eeuwóe
5Cerkbocle
de gemeente. I
Martin Luther King
Dk ben
r
HAAST
ïs de nieuwere theologie nieuw 1
i
U/AAR BLUFT
DE PAASCOLLECTE 1
22e JAARGANG No. 39
11 APRIL 1968.
„Ik worstel
en ontkom"
OFFICIEEL ORGAAN TEN DIENSTE VAN DE GEREFORMEERDE KERK IN ZEELAND.
Hoofd-Redacteur Dr. A. DONDORP, Gapinge, Telefoon (0 1189) 4 70.
Redactie en medewerkers Ds. B. Wentsel, Brouwershaven J. A. v. Bennekom, Middelburg Dr. A. J. Boom, Vlissingen;
Ds. J. Bosman, Vrouwenpolder Ds. M. V. J. de Craene, St. Laurens Drs. A. Elshout, Koudekerke
Ds. W. H. Gispen, Terneuzen Ds. A. G. Kornet, Vlissingen Dr. P. C. Kraan, Vlissingen
Ds. G. S. Oegema, Arnemuiden Dr. J. H. Becker, Nieuwerkerk Drs. M. Beinema, Middelburg
Ds. C. W. de Bruijne, Goes.
Adres voor opgave advertenties en predikbeurten Littooij Olthoff, Spanjaardstraat 47, Middelburg.
Abonnementsprijs
4,per halfjaar
bij vooruitbetaling.
Advertenties
15 cent per mm.
Bij abonnement lager.
Losse nummers 15 cent.
Drukkers-Uitgevers
Littooij Olthoff
Spanjaardstraat 47
Middelburg, tel. 24 38
Giro no. 4 22 80
V
Joh. 2017.
Houd mij niet vast.
V
De Hete Jezus had na zijn opstanding uit de doden haast. Hij ging zijn
discipelen verzamelen en ze dan uitzenden. Naar de einden der aarde. Maar
éérst moest de Heilige Geest uitgestort worden en dat kon pas na de hemel
vaart.
De Here Jezus had haast om het schonewerk te gaan doen nu de
schuld der zonde verzoend was en daardoor de duivel was verslagen.
Maria mocht de Here Jezus best aanraken. Thomas moest het zelfs. Maar
ze mocht hem niet tegenhouden.
Helaas is er door de verkeerde vertaling van „raak mij niet aan" uit de
Statenbijbel veel misverstand gekomen. Alsof de Here Jezus na zijn op
standing en in zijn verheerlijking geen echt waarachtig mens zou zijn ge
weest.
Maria wilde hem vasthouden en de oude situatie van vroeger continueren
en hem dus tegenhouden. Maar de Here Jezus zei„Ik ga heen"De hemel
vaart lag in het verlengde van de opstanding en was er eigenlijk al mee
begonnen.
Toch schuift de Heiland zelf er nog veertig dagen tussen. Terwille van
de discipelendie op de nieuwe situatie van straks voorbereid moeten worden
(het aantal verschijningen wordt steeds minder!). En die voor hun taak
geïnstrueerd moeten worden.
Het getal 40 betekent in de bijbelse getallentaal altijd uitstel.
Maar dat uitstel nam hier de haast niet weg. Integendeel.
Maria mag de nabijheid van haar weer gevonden Heer dan ook niet rustig
genieten, maar wordt er op uitgestuurd. „Ga naar mijn broeders en vertel
hun van mijn hemelvaart."
Er is werk aan de winkel. En het is voor de nieuwe situatie zeer opmer
kelijk, dat het hier vrouwen zijn, die de boodschap brengen mogen aan
mannen.
Zo werd Maria Magdalena een der eerste vrouwen, die de mannen voor
gingen in de prediking van het Evangelie. A. D.
444
Pasen is het grote feest van de her
schepping van alle dingen. Het gaat niet
alleen om de herschepping van harten,
van het innerlijk. Het gaat om de her
schepping van het totale leven ziel en
lichaam, mens en schepping. Dat is een
verrukkelijke zaak. Echt om voor te
danken. Dat is ook een troostrijke zaak
voor allen, die deel hebben aan het we
reldlijden hoe dan ook. Laat ons bid
den om die troost voor rouwenden, zie
ken, beknotte en vereenzaamde en ver
welkte levens. Wat in de windselen
slaapt, ontbotHet mag nu al beginnen.
We bidden voor de voortgang van het
Evangelie van de levende Heer.
