^eeuictf e J^erkbode
cAanraking
De Bijbel
i Dit is de tijd
Verwondering
De recreatie in W.-Z. Vlaanderen
De sleutel ligt binnen
De kerk op hoor best...
Muziek en Dienst
OFFICIEEL ORGAAN TEN DIENSTE VAN DE GEREFORMEERDE KERK IN ZEELAND.
Hoofd-RedacteurDr. A. DONDORP, Gapinge, Telefoon (0 1189) 4 70.
Redactie en medewerkers Ds. B. Wentsel, Brouwershaven J. A. v. Bennekom, Middelburg Dr. A. J. Boom, Vlissingen;
Ds. M. V. J. de Craene, St. LaurensDrs. A. Elshout, Koudekerke
Ds. W. H. Gispen, Terneuzen; Dr. P. C. Kraan, Vlissingen;
Ds. G. S. Oegema, Arnemuiden; Dr. H. Becker. Nieuwerkerk;
Drs. M. Beinema, Middelburg; Ds. C. W. de Bruijne, Goes.
Adres voor opgave advertenties en predikbeurten Littooij Olthoff, Spanjaardstraat 47, Middelburg.
23e JAARGANG No. 32
27 FEBRUARI 1969
„Ik worstel
en ontkom"
En Hij strekte de hand uit en
raakte hem aan. Marcus 1 41.
Het was iets ongehoords óm een melaatse aan te raken. Dat was ten strengste
verboden. Want die mensen waren onrein.
Maar hier deed die melaatse zelf ook iets dat verboden was. Hij kwam
nml. naar de Here Jezus toe. Die man had op een verre afstand moeten
blijven en uit de verte moeten schreeuwen. Hij kwam en zei: ,,Here indien
Gij wiltGij kunt mij reinigen
Toen raakte de Here Jezus hem aan. Daarmee maakte Hij zichzelf onrein.
En pleegde Hij een strafbaar feit. Daarom moest die genezene zijn mond
houden.
Kon de genezing dan niet plaats vinden zonder die aanraking Vanuit een
veilige afstand
Neewant de Here Jezus kan óns van de ellende der zonde alleen verlossen
door zelf de schuld ervan te dragen in onze plaats. Hij is expres onrein ge
worden om ons te reinigen. Hij is uit alle gemeenschap gestoten om ons van
Gods liefde te verzekeren.
De aanraking met de Here Jezus is genezend. A. D.
Abonnementsprijs
5.per halfjaar
bij vooruitbetaling.
Advertenties
20 cent per mm.
Bij abonnement lager.
Losse nummers 15 cent.
Drukkers-Uitgevers
Littooij Olthoff
Spanjaardstraat 47
Middelburg, tel. 24 38
Giro no. 4 22 80
Dit is de tijd. Je mag zeven keer raden.
Zeven maal zeventig keer heb je tijd
om gissend en missend, door schande en
schade
wijs, te ontkomen aan de kwade
droom van de wenteltrap eeuwigheid.
Dit is de tijd, de tijd om te zorgen,
zorgende staan met je rug naar het vuur,
bloot aan de dood, in het leven
geborgen,
lezen de schaduwen van morgen
spelender-spellenderwijs op de muur.
Dit is de tijd. God zelf staat zonder
zich te verroeren andersom.
Dit is de tijd. Er gebeurt geen wonder,
maar Hij telt langzaam van één tot
honderd,
tot honderdtien en dan: ,,ik kom".
JAN WIT.
Wij noemen de bijbel: de Heilige
Schrift. Heilig, omdat dit boek geen
gewoon maar een apart boek is.
Heilig betekent immers: afgezonderd,
uitgezonderd, a-part. Het aparte van
de bijbel, het heilige van dit geschrift is,
dat het Gods Woord is. Dat wil zeggen,
dat in de bijbel, in heel de bijbel, God
tot ons spreekt.
Dat is makkelijk neergeschreven.
Maar moeilijker is het om in de bijbel
de stem van de sprekende God te
horen. Dat is in de eerste plaats een
zaak van geloven. De Here Jezus zegt:
,,Mijn schapen horen mijn stem". Je
moet dus bij de kudde horen en een
schaap zijn van de Goede Herder.
Behalve een zaak van geloof is het
evenwel ook een zaak van verstand.
