Geboortekaarten
DE l.'lHiH
Stoomwasserlj „EBELWEIS"
Garag© Centrum Zeeland n.v.
Setter Set Nylons
HEYSTEK's Kledingmagazijn
Kookster
BAAYENS UW OPTICIEN
Woninginrichting
VAM BELLE
mi der
M. DE KLERK ZN C.
Bakkerij BROKKIG
Adverteert
in
de
Zeeuwse
Kerkbode
VU/ ADRES
VOOR EEN AUTO
3, J, ttVSER
Goede mode maakt 't geef avondje goed
Het Zendingscentrum van De Geref. Kerken
LJanse de Jonge
Vishandel „DE FUIK"
J "Jj
Voor uu/ complete
LOODGIETERSBEDRIJF - SANITAIR
Erkende installateurs
Sint Nicolaas
is weer in het land!
VLISSINGEN
QEBR. STROO
HEYSTEK
te Baarn heeft een druk bezocht conferentieoord.
Naast alle aktiviteiten die met het zendingswerk
te maken hebben, worden er vele uiteenlopende
vergaderingen en cursussen gehouden. Ook
worden er diners en familiereünies verzorgd.
Er werkt een staf van 10 personen.
In verband met het invoeren van de vijfdaagse
werkweek (per 1 januari 1970) komt er een
vakature voor
Er worden geen bijzondere eisen gesteld, wel de
bereidheid om mee te werken op het thuisfront
van de zending, door zich in te zetten voor deze
taak.
Salariëring geschiedt volgens de regeling van de
Synode.
Wie bereid is hard te werken in een prettige
werksfeer en in een fraaie omgeving wordt
verzocht een eigenhandig geschreven sollicitatie
te richten aan de Direktie van het Zendings-
centrum, "Wilhelminalaan 3, Baarn. Tel. 02154-
40 51.
HISTOR
VERVEN
ALTIjD
GOED
Uw K0FI ER komt van BIJOU, Lange Delft 44, Telef. 31 72, Middelburg
LITTOOIJ OLTHOFF
haarden en kachels
voor kolen, olie,
gas*
B. MIDAVAINE
begrafenissen
I. N. VERHULST
POSTZEGELS
vervolg van pag. 2
die de genade aanneemt of verwerpt.
Lüther antwoordde hierop met „Over
de gebonden wil", waarin hij betoogt
dat de genade alleen de mens recht
vaardigt.
Voor de houding van Erasmus zijn
verschillende verklaringen te geven. Hij
was een typische intellectueel die nog
wel radicaal in gedachten en woorden
kon zijn, maar die het radicalisme van
de daad afwijst. Hij wilde in het voet
spoor van zovelen vóór hem, denk bijv.
aan de Moderne Devotie, waarvan hij
het onderwijs in Deventer had genoten,
de kerk van binnenuit verbeteren. Hij
wilde zijn onafhankelijkheid bewaren en
was bang, dat de Reformatie voor velen
een dekmantel zou worden voor prak
tijken die aan het Evangelie en ook
aan Luthers bedoelingen vreemd zou
den zijn.
De polemiek tussen Erasmus en
Luther heeft de kwestie waarover zij
liep niet opgelost (dat was althans van
Erasmus' zijde ook de bedoeling niet),
want deze is steeds weêr opnieuw in
de kerk aan de orde geweest, in Neder
land het eerst in het conflict met de
Remonstranten. Wel heeft de polemiek
geleid tot een scheiding der geesten.
Een deel van Erasmus' volgelingen ging
met de Reformatie mee; zij die in de
kerk bleven werden door de kerk onder
pressie gezet en hadden zich rustig te
houden. Erasmus, voor wie dit moeilijk
was, heeft daarom voortdurend aan aan
vallen van kerkelijke zijde bloot ge
staan.
Wij in onze tijd kunnen voor de
houding van Erasmus meer begrip op
brengen dan de tijdgenoot. In het into
lerante klimaat van de kerkstrijd geldt
voor beide partijen: Wie niet voor ons
is, is tegen ons. Wie zijn onafhankelijk
heid wil bewaren, wordt van beide
zijden als slappeling beschouwd (men
kan trouwens de vraag stellen, of in
zo'n situatie silidariteit niet zwaarder
moet wegen dan onafhankelijkheid,
maar dat wil ik nu buiten beschouwing
laten).
