteren hebben gepresteerd. Ze
kwamen zo maar de zaal in, waar de
synode zat te vergaderen over het oor-
logsvraagstuk.
Demonstratief droegen ze leuzen op
doeken en borden mee en verstoorden
daarmee de vergadering. Zij toonden
daarmee hun afkeer van oorlog met
A.B.C. wapenen. Zij dachten aan de
synode duidelijk te moeten maken, dat
dat geen vechten meer was maar stom
weg vernietiging. Vernietiging van
alles. Van vriend en vijand.
De opschriften op de borden waren
ronduit grof. Ik kan begrijpen dat men
soms wil schokken". Maar het mag
nooit profanerend worden.
Geen wonder dat er deining ontstond
en een begin van paniek. Gelukkig wist
de voorzitter zijn kalmte te bewaren
waardoor hij de situatie bleef beheersen.
Ik vind deze manier van doen erg.
Om het gebrek aan beschaving en stijl
gevoel. En ook om de mogelijkheid van
een averechtse werking.
Erger.
Erger vind ik, dat het voorstel van
Dr. Broek Roelofs werd verworpen.
Deze 60-jarige dominee te Zuidlaren
(Gr.) is de degelijkheid en de voor
zichtigheid zelf. Zijn voorstel luidde:
,,de synode spreke uit dat naar haar
oordeel een oorlogvoering met deze
(d.w.z. met A.B.C.) wapens, gezien de
verschrikkelijke gevolgen nimmer de ge
rechtigheid op aarde kan dienen, omdat
zij zonde is tegen God, Die de wereld
schiep, in strijd is met zijn liefde in
Jezus Christus, Die de wereld redt, en
ingaat tegen het werk van de Heilige
ETHISCHE VRAGEN
We stuiten hier op een aantal vragen
rondom een seksuele ethiek voor homo
fielen. Voorzover onze seksuele ethiek
nog zo ongeveer samenvalt met huwe-
lijksethiek, moeten we vandaag erken
nen daarmee niet meer uit te komen.
Niet dat de huwelijksethiek zijn tijd
gehad heeft, maar er moet - in het licht
van een niewere visie op de seksualiteit
als rekreatief en ook als affektief uit
drukkingsmiddel - meer te zeggen zijn.
Hier liggen geweldige vragen, die in
christelijke kring nog nauwelijks door
dacht zijn en die toch om antwoord
vragen. We zitten midden in een waar-
Geest, Die de wereld vernieuwt; en des
wege onder alle omstandigheden on
geoorloofd is".
Dit voorstel kon het niet halen. Wel
waren er vele voorstemmers, maar er
was geen meerderheid voor.
Na alles wat er gepubliceerd werd
in binnen- en buitenland, Na alles wat
er ook besproken was op de synode,
werd dit m-i. vanzelfsprekende voor
stel verworpen.
Ik vind dit heel erg.
Het ergste.
Ik sprak met een collega over deze
dingen. Ik vroeg: „begrijp jij dat nu
Iedereen is het daar toch helemaal mee
eens, dat een A.B.C. oorlog onder alle
omstandigheden ongeoorloofd is
Iedereen wèèt dat toch, dat er na
zo'n oorlog geen overwinnaars meer
zijn, omdat alles wordt vernietigd.
Begrijp je dat nou
,,Ik wel", zei hij.
,,Ze zijn het er natuurlijk wel mee
eens, maar zij kunnen immers geen uit
spraak doen vanwege de politieke con
sequenties. Ze kunnen hun besluit toch
niet waar maken en daarom is het beter
ook maar niets te zeggen".
Dat vind ik het allerergste.
Christenen moeten staan voor hun
overtuiging en die niet onder stoelen
en banken steken uit vrees voor de
consequenties.
Zeker, aan kreten hebben we niets.
Dat is beneden de waardigheid der
kerk. Als we het bij woorden moeten
laten, dan liever geen woorden.
Maar zwijgen uit tactiek, omdat we
de gevolgen vrezen van wat we moeten
zeggen -, dat is het allerergste.
