eeuwóe
3£erkbode
Uw UUaxt!
Uil
de hm sn Breskens
(Mi Thuis naar de Maan
Ik los over de
Van de
ORQELBANK
23e JAARGANG No 5
31 JULI 1969
„Ik worstel
en ontkom"
OFFICIEEL ORGAAN TEN DIENSTE VAN DE GEREFORMEERDE KERK IN ZEELAND.
Hoofd-Redacteur Dr. A. DONDORP, Gapinge, Telefoon (0 1189) 4 70.
Redactie en medewerkers Ds. B. Wentsel, Brouwershaven J. A. v. Bennekom, Middelburg Dr. A. J. Boom, Vlissingen;
Ds. M. V. J. de Craene, St. LaurensDrs. A. Elshout, Koudekerke
Dr. P. C. Kraan, Vlissingen;
Ds. G. S. Oegema, Arnemuiden; Dr. J. H. Becker, Nieuwerkerk;
Drs. M. Beinema, Middelburg; Ds. C. W. de Bruijne, Goes.
Adres voor opgave advertenties en predikbeurten Littooij Olthoff, Spanjaardstraat 47, Middelburg.
Abonnementsprijs
5.per halfjaar
bij vooruitbetaling.
Advertenties
20 cent per mm.
Bij abonnement lager.
Losse nummers 15 cent
Drukkers-Uitgevers
Littooij Olthoff
Spanjaardstraat 47
Middelburg, tel. 24 38
Giro no. 4 22 80
'Cló- OjJ
Behoed uw havt boven al wat te
bewaren is. Spreuken 4 23.
Van de drie astronauten en vooral de maanlopers werd voortdurend de
hartslag gecontroleerd. Gesteld, dat ze door de emotie niet lekker waren
geworden, dat ze het bewustzijn hadden verloren of iets dergelijks -, wat een
ramp was dat geweest. De geleerden konden op aarde wel via onvoorstelbaar
knappe apparaten hun hart op de maan controleren, maar ze konden het niet
behoeden.
In de sportmanifestaties zien we jonge mensen hard lopen of zwemmen of
wat ook maar, en dan denk je, wat moeten die lui een sterk hart hebben, om
het zó lang vol te houden
Als je wat ouder begint te worden, krijg je echter last van kortademigheid
en hartkloppingen.
Je holt dan niet meer de trappen op en af. Je zegt: ik moet een beetje op
mijn hart passen.
We hebben maar één hart. Daarom moeten we er zo voorzichtig mee zijn.
Een vinger of een hand zouden we desnoods kunnen missen. Maar het
hart, dat zijn we zelf. En dan denken we niet meer aan die lichamelijke motor
van de bloedsomloop, maar aan iets, waar we geen woorden voor hebben, en
wat we geen naam kunnen geven, en dat we bij vergelijking dan maar noemen:
ons hart.
Zo vinden we het in de taal van de bijbel en in de beeldspraak van alle
volken.
Ons hart, dat zijn we zelf.
Wat we naar buiten lijken, zijn we nooit helemaal zelf. Vaak lijkt het er
niet op.
Maar wat we van binnen, in het verborgene zijn, ons hart, dat zijn we zelf.
Daarom staat er ook tot vertroosting van de kleinmoedigeri en tot waar
schuwing van de hoogmoedigen: ,,de Here ziet het hart aan".
Diep in ons hart, daar zijn we - afgedacht van het masker dat we naar
buiten dragen - óf gelovig óf niet-gelovig.
En dat beheerst tenslotte ons leven.
Niet alleen nu, maar voor eeuwig.
Behoed daarom uw hart boven al wat er te bewaren is.
Hoe
Door te vragen of de Here Jezus er met Zijn Geest in wil komen wonen.
Op deze uitnodiging wacht Hij. Want Hij staat aan de deur en Blij klopt.