Uit de kerkgeschiedenis van de
laatste anderhalve eeuw, waarin Af
scheiding, Doleantie en Vrijmaking ver
gelijkbare situatie opleverden, zijn tal
rijke personen aan te wijzen die de con
sequenties van hun standpunt anders
zagen dan zij die met de kerk braken en
die meenden, ondanks bezwaren tegen
de kerk, daarin nog een taak te hebben.
In onze dagen is het geloof in het goed
recht van welke kerkstrijd ook niet meer
een vanzelfsprekendheid. Ongetwijfeld
zou het Erasmus verheugd hebben, als
hij geweten had dat er eens een tijd
zou komen dat de synthese in de theo
logische standpunten de antithese zou
gaan overstralen, het zou hem bedroefd
hebben als hij had geweten, dat daar
op vijf eeuwen moest worden gewacht.
Erasmus is in en door de kerkelijke
strijd van zijn dagen in zekere zin op
dood spoor komen te staan. Juist in de
Noordelijke Nederlanden is zijn invloed
het eerst te constateren. Terwijl overal
elders in Europa in de strijd tussen r.k.
en protestanten de onverdraagzaamheid
hoogtij vierde, heerste in zijn geboorte
land een opvallende tolerantie. Niet al
gemeen, het moet worden erkend, maar
vooral in de regentenklasse in Holland
bestond een ruimheid van opvatting
(Willem van Oranje is daar een vroeg
voorbeeld van), die van theologische
haarkloverijen afkerig was. Hoewel de
gereformeerde godsdienst de enig er
kende was, werden andersdenkenden
(de roomsen incluis) niet vervolgd. In
de opvatting van een christendom dat
meer praktisch dan dogmatisch van aard
is, is Erasmus voorgegaan. Het was zo
als Hugo de Groot het uitdrukte: ,,De
kerkelijken trachtten tot decisie en de
finitie, de overheden tot accomodate"
of, vrij vertaald, de predikanten en ker
keraden zetten de puntjes op de i, de
overheid zocht naar een verzoening der
standpunten.
Naast de dienst die Erasmus aan de
kerk heeft bewezen door zijn uitgave
van het Nieuwe Testament in het
Grieks (waarop Luther later zijn ver
taling in het Duits baseerde) moeten de
verdraagzaamheid en de waardering
voor geestesbeschaving als de voor
naamste vruchten van zijn werk worden
beschouwd. Toegegeven moet worden
dat dit in gereformeerde kring niet altijd
courante waar is geweest en dat Eras
mus meer is gezien als de vader van
het vrijzinnig protestantisme dan als
iemand van algemene betekenis. Ik ge
loof dat elke identificatie van Erasmus'
standpunt met dat van latere richtingen
mank gaat evenals elke annexatie van
zijn mening voor eigen opvattingen. Ze
zijn trouwens in strijd met de onafhan
kelijkheid die Erasmus zelf tijdens zijn
leven heeft nagestreefd. Erasmus is een
geheel eigen persoonlijkheid die wij
buiten de hedendaagse richtingen
moeten houden, zoals hij er vermoede
lijk zelf buiten zou willen blijven.
Slechts op deze wijze kan hij voor ons
allen nog wat te zeggen hebben.
G.L.H.
(Leidse Kerkbode)
NU IS HET TIJD VOOR:
MOSSELEN
iedere dag verse aanvoer.
STOKVIS
heerlijk met rijst en gebakken uien.
Echte winterkost bij:
B. C. DE MUIJNCK - HOGEWEG 116
Voor het geschenk
dat U zoekt
kunt U bij ons
terecht
Komt U eens kijken
BOEKHANDEL
Paul Krugerstraat 55-57
Vlissingen - TeL 2733
grote sortering meubelen - bankstellen
eetkamers - slaapkamers - wandmeubelen
grote sortering woningtextiel - vast tapijt
gordijnen enz. enz,
vraagt prijsopgave
Scheldestraat 50-33 Vlissingen Telefoon 01184-3462
Alle Heugafelt-, Heugaflortegels voorradig.