A.D.
deverandering van de seksualiteit, waar
van de konsekwenties nog nauwelijks
te overzien zijn. De seksualiteit is aan
de oppervlakte van de samenleving ge
komen en speelt in het leven van veel
mensen een andere rol. Ze is niet meer
weg te dringen uit het openbare leven.
We kunnen het betreuren, maar we
moeten leven met de feiten.
Voor wat betreft onze homofiele
medemensen zullen we ons moeten af
vragen, of het uitgerekend de taak is
van heterofielen voor hen een seksuele
ethiek te ontwerpen. Zullen de homo
fielen dat in gezamenlijk beraad niet
zelf in de eerste plaats moeten doen.
Dat zal in eerste instantie wellicht uit
draaien op een aparte ethiek. Is dat
geen belangrijke bezinningstaak voor
de overal in het land reeds aanwezige
kontaktkringen Dit kan natuurlijk
nooit een eindpunt zijn, want op zich
accentueert het bovenstaande de ge
scheidenheid met alle kwalijke gevol
gen daarvan. Het is ook maar een nood
maatregel. Pas als het anders-zijn van
de homofiel in al zijn vreemdheid en
eigensoortigheid eerlijk en onbevangen
onder ogen is gezien en verwerkt, is de
tijd rijp om te gaan bouwen aan een
evangelische ethiek, waarin ook plaats
is voor de homofiele mens. Bouwen aan
een evangelische ethiek, dat wil zeggen:
bouwen aan de spelregels, die het ons
allen mogelijk moeten maken wie
we ook zijn en hoe we ook in de wereld
staan op een menswaardige wijze te
leven. En op een menswaardige wijze
leven is niet anders dan voluit, als ver
antwoordelijk mens er mógen zijn.
Grondregel van een dergelijke pluri
forme, evangelische ethiek zal zijn:
,,De liefde doet de naaste geen kwaad".
Hiermee is het meest fundamentele ge
zegd over alle menselijke (liefdes) re
laties. Ik ben me ervan bewust dat hier
mee het laatste nog niet gezegd is, in
tegendeel, dat hiermee de konkrete
vragen om konkrete antwoorden vragen.
De tijd is voorbij dat we in enkele vuist
regels de ethiek, ook de seksuele ethiek,
konden samenvatten. Alleen in de aan
vaarding van elkaar als mens voor
Gods aangezicht, in het luisteren naar
elkaar en in het gaan staan onder de
heerschappij van Jezus Christus kan
voor iedereen het Woord opnieuw en
nieuw aan het woord komen.
DE RUIMTE VAN/IN DE KERK
Maken al deze on-affe en voorlopige
overwegingen het nie; onmogelijk toch
enkele praktische dingen te zeggen over
de plaats van homofielen in de kerk
Ik hoop dat het bovenstaande in dit op
zicht voor zichzelf gesproken heeft.
Het vooroordeel is een te vlot en daar
om onjuist oordeel, bovendien menig
maal uitgesproken zonder dat de ont
moeting tot stand gekomen is. Ja, het
vooroordeel bestaat bij de gratie van
onbekendheid. En onbekend maakt on
bemind. De logische keerzijde van deze
volkswijsheid bestaat niet: Bekend
maakt bemind. Dat is een veelbe
tekenende waarheid. Liefde is een op
dracht. Homofiel en heterofiel zullen
elkaar de ruimte moeten geven ook
in, juist in de kerk niet om elkaar
„Lezen".
Ja, ik hoor het u al zeggen: „Daar
heb ik nogal tijd voor Als ik m'n
krantje lees, een tijdschrift, het Zen
dingsblad, de Kerkbode, dan heb ik
meer dan genoeg".
Of: „Nee daar houd ik niet van. Ik
heb nooit veel gelezen en ik heb er ook
geen behoefte aan".
't Gekke is, dat ik het allebei kan
begrijpen. En toch is het jammer. Want
als u niet leest, hebt u ook zo weinig
maar aan hun lot over te laten, maar
om voluit mens te zijn, een ieder naar
zijn eigen psychische struktuur. En als
wij spreken over „aan het lot overlaten",
dan zijn wellicht én heterofiel én homo
fiel geneigd te denken aan de laatste.
