eeuwóe
3£erkbocle
KONINGEN
Verontrustend
Rekrutendag
Zwarte Schapen 1
23e JAARGANG No. 15
17 OKTOBER 1968
„Ik worstel
en ontkom"
OFFICIEEL ORGAAN TEN DIENSTE VAN DE GEREFORMEERDE KERK IN ZEELAND.
Hoofd-RedacteurDr. A. DONDORP, Gapinge, Telefoon (0 1189)4 70.
Redactie en medewerkers Ds. B. Wentsel, Brouwershaven J. A. v. Bennekom, Middelburg Dr. A. J. Boom, Vlissingen;
Ds. M. V. J. de Craene, St. Laurens Drs. A. Elshout, Koudekerke
Ds. W. H. Gispen, Terneuzen Ds. A. G. Kornet, Vlissingen Dr. P. C. Kraan, Vlissingen
Ds. G. S. Oegema, Arnemuiden Dr. J. H. Becker, Nieuwerkerk Drs. M. Beinema, Middelburg
Ds. C. W. de Bruijne, Goes.
Adres voor opgave advertenties en predikbeurten Littooij Olthoff, Spanjaardstraat 47, Middelburg.
Abonnementsprijs
4,per halfjaar
bij vooruitbetaling.
Advertenties
15 cent per mm.
Bij abonnement lager.
Losse nummers 15 cent.
Drukkers-Uitgevers
Littooij Olthoff
Spanjaardstraat 47
Middelburg, tel. 24 38
Giro no. 4 22 80
V.
Kinderen van God zijn koningen.
Daarom moeten zij ook royaal leven.
Christenen leven in de dienst van God.
Er bestaat geen mooier leven dan dat
van medearbeider van de levende God.
Je leest wel eens van die mooie ad
vertenties, waarin de directie een mede
werker zoekt. Maar als je er op afgaat,
merk je dat er een loopjongen wordt
bedoeld.
Maar de Here God maakt van zijn
dienaren koningen!
Door de Geest, die in Jezus Christus
als in het Hoofd woont en in ons als
zijn leden, wordt de christen tot zijn
koninklijke taak bekwaam gemaakt.
Dat is immers de symbolische be
tekenis van het ouderwetse zalven.
Denk maar aan David, die door Sa-
muël werd gezalfd en door Gods Geest
werd bekwaamd om Goliath een kopje
kleiner te maken.
Als we bidden in het Onze Vader:
„uw konihkrijk kome", moet u onder
dit rijk verstaan, het rijk, waarin de
mens, als mens Gods koning is. Onder
koning dus.
Knecht van God, maar in die betrek
king koning over heel de schepping.
Toen de mens aangesteld werd, zei de
Here God tegen hem: „gij zult heer
schappij hebben".
In de mens Jezus Christus is dat
Koninkrijk Gods, dat door de zonde
van de mensen verstoord was gewor
den, weer hersteld. Want Hij ontving
bij zijn- hemelvaart alle macht; niet al-
ER STAAT GESCHREVEN
Men zegt:
het lief en het leed
ons sterven, ons leven
men zegt: het staat al
in de sterren geschreven
en wij zijn gedoemd
dat leven te leven
immers, het staat
in de sterren geschreven.
Er staat:
het wel en het wee
de loop van ons leven
staat bóven de sterren
in Gods boek geschreven
en wij zijn bevoorrecht
dit leven te leven
immers, Zijn hand
heeft de toekomst geschreven.
Zie ik naar omhoog
van verlangen vervuld
dan is het geen ster
die mijn toekomst onthult
maar voel ik mij veilig:
mijn leven, mijn lot
ligt boven de sterren
in de handen van God.
JW
Het is een droeve zaak, dat het per
soonlijk bijbellezen volgens gehouden
enquêtes in onze kring hard achteruit
gaat.
En ook daar, waar men de oude ge
woonte volgt van het hoofdstuk-na-de-
maaltijd, daar is in vele gevallen van
enige bijbelstudie geen sprake, zodat de
vraag: „Verstaat gij ook, wat gij leest?",
beantwoord moet worden met een:
„Hoe zou ik?"
