eeuwóe
3£erkbocle
Stellige kulójeó
r
Muren scheppen ruimte
23e JAARGANG No. 9
5 SEPTEMBER 1968
„Ik worstel
en ontkom
OFFICIEEL ORGAAN TEN DIENSTE VAN DE GEREFORMEERDE KERK IN ZEELAND.
Hoofd-RedacteurDr. A. DONDORP, Gapinge, Telefoon (0 1189) 4 70.
Redactie en medewerkers Ds. B. Wentsel, BrouwershavenJ. A. v. Bennekom, Middelburg Dr. A. J. Boom, Vlissingen;
Ds. M. V. J. de Craene, St. LaurensDrs. A. Elshout, Koudekerke
Ds. W. H. Gispen, Terneuzen Ds. A. G. Kornet, Vlissingen Dr. P. C. Kraan, Vlissingen
Ds. G. S. Oegema, Arnemuiden Dr. J. H. Becker, Nieuwerkerk Drs. M. Beinema, Middelburg
Ds. C. W. de Bruijne, Goes.
Adres voor opgave advertenties en predikbeurtenLittooij Olthoff, Spanjaardstraat 47, Middelburg.
Abonnementsprijs
4,per halfjaar
bij vooruitbetaling.
Advertenties
15 cent per mm.
Bij abonnement lager.
Losse nummers 15 cent.
Drukkers-Uitgevers
Littooij Olthoff
Spanjaardstraat 47
Middelburg, tel. 24 38
Giro no. 4 22 80
Goed, dat wij hier zijn,
zal ik hier drie tenten opslaan
Mattheus 171-8.
Petrus vond wel fijn, zo op die berg: De Here Jezus werd voor de ogen der
drie discipelen,, die mee hadden gemogen, van gedaante veranderd. Zijn ge
daante begon te veranderen; Zijn gezicht ging blinken als de zon en Zijn kleren
werden wit als het licht.
Wat een prachtig schouwspel
Bovendien verschenen daar Mozes en Elia, de grote figuren uit het Oude
Testament, waar Petrus van zijn kindertijd af aan zoveel over gehoord had.
Het kon niet mooier
Petrus wil het graag houden zo en doet het voorstel om drie heilige huisjes te
bouwen (gelukkig géén zes!) 't Is goed dat zij er bij zijn, dan kunnen ze met
zijn drieën een handje helpen.
Maar de Here Jezus wil hier niet blijven.
Hij wil de berg af. Want Hij moet eerst lijden en sterven als het Lam van
God, dat de zonden der wereld draagt.
Dat is de enige weg die naar de heerlijkheid leidt. Het is wel een omweg.
Maar alleen langs deze omweg zal zijn leven vruchtbaar worden. Anders blijft
Hij alleen.
Bovendien: beneden in het dal zijn de mensen met al hun noden en kwalen.
Daar wil Hij naar toe.
Alle heilige huizen, die ons afhouden van de nood der wereld zijn onheilig-
A. D.
DANKLIED VOOR
GODS WOORD
Heb dank, o God van alle leven,
die zijt alleen Uzelf bekend,
dat Gij uw Woord ons hebt
gegeven,
uw licht en liefd' ons toegewend.
Nu rijst uit elke nacht uw morgen,
nu wijkt uw troost niet meer
van d'aard,
en wat voor wijzen bleef
verborgen
werd kinderen geopenbaard.
En of een mens al diep verloren
en ver van U verzworven is,
Gij noemt zijn naam, hij is
herboren,
vernieuwd door uw getuigenis.
Uw Woord, dat spreekt in alle
talen,
heeft uit het graf ons opgericht,
doet ons in vrijheid ademhalen
en leven voor uw aangezicht.
Gemeente, aan wier aardse
handen
dit hemels Woord is
toevertrouwd,
o draag het voort naar alle
landen,
vermenigvuldigd duizendvoud.
Een stem zegt: Roep Wat zoudt
gij roemen
op mensengunst of -heerlijkheid
't Verwaait als gras en
weidebloemen.