Je moet in de bijbel lezen en vragen:
wat staat daar en wat betekent dat
Het gaat niet automatisch. Je moet ge
lovig je verstand er bij gebruiken. Veel
mensen houden daar niet van. En dat
is ook wel te begrijpen, want geleerd
heid maakt licht opgeblazen. Maar dat
hoeft niet Ik heb er gekend en ken ze
nog: grote geleerden met een eenvoudig,
haast kinderlijk hart.
Bovendien staat er in de wet van
God, dat we Hem zullen liefhebben
met heel ons verstand. Het gelovig
bijbellezen sluit dus het verstand niet
uit maar in.
Ik ben echt niet zo bang voor studie.
Daarentegen erger ik me er vaak aan,
als mensen die niet de moeite nemen
om te studeren, toch een hoog woord
voeren.
Voor allerlei vakken moet je tegen
woordig van alles lezen. En al ben je
nog zo muzikaal, je zult evengoed hard
moeten studeren. Dat is met alles zo
Maar dat is ook met theologie zo.
Zeker ik weet: het is de kinderkens
geopenbaard. Maar dit woord is geen
luie stoel om makkelijk onderuit in te
gaan zitten met de gedachte: ,,het waait
me wel aan".
De bijbel is een goudmijn, waarin
moet worden gegraven.
Bovendien moeten we niet doen als
of de bijbel geen geschiedenis heeft
gehad, maar in zijn tegenwoordige ge
daante en in de Nederlandse tekst uit
de hemel gekomen is.
Ook niet alsof de bijbelschrijvers op
dictaat van de Heilige Geest hebben
geschreven. Dat zie je wel eens op
titelpagina's van oude bijbels. Dan zit
daar een apostel of evangelist met een
pen in zijn hand en op zijn schouder
een duif (symbool van de Heilige
Geest) die hem alles in zijn oor fluistert.
Deze voorstelling moeten we echt los
laten.
Er zijn drie vragen, die we altijd
stellen moeten:
1. Wat staat er eigenlijk?
Deze vraag moet U overlaten aan
hen, die verstand hebben van heel oude
talen en die handschriften kunnen ver
gelijken en ontcijferen.
Dat is geen eenvoudige zaak. Maar
het resultaat van dit werk, waar de ge
meente wel eens wat meer eerbied en
dankbaarheid voor tonen mocht is wel
zo, dat U nu ,,God in het Nederlands
kunt horen spreken" (zo drukte nml.
Bogerman, de voórz. van de Dordtse
Synode zich uit in zijn voorbede voor
het werk der zojuist benoemde bijbel
vertalers).
Een tweede vraag die beantwoord
dient te worden is: wat bedoelde de
schrijver van dit gedeelte
Of de verteller, de optekenaar van
een traditie, de overschrijver, de saam
voeger van bepaalde stukken of hoe U
deze mensen maar noemen wilt.
Dat is de menselijke kant van de
bijbel. En daar mogen we nooit op af
dingen. Net zoals de Here Jezus woon
achtig mens was (iemand die hem
tegenkwam zag de goddelijkheid echt
niet van hem afstralen).
Zo is de bijbel door mensen' ge
schreven. Dat kun je duidelijk zien.
Daarom moeten we vragen: in wat voor
tijd leefden die mensen, in wat voor
voorstellingswereld en wat bedoelden
ze met het schrijven van dit of dat ge
deelte, dat wij nu in onze bijbel aantref
fen.
Die bedoeling kan een heel een
voudige zijn (Filemon moet Onesimus
aanvaarden) maar kan ook een gewel
dige Godsspraak wezen, zoals bij de
profeten (alzo zegt de Here!).
De derde vraag is: Wat zegt de Here
daarin. Wat is hier de boodschap Een
dominee heet dienaar des Woords. Dat
wil zeggen dat hij Gods Woord uit
de bijbel naar de mensen moet brengen.
Maar die mensen zijn geen leken
Iedere gelovige is een geestelijke, die
het Woord van God kan verstaan.
A. D.
(Slot volgt)
Omdat de mens van God vervreemd
en daarom oud geworden is, verleppen
de grootste en heerlijkste wonderen
voor zijn bewustzijn tot dorre, auto
matische natuurwetten. Wie beleeft
na de nachtrust de terugkeer van de
zon als een onuitsprekelijk wonder?