Dit is een verontrustende zaak. Men
spreekt tegenwoordig vaak over mon
dige christenen, maar ik vrees, dat velen
voor hun bijbelkennis afhankelijk zijn
van de prediking in de kerk. Daarom is
het hartelijk toe te juichen, wat de depu-
taten van onze Synode voor de bijbel
leen op aarde, maar ook in de hemel.
Hij ontving een naam boven alle naam
en is gezeten op de troon aan Gods
rechterhand.
In zoverre is dus het koninkrijk van
God gekomen.
Want Jezus Christus, onze mede
mens, heeft het Koninkrijk aanvaard
(Openb. 12: 10).
Maar wij, we zijn nog zulke gebrek
kige koningen, omdat we nog zulke
slechte dienaren van God zijn. Want
hoe meer wij aan God onderdanig zijn,
hoe koninklijker ons leven wordt. Tot<-
dat we eens in de toekomst van Jezus
Christus het gezegend aardrijk erven,
om er als koningen te heersen.
In ons koninklijke ambt zingt dus nog
veel toekomstmuziek. We zijn nog meer
koningen-in-hope, dan profeten en
priesters in hope.
Trouwens ook bij de Here Jezus tij
dens zijn leven op aarde, tendeerde
alles naar het koninklijke.
Eerst was de offerande van het Lam
Gods de hoofdzaak waar alles op uit
liep. Nu, na het Pinksterfeest, valt de
nadruk op de prediking van het Evan
gelie in de hele wereld. Dat is het pro
fetische ambt. Maar alle lijnen wijzen
naar de toekomst van zijn koninklijke
glorie, als Hij zal oordelen de levenden
en de doden en de wereld zal vervullen
met de glans van zijn Koninkrijk, dat
dan ook met uiterlijk gelaat zal ver
schijnen en wij wij zullen met Hem
als koningen heersen. A.D.
voorziening hebben -gedaan: Ze wijzen
n.l. op een aantal boekjes, die financieel
binnen ieders bereik liggen en die goede
hulpmiddelen zijn voor het bijbelgebruik.
Ik wil in dit en het volgende num
mer van de kerkbode deze aanbevolen
lijn publiceren. In de hoop dat u er ge
bruik van maakt:
HULPMIDDELEN VOOR HET
BIJBELGEBRUIK (I)
Vandaag lezen wij...
Aan de hand van dit bijbelrooster
dat jaarlijks verschijnt, leest men in vijf
jaar de bijbel door.
Uitgave: Internationale Bijbelbond
en Nederlandsch Bijbelgenootschap.
Prijs 0,10.
Besteladres: IBB, postbus 50, Doorn;
of NBG, Postbus 620, Haarlem.
Leidraad
Handreiking voor persoonlijk bijbel
lezen. Voor elke dag wordt het bijbel
gedeelte aangegeven uit „Vandaag
lezen wij..." met daarbij een verhelde
rende toelichting. Verschijnt eenmaal
per kwartaal.
Uitgave: Internationale Bijbelbond.
Abonnementsprijs 4,— per jaar.
Losse nummers 1,—. Bij afname van
grotere aantallen belangrijke korting.
Besteladres: IBB, postbus 50, Doorn.
Onze sleutel
Besteladres: IBB, postbus 50, Doorn.
Getijde-leesgidsen
Handreiking voor persoonlijk dage
lijks bijbellezen voor jongeren. Ge
ïllustreerd. Verschijnt eenmaal per
kwartaal.
Uitgave: Internationale Bijbelbond.
Abonnementsprijs 3,50 per jaar.
Losse nummers 0,90. Eveneens be
langrijke korting bij grotere aantallen.
Bijbelrooster met toelichtingen aan
sluitend bij het kerkelijk jaar voor per
soonlijk- en gezinsgebruik. Vier afleve
ringen per jaar, getiteld:
Licht in duisternis,
Lijden en overwinning,
Leven door de geest,
Horen en handelen.