Gods Woord bestaat in
eeuwigheid
FEDDE SCHURER
(slot)
We zagen in mijn vorig artikel dat
de grenzen der natuur niet dezelfde
zijn als die van de genade. De diepste
achtergrond van de Kerk is de uit
verkiezing. Van daar dan ook, dat de
Kerk geen nationale grootheid kan zijn
zonder meer. Ze is een a-parte gemeen
schap. De kerk heeft muren. Het spre
ken en denken over een volkskerk is in
vele gevallen verre van zindelijk.
Dit alles is duidelijk voor de situatie
der christelijke kerk in de eerste eeu
wen van het christendom, toen haar
bestaan omstreden werd door een over
machtig heidendom. En dat geldt van
daag net eender zo voor die kerken,
die als een verdwijnend kleine minder
heid leven in de Mohammedaanse
wereld. Daar vindt u precies de bijbelse
situatie van vreemdelingschap en ont-
rechting, zoals u daarvan leest in de
woorden en tussen de regels van Pau-
lus' brieven.
Maar geldt dit nu ook voor het chris
telijke Nederland en in het christelijke
Europa. Het is vandaag en hier toch
allemaal zo heel anders dan ten tijde
der apostelen, toen de gemeenten zich
met de grootste moeite handhaafden in
het grote heidense keizerrijk van Rome.
Wij hebben een vrije zondag en de
christelijke feestdagen zijn „algemeen
erkend". Voor de rechtbank moet men
zweren in de naam van God en in veel
gemeenteraadsvergaderingen wordt er
gebeden.
Ons volkslied is een psalm en de wet
verbiedt overtredingen van de mono
gamie.
Is daarmee niet heel ons volk binnen
de ruimte der kerk gekomen Heeft
God niet een verbond met Nederland
gesloten en is niet ieder Nederlands
kind een verbondskind, dat recht heeft
op de doop
Inderdaad heeft men met de over
gang van Keizer Constantijn tot het
christendom alles anders zien worden.
Sommigen rekenen die overgang
300) tot het begin van het duizendjarig
rijk. Want toen zou de wereldlijke
Christusregering een aanvang nemen
(die dan weer zou eindigen met de
Franse revolutie).
Niet alleen Keizer Constantijn werd
christen, maar het Romeinse rijk werd
christelijk. En het laatste wellicht meer
dan het eerste.
Het hele volk behoorde nu tot de
kerk. Heel duidelijk was dat in de
middeleeuwen, toen de Paus werd er
kend als opperhoofd van alle vorsten
en regeringen.
De Reformatie bracht hierin natuur
lijk een grondige wijziging, maar hield
niettemin vast aan datzelfde idee: heel
het volk heel de kerk. In de plaats
van de paus kwam de christelijke ko
ning, die niet alleen zijn land, maar ook
de landskerk vaderlijk (papaal) be
stuurde.
Zo werd Nederland een gerefor
meerde natie. Niet gereformeerden
waren tweederangsburgers. De Staten^
Generaal had.den 10 vingers in de pap
op de synode van Dordrecht. Alle Ne
derlandse kinderen behoorden gedoopt
te wezen. De grenzen van de kerk vie
len samen met die van het volk. M.a.w.
de kerk had geen grenzen.
Bij de kerstening door Karei de Grote
waren Friezen en Saksen en bloc tot
leden der christelijke kerk gemaakt. Ze
Het waren drie prachtige diensten,
zondag 25 augustus in Middelburg.
Prachtig weer, fijne diensten, mooie
preken. Vooral de getuigeniskerk met
zijn grote blijde ruimte werkte mee aan
de opgewekte stemming.
Wat is een volle kerk een prachtig
gezicht Indrukwekkend was ook het
enthousiaste zingen, waarin de ge
meente haar dankbaarheid uitte.
Wel zeer voorspoedig was de kerke-
raad met het beroepingswerk. In de va
cature van Ds. Wessels werd het eerste
het beste beroep dat uitgebracht werd,
aangenomen. Zo dat Ds. J. A. A. de
Boer nog vóór de winter zijn werk kan
beginnen.
