KERK
VAN VLISSINGEN
Zeeland in Amerika
EREDIENST
J
0* en om de
UIT ONS GROTE KERKELIJKE GEZIN
ZONDAG 11 JANUARI
Petruskerk:
9.30 uur v.m. Ds. J. W. Genuït (Heilig
Avondmaal)
5.00 uur n.m. Ds. J. W. Genuït (Heilig
Avondmaal en Dankzegging).
Huishoudschool Paauwenburg:
10.00 uur v.m. Ds. J. Hindriks te Rot
terdam (voorber. Heilig Avondmaal).
5.00 uur n.m. Ds. J. Hindriks.
Collecte: Evangelisatie in de stad.
Wordt uitgezonden naar Bethesda.
„Ter Reede":
7.00 uur n.m. Ds. IJ v. d. Schoot.
OPMERKINGEN
1In de Petruskerk zal in beide diensten
het Heilig Avondmaal worden gevierd.
De week daarop, dus 18 januari, zal
deze viering plaats vinden in „Paau
wenburg".
2. Ds. Hindriks is voor velen van u een
oude' bekende. Hij heeft onze gemeente
gediend van 1946 tot 1949. 't Is jammer,
zowel voor velen van u als ook voor
hem zelf, dat hij niet in de Petruskerk
kan voorgaan. Zoals u weet is er een
regeling, dat één van uw beide predi
kanten op een avondmaalszondag beide
diensten in eenzelfde kerkgebouw leidt.
3. Graag wensen we u een gezegende
avondmaalsviering toe En nietwaar,
gezegend zijn we, wanneer we anderen
tot zegen willen zijn.
DE ZUIDERWIJK
,,Welk mens leeft, die de dood niet zal
zien Die vraag is afkomstig uit psalm
89. Je behoeft er geen antwoord op te
geven. Het antwoord ligt ook in de vele
sterfgevallen in dit jaar hier bij ons in
Vlissingen, in onze gemeente ook, .zeer
bijzonder in de wijk waarin ik dominee
mag zijn.
Nu ik dit op oudejaarsdag schrijf, be
denk ik, dat de necrologie in de avond
dienst wel weer gelezen zal worden (zijn).
Het is een lange lijst geworden dit jaar.
Maar als 't licht van het evangelie van
Jezus Christus er over valt, is het niet
alléén maar een droevige zaak, al zullen
er juist op die dag wel heel wat wonden
geschrijnd hebben...
Over de afgelopen 3 weken moet ik
twee sterfgevallen doorgeven. Een zuster
en een broeder, die van ons weggenomen
zijn en nu bij God zijn, veilig bij God. Hun
ziel verwacht de jongste dag. Hun heengaan
betekent voor hen die achterblijven een
diepe smart, een bitter brok eenzaamheid,
een leegte... Dat is de harde werkelijkheid
en daar behoeft een gelovige niet omheen
te praten. De behoefte aan troost veron
derstelt het verdriet. Wij wensen hun die
achterbleven die troost van harte toe. En
de moed om verder te leven. En nietwaar
die ligt bij onze God: ,,Wie de HERE ver
wachten, putten nieuwe kracht..." Jes. 40.
De namen van de gestorvenen zijn u
bekend. Op 22 december overleed zuster
Jacomina Clarisse-Mesie (Swalmenstraat),
oud 73 jaar en op 24 december br. Pieter
Joziasse (Hijacinthenlaan)eveneens 73
jaar oud. Twee namen... namen bij God
bekend.
Rond de kerstdagen en de jaarwisseling
waren er gelukkig maar weinig zieken in
't ziekenhuis. In „Bethesda" wordt ver
pleegd br. Versluys (v. Hoorn v. Burgh-
straat) en in St. Joseph zuster Versluys
(Glacisstraat). Ook hun namen zijn bij
God bekend en... zij hebben er ook beide
gelovig weet van,,Wat de toekomst
brengen moge, mij geleidt des Heren hand".
In Bethesda moest de tweede kerstdag
worden opgenomen Ferdinand de Wit
(Koudekerkseweg). Hij is als ruim half
jarige de jongste. We hopen dat 't wat
mee zal vallen.