De mooiste, de schoonste, de luister
rijkste werken van de mens en de na
tuur verliezen hun bekoring en glans
en tover, omdat de mens...oud, duf
en suf wordt. Wij leven onder de
vloek van de eeuwige herhaling en
eentonigheid der dingen, de zorgen
om het bestaan, het leed der wereld
en de aftakeling van lichaam en
geest. Het is een stuk levenskunst om
middelen en wegen te vinden ten einde
de verwondering, de verrukking van
tijd tot tijd te beleven en te genieten
als Adam en Eva in het Paradijs.
Dat kan door een vakantiefeest in de
natuur. Een verrukkelijke zonsonder
gang, waarvan de herinnering gevan
gen wordt in een dia. Of een weten
schappelijk betoog met beelden voor
de T.V. inzake de zon en haar gewel
dige energiebronnen. Opeens komt daar
de herontdekking van een wonder van
Gods Schepping.
Het GROOTSTE WONDER is
nog altijd dat God op aarde is gekomen
in Jezus Christus om onder ons te
wonen, onze Vader te zijn, ons verloren
en dwalende mensen temidden van leed,
ziekte en dood, zonde en ellende, weer
op te zoeken en de MACHT van de
zonde en DE DOOD te breken, eens
aan het eind der geschiedenis volledig
te vernietigen.
Ik heb ze ontmoet, mensen oud
en der dagen zat en toch vol verwon
dering over dit unieke wonder van God,
val verwachting en levensmoed, bereid
om heen te gaan en de Heer te ont
moeten.
En ik ken ze, jonge mensen, in de
bloei van het leven, uitgebrand, dof
en beu van het leven, zonder enige ver
wondering. WANT ONS MENSE
LIJK BESTAAN WORDT STEEDS
FEESTLOZER. De heiligste en kost
baarste waarden worden oud en dor.
De bronnen waaruit wij leven, raken
opgedroogd! (dr. W. Aalders ,,In
verzet tegen de tijd")
Wat baat het een mens zo hij de ge
hele wereld won en schade leed aan
zijn ziel De mens heeft de hemel
nodig om te kunnen ademen. En de
wereld blijft voor hem gevangenis, ook
al maakt hij de muren steeds wijder
en zijn kerker steeds weelderiger.
,,Een venster, een venster, een ven
ster om te ontkomen aan die eeuwig
durende ijdelheid" riep eens een mens
in nood.
VIII
Dat dit alles veel geld kostte laat zich
voorstellen. De Protestantse Kerken van
W. Z. Vlaanderen brachten voor deze
6 weken een 6000.— bij elkaar, ge
steund daarbij door het Provinciaal
Kerkcentrum en de Generaal Financiële
Raad der Herv. Kerken.
Zoals u weet hebben de Geref. Ker
ken via hun Evangelisatie-noodgebie-
den, P.S. en classis van Breskens een
bijzondere post gemaakt. De R.K. Kerk
van Breskens verzamelde via haar
diensten, waarbij ook de teamleden
Twee mannen aan de deur, of ze
eens mogen komen praten over het ge
loof en over de kerk. De vrouw die open
doet. heeft wel wat anders aan haar
hoofd zegt ze. Of ze dan misschien
een andere keer Maar de deur is
al weer dicht en de vrouw haast zich
om nog op tijd te komen voor het be
zoekuur in het ziekenhuis, waar haar
man ligt. Had mevrouw De Jong, die
een paar huizen verder woont, niet
kunnen aanbieden op de kinderen te
passen Dan was daar wel een gesprek
uit gegroeid. Haar buurvrouw heeft er
echt wel een behoefte aan.
Och dominee, als ik naar de mensen
kijk, die 's zondags bij u in de kerk
zitten Ja, maar dat is het nu juist.
U moet niet op de mensen zien. Het
gaat om het evangelie Zo Ik dacht,
dat er in de Bijbel stond: aan hun
vruchten zult gij ze kennen. Ja, dat is
waar. Maar bent u dan zonder fouten
Heus, het gaat niet om de mensen, maar
om het geloof in Jezus. Mij best. Maar
wat is dat geloof waard Die twee
garagehouders van uw gemeente kunnen
elkaar niet luchten of zien. Daar kan
het geloof blijkbaar geen verandering
in brengen.
Een catechisant zegt: als je naar de
kerk gaat omdat het moet, is het een
sleur. Je moet vrij zijn en alleen gaan
als je het zelf fijn vindt. De andere
catechisanten: dan ging er van onze
leeftijd niemand meer naar de kerk.