De veiligste bewaring is deze bede: Neig mijn hart o Heer en voeg het
saam tot de vrees van uw naam.
D. W. D.
De preken moeten actueel zijn.
Eigentijds. Ze moeten leiding geven in
het beoordelen van de dingen, die er
gebeuren in de wereld. Zij moeten het
licht van Gods Woord laten schijnen
op de problemen van de dag.
Met deze stellingen ben ik het vol
komen eens. Maar weet u wel, hoe
moeilijk het is
U zit er met uw neus boven op (let
terlijk, want we zien het in de huis
kamer) maar juist omdat we er met
onze neus bovenop zitten, is het zo
moeilijk de verschijnselen te analyseren
en zuiver te beoordelen.
Bovendien liggen er tussen de tijd,
dat Gods Woord geschreven werd en
vandaag een aantal eeuwen. Daarom is
het echt niet eenvoudig om de zinnen,
waarmee dit artikel opende, in de prak
tijk waar te maken.
Je ziet dan ook ontzettend veel ont
sporingen.
Men heeft dan zo zijn opvatting b.v.
in politiek of sociaal opzicht en beziet
door die bril de actuele gebeurtenissen
en brengt die persoonlijke mening op
de kansel en hangt die op aan de een
of andere tekst.
Maar dat wordt een heel willekeurige
geschiedenis Toen de stormramp van
1953 Zeeland trof, is er door veel
dominees naar aanleiding van die ge
beurtenis actueel gepreekt. Maar de één
preekte over de straffende gerechtig
heid van God en de andere over de
mysterieuze macht, die de duivel bezat,
een derde over de nalatigheid van men
sen, die uit zuinigheid hun dijken niet
hadden verhoogd.
Wat is nu het licht van Gods
Woord
Vroeger wisten de dominees alles
vrijwel alleen. Maar de mensen waren
dan ook aan hun eigen wijsheid over
geleverd.
Het gevaar is ook groot, dat actuele
preken gaan spelen met teksten.
Een Duitse dominee preekte bij de
capitulatie van Frankrijk over 1 Cor.
15 57: Gode zij dank, die ons de over
winning heeft gegeven.
Een dominee, die op een emigranten
schip meevoer, over Gen. 12:4: ,,en
Abraham toog heen".
Een vrijgemaakte predikant, die
tegen samenspreking was met de syno-
daal-gereformeerden preekte over 1
Kon. 12, die profeet, die tegen Jerobeam
had geprofeteerd, maar die inplaats van
rechtdoor naar huis te rijden op bezoek
ging te Bethel en toen door een leeuw
werd gedood.
Een dominee die tegen de inflatie
was, die Colijn eindelijk, noodgedwon
gen door liet gaan, vond een tekst voor
zijn preek, die de devaluatie van de
gulden diefstal noemde.
Die preek werd nog uitgegeven ook
De tekst was: ,,en het goud van dat
land was goed".
Zo zijn er tientallen van voorbeelden,
die het gevaar van actuele preken de
monstreren.
Naar aanleiding van de maanreis zal
er ook wel weer hevig actueel gepreekt
zijn. Maar hoe weet men zo precies
wat Gods Woord ,,er" over zegt.
Ik durf etr wel een artikeltje in de
Kerkbode over te schrijven. Want
daarin geef ik mijn mening voor beter.
Maar wat men op de preekstoel zegt,
heeft het gezag van Gods Woord. Je
moet dus wel heel, heel erg zeker zijn
van de dingen die je op de kansel be
weert.
Dat was vroeger makkelijker.
Toen was er veel meer dan nu een
algemeen-gevestigde mening. Tegen
woordig gaan - ik denk b.v. aan de
politiek - de opvattingen nogal uit
elkaar.
Wij hebben in ons gezin een aantal
dominees. Maar in politiek opzicht den
ken er geen twee gelijk. Alle kleuren
van de regenboog zijn vertegenwoor
digd.