Heugafelt 29.40 p.m.2 - Heugaflor 39.20 p.m.2
WALSTRAAT 62 VLISSINGEN TEL 01184-21 77
Uw adres voor
voor normale service
en vakkundige
voorlichting
RADIO en T.V.
GRAMMOFOONPLATEN
ELEKTR. HUISHOUDELIJKE
APPARATEN
Gilde weg 17, Vlissingen WERKPLAATS
industrieterrein-noord Jeroen Boschweg 1, Tel. 3906
bij de sporthal) KANTOOR
WASSEN EN CHEMISCH REINIGEN
WASSALONS PAUL KRUGERSTRAAT 310-312
en VREDEHOFLAAN (Torenflat).
Wij hebben voor hem een
ruime sortering
choc.- en marsepeinfiguren
choc, letters Droste en
Union
leuke brokken en poppen
speculaas
En dan naast al de andere
Sint Nicolaas artikelen de
BOTER- EN BANKET
LETTER
Bestelt U tijdig
Nieuwendijk 53, Tel. 2478
OFF. GENERAL MOTORS DEALER
C. Buskenstraat 127, tel. 01184-2866
GOES
Marconistraat 14, tel. 01100-5092
GLAZENWASSERIJ EN
SCHOONMAAKBEDRIJF
Kasteelstraat 90 bov.,
Tel. 28 99, Vlissingen,
Voor het
schoonmaken van kantoren,
winkels en huizen.
Tevens schuren van vloeren
met moderne Nilfisk machines.
2-PAAR ACTIE
MINSTENS
ÉÉN GULDEN
VOORDEEL
v/h Gez. Labruyere
Scheldestraat 42,
Vlissingen.
Gratis bankzegels.
Dames vinden iets kiezen
voor een man
met 't oog op Sinterklaasavond
veel minder moeilijk
als ze de heren mode-artikelen
bij
in 't oog krijgen.
Daar is wat een man voor zichzelf
zou kiezen.
Echt wat hij graag wil hebben.
BELLAMYPARK 42 VLISSINGEN TELEF. 2968
LANGE VORSTSTRAAT 106, GOES, TELEFOON 2159
DROGISTERIJ
Lange Noordstraat 70
(hoek Hofplein),
Middelburg, Tel. 24 19
THEOL. STUDENT
zou graag HULPDIENSTEN
willen verrichten.
Br. onder letter V, Littooij
Olthoff, Middelburg.
Voor het berichten van uw
VERLOVING
of
HUWELIJK
hebben wij zeer vele modellen
voor U ter inzage.
LITTOOIJ OLTHOFF
Spanjaardstraat 47
Middelburg.
SPANJAARDSTRAAT 47 - MIDDELBURG
Grote sortering
LANGEVIELE 62
MIDDELBURG.
ERKEND GASFITTER.
Voor alle werkzaamheden
betreffende
kunt U zich wenden tot
p.a. Singelstraat 15
Gereformeerd Jeugdgebouw
Tel (0 1180) 38 02 en 33 12.
Middelburg
Sinterklaasaanbod: 2 Gr. Br. Olympiadeblokken +10 pracht-
zegels Postkantoren Overzee. Efimexblok, Boekje DDR
(Michel-cat. 40 gulden), 2 oude, compl. series Vaticaan,
idem Griekenland, 2 luchtpostweld. series, 10 Ned. anti-TBC,
27 verschillende postfrisse Churchillzegels (hoog nominaal),
7 goede zegels, Ned. Kind 45 20 ct. Alles tezamen voor
slechts 10.
Proef doos: met ca. kilo missiezegels compl. Vaticaan
Millenniumserie 200 Indonesië (mooie zegels) restanten.
Slechts 25.
Bestellen: Pandora, Postbus 282, Rotterdam. Postgiro 533894
t.n.v. J. W. Leuring, Rotterdam. Afhaaladres: Hendrik Sorch-
straat 42a. Rotterdam. Tel. 010-257503.
