IN DE LIJN
25 Martelaren
der geslachten
HERVORMINGSDAG
Lente in velötioven
De adventsaktie en het fieref. werelddiakonaat
Tïlet behulp van de }ilm
Kort verslag
Daarom zou ik dringend de voorbede
van de Kerken in Nederland willen
vragen voor deze situatie. Laten we
vooral bidden, dat God regen moge
geven. Een droogte zou een ramp bete
kenen, niet alleen om de directe gevol
gen voor mens en dier, maar ook, om
dat het een rem zou zetten op een lang
zaam op gang komende ontwikkeling.
Voor de Kerk zou het kunnen beteke
nen, dat de bijdragen van de christenen
aan het kerkelijk werk, drastisch zou
den zakken, juist nu er de laatste maan
den een zeer bemoedigende stijging
overal te zien was. Laten we dus bid
den, dat God Zijn Kerk in Rwanda en
land en volk van Rwanda genadig zij,
dat er goede regen komt, dat men kan
zaaien en straks kan oogsten. Het be
gint nu hier en daar al nijpend te wor
den, en als de regens nog enkele weken
uitblijven, ziet het er donker uit, om
van een langere droogte maar te
zwijgen.
begeleidt, en waar alle mogelijke in
formatie te verkrijgen is op het gebied
van evangelisatie, vormingswerk, oecu
mene.
U bent welkom op de regionale film
dag op zaterdag 8 november in het
Jeugdcentrum „De Veste" te Goes,
Keizersdijk 16.
De contactgroep „Jeugd en Eucu-
mene" is blij dat ze dit opnieuw kon
organiseren door het Samenwerkings-
verbond Film van Het Nederl. Film
instituut te Amsterdam, de Stichting
Filmcentrum te Hilversum, het instituut
Film en Jeugd te Amsterdam en de
Radio Visuele Dienst te Hilversum.
Elk jaar neemt de belangstelling voor
een dergelijke filmdemonstratie toe.
Wij hopen opnieuw dat velen die
leiding geven of adviezen hebben te
geven in het sociaal-culturele werk,
waaronder vooral het jeugdwerk, vor
mingswerk, gemeente- en parochiewerk,
op scholen, in politieke jongerenorgani
saties, in het recreatiewerk, enz. gebruik
zullen maken van deze unieke kans oiji
kennis te maken met een weloverwogen
selectie uit het zo bijzondere programma
(van die dagen) van het Nationaal
Filmfestijn te Laren (N.H.).
Het programma omvat dit keer 7
korte discussiefilms en 3 hoofdfilms.
Deelname aan dit festijn kost 3.50,
te voldoen bij aankomst.
Opgave vóór woensdag 5 november
a.s. bij Pater Ph. J. M. Pontenagel,
Ravelijn de Grenadier 17 te Goes, door
middel van aangehechte strook.
Wij hopen met het organiseren van
dit filmfestijn velen een dienst te be
wijzen.
Met vriendelijke groeten, namens de
contactgroep „Jeugd en Oecumene",
D. E. Hiensch,
Ph. J. M. Pontenagel,
J. Wessel.
Koliekteren voor het Zuiden.
Op het kollekterooster van onze ker
ken komt ieder jaar weer voor, en
meestal rondom de Hervormingsdag:
kollekte voor Evangelisatie in Noord-
Brabant en Limburg. Waarom wordt
deze kollekte gehouden Wat is de
bijzondere positie van de kerken in het
Zuiden Hebben deze kerken een bij
zondere evangelisatorische opdracht
Het is niet zo eenvoudig om in het
kort de speciale positie van onze ker
ken aan te geven. Er zijn meer kleine en
grote kerken met financiële moeilijk
heden. En overal hoort men van pro
blemen rondom de evangelisatieop
dracht. Toch wil ik graag een be
scheiden poging wagen tot toelichting
bij de kollekte voor onze kerken in het
Zuiden.
De gemeenten.