Ds. de Boer is 34 jaar oud en stond
van 59-63 op Schiermonnikoog en van
63-68 in Ommen (2600 „zielen" 3
predikanten). Hij heeft zich dus wel in
rechte lijn naar het zuiden gewend.
Ds Wessel bevestigde hem 's mor
gens in de getuigeniskerk. De intree
vond plaats zowel 's middags in de
moesten wel: kopje onder of kop er, af.
Maar de Calvinisten gingen volgens
datzelfde idee te werk. Wat heeft Prins
Willem van Oranje een last gehad met
de gereformeerde dominees, die eisten
dat de overheid alle valse religie zou
uitroeien. Het staat met evenzovele
woorden te lezen in de oorspronkelijke
tekst van onze geloofsbelijdenis (art.
36). En onder die valse religie werd
natuurlijk de roomse kerk verstaan.
Maar dit vermengen van de groot
heden kerk en volk is funest. De bur
gerlijke overheid werkt nu eenmaal met
bepaalde machtsmiddelen, die de kerk
niet kent.
De overheid draagt een zwaard. En
heeft een aantal stokken achter de deur.
Maar de kerk wordt niet gediend
noch door zwaarden, noch door stok
ken.
Integendeel.
Wie vroeger geen lid was van de va
derlandse kerk, solliciteerde vergeefs
naar alle publieke betrekkingen en
bracht het in het leger nooit verder dan
tot vaandrig, ook al was papa nog zo
rijk en droeg hij dubbele namen.
Jongelieden mochten pas mee naar
partijtjes en werden daar als huwelijks
kandidaten gepresenteerd, als ze „aan
genomen" waren.
Als op deze manier de grenzen van
kerk en volk samenvallen en ieder kind
op grond van de christelijkheid van de
natie recht heeft op de doop, verliest
Hofpleinkerk als 's avonds in de Ge
tuigeniskerk.
Zijn tekst was: Niet dat wij heer
schappij voeren over uw geloof, neen,
we zijn medewerkers aan uw blijd
schap. Want door het geloof staat gij
vast (2 Cor. 1 24)
Tijdens de tweede intrededienst was
ook de commissaris van de koningin,
br. J. van Aartsen aanwezig, terwijl het
burgerlijke bestuur van Middelburg
door een wethouder werd vertegen
woordigd. En natuurlijk waren er de
vertegenwoordigers van de andere
kerken.
Na de intrede sprak Ds. van Til,
praeses van de kerkeraad voor alge
mene zaken en Ds. Elshout van Koude
kerke namens de classis hun nieuwe
collega hartelijk toe.
Ik hoop dat u spoedig in onze kerk
bode meer over Ds. de Boer zult lezen.
Enwie weet, niet alleen over hem,
maar ook van hem.
A. D.
deze doop zijn betekenis als onderschei
ding van de wereld.
Dat moet u niet vergeten als u leest
dat Spurgeon en Barth zich tegen de
kinderdoop hebben verklaard. Al te
veel werd in de meeste landen de ge
nade aan de natuur gebonden.
Schepping en herschepping histo
rie en evangelie, natuur en genade zijn
geen onoverbrugbare tegenstellingen,
maar identiek zijn ze zeker ook niet
(ze vallen niet samen).
Bovendien is het psychologisch zo
gevaarlijk om mensen buiten hun weten
of zelfs tegen hun wens te rekenen tot
de kerk. Ineens kan dat het verzet op
laaien: „dat neem ik niet".
Zo wordt het verbond ontheiligd en
het geheim der kerk geprofaneerd.
De geschiedenis van de Nederduits
gereformeerde kerk, gebonden als ze
was aan de overheden en de machten
op natuurlijk erf toont ons niet zuinig
de verburgelijking van de tucht en van
het diakonaat van de liturgie.
Alleen een kerk met eigen grenzen
heeft een eigen stijl.
Sinds keizer Constantijn betekende
de kerstening van de wereld de ver
wereldlijking van de kerk.
Maar al dekken de grenzen van volk
en kerk elkaar niet, dat wil niet zeggen
dat er geen diepe betrokkenheid en ver
bondenheid zou bestaan tussen kerk en
volk.
We verwerpen de romantische ge-