Uitgave: Internationale Bijbelbond in
samenwerking met het Nederlandsch
Bijbelgenootschap.
Abonnementsprijs 2,— per jaar.
Losse nummers 0,50. Bij afname van
grotere aantallen belangrijke korting.
Besteladres: IBB, postbus 50, Doorn.
Hulp voor de bijbellezer
De inhoud bestaat uit een omschrij
ving van de namen en het ontstaan van
de bijbelboeken, register van persoons
namen en onderwerpen, verklaring van
vreemde en moeilijke woorden in de
bijbel, zeven kaartjes van Israël enz.
Uitgave: Nederlandsch Bijbelgenoot
schap. Prijs: 1,25.
Besteladres: NBG, postbus 620,
Haarlem.
Ruimtevrees
Zo zijn wij dan donderdagavond,
3 oktober jl„ uit de Middelburgse
Schouwburg gekomen met voor mijn
gevoel hete hoofden en koude harten.
Deze avond, door een verontrust co
mité van bonte kerkelijke schakering
belegd om de zgn. kernvraagstukken
van de V.U. door te spreken, is een
uitstalling geworden van de minder
prettige eigenschappen, die de Gerefor
meerde gezindte bezit. Dat is jammer,
want dat volksdeel heeft grotere kwali
teiten dan op die bijeenkomst de kans
kregen naar Voren te komen.
Van dat volksdeel zie ik liever zijn
levensernst dan zijn daar gebleken fa
natisme, liever zijn offervaardigheid dan
zijn onverdraagzaamheid. Ik wilde dat
ik kon schrijven over zijn degelijkheid,
maar het moet helaas zijn over zijn be
krompenheid. Ik weet van zijn ontzag
voor het levende Woord, maar ik hoor
de er slechts van dorre scholastische
vraagstellingen over een historische
Adam en van een theologentwist over
het lichaam van Christus.
En het meest merkwaardige van alles
was, dat ondanks de vermeende, ge
meenschappelijke vijand binnen de Ge
reformeerde poorten duidelijk de onder
linge verdeeldheid van die Gerefor
meerde gezindte bleek! Terzijde mag
daarom ook wel de vraag gesteld wor
den, waarom groepen officieel tot de
organisatie van deze avond waren uit
genodigd, die met de V.U. geen of vrij
wel geen enkele binding hebben. Laten
er tegenwoordig gelukkig! niet uit
sluitend gereformeerden studeren aan
de V.U., het is wel waar, dat vrijge-
maakt-gereformeerden, gereformeerde
bonders en Christelijk-gereformeerden
allerminst de groepen zijn, die deze
universiteit moreel en financieel steunen
of gedragen hebben, terwijl voor de uit
nodiging van de Gereformeerde Ge
meenten ook geen grond was. Als je
een anti-V.U. stemming wilt kweken,
dan heb je gemakkelijk spel bij groepen,
die zich vanouds gekeerd hebben tegen
het bolwerk van de gesmade Kuyper!
Het is bij de gedachtenwisseling ge
lukkig openhartig gezegd: de onbe
wezen beschuldigingen, de verdacht
makingen, de versimpeling van moei
lijke vraagstukken zijn evenzovele ploe
gen, die de kerkelijke bodem voor
nieuwe kerkscheuringen vruchtbaar ma
ken. Waarom kon Prof. Augustijn niet
op zijn woord worden geloofd, toen hij
zei dat de aangevallenen niet anders
doen dan in grote gehoorzaamheid
trachten te luisteren naar wat de Bijbel
te zeggen heeft? Waarom moet er dan
steeds weer gesuggereerd worden, dat
de voortschrijdende theologische in
zichten verlate uitlopers zijn van het
hooghartig 19e eeuwse modernisme?
Niets is minder waar! Liever was mij
dan ook het ferme woord van Ds. De
Craene, die om ruimte vroeg voor
wetenschappelijk beraad zonder dat
men inquisiteur over elkaar speelt. Maar
daarop kwam van het forum helaas
geen weerwoord!