De rij van huwelijksbevestigingen werd
besloten met dat van Brigitta Meyer
(Bethesda) en Rinus Davidse (Melisker-
ke). Papa Meyer was er apart voor over
gekomen uit St. Anna Parochie om 't
huwelijk van zijn dochter in Meliskerlce in
te zegenen. Ook namens de wijk van harte
gelukgewenst en een fijne tijd (voorlopig)
aan de Gerbrandystraat, no. 42.
Het is verblijdend, dat zovele jonge men
sen 't afgelopen jaar met onze God wilden
beginnen. Bij Hem ligt de bron van alle
goeds, ook van een gelukkig huwelijk.
Helaas moet gemeld, dat meerderen op hun
huwelijksdag hieraan voorbij geleefd heb
ben. Maar altijd kun je nog bij Hem te
recht.
Voor zover mij bekend waren er rond
de feestdagen een 3-tal verlovingen. We
behoeven dus niet bang te zijn, dat de
huwelijkssluitingen zullen uitblijven... Op
20 december verloofden zich Mieneke van
Gilst (Spuistraat) en Sjaak de Smit (Sou
burg); op 25 december Pleuni Stam (Mo
lenstraat) en Rinus van Gilst (Spuistraat)
en op 27 december Tineke Bakker (Bethes
da) en Martien Lolkema (Rochussenstr.)
Van harte gelukgewenst met deze belang
rijke stap op weg naar het huwelijk. Dat
jullie het mogen leren trouw (in de liefde)
jegens elkaar te zijn. Dan heeft trouwen
zin, al ben je er dan ook nog niet, integen
deel dan begint het pas goed.
Op 15 december werd Astrid van Belle
geboren. Zij zag 't eerste levenslicht in
Bethesda. Gelukkig is zij nu met een over
gelukkige moeder (en vader) nu thuis aan
de Badhuisstraat no. 71 ben. Het is een
gunst om vader en moeder te worden en
een kunst om het te zijn. Maar een kunst,
die God ons wil leren.
Br. en zr. Morgenstern (Verk. Quakke-
laarstraat) zullen daar bij de doop van
Dina Maria op 28 december ook wel iets
van verstaan hebben. Van harte geluk
gewenst met al deze blijde dingen.
Ik geloof, dat ik er weer zo ongeveer
,ben. Nog een hartelijk welkom tot hen,
die naar onze gemeente overkwamen zo
wel van elders als hier plaatselijk. We ver
trouwen, dat u blijmoedig met ons zult
meeleven.
Tot slot wil ik graag dankzeggen allen,
die met ons gezin meeleefden t.g.v. mijn
verjaardag en t.g.v. de jaarwisseling. Het
is een extra-prikkel om onder u ons werk
voort te zetten in het komende jaar. Geve
God, dat het een goed jaar mag zijn voor
ons persoonlijk, voor ons gezin en voor
onze gemeente. Met een hartelijke groet
uit de pastorie „Sela". H.Gr.
NOORDERWIJK
Laat ik beginnen met nogmaals onze har
telijke dank uit te spreken voor uw mee
leven bij gelegenheid van de geboorte van
onze dochter. Toen ik de vorige keer be
dankte, dachten we al dat we al heel wat
felicitaties gekregen hadden, maar achter
af bleek, dat toen de helft ons nog niet
aangezegd was. U hebt ons werkelijk over
rompeld door uw geweldige meeleven. Wij
zijn u dankbaar voor zoveel blijken van
hartelijkheid en liefde.
Nu ik toch aan 't bedanken ben, wil ik
ook graag (natuurlijk eveneens mede
namens mijn vrouw) allen hartelijk bedan
ken, die ons een voorspoedig 1970 hebben
toegewenst. Het is werkelijk een stroom
van gelukwensen, die elke dag door onze
brievenbus glijdt. Neemt u ons niet kwalijk
dat we ze niet allemaal apart kunnen be
antwoorden. Wij willen u allen graag van
af deze plaats een gezegend 1970 toewen
sen, met de bede dat de Here ons allen in
't komende jaar moge omringen met Zijn
trouw en genade.
Het is weer enkele weken geleden, dat de
laatste Kerkbode verscheen. Daarom zijn
de wijkberichten al weer wat „oud nieuws".
Uit 't ziekenhuis zijn thuis gekomen (de
meesten gelukkig al vóór de kerstdagen):
Mevr. Boom, Thorbeckelaan 17; Annelies
v. d. Linde, De Sav. Lohmanlaan 3; Mevr.
