Predikbeurten zondag t8 augustus 1968
KARISIMBI
VAN DE
xv
Laten Wê echter Cox' vurig betoog
niet te snel in een doofpot stoppen
waar „vrijzinnig" of „ketters" op staat.
Nederlandse theologen als Berkouwer
en Berkhof, die door de meesten onzer
toch nog wel als rechtzinnig worden
beschouwd, komen bij hun denken over
de verhouding tussen het handelen van
God en dat van de mens evenmin tot
de conclusie dat christenen zichzelf moe
ten aanvaarden als nutteloze schepsels
zonder enige verantwoordelijkheid of
vrijheid.
Wanneer we, vragend naar die vrij
heid en verantwoordelijkheid, ons uit
gangspunt nemen in Gods soevereine
genade, ontdekken we, aldus Berkhof
„dat deze genade de vrijheid van de
mens niet wegdrukt, maar deze juist
bevestigt, oproept en heiligt. We wer
ken niet op hetzelfde niveau met God
samen, maar we werken door Hem en
onder Hem. Hij is niet de vijand van
onze vrijheid. Juist door zijn soeverei
niteit is Hij de Schepper en Verlosser
ervan". (De leer van de Heilige Geest,
77).
En Berkouwer ziet, na in zijn „De
mens het beeld Gods" de vele bijbelse
gegevens over de verhouding van de
mens tot God geduid en samengevoegd
te hebben, de mens Gods (vgl. 1 Tim.
6:11 en 2 Tim. 3:16, 17) als de mens
„die uit de duisternis getrokken is naar
het licht en daarin mens is, mens Gods
die tot alle goed werk volkomen wordt
toegerust. Het is de mens, die actief en
dynamisch midden in het leven van de
wereld wordt gezet om daar zijn taak
te volbrengen. Alle pogingen om
vanuit een schijnreligieusiteit aan dit
getuigenis der Schrift te kort te doen,
vormen het tegendeel van het „Soli deo
gloria". Deze gloria heeft met een „an-
nihilatio" (nietig verklaring) van de
mens niets te maken, die immers juist
niet het doel der wegen Gods is. De
gloria Dei is verbonden met het „Im-
manuel"; God met onstot in het escha
tologisch perspectief toe: Zie, de tent
van God is bij de mensen en Hij zal
bij hen wonen" (pag. 391).
Het gaat dan echter in de bijbelse
visie niet over de mens in het algemeen,
die vanzelfsprekend in het bezit is. van
een tot niets verplichtende vrijheid,
maar om de mens die met Christus ge
dood en tot leven gekomen is, door Hem
is vrijgemaakt van de zonde (Rom.
6:1-11), om die vrijheid te gebruiken
tot door God gestelde doeleinden (Ef.
2: 10).
Berkhof en Berkouwer worden in
hun beschouwingen niet moede dit elk
in zijn eigen toonaard te herhalen. Maar
hoe staat Harvey Cox tegenover deze
bijbelse bepaaldheid van de mens?
M. BEINEMA.
In de laatste Flitsen hebben we het
zien lichten over een aantal kerkelijke
activiteiten het gezinswerk, het jeugd
werk, het medische werk, de coördina
tiecommissie, waarin al dat verschillen
de werk gebundeld wordt. Behalve deze
zijn in de coördinatiecommissie nog ver
tegenwoordigd het schoolwerk, het zon
dagsschoolwerk en de bouwdienst. We
hebben het dan bij dit alles evenwel over
kerkelijk werk. Het zijn stuk voor stuk
activiteiten, die in Nederland beslist
niet onder het kerkelijk werk vallen.
Wij hebben voor dit alles aparte ver
enigingen op christelijke of gerefor
meerde grondslag, die ieder dan wel min
of meer nauwe betrekkingen met de
Kerk onderhouden, maar dit overigens
geheel zelfstandig zijn.
In Rwanda is dat anders. Daar is al
dit werk uitgesproken kerkelijk werk.
Dit werk is door de Kerk opgezet en
wordt door de Kerk in zijn officiële or
ganen geleid. Hiervoor heeft de Gene
rale Synode van de Presbyteriaanse
Kerk in Rwanda een aantal Commissies
in het leven geroepen, die in zijn naam
en onder rapportageplicht het werk lei
den.