Stel u nu eens voor, dat ze hun
meningen op de preekstoel brachten
Dan kreeg je zeker actuele preken, maar
de eerbied voor het ,,alzo spreekt de
Here" was verdwenen.
Toen de Israëlieten tegen de Fili
stijnen moesten vechten waren de zonen
van Eli zo handig om de ark des Heren
uit de Tabernakel te halen en die als
een tank - vóór de troepen - te zetten
en zo de vijand aan te vallen.
U weet hoe dat afgelopen is.
Maar mogen we zo het gezag van
Gods Woord voor onze opvattingen
spannen
Er preekte onlangs een dominee over
Catechismus Zondag 39 (het 5e ge
bod). Het was niet lang na het rumoer
in de studentenwereld en de hier niet,
daar wel gestrafte bezetting van ge
bouwen.
Hij preekte daar zeer actueel en zeer
vrijmoedig over.
Maar het gevolg was, dat na afloop
het debat, tussen hen, die het er gloei
end mee eens waren en die het er nog
gloeiender mee oneens waren, hoog
opliep, zo dat menige kerkganger te
laat thuis kwam en zijn kopje koffie
miste.
Het waterhoofd van de
technische rede.
Na alles wat u gehoord en gezien
hebt over de tocht van drie Amerikanen
naar de maan -, en weer terug, bent u
het waarschijnlijk wel een beetje zat.
En nu ook nog de Kerkbode
Wij worden zo langzamerhand maan
ziek van al die overtreffende trappen.
Te groter is mijn moeilijkheid, omdat
ik dit stukje maak, terwijl de astronau
ten wel op de terugweg zijn, maar nog
lang niet thuis. En u dit leest een week
na hun - naar ik hoop - voorspoedige
wederkomst op aarde.
Ik doe zeker voor niemand onder in
bewondering voor deze mannen en ben
verbijsterd door het vernuft der weten
schapsmensen en door de rekenkunde
der computers, die deze spectaculaire
reis hebben bedacht, mogelijk gemaakt
en begeleid. En dat je in de huiskamer
de een tegen de ander hoorde zeggen
op de maan: ,,doe dat stuk steen wat
dieper in je zak - nee, nog dieper
Duwen
Het is allemaal geweldig. Toch waag
ik het een paar vraagtekens te zetten.
Ik zal niets zeggen over hoogmoed
en zo, want dat is de mens toch wel,
ook zonder maanreis. Ik zie er dus
geen „torenbouw van Babel" in.
Ik vind het ook geen „zonde" van
het geld. Dat moeten ze maar laten
rollen Dat is goed voor de oeconomie.
Als ze het niet hieraan uitgeven, geven
ze het aan wat anders uit. En tóch niet
aan bestrijding van de armoede, het
opruimen van de krotten, het stillen
van de honger van negers enz.
Want zonder de armoe van de mil-
lioenen kunnen de duizenden niet rijk
zijn.
Drie Rooms-Katholieke priesters heb
ben van Paus Paulus ieder een bronzen
medaille gekregen. Het was de be
loning voor een aardig idee dat zij in
de pauselijke ideeënbus hadden gestopt.
Pater H. Baart uit Cadzand, pater R.
Verdurmen uit Oostburg en de Bres-
kense kapelaan O. Giellet hebben zich
lange tijd zorgen gemaakt over de ver
moeide indruk die het pauselijk gelaat
op hen maakte. Die man is hard aan
vakantie toe, redeneerden de drie pries
ters. De ingeburgerde advertentietekst
„Uit is goed voor u" inspireerde hen tot
een levendige welgemeende brief, waar
in vervat een hartelijke uitnodiging voor
een onbekommerde vakantie aan de
Zeeuwse Riviera nabij Breskens.. De
paus, dachten zij, zou zich incognito in
zwembroek wandelend langs het strand
op zijn gemak voelen zelfs in het pro
gressieve katholieke Nederland. Tegelijk
zou hij tussen de strandminnende massa
zichzelf kunnen zijn, een duik in zee
kunnen nemen of met een werphengel
een argeloos scholletje of scharretje aan
de haak kunnen slaan. De paus blijkt
geïmponeerd te zijn geweest door de
uitnodiging van drie gewone priesters,
die het goed menen. Zijn internuntius
in Nederland, monseigneur Felici heeft
in fraaie Latijnse volzinnen namens
Paus Paulus meegedeeld, dat hij de ge
dachte van een ongedwongen vakantie
Zo zijn er tal van gevaren bij het zgn.