Nieuwenhuyze, C. v. d. Lindenlaan 24;
Mevr. Schout, Grenswcgeling 3 en Mej.
v. d. Houte, Joz. Israëlslaan 30 ben. Allen
hartelijk gelukgewenst.
Een gelukwens gaat ook naar de heer
en mevrouw L. Jansen-Stol, die op 19 de
cember 1969 in Middelburg in 't huwelijk
zijn getreden. Hun adres is: Koudekerkse
weg 134. Op 30 december j.l. zijn het
bruidspaar J. K. v. Leeuwen-Geurtsen in 't
huwelijksbootje gestapt. Hun huwelijk
wordt op 9 januari a.s. in Terborg kerkelijk
bevestigd. Hun adres is: v. Raaltestraat 93.
Ook aan hen onze hartelijke gelukwensen.
Eenxhartelijk welkom roepen we toe aan
de Fam. J. Scherp, Talmalaan 6, die uit
Souburg gekomen zijn; aan de Fam. J. W.
Jobse, De Meesterstraat 9, die afkomstig
zijn uit Zwijndrecht; aan de Fam. Nooyen-
Vrije, v. Hogendorpweg 90, die uit Rheden
- de Steeg - tot ons zijn overgekomen; en
aan de Fam. J. P. v. d. Veldc-Meedendorp,
W. v. d. Veldelaan 4, uit Middelburg. We
wensen hen veel sterkte toe, om hier wat
thuis te raken. Ik weet uit ondervinding,
dat dit enige tijd duurt. Maar ik weet ook,
dat u in een gemeente komt, waarin dat
niet zo moeilijk zal zijn, als u er zelf enige
moeite voor doet om er in te komen.
Hartelijk welkom in ons grote gezin
Zo treden we weer een nieuw jaar in.
Een jaar, waarin, ook kerkelijk veel arbeid
en inspanning van ons gevraagd wordt. Ik
denk aan de bouw van ons kerkelijk cen
trum in Paauwenburg. Ik hoop dat we dit
jaar daaraan nog kunnen beginnen. We zien
met groot verlangen de dag tegemoet, dat
we in een eigen gebouw kunnen kerken,
maar ook het gemeentewerk kunnen star
ten. Dat zal ons kerkelijk leven in Paau
wenburg zeker ten goede komen. Een har
telijke groet voor u allen, vanuit de Toba-
golaan 17. J.W.G.
KERKBODEBEZORGERS
Het is dan weer helemaal voor elkaar
gekomen. Zelfs is 't zo, dat we nog een
aantal gezinnen „over" hebben. Maar we
hebben hun namen genoteerd voor 't vol
gend jaar of wanneer er eventueel iemand
uit mocht vallen. Hier volgen de adressen,
zodat u weet waar u terecht kunt, wanneer
't eens mis mocht gaan met de bezorging.
Zuiderwij k:
Wijk 1. Mevr. Oranje, Marinestraat 18.
Wijk 2. Fam. Polderman, Glacisstraat 172.
Wijk 3. Fam. Blokland, Gravestraat 112.
Wijk 4. Joop v. Belzen, Hobeinstraat 75.
Wijk 5. Jaap de Ridder, Verk. Quakke-
laarstraat 154.
Wijk 6. A. de Klerk, Brouwenaarstraat 6.
Wijk 7. W. Joziasse, v. Dishoeckstraat 76.
Wijk 8. Fam. Jobse, Ribesstraat 1.
Noorderwijk:
Wijk 9. Fam. v. Sluys, Vincent v. Gogh-
laan 24.
Wijk 10. Fam. Louwerse, Adr. Verdoel
straat 2.
Wijk 11. Fam. Stroo, Koudekerksew. 160.
Wijk 12. Fam. Spanjer, Bonedijkestr. 342.
Wijk 13. Dames Joziasse, Gerbrandy
straat 116.
Wijk 14. Fam. Den Exter, de Mey v.
Streefkerklaan 2.
Wijk 15. Fam. Meulmeester, Talmal. 21.
Wijk 16. Fam. v. d. Bogaard, Goeman
Borgesiusstraat 57.
