3£erkbocle
5Bi/ cle kemelpoort
Ja zuster, nee zuster
Het eind van een illusie
Muren scheppen ruimte
OFFICIEEL ORGAAN TEN DIENSTE VAN DE GEREFORMEERDE KERK IN ZEELAND.
Hoofd-RedacteurDr. A. DONDORP, Gapinge, Telefoon (0 1189)4 70.
Redactie en medewerkersDs. B. Wentsel, Brouwershaven J. A. v. Bennekom, Middelburg Dr. A. J. Boom, Vlissingen;
Ds. M. V. J. de Craene, St. LaurensDrs. A. Elshout, Koudekerke
Ds. W. H. Gispen, Terneuzen Ds. A. G. Kornet, Vlissingen Dr. P. C. Kraan, Vlissingen
Ds. G. S. Oegema, Arnemuiden Dr. J. H. Becker, Nieuwerkerk Drs. M. Beinema, Middelburg
Ds. C. W. de Bruijne, Goes.
Adres voor opgave advertenties en predikbeurtenIittooij Olthoff, Spanjaardstraat 47, Middelburg.
23e JAARGANG No. 8
29 AUGUSTUS 1968
„Ik worstel
en ontkom"
Dat hebt gij Mij gedaan.
Dat hebt gij Mij niet gedaan.
Mattheus 2531-46.
Je kunt dat nog al eens horen, dat de mensen zeggen: bij de hemelpoort zal
hiernaar of daarnaar niet gevraagd worden.
Ik weet dat nog zo net niet.
Ik weet wet, dat er zeer nadrukkelijk gevraagd zal worden naar wat we ge
daan hebben voor de armen, de gehandicapten en de underdogs.
U hoeft niet ver te zoeken, want ze zijn vlak bij ons. Trouwens de hele wereld
is vlak bij ons tegenwoordig. En we worden dagelijks met de neus gedrukt op
de ellende van millioenen „naasten".
Bij de hemelpoort zal gevraagd worden naar wat we daaraan gedaan hebben.
Want de echtheid van het geloof komt uit in de werken van barmhartigheid,
nederigheid en hulpvaardigheid.
Kortom: in het samen delen van ons dagelijks brood.
De Here Jezus stelt het zelfs zó scherp, dat hij zich vereenzelvigt met hen, die
wij met een afschuwelijk woord „de kneusjes" noemen.
God gaat nml. in Zijn medemenselijkheid zeer ver, zodat u de Here Jezus
vaker tegenkomt dan u denkt.
Uit de grote vraag-ogen van hongerende kinderen kijkt Hij ons aan.
De Here Jezus heeft vele gironummers.
En Hij zegt niet alleen: „geeft gij hun te eten", maar „geef Mij te eten".
A. D.
N
Abonnementsprijs
4,per halfjaar
bij vooruitbetaling.
Advertenties
15 cent per mm.
Bij abonnement lager.
Losse nummers 15 cent.
Drukkers-Uitgevers
Littooij Olthoff
Spanjaardstraat 47
Middelburg, tel. 24 38
Giro no. 4 22 80
v
OMKEER
Wij bidden meestal: „geeft ons Heer
veel zegen op de preken."
Maar als Hij geeft wat vruchtbaar is
dan gaan we tegenspreken.
Wij bidden meestal: „geef ons Heer
gezondheid, moed en krachten."
Maar als Hij snoeit tot meerder vrucht
doorwaken wij de nachten.
Wij bidden naar onszelf toe
in rusteloos begeren.
Laten wij om Christus' wil
ons toch tot Hem bekeren.
En bidden: „Heer, Uw Koninkrijk,
Uw wil beheers' ons leven".
Dan zien wij, dat de moeiten ons
met het oog op vruchten zijn gegeven.
G. de K.
Onze kerken waren eindelijk zo ver
gekomen, dat zij na langdurige bestu
dering en diepgaande besprekingen van
het vraagstuk, de ambten in de kerk ook
voor anderen dan mannen toegankelijk
hadden verklaard. Aan de eeuwenlange
discriminatie, van de vrouw werd een
einde gemaakt.