De kerken in het Zuiden zijn meren
deels klein. De leden wonen zeer ver
spreid, soms zelfs tot ongeveer 20 km.
van dé kerk. Deze uitgestrektheid heeft
uiteraard konsekwenties, en wel zeer
nadelige, voor kerkbezoek, bijwonen van
vergaderingen, deelname aan ver
enigingswerk e.d., maar ook voor de
kerkelijke bijdragen. Daar komt nog bij
dat over het algemeen het protestantse
deel van de bevolking in het Zuiden
bijzonder vlottend is. Hiertegenover
staat, dat de kosten van het kerkelijk
leven over het algemeen hoog zijn. Al
lerlei extra voorzieningen moeten wor
den getroffen. Betrekkelijk kleine ge
meenten moeten soms op verschillende
plaatsen kerkdiensten organiseren.
De Taken.
Iedere gemeente heeft de taak om
het evangelie te verkondigen in woord
en daad. Ook de kerken in het Zuiden
staan voor deze taak. Maar om deze
taak enigszins naar behoren te vervullen
in plaatsen waar de Gereformeerde Kerk
minder dan één procent van de bevol
king uitmaakt, dat vraagt een bijzondere
inzet. Er moet meer dan de gemeente
zelf kan opbrengen geïnvesteerd worden
in jeugdgebouwen en ontmoetings
centra. Zelfs het meedoen aan een een
voudige lektuuraktie kan voor proble
men plaatsen. Dit brengt met zich mee,
dat vormingswerk een punt van eerste
urgentie is, opdat zoveel mogelijk ge
meenteleden zich kunnen inzetten voor
de vele taken. De laatste jaren is ge
bleken dat een groot deel van de werk
tijd van de predikanten, en van de
vrije tijd die gemeenteleden en ambts
dragers besteden aan kerkewerk ge
reserveerd moet worden voor interker
kelijke kontakten. Bijna overal worden
intensieve besprekingen gevoerd met de
hervormde gemeenteleden, in enkele
plaatsen wordt gewerkt aan plannen
voor een federatief samengaan. Daar
naast vraagt de Roomskatholieke kerk
aandacht in allerlei besprekingen, in ge
spreksgroepen, in maatschappelijke or
ganisatie wordt de inbreng van Pro
testantse zijde op prijs gesteld.
En zolang we menen nog een eigen
inbreng te kunnen leveren, mogen we
niet afwezig zijn. In de grotere plaatsen
zijn Raden van Kerken opgericht,
waardoor een gesprekscentrum is ont
staan voor vragen rondom het gemeng
de huwelijk, de dooperkenning, geza
menlijke vieringen, maar ook een aktie-
centrum voor gemeenschappelijke akti-
viteiten, bijv. rondom de vredesweek,
op het terrein van ontwikkelingshulp,
enz. Het kerkelijk leven in het Zuiden
is bijzonder boeiend, maar vormt ook
een zware belasting voor mensen, die
bereid zijn zich in te zetten.
Bijzondere posten.
In Eindhoven vindt men het bureau
„Het Zuiden", van waaruit Mej. E. E.
Ebling vele aktiviteiten coördineert en
Door de deputaten Evangelisatie in
Noord-Brabant en Limburg wordt ieder
jaar, de laatste jaren in samenwerking
met Zeeland, een conferentie gehouden,
die steeds in het teken staat van de toe
rusting van de gemeenten.
Ds. A. T. Besselaar, studenten
pastor in Eindhoven, is voor een deel
van zijn tijd afgestaan om informatie
te geven over de verhouding Rome-
Reformatie.
In Nijmegen werkt als studenten
predikant Ds. G. W. de Jong met een
soortgelijke opdracht, terwijl in Breda
Ds. P. Joziasse verbonden is aan het
R.K. vormingscentrum Bouvigne, met
als deeltaak, om het vormingswerk in
de gemeenten te begeleiden.