Nu is bij de velerlei activiteiten in al
deze sectoren het gevaar niet denkbeel
dig, dat het meer eigenlijke kerkelijke
werk in het gedrang komt. Soms ziet
het daar wel wat naar uit. Wie het
agendum van de Synode b.v. leest zou
de indruk kunnen krijgen, dat voor de
Kerk blijkbaar alles belangrijk is, behal
ve de verkondiging van Gods Woord
in pastoraat en evangelisatie, behalve
catechisatie en diakonaat. Men voelt
dit zelf hier ook heel goed aan. Vandaar
dat er wel eens spanningen optreden
tussen, wat we nu maar noemen, de
Woordverkondiging en het Dienstbe
toon.
Dalen we nu van het synodaal niveau
af naar het niveaud van de plaatselijke
Gemeente, dan blijken de verhoudingen
daar precies andersom te liggen. Op de
agenda van de kerkeraadsvergaderingen
b.v. staan maar zelden punten die iets
te maken hebben met die verschillende
Diensten. Daar staan zeer nadrukkelijk
de prediking, de evangelisatie, de cate
chisatie, het pastoraat, het diakonaat in
het centrum, zo sterk zelfs, dat de rest
wel eens wat in het gedrang komt.
En nu vinden we deze merkwaardige
stroming, dat men op Synodaal niveau
probeert de zaken wat meer uit elkaar
te houden, terwijl men tegelijkertijd pro
beert op plaatselijk niveaud de zaken
wat méér naar elkaar toe te brengen.
Schijnbaar gaat dat tegen elkaar in.
Maar beide werden gestimuleerd vanuit
de Synodale Raad en de Coördinatie
commissie.
De vraag, die nu in dit netwerk van
kerkelijke activiteiten centraal staat is
deze waar staat de Kerk zelf, waar
staat de plaatselijke Gemeente, waar
staat de christen En wat is de verhou
ding van de Kerk, de plaatselijke Ge
meenten en de christen tot al deze ac
tiviteiten Is er niet het gevaar dat
enerzijds de officiële kerkelijke organen
zich verliezen in activisme, en dat an
derzijds de christen zich isoleert in een
persoonlijke vroomheid Het is een niet
te loochenen feit, dat allerlei werk nau
welijks door de plaatselijke Gemeenten
en door de christenen gedragen wordt.
We hebben het dan niet in de eerste
plaats over de financiële kanten, want
het is duidelijk, dat er dan vrijwel geen
bijdrage is van de kant van de Kerk
dat is ook onmogelijk, als men ziet wat
dat werk allemaal kost en hoe gering
de kerkelijke inkomsten zijn. Maar wat
vegl griezeliger is, is dat ook geestelijk
4e Kerk al dit werk amper draagt. Al
dit werk steunt niet op de hartelijke
deelname en belangstelling van de
christenen.
Het zou al te gemakkelijk zijn, daar
kwade woorden over te zeggen. Want
de eerlijkheid gebiedt te zeggen, dat
niemand er zich aan gelegen heeft laten
liggen, de plaatselijke Kerk en de chris
tenen actief in dit werk te betrekken.
Het was altijd iets wat voor hen gedaan
werd, maar nimmer iets wat samen met
hen en door hen gedaan werd. Men kan
zeggen, dat dit dan in het verleden een
slechte zendingsstrategie is geweest,
maar daarmee verandert er niets aan de
feitelijke situatie. Tegelijkertijd is het
bemoedigende evenwel, dat over deze
feitelijkheid ongerustheid ontstaan is.
Hoe langer hoe meer wordt er de na
druk op gelegd, dat het door de Kerk
uitgevoerde werk ook werkelijk in de
Kerk moet wortelen, geestelijk en finan-
ciëel. Ook financiëel, al is de bijdrage
nog zo klein. De bijdrage, die van de
kant van de Zending komt, moet de
eigen activiteit van de Kerk stimuleren,
niet dooddrukken.
Dat dit mogelijk is, blijkt uit een re
cent voorval. Toen hier bij de Kerk be
kend werd, dat er in Nederland de actie
„Kom over de brug" gehouden was en
ddt dit een groot bedrag had opge
bracht, is er door de Synodale Raad
bë'sloten als antwoord daarop hier in
Rwanda eveneens een actie te houden.
Deze actie zal worden gehouden in de
maand juli, als overal de oogsten wor
den binnengehaald. Het gaat er om een
gedrag bijeen te krijgen speciaal voor
de bouw van kerken, pastorieën, ge
meentecentra en scholen, dat dan ge
voegd zal worden bij wat men uit Ne
derland hoopt te krijgen uit de actie
„Kom over de brug". Het plan voor
deze actie heeft meteen weerklank ge
vonden in de Gemeenten.