Maar nu
Nu vergaderde in Lunteren de Ge
reformeerde Oecumenische Synode
(G.O.S.). Daar waren afgevaardigden
van een groot aantal gereformeerde
kerken uit de hele wereld bijeen.
Met een kleine meerderheid van stem
men werd uitgesproken, dat volgens de
klaarblijkelijke uitspraken van Gods
Woord, de vrouw uitgesloten diende te
blijven van het regeerambt in de kerk,
dus van het ouderlingschap en van het
predikantsambt.
Helaas moesten een aantal afgevaar
digden vóór de stemming de vergade
ring verlaten. Dat waren de broeders
van de Geref. Kerken in Indonesië, die
aanwezig moesten zijn op de ambassade,
ter gelegenheid van de onafhankelijks-
herdenkig van hun vaderland.
Het was bekend, hoe deze broeders
gestemd zouden hebben. Hadden zij aan
de stemming nog deelgenomen, dan had
de G.O.S. met een kleine meerderheid
het tegenovergestelde uitgesproken: dan
was het Gods klaarblijkelijke bedoeling
geweest dat de vrouw wèl toegelaten
moest worden tot het regeerambt.
Dat deze gang van zaken nu niet be
paald bevorderlijk is voor het gezag van
de G.O.S.is duidelijk.
Dat het daar in Lunteren een droevige
geschiedenis is (tot nog toe) bleek on
der meer uit het feit dat in alle ernst
een beroep op Gods Voorzienigheid ge
daan werd om te betogen dat het besluit
gezaghebbend was. Want het was im
mers onder Gods voorzienig bestel ge
weest, dat die afgevaardigden uit Indo
nesië nèt voor de stemming weg moesten.
Bedroevend was ook, dat de meest
oudbakken en al lang weerlegde argu
menten naar voren werden gebracht om
aan de vrouw het ambt te ontzeggen.
Heeft men in de buitenlandse kerken
dan zo weinig gestudeerd Zo weinig
notitie genomen van de resultaten van
jarenlange bijbelstudie in Nederland
Je kon zowaar horen beweren dat de
Here Jezus onder zijn 12 discipelen geen
enkele vrouw had opgenomen. Alsof
dat in die tijd mogelijk was geweest
Dat Nederland op de G.O.S. op de
strafbank moet zitten, blijkt ook hieruit,
dat het toetreden tot de Wereldraad
van kerken werd afgekeurd.
Een tweede overwinning voor onze
stamverwante broeders uit Suid-Africa.
Ik ben zeer benieuw wat er uit de bus
zal komen inzake de rassendiscriminatie.
A. D.
De morgenstond had vandaag 21
augustus '68 voorwaar geen goud in de
mond We werden opgeschrikt door
het bericht, dat het communistische land
Tsjecho-Slowakije door Russische troe
pen vannacht bezet was geworden.
Het leek allemaal zo goed te gaan in
Europa: er was nu reeds één commu
nistische staat die geen terreur meer
toepaste, maar aan zijn burgers de vrij
heid gaf van meningsuiting en menings
vorming. En er stonden er nog een paar
op de nominatie voor een zekere liberali
sering: Joego-Slavië en Roemenië. In
Praag deed men een hele scheut demo
cratie in de, koppige wijn van. het com
munisme.
Er was zelfs een kleine hoop dat ook
Rusland in deze richting mee zou gaan.
Hoe langer hoe dringender was ook
daar de vraag geworden van studenten
en schrijvers om meerdere vrijheid. De
welvaart was achter het ijzeren gordijn
flink toegenomen. En welvaart vraagt
altijd om meer vrijheid. U moet maar
eens zien hoe bang en bescheiden arme
mensen meestal zijn en hoe zelfver
zekerd en brutaal vele rijken.