Graag maken wc van de gelegenheid
gebruik allen dank te zeggen, die een jaar
lang in grote trouw de Kerkbode bezorgd
hebben en dan wil ik in die dank ook
graag betrekken het 3-tal, dat de pakketjes
voor de verschillende wijken uittelt en
rondbrengt t.w. br. Schreurs, zr. Blokland
en br. Lolkema. Zij zullen er ook 't komen
de jaar weer voor zorgen. Wat dit onder
deel van de bezorging aangaat zal 't dus
ongetwijfeld weer goed lopen en we heb
ben er vertrouwen in dat 't andere deel
ook goed komt. H.Gr.
„GEEF PAAUWENBURG
EEN HART"
Het is de laatste weken vrij stil geweest
rondom „ons hart". Nu is dat niet zo erg,
want in de maand december vroegen allerlei
zaken onze extra aandacht. Maar nu 't
nieuwe jaar begonnen is, zal bij verschil
lenden van u de vraag bovengekomen zijn:
„Hoe gaat 't eigenlijk met het hart". Welnu
ik kan u zeggen, dat het op het architecten
bureau Steen Tuinhof langzamerhand ge
stalte krijgt, op papier althans. De heer
Tuinhof heeft toegezegd zo tegen 13 febru
ari klaar te kunnen zijn met de tekening en
het bestek en daarom heeft 't moderamen
van de kerkeraad besloten om op deze dag
(een vrijdag) een kerkeraadsvergadering te
beleggen samen met de Commissie van
Beheer. We kunnen dan het een en ander
bekijken, bespreken en ons oordeel er over
uitspreken. Wanneer wij accoord kunnen,
gaan zullen we zo spoedig mogelijk een
gemeentevergadering beleggen, zodat ieder
van de plannen kennis kan nemen. Wellicht
is 't dan mogelijk, wanneer er geen grote
bezwaren zijn, de plannen definitief goed
te keuren, zodat de steunaanvragen bij de
overheid en S.S.K. ook in zee kunnen. Ik
meen u zo volledig te hebben ingelicht over
de stand van zaken op 't ogenblik.
H.Gr.
VERANTWOORDING
Op bezoek bij een zuster der gemeente
ontving ik 193,70 voor de kerk. Zij had
het met grote liefde gespaard en ik heb 't
met veel geduld geteld. Inmiddels heb ik
't aan de penningmeester afgedragen.
H.Gr.
ONZE PENNINGMEESTER
Dat is de heer W. A. F. Marijt. En hij
blijft het voorlopig weer voor 4 jaar. Per
1 januari 1970 was hij aan de beurt van
aftreden, maar hij bleek bereid het nog
weer voor een periode te willen doen. De
kerkeraad was hier zeer content mee. In
allerlei toonaarden is zijn lof bezongen. Ik
zal u die alle besparen, maar wil u alleen
vermelden, dat ik als praeses van de kerke
raad deze lof besloten heb met te zeggen,
dat het voor een dominee toch wel erg fijn
is om steeds op tijd zijn traktement te
ontvangen. Alleen daarom al ben ik blij,
dat hij aanblijft.
H.Gr.
VROUWENVERENIGING
„IN 's KONINGS DIENST"
De datum voor de eerste maal in het
jaar 1970 is dinsdag 20 januari.
Mevr. Stroo-FIoogeveen verzorgt voor
ons de inleiding. Dat is (oecumene) schets
39 uit het boekje „Op elk terrein".
Bijdrage van Mevr. de Hondt-Houmes.
Dames denkt u ook aan de bijeenkomst
op 12 januari in de Scheldehal Het begint
om 2 uur
Namens het bestuur,
L. Steketee-de Witte.
DE BEJAARDENSOOS
Graag willen we nog eens iets vertellen
over de bejaardensoos. De laatste keer
(11 december) waren er 52 brs. en zrs.
Beter bewijs, dat het prima gaat, is er niet
te geven. Van de verschillende spelen
(dam-, domino, kaart, en de sjoelbak)
wordt druk gebruik gemaakt. En dan niet
te vergeten het biljart. We hebben 2 bil-
jartstokken (qeues) er bij gekocht, zodat
we nu met 4 gelijk kunnen spelen. Er is ook
een regeling getroffen, dat er telkens 1
kwartier mag gespeeld worden, waarna
weer 4 anderen aan „stoot" zijn. Er is grote
animo voor dit spel, zelfs zo, dat ook 2
zrs. het podium opkwamen om te biljarten.