Intussen stelt deze hele situatie ook
de Kerken in Nederland en de Rwanda-
commissie voor belangrijke vragen. Wat
boven van het Synodaal agendum werd
gezegd geldt ook wel van het agendum
van de zendingsinstanties in Nederland:
men schijnt voor alles belangstelling te
hebben, behalve voor de direkte Evan
gelieverkondiging. Nu zal dat wellicht
wel wat meevallen, maar er zijn toch
bepaalde tendenzen ook buiten de zen
dingsinstanties, die op zijn minst vra
gen oproepen. Wanneer door de Rwan
dese kerk b.v. om een bijdrage gevraagd
wordt voor een bepaald ontwikkelings
pro jekt, dan is daar gemakkelijk geld
voor te vinden. Wanneer de Rwandese
Kerk evenwel vraagt om een bijdrage
voor kerkbouw, dan wordt het al veel
moeilijker, en dan kan het gebeuren, dat
men zegtdaar moet de Kerk in Rwan
da zelf voor zorgen. Wanneer wij n.l.
wel volop bijdragen in de opbouw van
allerlei op zichzelf zeer noodzakelijke
diensten, maar waar verhouding veel
minder bijdragen voor de opbouw van
het kerkelijk leven, dan lijken we op een
bouwer, die een grote flat neerzet op
een drassige veenbodem, zonder degelij
ke fundamenten te leggen. Om bij de
bouw te blijven er moeten voor de
Kerk in Rwanda niet alleen scholen,
poliklinieken, jeugdhuizen gebouwd
worden er moeten even dringend ker
ken, pastorieën en gemeentecentra ge
bouwd worden. We moeten het ene
doen en het andere niet nalaten. Het is
verheugend te zien, hoe geweldig vrij
wel alle plaatselijke gemeenten zich in
spannen voor de bouw van kerken, en
gecombineerde gemeente- en jeugdcen
tra. Hier vinden we ook een gelukkige
combinatie van eigen inspanning en bij
drage van buiten de spanten en het
dak worden van buitenaf gefinancierd,
terwijl de Gemeente zelf de bouw van
het geheel bekostigd, dikwijls met inzet
van vrijwillige krachten.
Nu is dit uiteraard nog maar de bui
tenkant, al is die dan ook belangrijk.
Veel belangrijker is de geestelijke toe
rusting van de Gemeenten. Want ten
slotte zal dit de basis moeten zijn voor
al het kerkelijk werk, zowel in de
Woordverkondiging als in het Dienst
betoon. Maar ons verhaal zou te lang
worden. Over die geestelijke toerusting
van de Kerk hopen we het een volgende
keer te hebben.
Josien en Kees Overdulve.
HET ZAL WAAR EN
ZEKER ZIJN!
Drie jongetjes zijn bij elkaar.
Een van hen vraagt aan de beide
anderen: „Zouden jullie dominee willen
worden?"
Antwoord: „Wij niet!" „Ik wel", zegt
de eerste. „Waarom dan?" vragen de
twee. „Dan kun je zélf amen zeggen!"
Chr. Geref. „Haagsch Kerkblad".
CLASSIS MIDDELBURG
Middelburg (Oostkerk) 9 uur Ds. van Wilgen
burg.
(Hofpleinkerk) 9.30 uur Ds. Boonstra te Al
melo.
14.30 uur Ds. Boonstra.
17.00 uur Ds. Joosse.
(Gietuigeniskerk, Adriaen Lauwereijszstraat)
9.30 uur Ds. Joosse.
17.00 uur Ds. Boonstra.
(Plan Zuid, Gymnastiekhal bij schoolgebouw,
Rentmeesterlaan
10.15 uur Ds. van Wilgenburg.
17.00 uur Ds. Brederveld te Souburg.
Arnemuiden
Domburg 10 uur Ds. Kornet te Vlissingen en 19
uur Ds. v. d. Zanden te Pesse.
Gapinge 10 en 14.30 uur Dr. Dondorp. Bed. H.A.
en Dankzegging.
Grijpskerke 10 en 14.30 uur Ds. Dijkstra te Nigte-
vegt.
Koudekerke 9.30 en 19 uur Ds. Elshout.
Meliskerke 9.30 en 14.30 uur Ds. Vreugdenhil te
Ruinerwold.
Oostkapelle 10 en 19 uur Ds. Deenik uit Australië.
Serooskerke 10 en 19 uur Ds. Hartholt te Oost
kapelle.
St. Laurens 10 en 19 uur Ds. Meijer te Meliskerke.
Souburg 9.30 en 19 uur Ds. Bre4erveld.
Veere 10 en 19 uur Ds. Streefkerk.
Vlissingen (Petruskerk) 9.30 uur Ds. de Feyter
te Ede, 19 uur Ds. Homburg te Giessendam.