Pasen en zendingsbevel horen bij el
kaar. Door heel de Paasgeschiedenis
klinkt telkens de opdracht om ,,te ver
tellen, wat men gezien en meegemaakt
heeft" de overwinning van Christus
de Heer. Laten we op deze Paasdag
danken voor zoveel blijken van de
voortgang van het Evangelie door de
wereld. Laten we bidden voor de „jon
ge" Kerken, die in de geweldige ontwik
keling van hun land uitgedaagd worden
de boodschap van de levende Heer te
verkondigen in woord en daad.
Laten we ook bidden voor de kerken
in het Westen, die met hen mogen sa
menwerken in dit grootse werk.
(Achteraf heb ik er spijt van, dat ik met
de man geen weddenschap ben aange
gaan. Want dat staat er nou net niet
in Gen. 9: 18-29.)
Pas de toekomst zal de betekenis van
Ds. K. aan het licht brengen. Maar die
betekenis hangt niet af van het succes
van zijn prediking, voorbeeld en actie
Hij heeft als christen de ellende en
de ontrechting der zwakken gezien, zo
als de Here Jezus de schare zag en met
ontferming bewogen werd.
Hij heeft als christen in zijn strijd
tegen de sociale ongerechtigheden niet
de weg van het geweld gekozen. Zijn
kracht was de kracht van het Lam.
Toch heeft hij als christen gestreden.
Hij heeft gevochten met het wapen van
geweldloosheid. Rusteloos en onophou
delijk. Vanaf het moment, dat Rosa
niet opstond in de bus tot het uur van
zijn dood.
Wat heeft hij bereikt
In ieder geval heeft hij de gewetens
wakker gemaakt. De mensen houden
echter niet van onrust, laten graag zit
ten wat zit en kijken de andere kant op.
M. L. K. schreeuwde niet en vocht
niet met vuisten en niet met dollars,
maar president Johnson heeft meer last
van hem gehad dan van welke andere
criticus van zijn politiek.
Een domme kogel maakte een eind
aan dit weerloze levenen een vre
selijke uitbarsting van geweld teisterde
als een tornado vele grote steden van
Amerika. In strijd met Kings idealen
gaat het nu geweld tegen geweld.
Want velen vinden King maar een
mannetje als Oom Tom en zijn van me
ning, dat Amerika alleen maar luisteren
kan naar geweld en dat de zachte
krachten het nooit zullen winnen.
Het wordt donker in de wereld, on
danks de moedgevende berichten uit
Praag en Hanoi.
Wij zijn drie hoopgevende figuren
kwijt. Paus Johannes, John Kennedy en
Dr. King.
Johannes overleed gewoon, maar de
twee anderen zijn stomweg vermoord.
Billy Graham zei ,.Wee het land,
dat zijn profeten doodt".
En iemand anders „Amerika oogst
wat het jarenlang gezaaid heeft" (Ful-
bricht„The arrogance of power").
Een jonge jongen vroeg „Maar
waarom verbieden ze dan niet de ver
koop van wapens, zoals in ieder fat
soenlijk land Al die mensen hebben
geweren en revolvers en schieten maar
raak".
Dat is natuurlijk geen oplossing.
Want brandbommen kun je in de keu
ken zelf fabriceren.
Toch zit er wat in, wat die jongen zei.
Je kunt in Amerika alle wapenen per
postorder bestellen, net als bij ons een
scheerapparaat.
Een gevaarlijk land, juist omdat het
zo machtig is een sterke knaap, die de
puberteit nog niet te boven is en blijk
baar nog steeds in de Bonanzasfeer
leeft van het wilde westen. Het ver
schil met de film is echter, dat daar de
boeven worden neergeknald en in de
werkelijkheid Kennedy en King werden
vermoord.
Elke blanke in de hele wereld vindt
in de dood van Dr. Maarten Luther
King aanleiding om zich, digp^e,. scha
men. Niet in het minst wij Nederlan
ders, die in onze gouden eeuw kapitalen
hebben verdiend aan de „zwarte han
del". A. D.
Of het plagerij is weet ik niet, maar
ik denk het soms, als ik telkens zo op
schepperig lees of spreken hoor van de
nieuwere theologie Er zit m.i. iets in
van aan bepaalde adressen zekere ach
terlijkheid toe te schrijven. Men is in
die of die hoek nu niet bepaald bij
men ziet niet wat er vandaag aan de
dag „in" is moet je dan zeggen.