Slechts een kleine greep uit het boei
ende Zuiden. Maar we moeten het
eerlijk zeggen: zonder die jaarlijkse
kollekte houden we het niet vol.
Vandaar deze aanbeveling.
Venlo, oktober 1969,
H. J. Zeldenrust.
Voor giften is het gironummer
1068804 t.n.v. de penningmeester
van de deputaten evangelisatie te
Maastricht-Heugem.
Voor inlichtingen over het werk in
het Zuiden: Bureau „Het Zuiden",
Smalle Haven la, Eindhoven.
Het klopte enige weken geleden in
de bijzondere kerkdienst in de Imma-
nuelkerk in Veldhoven niet helemaal
met de seizoenen.
Buiten waren de eerste kleuren van
de herfst al zichtbaar, maar binnen het
gebouw werd gesproken over het aan
breken van de lente.
Deze tinteling van de lente was voor
de hervormde en de gereformeerde kerk
van Veldhoven voelbaar, omdat zij
beiden van één en dezelfde predikant
konden zeggen: dat is onze pastor.
Terwijl in Lunteren de reünisten van
SSR onderleiding van Prof. Dr. A. A.
van Ruler en Dr. O. Jager discussi
eerden over de toekomst van hervorm
den en gereformeerden, was die toe
komst in Veldhoven al begonnen. Ds.
Th. Vollenhoven deed zondag zijn in
trede als wijkpredikant voor de gerefor
meerde kerk in Veldhoven, maar hij
aanvaardde tegelijk het pastoraat in de
hervormde gemeente.
Daarmee is een belangrijke vorm van
samenwerking tussen beide kerken ge
ïntroduceerd. Op vele plaatsen worden
kerkgebouwen samen gebruikt, ook ge
meenschappelijke diensten gehouden en
heel wat kerkelijk werk gecombineerd.
Nu is er een predikant in ons land die
officieel in beide kerken ambtelijk op
treedt.
In publikaties daarover werd er vrij
veel nadruk op gelegd, dat de bediening
van doop en avondmaal niet in de
samenwerking begrepen is. Die nadruk
is in twee opzichten niet juist. Voor
eerst omdat het verrassend-nieuwe van
deze samenwerking dan te weinig wordt
gezien, maar daarna ook omdat de be
diening van doop en avondmaal beslist
in Veldhoven aan de orde komt en ook
niet zó uitgesloten is in de overeenkomst,
dat daarmee geen mogelijkheden zou
den zijn. Men wil echter hier correct
handelen zowel naar de gemeenteleden
die hier onmiddellijk bij betrokken zijn
als naar het kerkverband waar beide
gemeenten toe behoren.
Direct na de dienst van zondagmor
gen werd melding gemaakt van een tele
gram van een kerk uit het centrum van
het land, waar men dezelfde samenwer
king ook tot stand gaat brengen. Daar
mee bleek dat er al meer dan één
zwaluw deze lente aankondigde. En dat
was bemoedigend.
ATB.
(Kerkblad voor Noord-Brabant
en Limburg.)
Aan de interkerkelijke adventsaktie
voor Zuid Amerika zullen de gerefor
meerde kerken niet deelnemen. Het
gereformeerd werelddiakonaat moet
namelijk thans reeds een extra aktie
voeren om een tekort van een half mil
joen gulden op de werelddiakonale be
groting van dit jaar te dekken. Dit te
kort heeft betrekking op projekten,
waarvoor men zich financieel garant
heeft gesteld. Bovendien hebben de
gereformeerde kerken dit najaar een
overladen aktie-programma. Afgezien
van de extra werelddiakonale aktie is
er een kerkbouw-aktie, die enige mil
joenen moet opbrengen, terwijl in ge
reformeerde kring ook intensief werd
meegewerkt aan de aktie „School en
Evangelie" voor onderwijshulp in de
wereld.