Hopen wij slechts, dat een andere
kwaliteit van het Gereformeerde volk,
zijn gelovige nuchterheid, die slechtste
van zijn kenmerken scheuring als
repeterende breuk -de baas zal blijven.
Pastorale vragen
Om deze reden was ik dan ook blij
met het slotwoord van Ds. Van Til, dat
veel van de opgelopen emoties afdempte.
Eén opmerking is er echter, die mij aan
leiding geeft tot het stellen van enkele
vragen. Ik citeer de P.Z.C., die, geloof
ik, de zaak goed weergaf. Hij waar
schuwde de V.U., „dat LI voor het
forum van Gods volk theologie bedrijft.
Ook theologie houdt iets van zielszorg
in. Denk aan het doorgeven aan het
eenvoudige kerkvolk".
Is het nu werkelijk waar dat het
pastorale uit het oog wordt verloren?
Ik bewaar heel wat aangenamer herin
neringen aan de wijze, waarop de hoog
leraren Berkouwer en Kuitert op de
V.U.-bijeenkomst van dit voorjaar
dwars door alle vragen doorstootten
naar het hart van het evangelie dan de
gelijkhebberige wijze waarop Dr. Arnt-
zen voor Prof. Augustijn een val uit
zette.
En dan nog iets: waarom altijd maar
weer alleen pastoraal voor dat zgn. een
voudige kerkvolk (wat is dat eigenlijk)?
Behoren die laat ik nu maar voor
het gemak zeggen „niet-eenvoudige
kerkleden" niet tot het forum van Gods
volk? Ik heb veel meer de overtuiging,
dat zij, die door belangstelling, ontwik
keling, werk enz. wél met de moeilijke
vragen van deze tijd te maken krijgen,
pastoraal zwaar worden véronacht-
zaamd en lijden aan deze eenzijdige
kerkelijke barmhartigheid. Zij willen
ook meedoen in de kerk, meedenken en
meediscussiëren. Maar de krampachtig
heid, waarin vele gemeenten en hun
kerkeraden ten opzichte van de vragen
van deze tijd leven, snijdt voor de hier
bedoelde kerkleden een stuk menselijke
ontplooiing en deelneming aan normaal
kerkelijk samenleven af. Ik ben er van
overtuigd, dat er in vele van de gezin
nen van deze groep zgn. „niet-eenvou
dige kerkleden" (inclusief pastorieën)
aan deze kerkelijke discriminatie wordt
geleden.
Daarnaast is er naar mijn mening nog
een groep zwarte schapen. Dat zijn de
jongeren. Ik heb er op de bewuste
avond velen van de catechisaties en
jeugdverenigingen gezien. Ik heb er
nog niet één gesproken, die de bijeen
komst heeft gewaardeerd. De meesten
waren onthutst, niet fel-vijandig, maar
eerlijk onthutst over wat ze hebben er
varen. De vragen en de wijze van be
nadering van geloofszaken, zoals die
in de Schouwburg naar voren kwamen,
liggen geheel buiten hun geestelijke be
levingswereld. En dat is begrijpelijk.
Zij zijn opgegroeid bij een geheel ander
wereldbeeld, dan wat de generatie, die
zich nu zo verontrust toont, heeft mee
gekregen. Daarom wilde ik nog eens
extra pleiten voor een herderlijke be
nadering van ook dit deel van „Gods
volk". Maar die pastorale zorg vereist
dan wel meer geestelijke ruimte, dan
donderdagavond 3 oktober is gebleken!
G. M. KERKHOF.
Op donderdag 14 november in de
Schakel, Bachten Stene, Middelburg.
Aanvang half elf. Sluiting half vier.
5 sprekers: Kapitein Cornelisse, Ds.
P. C. Meyer, Majoor Bogers, Dr. V.
't Hart, Ds. C. T. Hajes.
Het hangt van U af, of dit de laatste
recrutendag voor Zeeland zal zijn.
De laatste jaren is het maar een be
droevend klein getal, dat zich laat zien.
Alles wordt in het werk gezet om