Er zat dus vrijheid in de lucht als een
voorjaarsbelofte. Maar de nachtvorst is
gekomen en heeft de jonge knoppen
kapot gemaakt.
Het is natuurlijk ontzettend moeilijk
nu meteen al iets zinnigs er over te
schrijven. Te meer daar er tussen lezen
en schrijven minstens een week verloopt.
Wat hier allemaal uit voortvloeit, is
geheel onoverzichtelijk, maar in ieder ge
val is duidelijk, dat de klok een heel
stuk achteruit is gezet.
Rusland paste nml. de ouderwetse
middelen toe van vliegtuigen en tanks
in de dwaze idee, dat je daarmee iets
bereikt in de wereld van de geest. Het
communisme, trouwens geen enkele
wereldbeschouwing, kan met geweld
worden bestreden noch worden ver
dedigd.
Rusland denkt blijkbaar nog op de
manier van de Spanjaarden in Holland
en van de Amerikanen in Viet-Nam. Je
kunt een land niet verlossen van het
communisme door al maar communisten
dood te maken of gevangen te nemen.
Want dat is geen argument
Zo is het ook omgekeerd. Je kunt het
communisme niet opleggen of verdedi
gen met tanks en dergelijke dingen van
vroeger. De werking daarvan is net an
dersom op de duur. En daarom is het
enige wat ons te doen staat: Wait and
see (afwachten en uitkijken).
Volgend jaar zal het 30 jaar geleden
zijn dat Duitse tanks over de bruggen
van de Moldau reden. Frankrijk, Enge
land en Italië hadden Tsjecho-Slowakije
opgeofferd aan Hitier om zo voor zich
de vrede te bewaren.
Dat was toen de politiek van Cham
berlain, die „de vrede had gered". Tot
mijn grote ergernis werd toen overal in
ons land de vlag uitgestoken. Het bleek
uitstel van executie.
Het ligt nu wel wat anders. Want U
moet niet vergeten datTsjecho-Slowa
kije nu een echt communistisch land is.
Tot vannacht toe: vrijwillig en niet on
der druk.
En de leider, Dubcek is heus geen
christelijk-historische figuur, maar een
rasechte communist, net zo goed als Tito
of de leiders in Roemenië. We moeten
het, dacht ik, zelfs zo stellen, dat Dub
cek zó met hart en ziel geloofde in het
communisme, dat hij meende dat het wel
tegen de vrijheid kón.
Zo geloven wij in het democratische
parlementaire stelsel met zoveel over
tuiging, dat we er helemaal geen be
hoefte aan hebben de tegenstanders er
van b.v. de Kommunistische Partij
Nederland een strobreed in de weg
te leggen.
Het is verschrikkelijk wat er vannacht
in Praag gebeurd is. Maar het is te
hopen dat het Westen zo verstandig
zal zijn zich er niet mee te bemoeien.
Niets is zo bevorderlijk voor een anti
communistische stemming dan wat Rus
land nu doet. Want een overwinning
van tanks is een nederlaag van de geest.
Als we ons ergens mee bemoeien wil
len, laten we dat dan doen in Afrika,
waar onder de ogen van de Verenigde
Naties vliegtuigen van het Rode Kruis
vol voedsel voor van honger stervenden
worden neergeschoten. Hier is, dacht
ik, terugschieten geoorloofd.
A. D.
I
Het voorstel om ook aan de Gerefor
meerde kerken subsidie te geven van
rijkswege drukt ons met de neus op de
verhouding van Kerk en volk.
In de discussies daarover komt u de
woorden „vrije Kerk" en „volkskerk"
gedurig tegen. Van ouds heten wij „Ne
derduits gereformeerde kerken". Wat
heeft die Nederlandse natie er mee te
maken
Het blijkt nodig eerst iets te zeggen
over de waarde en de gevaren van het
nationaal besef.