In december staat bovendien de
traditionele kerkkollekte voor Israël te
wachten, terwijl men in januari al weer
aan de slag moet voor de inzameling
van het werelddiakonaat op de eerste
zondag van februari.
Ook moest het gereformeerd wereld
diakonaat rekening houden met het feit,
dat in verschillende zuid-amerikaanse
landen de oecumenische verhoudingen
tussen tussen rooms-katholieken en pro
testanten nog lang niet zo zijn ont
wikkeld als in Nederland.
Men zou het dan ook niet kunnen
begrijpen, dat van protestantse zijde
in Nederland wordt meegewerkt aan
een hulpaktie voor o.a. de opleiding van
missionarissen en de huisvesting van
priesters.
Dit betekent niet dat de gerefor
meerde keiken niet tot samenwerking
bereid zouden zijn. In de landen waar
de situatie anders is, o.a. in Pakistan
en op Curasao werkt het werelddiako
naat aktief samen met rooms-katholieken
aan verschillende projekten.
Het niet-deelnemen aan de advents
aktie betekent evenmin dat het gere
formeerd werelddiakonaat zich niets
aantrekt van de nood in Zuid Amerika.
Integendeel, een derde van alle wereld
diakonale medewerkers is ingezet bij
sociale en andere ontwikkelingsprojek-
ten in Zuid Amerika, met name in
Suriname, op Curasao, in Brazilië en
in Argentinië. Verschillende projekten
van het I. S. A. L. (instituut voor kerk
en samenleving) waarvoor o.a. de ad
ventsaktie wordt gevoerd, ontvingen
reeds financiële steun van het gerefor
meerd werelddiakonaat. Bovendien is,
mede naar aanleiding van de advents
aktie besloten, nog extra projekten in
Zuid Amerika te financieren tot een
totaalbedrag van 100.000 gulden.
Het verongelukken van een „strato-
freighter" van „Joint Church Aid",
vestigt nog eens de aandacht op het feit,
dat de in „Joint Church Aid" samen
werkende kerken nacht in nacht uit
voortgaan met hun luchtbrug, de enige
„levenslijn" van verhongerend Biafra.
Het onderzoek naar de oorzaak (het
toestel stortte vlak voor de landing op
het vliegveld Uli in Biafra neer) is nog
niet afgesloten. Vast staat echter, dat er
geen militaire aktie in het spel is ge
weest.
Met de dood van de uit 5 koppen
bestaande bemanning is het aantal per
sonen dat in het kader van de kerke
lijke luchtbrug om het leven kwam, tot
25 gestegen.
Het totale aantal vluchten van J-C.A.
heeft inmiddels de vijfendertighonderd
ruimschoots overschreden. De hoeveel
heid voedsel en medicijnen, die nu elke
nacht ingevlogen wordt, is (hoewel niet
voldoende) tot een hoogst belangrijke
factor in de voedsel- en gezondheids
voorzieningen in het geblokkeerde Bia
fra. Voor honderdduizenden betekent
het voortbestaan van deze luchtbrug
het verschil tussen leven en dood.
Inmiddels hebben ookeen aantal
Oost-Europese kerken bijdragen ge
leverd aan de vele tonnen goederen die
voor deze operatie nodig zijn.
Er kan dan ook letterlijk gesteld
worden, dat „Joint Church Aid" steunt
op kerken in Oost en West (van Hon
garije tot en met Amerika) en Noord
en Zuid (van Scandinavië en Canada
tot en met Australië).
Wat hen daarbij beweegt is een stuk
humanitaire medeverantwoordelijkheid
voor die groepen, die in elke oorlog
steeds weer het eerst het kind van de
rekening worden: de kinderen, de
moeders, de zwakken, de zieken.
Het is overigens duidelijk dat het in
stand houden van deze luchtbrug grote
bedragen vergt.
„Joint Church Aid Nederland"
(waarin de Stichting Oecumenische
Hulp en „Mensen in Nood" samen
werken), beraadt zich momenteel hoe
Nederland in dit opzicht zijn bijdragen
kan voortzetten.