Wie weet worden deze dames ons, man
nen, nog eens de baas.
Nog enkele dingen moeten de revue pas
seren. Daar het de laatste samenkomst was
van het jaar, luisterden we met grote aan
dacht naar het mooi en duidelijk voorlezen
van een prachtig kerstverhaal door Mej.
Riemens. We waren toch wel even onder
de indruk er van. We vinden het even
eens prettig dat onze beide predikanten zo
nu en dan van hun belangstelling blijk
geven. We zien ze graag zo eens een half
uurtje in ons midden.
Ook onze biblotheek groeit nog steeds.
We hebben nu al zo'n 170 boeken en elke
keer gaan er zo'n 20 ia 30 de deur uit.
We willen eindigen met nog eens de gang
van zaken mee te delen. Om kwart over 2
beginnen we met de gymoefeningen tot
kwart voor 3. Dan komt de opening op de
gebruikelijke wijze en kwart voor 5
beëindigen we de samenkomst.
Tenslotte een groet uit de soos.
Het bestuur.
O.P.A. 1969
Nog een laatste woord over de papier
actie voor het jaar 1969 tot het verleden
zal behoren. Alle medewerksters en mede
werkers kunnen op een geslaagde actie
terug zien. Er is een behoorlijk bedrag
binnen gekomen voor „HET HART VAN
PAAUWENBURG". Laten we hopen dat
ook in het jaar dat komt alles zal lopen, als
in het jaar dat achter ons ligt. Natuurlijk
hebben wij nog wensen. Een daarvan is
dat wij meer medewerkers zullen krijgen,
wat uw positie ook moge zijn, helpt mee
aan dit werk, want het voor een doel wat
ons allen aangaat.
Er zal een lijst van autobezitters moeten
komen die om beurten zich beschikbaar
willen stellen om het oude papier in een
bepaalde wijk op te halen. Men bereikt
dan dat het niet altijd dezelfde mensen
zijn die het doen, want daar gaat het wel
wat op lijken. Denkt u hier eens over na
of ook voor u hier een opdracht ligt, die
u moet vervullen. We wachten met be
langstelling uw reactie af.
Zaterdag 13 december was er weer vol
op papier, zodat wij niet alles hebben kun
nen verwerken, ook al omdat wij tijd te
kort kwamen. Het is 's morgens lang don
ker, het bed is lekker, gevolg: er wordt
niet open gedaan en het papier wordt niet
meer weggehaald. Houdt u daar wel reke
ning mee. Maar enfin, het is weer voor
elkaar gekomen. De firma Van Son heeft
haar portie weer gehad en nu wacht de
penningmeester maar op het resultaat, ruw
geschat: in de laatste periode, 3 wagens,
wellicht 10 ton.
Nu nog een wenk voor hen, die zelf
het oude papier aan ons magazijn willen
bezorgen. Dit is gelegen aan de Onder
straat, een zijstraat van de Palingstraat.
De tweede blauwe deur aan uw linker
hand, komende uit de Hendrikstraat. De
sleutel kunt u bij twee adressen halen, nl.
bij Van de Ketterij, Sperwer winkelier en
de heer Dc Hondt ook in dezelfde straat,
alles kunt u vinden op de deur van het
magazijn. We willen het voor dit keer er
weer bij laten. Bewaar uw papier, want
het is geld waard. Als men bij u aan de
deur komt, vraag dan even voor wie men
komt, want er zijn kapers op de kust.
E.v. actie: 2e zaterdag in januari, nl. 10
januari a.s,
A. de Klerk.
„GEEF PAAUWENBURG
EEN HART"
De stand van de thermometer is nu (29
december) ƒ77.142,11. Hierin is begrepen
een bedrag van 1435,50 aan rente over
1969. In de offerstenen werd een gift van
25,gevonden.
Hieronder een klein overzicht van de
opbrengsten van enkele, acties:
1. Oud papier: Opgehaald werd 201.145
kg. met een opbrengst van ƒ8191,80
waarvan wel 10% moet worden afge
staan aan de Jeugdsociëteit.
2. Deurcollecties en offerstenen: Totaal
ƒ6717,89.