De nieuwere theologie van God-is-
dood maakt in bepaalde kring opgang
als iets nieuws. Nieuwe namen worden
genoemd nieuwe uitdrukkingen gebe
zigd nieuwe inzichten uitgevent en dit
alles om ons onder de indruk van ge
leerdheid aan die en die kant en achter
lijkheid aan een andere zijde te brengen.
Mij dunkt, dat dit helaas maar al te
veel lukt bij wie voor geen geld ter we
reld tot de achtergebleven gebieden in
in de wereld der geesten wil gerekend
worden.
Wat moet je daar nu mee als je niet
zo onder de bedoelde suggestie komt,
omdat je wel eens hebt gelezen niets
is er dat nieuw is onder de de zon. Wat
geweest is zal weer zijn wat gebeurd
is zal opnieuw gebeuren. Zou dit ook
met de nieuwere theologie zo zijn
kunnen vraag je je dan wel eens af in
goed vertrouwen op het woord van Pre
diker.
Leuk is het dan als je overkomt het
geen mij dezer dagen te beurt viel toen
ik in mijn boekenkast iets wilde nazien
en me een brochure in handen viel uit
1910 (prijs veertig centkom daar nu
eens om), getiteld: „Geboren uit de
maagd", een brochure waar het me he
lemaal niet om te doen was.
Er stond echter een advertentie op de
laatste bladzijde die me trof, hetgeen de
lezer begrijpen zal, als ik ze hier af
druk.
Nieuwe uitgaven.
IS GOD DOOD?
Drie hoofdvragen der Wereldbeschou
wing in 't licht der natuurwetenschap
door Dr. E. Dennert (natuurkundi
ge). Uit het Hoogduitsch vertaald
door G. Steenkamer.
Ie deeltje: GOD! mogen we nog
aan Hem geloven
2e deeltje De wereld hoe is zij
ontstaan
3e deeltjeDe Mensvanwaar
Waarheen
U begrijpt me Dan werd er nog een
boekje geadverteerd Is Jezus lichame
lijk opgestaan en Is de Roomsch-Ka-
tholieke Eeredienst Christelijk of hei-
densch van oorsprong En tenslotte
van Enka Kan een rechtzinnig Chris
ten socialist zijn Mij dunkt, r
web genoeg. Ik keek eens weer in de
Prediker en las zou er iets zijn waar
van men kan zeggen „Zie, dat is
nieuw Het is er al lang geweest in de
tijden die achter ons liggen. Van het
verleden is geen herinnering gebleven.
Toch zijn de vragen van nü de vragen
van toen.
Ja, van toen in 1910, de datum der
brochure. Doch wat lees ik in het Geref.
theol. tijdschrift van februari 1968
Een aardige herinnering van de hand
van Prof. Nauta, aan een individuele
uitlating, gedaan door Mevr. Bosboom-
Toussaint in het tijdschrift Magdelena,
in een beschouwing van haar hand met
betrekking tot een plaat over de terug
keer van Golgotha. Ik moge hier op
merken, dat deze plaat straks zijn hon
derdjarig jubileum viert en in vroeger
jaren in vele gezinnen werd gevonden
ik zag ze wel eens in een consistorie
kamer ergens.
Met kracht van overtuiging richtte zij
zich daarin tegen de bestrijding, welke
van wetenschappelijke zijde de opstan
ding des Heren wedervoer. Busken
Huet heeft het tegen haar in een open
bare brief (ook alweer niet nieuw dus)
opgenomen, terwijl Hofstede de Groot
het op diens beurt weer vóór haar op
nam. Ja, ja, die mannen-broeders en die
vrouwen-zusters wisten toen ook al wel
van wanten.
Tenslotte dithoe eigenaardig dat de
Bijbel elke generatie weer met dezelfde
vragen weet bezig te houden. Zou het
verhaal soms van Godswege met deze
bedoeling zó zijn geschreven Wie
weet.
Brouwershaven B. WENTSEL.
4
Het is niet makkelijk om over M. L. K.
te schrijven. De gemeenplaatsen, waar
vooral officiële instanties zo sterk in
zijn, worden aan de lopende band ge
produceerd. De eigenlijke zaak wordt
onder woorden-woorden-woorden be
dolven.
Wat zijn die mooie, nietszeggende
zinnen toch irritant Dat is een kunst
om steeds te zeggen wat de mensen
graag willen horen of lezen
Er zit zoveel onwaarachtigheid in.