De homofiele mens heeft immers te
lijden onder zijn lot, zo niet: nood-lot
Maar dit kan nooit een gelovig ant
woord zijn op ons mens-zijn. Want het
lichaam, de lichamelijke strukturen zijn
geen determinerende feiten, geen nood
lot, maar gegevens, mogelijkheden, een
uitnodiging tot menselijke, zinvolle
stellingname en handelen. Dat is makke
lijker gezegd, dan gedaan. Maar het
moet nu eenmaal eerst gezegd worden
om het Jaarna te doen.
De synode besloot „hangende de uit
komst van de bezinning van het de-
putaatschap, de kerkeraden op te
wekken wanbegrip en vooroordeel waar
door homofielen in of buiten haar ge
meenschap gekwetst of gediscrimineerd
worden, tegen te gaan". Dat is evan
gelisch gezien niet meer dan een
minimumprogramma. Het eerste wat we
vandaag zullen moeten doen, dat is
tegen elkaar zeggen: „We mogen er
God dank zijn En deze bood
schap doorbreekt al onze oude stel
lingen, ook de emotionele problemen,
waarin homofielen (vooral) heterofiel
in de ontmoeting met elkaar terecht
(kunnen) komen. Misschien dat het
vandaag voor de homofiel eens duidelijk
moet klinken, dat hij/zij er mag zijn in
de ruimte van de kerk; juist hij/zij, die
zozeer de bemoediging van de kerk kan
gebruiken in het zoeken en vinden van
liefde, vriendschap en gemeenschap.
Want hoe zou een mens zichzelf
aanvaarden, als er niemand is, die hem
aanvaardt. En alleen vanuit de zelfaan
vaarding „Ik mag er zijn valt
er te praten over verantwoordelijkheid.
Niet andersom.
En hoe zouden we met z'n allen
kunnen spreken over aanvaarding van
onszelf en de ander en over gemeen
schap zonder het geloof dat wij aan
vaard zijn door Jezus Christus, in wie
wij het „schuldig" over ons leven zien
uitgesproken, maar in wie wij ook de
bevrijding tot het echte mens-zijn ont
vangen hebben en de nieuwe verant
woordelijkheid om te leven en elkaar
te laten leven. De ondertoon van de
titel boven dit artikel is niet van mense
lijke (in) tolerantie „vooruit maar"
maar van Gods genade.
Heinkenszand D. Tieleman.
om over te praten. Dan raak je gewoon
uitgepraat en dan wordt het leven saai
en dicht.
Als je leest, gaan er werelden voor
je open. Dan bekijk je alles van het
leven een beetje anders. Dan zie je, dat
de problemen van vandaag er vroeger
al net zo waren. Misschien in een wat
andere vorm, maar in wezen gelijk. En
't leuke is, dat ieder boek, dat je leest
we/er wijst naar andere. Daar is geen
eind aan.
Hebt u er wel eens over nagedacht,
wat een groot voorrecht het is, dat we
allemaal lezen kunnen Dat hebben we
in onze kinderjaren al spelende geleerd
We zijn er ons niet half van bewust,
wat een enorme zaak dat is.
Ik las eens, dat het grootste deel van
de indrukken, die een mens van de
buitenwereld opdoet, ons bereikt via het
oog. Als je iets leest, dan zie je het
voor je en dan leef je daarin mee.
Door een boek kunnen we ons ver
plaatsen naar oude tijden en merken
we, dat die mensen toen ook al leefden
met idealen, spanningen en gevaren.
Met een boeiend boek kunnen we
meeleven met een Indianendorp of we
zijn met mevr. Asser-Pinkhoff in een
concentratiekamp.
In het aangrijpende boek dat zij daar
over schreef („Danseres zonder benen")
maak je al die ontzettende toestanden
mee. Als je dat leest, uit die vreselijke
Hitlertijd, dan kijk je je eigen leven en
gezin even anders aan.