actuele preken, van dominees, die zo
precies weten, wat Gods Woord overal
van zegt.
Toch blijven die eerste zinnen van
dit artikel staan.
De prediking moet inderdaad actueel
zijn.
Maar wat is dat eigenlijk
Mag ik met het antwoord nog een
week wachten
A. D.
De ellende der wereld is onze liefde
loosheid.
Al had ik het vernuft om te landen
op de maan, maar had de liefde niet
(b.v. voor de stervende kinderen in
Biafra) dan betekende het niets.
Onze beschaving heeft een water
hoofd, en dat is de technische rede.
Maar ze heeft geen hart.
We zijn ontzettend knap in het pro
duceren, maar kunnen niet distribueren.
Een computer is ongelofelijk pienter,
maar is zo koud als een wiskundige
formule.
Onze westerse cultuur is als een
wonderkind, dat de moeilijkste vraag
stukken kan uitrekenen, maar de
knopen van zijn broek nog niet kan
vastmaken.
Nog eens: ik vond het geweldig
Maar het oplossen van de crisis in het
Midden-Oosten is belangrijker, en de
redding van hele volken, die uitgehon
gerd en uitgeroeid worden (Soedan -
Biafra) is oneindig veel nodiger dan
een maanvlucht.
Waarom kunnen we het ene wel en
het andere niet
Voor het éne heb je hersens nodig
plus een grote dosis koelbloedigheid,
maar voor dat andere heb je ook nog
een hart nodig en zelfverloochening.
Daarom schreef ik in de titel over het
waterhoofd van de technische rede.
Ook deed het nationalisme, die vlag
en dat vlokslied, kinderachtig aan.
Waar heb ik dat toch gelezen, dat
nationalisme een van de kinderziekten
is van een nog jonge beschaving, zoiets
als de mazelen.
En dan was er ook nog een Russische
Luna in de ruimte. Dat knappe mensen
zo kinderachtig doen kunnen, door na-
lopertje te spelen in de ruimte
in Breskens plezierig vond maar dat het
er niet in zat. Volgens officiële berich
ten viert Paus Paulus vakantie in zijn
zomerverblijf Castel Gandolfo. Het kan
een afleidingsmanoeuvre zijn. Iedere
keer als ik langs het strand bij Breskens
een vermoeide oude man tegenkom
denk ik dat het de Paus is die ons een
poets bakt.
Als dit bericht, dat ik in „Hervormd
Nederland" las en dat ondertekend
was door Saphier, - maar geen stunt is
van de V.V.V. te Breskens.
Wat een attractie Je had een kans
naast de Paus op het strand te zitten
en de oude heer te herkennen
Wat een kans om na het praatje
over het weer een babbeltje te maken
over de moordpartijen, die er onder de
pauselijke zegen plaatsvinden in Angola.
En over nog een paar onderwerpen
meer.
Ik geloof niet, dat we gauw uitge
praat zouden zijn.
A.D.
De eerste zaterdag in juli waren de
Geref. organisten van Kring Zeeland
bijeen in de Grote Kerk te Tholen.
Gelukkig schijnen er toch een paar
Russen op het idee te zijn gekomen
om zo iets als de ruimtevaart samen
te versieren.
Maar natuurlijk, dit kon niet anders:
de duitsers willen niet achter blijven.