Wat bedoelen we eigenlijk, wanneer
wij spreken over „ons volk" Is dat een
werkelijkheid en wat stelt dat voor Of
hebben we hier in Nederland vier volk
jes: een protestants-christelijk, een
rooms-katholiek, een socialistisch en een
liberaal volkje De beroemde vier zui
len. Vergelijk de vier radioverenigingen.
Is er ook nog zo iets als een nationale
eenheid
Antwoord op deze vraag hebben we
in de jaren der Duitse bezetting ge
geven. Ondanks de grote aanhang van
de K.W.W. Partij (Kijken Wie Wint)
was er toch een sterk eenheidsgevoel.
Wat moeilijk onder woorden te bren
gen is, hebben we diep beseft beleden:
de verbondenheid van het ene Neder
landse volk.
Het is de gemeenschappelijke historie,
die een groep verschillende mensen, die
in veel opzichten, zelfs in godsdienst en
taal, verschillen, toch tot een volk
maakt.
De betekenis van het nationale besef
mag zeker niet onderschat worden, maar
het is toch niet heel veel meer dan pro
vincialisme. Het is nog de vraag of niet
vele Friezen of Limburgers zich in de
eerste plaats Fries of Limburger gevoe
len en dan pas Nederlander.
De hoofdzaak is hier het aanvaarden
van verantwoordelijkheden. Anders
blijft het toch maar een romantisch ge
doe.
Het nationale besef mag niet worden
overschat en zeker niet door christenen,
die opgevoed zijn bij het Woord: de
aarde is des Heren.
En wat is er in de loop der jaren niet
gehannest met de grenzen Het Lim
burg, dat nu Nederlands gebied is, heeft
wel een zeer grillige „Vaderlandse" ge
schiedenis.
Alle chauvinisme is daarom belache
lijk. Om van het imperialisme maar te
zwijgen Een Duitser zei eens het
was vlak vóór de tweede wereldoorlog:
„Ik ben jaloers op jullie, dat je in zo'n
klein land woont. Zo'n klein land heeft
weinig of geen last van imperialisme of
militairisme".
VADERLAND-MYSTIEK
Nog veel dwazer wordt het, wanneer
het nationale besef met een godsdien
stige saus overgoten wordt. Dan wordt
een volk, natuurlijk het eigen volk, ver
absoluteerd tot het volk. Zo spraken wij
over „God, Nederland en Oranje" en
spreekt men in Amerika over „God's
own country" (Gods eigen land).
Men zoekt dan in het eigen volk naar
een bijzondere godsgedachte, die aan
andere volken ontbreekt.
Dit is niet anders dan een vals Mes
sianisme. Het is niet waar, dat God al
tijd aan de kant van de Nederlanders
stond en streed.
Men kan de Here God niet recht ken
nen uit de natuur. Ook niet uit de na
tuur van het volksleven of uit de historie.
Veel Duitse christenen zijn hier in
getrapt. Want dat wordt „natuurlijk"
een afgod en niet de levende God, die
zich in zijn Woord openbaart.
Een volk is wel produkt van Gods
verborgen wil (de historie) maar is geen
openbaring van Gods wil.
Een volk staat wel onder Gods be
velen en beloften, maar kent die beide
alleen uit het Evangelie van Jezus
Christus, dat door de kerk gepredikt
wordt.
EEN VOLK IN EEN VOLK
Het lijkt iets makkelijks te omschrij
ven wat de kerk is. Al zullen we juist
deze werkelijkheid nooit geheel in onze
woorden kunnen opvangen of bergen.
Zeer bekend en ook heel bruikbaar
is de definitie van Luther: „de vergade
ring der ware Christ-gelovigen". Veel
ouder is de naam: Gemeenschap der
heiligen.
In deze uitdrukking zijn twee tegen
gestelden samen verbonden.
Want „heilig" betekent (niet: zonder
zonde, maar) apart, afgezonderd, uitge
zonderd van de grote hoop.
Deze afgezonderde mensen, die er
niet bijhoren, vormen toch een gemeen
schap. Horen ergens bij. Namelijk bij