J. Filius.
Van de vergadering der classis
Zeeuws-Vlaanderen op 13 sept. j.l.
in Aardenburg.
1. Het moderamen wordt gevormd door
Ds. Berger, praescs, Ds. Zwaan, scri
ba, Ds. Noorloos, assessor.
2. In zijn openingswoord herdenkt Ds.
Berger onze overleden vriend en mede
werker Ds. Gispen. Weer worden we
geconfronteerd met het. raadselachtige
en trieste verlies, waarover we maar
niet uitgedacht raken
Er moet echter toch verder gewerkt
worden en in vertrouwen en gehoor
zaamheid willen we dat dan ook doen.
3. Na korte bespreking en aanvulling
worden de notulen goedgekeurd.
4. Op voorstel van het moderamen wordt
Terneuzen als enige roepende kerk
in de classis aangewezen. Ook zullen
de classisvergaderingen voortaan niet
meer geopend worden door de praeses
van de roepende kerk, maar door de
praeses der vergadering. De assessor
zal geen predikant, maar een ouder
ling of diaken zijn.
Tot actuarius voor het komende jaar
wordt benoemd br. Jac. de Feyter,
vervolg op pag. 3
16)
door Jan Lourense
Ze gebruiken de wel eenvoudige, maar smake
lijke bereide maaltijd, waarna ze nog even blijven
kletsen.
„Die mijnheer Klijn praat net als een socialist",
meent Johan. „Maar hij is het toch niet".
„O neen, vast niet. Maar de socialisten hebben
wel goede denkbeelden. Alleen de manier, die ze
willen toepassen, deugt niet".
„Je bent het wel met hem eens 'k Heb je nog
nooit zo horen praten".
„Och nee, 't moet zo eens te pas komen, hè
Ja, ik ben het wel met hem eens".
„Gaat het om meer geld
„Dat is wel een factor natuurlijk. Maar er is
veel meer. Je zou kunnen zeggen, en dan heb je
alles bij elkaar, het gaat om een meer rechtvaar
diger samenleving, al zal het ideaal niet bereikt
worden. Nu moet je eens luisteren, Johan. Nu
praat ik niet over mijn loon. Ik persoonlijk heb
trouwens geen klagen, omdat ik geen gezin heb,
geen kinderen bedoel ik. Maar de lonen zijn te
laag. Je kunt er, en zeker niet met een gezin,
nauwelijks van komen. Geloof maar, dat moeder
de vrouw elke cent moet omkeren. In heel, heel veel
gezinnen is er alleen 's zondags een klein stukje
vlees op tafel. Weet je dat eigenlijk wel
Nu weten, weten, denkt Johan, ja, er zijn arme
gezinnen natuurlijk. Je weet niet beter of het hoort
zo. Maar eenmaal per week vlees, dat kun je je
niet indenken, als je het elke dag krijgt
„Maar daarover wilde ik het niet in de eerste
plaats hebben. De arbeider, dat ben ik ook, heeft
jaren en jaren gezwoegd, van de morgen tot de
avond. Je vader is nu vroeg overleden. Maar als
hij, laten we zeggen, ouder was geworden, dan
zou hij op zestig- of vijfenzestig-jarige leeftijd de
zaak aan jou hebben overgedragen óf, als hij geen
opvolger gehad zou hebben, de zaak hebben ver
kocht om te gaan rentenieren. Maar nu een ar
beider. Ik neem mij zelf maar tot voorbeeld. Ik kan
geen cent sparen. Als het zo ver is, dat ik niet meer
kan (ik ben al twee en vijftig, Johan heb ik niets.