3. Bazaar: Netto-opbrengst 9050,76. Er
bleven nog wat goederen over, die bij
volgende acties weer goed van pas
komen.
4. Zang- en muziekavonden: Totaal
222,88.
5. Koek- en cakeactie: 745,65.
6. Veiling: Hiervan is helaas nog niets
door de veilinghouder afgerekend.
7. Zegelactie: Opbrengst 50,
P. Kamermans.
VAN DE DIAKONIE
Om maar direct bij u met de deur in huis
te vallen: wij zijn bijzonder dankbaar voor
uw bijdrage in de kerstinzameling. Het heeft
de verwachtingen overtroffen en uw dia
kenen in staat gesteld met de kerstdagen
het werk te doen wat door de ouderen
onder ons en de alleenstaanden zo bijzon
der gewaardeerd wordt, n.l. medeleven in
deze voor hen zo eenzame dagen. Met de
nagekomen giften en de giro-overschrijvin
gen is in toaal ontvangen t.m. 25 december
1969 ƒ3544,06.
Waarlijk, een groots gebaar van u.
In het bijzonder willen wij onze mede
werksters danken voor alle tijd welke zij
beschikbaar hebben gesteld om deze in
zameling te doen slagen en de kerstattenties
ter bestemde plaats te bezorgen. Dat u be
reid bent het wijkdiakonaat in praktijk te
brengen is duidelijk gebleken en geeft ver
trouwen voor de toekomst.
Wij vertrouwen er op dat ook in het
nieuwe jaar, waar wij u bij dezen onze
beste wensen voor aanbieden, uw diakenen
in staat gesteld worden hun taken naar
behoren uit te voeren. Hiervoor zal veel
geld nodig zijn. Er is echter voor ons geen
reden om te veronderstellen dat u het in
1970 laat „afweten" en, het is u toch ook
reeds bekend, wilt u er bij het bepalen van
uw gaven in diakonale collecten even om
denken dat ook in 1970 een kostenstijging
van enkele procenten wordt verwacht. Wij
vragen niet van u precies in procenten
uw gaven te verhogen. Als u het alleen
maar in gedachten houdt, schenkt ons dit
voldoende vertrouwen in uw medeleven
met het diakonale werk.
Het is dan ook niet te vroeg om u nu
reeds te danken voor de verhoging van uw
collecteqaven in 1970.
A.H.
Ds. W. F. M. Lindeboom te Zwijn
drecht vertelt in de Gereformeerde
Kerkbode voor de classes Barendrecht,
Dordrecht en Gorinchem over zijn be
levenissen op een reis door Amerika.
Hij is ook geweest in dat deel van
Michigan (U.S.A.), waar veel emigran
ten uit Zeeland naar toe zijn gegaan
om in vrijheid een gereformeerd kerke
lijk leven op te bouwen.
Ook oeconomische overwegingen
speelden indertijd een rol.
Wij kunnen ons haast niet voorstellen
hoe bitter slecht de levensomstandig
heden in ons land toen waren.
Om de hollandse ijzeren spoorweg
(H.IJ.S.M.) aan te leggen moesten
arbeiders, uit het buitenland komen.
De mensen hier waren te zwak en te
ondervoed om zware arbeid te kunnen
verrichten.
De mensen leefden vrijwel alleen van
aardappelen. En toen de aardappel
oogsten een paar keer waren mislukt,
zat de wanhoop in duizenden gezinnen
mee aan tafel. De laars van de liberale
heren, die zichzelf het „denkend deel
der natie" noemden, trapte het kerkelijk
leven plat. Geen wonder, dat velen,
vooral gereformeerden in emigratie een
uitweg zochten. De vergelijking met de
uittocht der Israëlieten uit Egypte lag
voor de hand.
Maar Amerika, als land van belofte -,
vloeide niet over van melk en honing.
Zeker niet voor de eerste generatie, die
de overtocht waagde-.
Hier volgt het reisverhaal van Ds.
Lindeboom:
Tien, vijftien jaar na de Afscheiding
(1834) maakten vele afgescheidenen,
moe van de vervolgingen en gedepri
meerd door de aardappelcrisis, zich op
om in Amerika een nieuwe toekomst
te zoeken.