Er moet zo nodig een Duitse vlag op
de maan wapperen.
Het zou een pracht gebaar zijn ge
weest als de Amerikanen aan Arm
strong geen Amerikaanse vlag hadden
meegegeven, maar een vlag of een sym
bool van de Verenigde Naties.
Nu staan er straks net zo veel ver
schillende vlaggen op de maan, als op
een patatkraam aan het strand.
In ieder geval had men in zijn trium-
fale speeches wel eens kunnen herin
neren aan al de Duitse geleerden, die
de U.S.A. heeft „geleend" van Europa.
Beschamend was de uitslag van een
gehouden enquête waarbij de overgrote
meerderheid der ondervraagden van
mening was, dat de overgrote meerder
heid godsdienstige bezwaren zou heb
ben tegen de maanvlucht. Bezwaren die
zij zelf niet hadden.
Van communicatiestoornis geschre
ven
Voor wat voor idioten zien de on
gelovigen de gelovigen eigenlijk aan
Het is juist het Israëlisch-christelijke
denken geweest, dat een maanreis
mogelijk heeft gemaakt.
De hemellichamen en de natuur
krachten zijn „maar" schepselen van
God. Lees en herlees de belijdenis van
Gen. 1
Ik meen, dat wij van de ongelovigen
meer afweten en begrijpen dan omge
keerd.
Maar ik blijf met de vraag in mijn
maag zitten: hoe komt dat Is ons ge
loof zo'n geheime leer Of vindt men
het toch wel leuk om zich tegen de
caricaturen af te zetten.
Zo zien we - het is met die maanreis
al net als met alle discussies: er blijven
veel vraagtekens over.
Maar het is zeker geen vraag of de
jonge man, die voor de T.V. dag in
dag uit (en de nacht niet te vergeten)
ons op de hoogte hield, een Koninklijke
onderscheiding heeft verdiend. Dat
heeft hij zeker
Al was het alleen maar voor het feit,
dat hij de vele stille momenten niet
heeft opgevuld met de herhaling van
gemeenplaatsen of flauwe kletsica.
Ik schrijf dit op dinsdag 22. Alles
is O.K. aan boord. Ik hoop, dat als ik
dit lees, alles nóg O.K. zal zijn.
A. D.
Deze vergadering stond onder leiding
van dhr. T. Fraanje, onze kringleider.
Na de gebruikelijke opening werden
de notulen gelezen door de correspon
dent en de verdere administratie voor
de Kring. Na afhandeling van de huis
houdelijke zaken, begaven we ons naar
het .monumentale orgel", gebouwd in
1832. Het leek ons een waardige af
sluiting van het seizoen 1968/69: dit
in 1832 door Gebr. van Dam in Leeu
warden gebouwde orgel.
Alle aanwezige collega's speelden
o.a. werken van Bach, Thaleman,
Zwart, J. Morks, Sweelink en Franck.
Dit grote 3-klaviers orgel heeft z'n
eigen klank en registratiemogelijkheden.
Deze Grote Kerk heeft een zeer goede
acoustiek.
Na het bespelen van dit grote orgel
werden nog enkele zaken geregeld en
wel o.a.: eind augustus hopen we als
Kring een orgelexcursie te houden naar
Oude Tonge, waar in de Ned. Herv.
Kerk een prachtig ,,frobenius" orgel uit
Denemarken staat.
Dhr. Bas Wijnands, vakmusicus, zal
dit orgel voor ons voorspelen en een
verdere uiteenzetting geven over dit
zeer fijne instrument. Nadere mede
delingen volgen nog per convocatie aan
de leden. Verder wensen we alle colle
ga's met hun gezinnen een goede en
mooie vakantie toe, met veel zon, dan
kunnen we straks weer met nieuwe
moed en energie, gebruind door zon en
wind, weer onze plaats op de orgel-
bank innemen
Kringcorrespondent, P. Th. v. B.