Door te lezen ga je pas leven Je
ziet alles relatief en je komt wat uit
boven het kleine kringetje van elke dag.
Dan kunnen we ook met onze jon
gens en meisjes over dat alles praten.
Dan kunnen we hun de weg wijzen in
al die verten: landen, volken, gods
diensten, oorlogen, bewegingen van
sociale aard enz.
Al deze dingen blijven, als we niet
lezen „een gesloten boek" voor ons.
Maar onze kinderen op de middelbare
school moeten wel lezen. En dat roept
in hun gedachten allerlei vragen op,
waar ze zelf het antwoord niet op
weten.
Wat is het dan fijn wanneer we als
vader of moeder, daar ook iets van
weten. Dan kun je er samen over
praten.
Het leven, vooral het leven in een
opgroeiend gezin, wordt er zo geweldig
door verrijkt
Dan is ook de afstand tussen ons en
onze kinderen niet zo groot.
Het is een feit, dat onze kinderen in
de gelegenheid zijn om veel meer te
leren dan wij vroeger. Het onderwijs
is nu onder ieders bereik. Daar kunnen
wij ouderen wel eens jaloers op worden.
Maar laat het nooit zo ver komen,
dat uw jongen of meisje denkt: „O,
daar weten ze thuis toch niets van.
Daardoor krijg je de afstand.
Probeer mee te leven Kijk hun
schoolboeken ook eens in. Vraag er
eens naar. Misschien moogt u ook ein
deloos overhoren. Daar leer je zo veel
van 't Begint al met de staartsommen
op de lagere school. Daar kan ik nog
naar terugverlangen. Of de opstellen
over „het nut van de Brandweer en der
gelijke. 't Is zo mooi om mee te kunnen
leven met het schoolwerk, maar dat
houdt dan voor de moeders al dadelijk
in, dat we wat op de hoogte moeten zijn.
Dat bereiken we alleen maar door
te lezen, 't Is absoluut waar, dat wij
moeders, in de jaren dat onze kinderen
op school gaan, niet veel tijd over heb
ben. Maar lezen is een levensbelang
Je wordt er een ander mens van. Er
is altijd wel een kwartiertje vrij te
maken. Probeert u het maar eens
En tot die andere groep zou ik willen
zeggen: „Wat jammer, dat u niet wilt
lezen. U mist zo ontzettend veel 't Is
er mee als met een T.V. Als je die niet
aanzet, zie je niets en gaat er soms een
mooie uitzending aan u voorbij.
Ik zou zeggen: „Stap over die drem
pel heen. U kunt lezen Gebruik dan
die grote mogelijkheid. U zult eens
zien, hoe veel rijker uw gedachten en
uw gesprekken en heel uw leven er
door wordt.
Domineesvrouw.
Een verhaal van Karl Barth
„Ik heb eens voor een vrouwenver
eniging gesproken. Lang geleden. Toen
ik bijna de deur uit was, riep een dame
me nog na: -Professor, zullen we hier
namaals onze geliefden terugzien Ik
koiï nog net roepen: -Jazeker, maar ook
de anderen 1"
Vergadering van de classis Middel
burg, op maandag 9 februari 1970,
's avonds 7.30 uur in de Getuigeniskerk
te Middelburg.
IV (slot).
God die in het begin
uit aarde, naar zijn beeld,
de mensen voor eikaars
geluk geschapen heeft,
Hij doet u samen zijn,
Hij maakt u man en vrouw,
elkanders brood en wijn,
elkanders woord van trouw
Zoals van meet af aan
een mens geen antwoord vindt,
als hij niet door een mens
ten diepste wordt bemind
zo zult gij nu voortaan
in liefde en in leed
elkanders antwoord zijn,
één lichaam en één geest.
Zoals ten einde toe
de mensen twee aan twee
hun lange wegen gaan
en God gaat met hen mee,
zo zal Hij met u zijn
in leven en in dood,
Hij wordt uw brood en wijn,
en dit geheim is groot.
Huub Oosterhuis.