De Zeeuwse boer Jannes van de
Luyster verkocht zijn kapitale boerderij
onder Borssele (Z.B.) voor f 67-000,
en maakt het velen in wie hij voldoende
vertrouwen had mogelijk mee te gaan
naar de nieuwe wereld. Ongeveer gelijk
tijdig vertrokken Ds. C. van der Meulen
uit Goes en Jan Steketee uit Nieuw-
dorp eveneens met een grote groep
landverhuizers naar New York. Vande-
luyster (zoals de naam later geschreven
wordt) scheepte zich in Antwerpen in
en vertrok met de „Kroonprins 'van
Hannover". Blijkens de passagierslijst,
die bewaard is gebleven, waren o.a.
aan boord: 8 meest grote gezinnen uit
Borssele, 2 uit Driewegen, 4 uit Zierik-
zee, 3 uit Terneuzen, 3 uit Axel, 3 uit
Breskens. enz. Zijn schip kwam 7 juni
1847 in New York aan, vanwaar men
doorreisde naar Ds. van Raalte, die
zich reeds eerder in Michigan gevestigd
had in een plaats, die (later) Holland
werd genoemd. Hier werden de „nieuw
komers" gastvrij ontvangen en onder
gebracht in grote keten, die vroegere
emigranten hadden gebouwd. Zij bleven
daar echter niet, doch trokken 10 km.
oostwaarts naar een plaats, die door
hen Zeeland werd genoemd, waar Jan
nes Vandeluyster van het Gouverne
ment een enorm stuk land kocht (1680
acres; één acre is 4047 m2; een foto-
copie van het eigendomsbewijs is te
vinden bij J. van Hinte, Nederlanders
in Amerika I, t.o. blz. 156). Dit land
werd door hem onder de meegekomen
emigranten tegen hypotheekacte ver
deeld. Zo werd Jannes Vandeluyster
stichter van de stad Zeeland.
Deze geschiedenis was mij allang be
kend, ook omdat ik in mijn Zeeuwse
periode meermalen in Borssele had ge
preekt, waar de (Christ.) Geref. Kerk,
na het vertrek van Vandeluyster en de
zijnen, slechts wat oude mensen over
hield, zodat de gemeente aldaar nooit
meer tot bloei is gekomen. Ik had mij
voorgenomen in Zeeland (Michigan)
het graf van Vandeluyster te gaan be
zoeken. Onze auto reed de brede wegen
van het kerkhof op, dat in Amerika
mogelijk en toegestaan is. In een oud
gedeelte van de begraafplaats vonden
wij vele graven met Hollandse opschrif
ten en Zeeuwse namen, b.v. de Perther,
de Pree, de Koeyer, enz. Maar hoe ik
ook zocht, het graf van Vandeluyster
vond ik niet. Er liep echter nóg een
heer met een dame tussen die oude
graven. Ik ging naar hem toe en vroeg
of hij misschien het graf van Vande
luyster wist. En toen kreeg ik tot mijn
verwondering dit antwoord: „Ja, mijn
heer, daar staat u naast en ik ben zijn
achterkleinzoon". Het was Dr. Nelson
Vandeluyster, leraar Duits aan het
College te New-Berry, South Carolina,
die bijzonder getroffen, ja ontroerd was,
dat op het grote kerkhof van Zeeland
nóg iemand naar het graf van zijn over
grootvader zocht, en dan nog wel
iemand helemaal uit Nederland... Dr.
Vandeluyster zei, dat hij hier ook be
graven wilde worden, temidden van zijn
familie. Ook vertelde hij, dat zijn over
grootvader op zijn sterfbed al zijn schul
denaars rondom zich had verzameld
met de hypotheekacte's voor zich. Hij
had ze toen toegesproken, eerst geeste
lijk, dat ze trouw moesten blijven aan
het beginsel en de onwankelbare belij
denis vasthouden en daarna dat ze zich
met inspanning moesten geven aan het
werk op de boerderij en toen had die
stervende voortrekker in eens alle hypo
theekacte's verscheurd. Bij het honderd
jarig bestaan van de stad Zeeland heb
ben de nakomelingen van deze mensen
van wie er velen in goeden doen
waren gekomen uit dankbaarheid
aan die stad een prachtige fontein
(fountain) cadeau gedaan ter herinne
ring aan de stichter (founder) van
Zeeland.
AD.