Bij anderen met kinderen, kunnen die misschien
nog iets voor vader en moeder doen, maar die
hebben het ook niet breed. Nu, dan kom je bij de
diaconie terecht of niet-kerkelijke mensen bij de
Armenwet. Nu, die bedragen zijn niet hoog; ze
zijn te laag. Vind je dat nu een goede toestand;
is dat rechtvaardig Neen, ik ben geen socialist,
ik ben niet opstandig. Maar we mogen op grond
van de bijbel naar een rechtvaardige samenleving
streven".
„Denk je, dat vader, als hij nog geleefd zou
hebben, jou ook, als je niet meer zou kunnen, op
straat zou hebben gezet Denk je, dat moeder dat
zou doen
„Neen, dat denk ik niet", zegt Sinke warm.
„Maar dat zou dan toch een gunst zijn. Een ar
beider moet maar afwachten, of zijn patroon dan
aan hen denkt. Verreweg de meeste patroons doen
het niet. Neen, een arbeider moet er recht op heb
ben. Hij moet zeker weten: ik heb niet met geld
gebrek te kampen, als ik oud word, ik heb een be
scheiden inkomentje".
„Maar hoe moet dat dan
„Ja, dat weet ik ook niet. De knappe koppen
moeten maar een systeem of wat ook uitdenken.
Maar nu praten we er niet meer over. Ik ben het
met Klijn eens: er zal wel verbetering komen, al
zal dat nog wel even duren en al zal het geleidelijk
gaan".
Zij verlaten de lunchroom en dwalen nog wat
door het pittoreske stedeke met de oude gevels.
„Hé, kijk eens. Wat is dat We zijn toch al
in deze straat geweest, toen we van de boot
kwamen. Toen heb ik de bakkerij niet gezien".
Ze lopen in de Poststraat, aan het eind waar
van een plein, waarop de grote kerk staat, waar
naast de St. Lievensmonstertoren opstijgt, 't Is
een fascinerend gezicht. Misschien hebben zij meer
gelet op die aanblik dan op de bakkerswinkel, die
zij nu passeren. Bij alle hebben zij gekeken. Zij
lopen de stoep op en kijken naar de etalage. Daar
ligt een blik met langwerpige broodjes. Er staat
een bordje bij, waarop met krijt geschreven:
Palingbrood, 10, 15 en 20 cent.
Palingbrood Daar hebben ze nog nooit van
gehoord. Zij turen en turen.
„Daar moeten we meer van weten. Maar nu
hebben we geen tijd meer. Straks gaan we een
broodje kopen en dan moeten we proberen, de
bakker te spreken te krijgen. Misschien zit er wat
voor ons in", zegt Sinke.
De Maarsstraat is vlakbij. Er staan al heel wat
mensen en er komen er meer aanlopen. Zij zien,
dat de te verkopen voorwerpen genummerd zijn.
Sommige kleine dingen zijn bijeengebracht onder
één nummer. De bakkerijartikelen worden blijkbaar
het eerst verkocht, want die beginnen met nummer
1. De kneedmachine heeft nummer 20.
Ze komen te staan naast een lange man van
middelbare leeftijd, een bakker. Hij heeft over zijn
werkpakje een jasje, is dus blijkbaar zo uit de
bakkerij weggelopen.
„Goeie middag", zegt Sinke.
„Van 't zelfde" antwoordt de man vriendelijk.
„Ook in het vak Ik ken jullie niet".
„Allicht niet. We komen uit Middelburg".
„Middelburg Je zoekt het ver. De kneedmachine
zeker
„Hoe weet u dat
„Weten niet. Maar 't ligt voor de hand. Je komt
toch niet helemaal uit Middelburg, om een kleinig
heid te kopen. Dat maak je mij niet wijs".
„Hebt u er ook belangstelling voor vraagt
Sinke.
„Neen, ik heb er een".
„Bevalt die goed
„Prima, man. Ik zou niet meer zonder kunnen".
„We hebben deze al gezien, een uur geleden.
Nog in goede staat, zou ik denken".
„O, er mankeert niets aan. Ik denk niet, dat
Maartense die veel gebruikt heeft".
(wordt vervolgd)