U zegt: dat zal wel meevallen. En:
Voor Anne Frank, het jonge joodse
ondergedoken meisje in Amsterdam,
was een klein zoldervenster, met uit
zicht op een stukje van de wereld, een
oorzaak van verwondering en dank
baarheid. Korthelaas te kort
In de gevangenis van het bestaan vol
dreiging, angst en dood toch een
stukje blauwe luchthoop uit
zicht
Een venster, een venster om ons
mensen te verlossen van een bestaan
ten dode gedoemd. Het licht van Gods
wereld stroomt binnen en maakt dit
duistere bestaan tot een land vol hoop
en glorie, ook al is het duister nog niet
geheel verdreven, ook al stoten wij ons
voortdurend aan het afzichtelijke en af
schuwelijke kwaad dat er nog is. Maar
er is een venster, een venster en vol ver
wondering staan we voor dat venster
met Hem te praten en geven antwoord
op Zijn wonderlijke overwinning op de
macht van de dood
Jezus is opgewekt uit de doden en het
leven is niet langer ten dode gedoemd.
Dat geeft moed voor het leven, moed
voor de wereld.
In het woordje ,,ver-wonder-ing" zit
het woord wonder".
Alleen door een wonder" 'kan er
weer verwondering komen over God die
een venster maakt in de zwarte muur
van de dood.
De wonderen zijn de wereld niet uit.
Dat te mogen geloven is een wonder.
IK GELOOF
dat Jezus Christus is opgewekt
uit de doden.
dat ik in Hem een nieuwe schep
ping ben en hoe langer hoe meer word
wat ik ben.
dat tenslotte niet de dood mij
vernietigt, maar God mijn leven herstelt
tot eeuwig leven.
dat Hij Koning zal zijn. over een
nieuwe wereld
G. van den Berg.
(Groninger Kerkbode)
werden uitgenodigd om in die diensten
vanuit het Evangelie te vertellen van
de noodzaak om zo te mogen werken
namens de Heer, veel geld.
De Geref. Kerk zelf heeft bussen
Kerk en Recreatie hangen die nooit
voorbijgegaan worden. Het is eenvoudig
ondenkbaar geworden om deze arbeid
zonder hulp van de RJK. Kerk te doen.
Dat deze arbeid ook belangstelling
ging krijgen in heel de samenleving
laat zich voorstellen. Want ik heb u
alle en nog maar verteld van het werk
op enkele campings. We kwamen niet
toe aan de arbeid der kerk in het dorp
zelf waar eveneens vele gasten zaten.
W. J. Musch.
(wordt vervolgd)
zo praten jongelui nu eenmaal op een
bepaalde leeftijd. Maar, als ik vragen
mag: vindt u het zelf dan wél fijn Ja,
t is een beetje pijnlijk, want misschien
zat u j.l. zondag bij mij in de kerk. Maar
zeg het toch maar. Misschien zijn er
mensenlevens mee gemoeid. Hebt u toen
werkelijk God ontmoet Of hebt u bij
uzelf gezegd: het had wel de helft kor
ter gekund Wat doet die man on
natuurlijk en overdreven. Wat staat 't
allemaal ver van 't leven va\n elke dag
Kunt u met de preek van zo>ndag iedere
week weer vooruit En ondertussen de
evangelisatie-commissie de buitenkerke
lijken, jong en oud, maar uitnodigen:
komt allen naar de kerk
Wij gaan niet afgeven op de gerefor
meerde kerk. Mensen die de evangeli
satie praktisch onmogelijk maken. Wie
zijn neus schendt, schendt zijn aange
zicht. En: ,,Geen woorden, maar
daden is te oppervlakkig voor gelijk
welke gezangbundel. Ook b ;bt u gelijk,
als u zegt, dat het Evangel ie vaak af
stuit op de volslagen onver schilligheid
van de buitenkerkelijken.
Maar hier zijn we meteen 1 )ij de kern.
Heeft het geloof in Jezus uw leven
radicaal vernieuwd Hebt u e :en levens
stijl gevonden die tegelijk echt christelijk
en echt modern is Of is 't een con
sumptief leven als van ieder am Ier, waar
hier en daar wat christelijkhei d opge
plakt zit In dat geval hebben we bij
u een andere vorm van precies hu ^tzelfde
probleem als bij die buitenkerk. elijken:
hoe komt het dat het Evangelie niet in
het leven doordringt
In de buurt van iedere weerstand,
waarop de evangelisatie stuit, bevindt
zich een misstand in de gemeente. Om
ruim baan te krijgen naar buiten moet
de evangelisatie zich in veel van onze
gemeenten allereerst naar binnen rich
ten.