(Huishoudschool, Paauwenburg)
10 uur Ds. Homburg en 17 uur Ds. de Feyter.
Vrouwenpolder 10.30 en 14.30 uur Ds. de Bruyne
te Goes,
Westkapelle 9.30 uur Ds. v. d. Zanden te Pesse
en 14.30 uur Ds. Kornet te Vlissingen.
CLASSIS ZEEUWS-VLAANDEREN
Aardenburg 9.30 uur Ds. Paksy en 19 uur Ds.
Noorloos
Axel 10 en 17 uur Ds. Heemskerk.
Breskens 9.30 uur Ds. Musch en 19 uur Ds. Paksy.
Hoek 10 en 14.30 uur Ds. Brunsting te Baarn.
Sas van Gent (Ned. Herv. Kerk) 11 uur Ned.
Herv. pred.
Schoondijke 9.30 en 14.30 uur Ds. Bottenburg te
Voorburg.
Terneuzen 10.30 uur Ds. Berger en 16.30 uur
Ds. Berger.
(Mozarthof) 9 uur Ds. Berger.
Oostburg 10 uur Ds. Noorloos te Aardenburg en
15 uur Ds. Paksy. 1
Zaamslag 10 en 3 uur Ds. Zwaan.
Zoutespui 10 en 15 uur Ds. Slingenberg te Goes.
CLASSIS GOES
Baarland 9 uur Ds. Kramer te Oosterbeek en
14.30 uur Ds. Juch te Kapelle.
Borssele en 17 uur dhr. Jansma te Zonnemaire.
Colijnsplaat 10 uur gecomb. dienst Ds. Blokland-
Ytsma en 4.30 uur Ds. Blokland.
Driewegen 10.30 uur Ds. Noordhof en 14.30 uur
Ds. Heuzeveld.
Geersdijk 11 uur Ds. Kramer te Oosterbeek en
2.30 uur Ds. Poelman te Kamperland.
Goes (Westerkerk) 10 uur Ds. Heuzeveldt en
17 uur Ds. de Bruyne.
(Oosterkerk) 9 uur Ds. de Bruyne en 17 uur
Ds. Heuzeveld.
's-Gravenpolder 10 en 2.30 uur Kand. v. Krimpen.
Heinkenszand 10.30 en 2.30 uur Ds. Richel te
Heemstede.
Kamperland 10 uur Ds. Poelman en 17 uur Ds.
de Wit te Rotterdam.
Kapelle 10 en 17 uur Ds. Juch.
Kruiningen 10 en 14.30 uur Ds. v. d. Molen.
Lewedorp 9.15 en 14.30 uur Ds. Deening.
Nieuwdorp 9 uur Ds. v. d. Berg te Wolphaartsdijk
en 14.30 uur Ds. Blokland te Colijnsplaat.
Wemeldinge 9 en 14.30 uur Ds. Noordhof.
Wissenkerke 10.30 uur Ds. Groenenberg te Den
Haag en 4.30 uur Ds. Noordhof.
Wolphaartsdijk 10.30 en 14.30 uur Ds. v. d. Berg.
Yerseke 10 en 14.30 uur Kand. v. d. Velde te
Amsterdam.
CLASSIS THOLEN
Anna Jacoba Polder 10 en 15 uur Ds. Bremmer
te Bruinisse.
Bergen op Zoom 10 uur Ds. v. d. Stoel te Amster
dam en 17 uur Ds. v. d. Stoel.
Halsteren 17 uur Ds. v. d. Stoel.
Hoogerheide (Schapendreef 219.45 uur Ds. v. d.
Stoel en 15.30 uur Ds. v. d. Stoel te Amsterdam.
Krabbendijke
Oud-Vossemeer 10 en 15 uur dhr. Noorloos te
Geldermalsen.
Poortvliet 10 uur leesdienst en 14.30 uur Ds. van
Duinen te Wassenaar.
Rilland-Bath 10 en 14.30 uur Ds. Nawijn te Zie-
rikzee.
Tholen 10 en 17 uur Ds. van Duinen te Wasse
naar.
CLASSIS ZIERIKZEE
Brouwershaven 10 en 17 uur Ds. Meyer te Sou
burg.
Bruinisse 10 en 17 uur
Haamstede 9, 10.30 en 19 uur Dr. Mulder te Delft.
Renesse 19 uur Ds. Meyer te Souburg.
Nieuwerkerk 10 en 17 uur Ds. Becker.
Oosterland
Scharendijke 9.30 en 14.30 uur
Zierikzee 10 en 18.30 uur dhr. Vreugdenhil te
Zwartewaal.
Zonnemaire