Hoe worden onze zondagse samen
komsten zo, dat wij er echt iets aan
hebben, en dat onze jonge mensen het
fijn vinden Als het zover is, komen
de buitenkerkelijken misschien ook.
De man van buiten de kerk verwacht
geen stralenkransen te zien om de hoof
den der gemeenteleden. Maar als het
verschil tussen kerk en sportvereniging
is. dat je in beide kringen ordinaire
ruzies aantreft, alleen bij de één met,
bij de ander zonder orgelspel, dan ziet
die man het belang van de christelijke
gemeente niet. Hij had altijd nog de
vage hoop, dat het Evangelie zou kun
nen. wat elders onmogelijk blijkt.
En wat dacht u, als bepaalde kringen
hier in het westen een vorm van modern
leven wisten te verwezenlijken, waarin
innerlijke rust, onbaatzuchtigheid en
blij toekomstvertrouwen de toon aan
gaven, zouden de anderen niet nieuws
gierig worden naar 't geheim van deze
levenshouding
Feitelijk zit het zó: u bevindt u in een
groot gebouw en u wilt naar buiten,
maar alle deuren zitten op slot. Mag ik
u een raad geven De sleutel ligt bin
nen in de hal.
St. Anna Parochie W. Baas.
Het is een waarheid die door veel
Christenen steeds weer beleefd wordt,
dat de Kerk op haar best is, wanneer
ze zingt
Ondanks verschillen kunnen we
samen het loflied eenstemmig doen
rijzen. Het nieuwe lied, dat wij de Heer
mogen zingen, verheugt het hart en
vormt een getuigenis van de vreugde,
die in Christus ons deel is.
Dit blijkt ook elke keer opnieuw bij
de zangavonden, die de Bijbel Kiosk
Vereniging de kerken aanbiedt. On
danks televisie, teruggang van vereni-
gingsaktiviteiten, enzovoorts, mogen
deze zangavonden zich steeds in een
opmerkelijk grote belangstelling ver
heugen. Op die avonden wordt nogal
eens de opmerking gemaakt, dat „wij
dat vaker" zouden moeten doen, omdat
zó samen zingen, blij maakt.
U kunt nu zelf de kerk op haar best
in Zierikzee meebeleven, doordat er op
woensdag 26 februari a.s. om 8 uur in
de Chr. Geref. Kerk, Zevengetijde-
straat, een B.K.V.-zangavond gehouden
wordt.
De bekende zanger Kees Deenik
hoopt enkele soli te zingen en de samen
zang onder zijn leiding tot een belevenis
te maken.
Verdere medewerking wordt verleend
door: Chr. Geref. Zangkoor. Ned.
Herv. Zangkoor, beide o.l.v. dhr. C. J.
Groenleer. Organist: dhr. S. de Vlieger.
Trompettist: dhr. G. van Herwijnen.
Predikant: Ds. P. op de Velde.
U wordt hartelijk uitgenodigd om
deze avond mee te maken.
Een veertiendaags programma, gere-
digeert en voor de microfoon gebracht
door Dr. Willem Mudde en Klaas
Bartlema met informatie over Kerklied
en Kerkmuziek in klank en geschrift.
Dit is een rubriek om de veertien
dagen 's maandagsavonds om 19.20-
19.50 uur voor de N.C.R.V. microfoon.
Laten alle collega's organisten en ge
meenteleden en verdere belangstellen
den deze rubriek volgen. Onze kerk
musicus is Dr. Willem Mudde die de
nodige toelichting op nieuwe en oude
kerkliederen geeft. Ook voor ons als
geref. kerken is dit van belang, vooral
straks met de nieuwe gez. bundel of
dienstboek voor onze kerken. Omdat
er een bijzondere samenwerking is met
Lutherse Kerken voor het gezamenlijke
kerklied. Het oude kerklied komt weer
steeds meer naar voren met al z'n
schoonheid. Je hoort zo vaak al dat
nieuwe, maar niets is meer waar. Het
is juist het oude lied wat weer naar
voren komt in onze kerken.
Zo is daar ook eens per maand de