In Amerika is er nu een soort van
nationale rouw uitgeschreven, maar dat
zelfde land heeft M. L. K. ettelijke ma
len als een boef in de gevangenis ge
gooid. En toen de V.U. hem tot ere-
dokter promoveerde kwamen er boze
brieven, ingezonden stukken en bedank
jes van leden.
Toen ik ergens preekte en in de
voorbede de weer eens gevangen ge
nomen Ds. K. herdacht, zei na afloop
een ouderling tegen mij „Maar in mijn
bijbel staat, dat Cham vervloekt is.
Ik ben de overmoed
die u verlaagt,
ik ben de wil die u mishaagt,
ik ben uw dood.
Ik ben het niet dat u belaagt,
een stuk verdriet dat u beklaagt,
gij zijt in nood.
Ik ben uw ledepop,
een hout gesneden uit uw hout,
een zandhoop even hopeloos
als die waar gij uw einde koos,
een steen, verzegeld, grijs en koud,
een aardse holte, vochtig, voos.
Maar gij staat op.
(C. O. Jellema,
in „Wending" 1967)
GEDICHTEN VAN DICHTERBIJ V: EEN PAASGEDICHT
De titel van nevenstaand gedicht lijkt te getuigen van de overmoed, die
in de eerste regel met name genoemd wordt. Het Ik ben staat er zonder
bepalingen die tegelijk beperkingen zijn. Zo gesteld is het nota bene de
vertaling van de Godsnaam Jaweh.
De zelfkennis en het schuldbesef die in het verdere gedicht steeds op dat
Ik ben volgen, vormen een scherpe tegenstelling met die eerste indruk en
gaan tot het uiterste Ik ben het niet, het niet-zijn, het negatieve dat de
Waarheid en het Leven ontkent. Daarom een stuk verdriet, iemand die deze
scheldwoorden verdient, iemand ook die een stuk van Zijn verdriet is,
iemand wiens beklagen daardoor niet vrij van huichelarij is.
Om regel 7, de middelste, scharniert dit gedicht. Een ledepop is letterlijk
een houten pop met beweegbare ledematen, figuurlijk een willoos iemand die
zich door een ander laat leiden. Ik laat deze regel nog even in het midden.
In regel 9 t/m 12 gaat de dichter verder zichzelf negatief te zien, zich
wezenlijk betrokken te weten bij en schuldig aan Christus' dood gaan en
dood zijn. Hij is de steen van het graf levenloos, zonder warmte en
het graf zelf hol, zonder inhoud van zichzelf. Het lijkt even hopeloos als
de zandheuvel Golgotha.
Maar eind goed, al goed. Na de sombere regels 3 en 6 - verbonden in
betekenis en rijm zijn 7 en 13 idem gevolgd. Christus is niet
tegen te houden. Hij staat op en dat maakt dit gedicht tot in zijn kern anders.
Nu danst de ledepop naar Zijn pijpen, krijgt van Hem wil en leven, omdat
hij gesneden is uit Zijn hout, deel heeft aan zijn kruis.
Nu mag ik ook de titel anders lezen geen overmoed, maar wel zekerheid
en blijdschap. Ik ben, ik leef, door zijn opstanding.
M. BEINEMA.
U draait (0 2154)4551 en
„U spreekt met het Evangelisatie
centrum".
Ja, dan spreekt U zo de synode
dat noemt met „het centrale adres"
van evangelisatiedeputaten, met het
bureau.
Het vormt de schakel tussen U en
deputaten_evangelisatie, tussen U en de
adviesdienst of het vormingscentrum.
Op het bureau komen de telefoontjes
binnen.
U „Kunt U mij noteren voor het
weekend voor jonge kerkleden, thema
„Kerk en toekomst"
E.C. „Heel graag, mag ik uw
naam of „Helaas, het weekend is
volgeboekt."
U „Op onze mannenvereniging
(jeugdclub of vrouwenvereniging) wil
len we iets laten zien en horen over
het evangelisatiewerk. Kunt U ons hel
pen
E.C. „Wat dacht U van een dia
serie met een gezellige geluidsband. U
kunt kiezen uit drie series, ieder van
een half uur."
Op het bureau arriveren de brieven
„In onze steeds uitbreidende gemeen
te overwegen we de opzet van welkom-
werk voor nieuw-ingekomenen. Bestaan
daar richtlijnen voor? Hoe doet men dat
elders
In antwoord op deze en dergelijke
vragen ontvangt U een zichtzending
folders en voorbeelden uit andere ge
meenten en/of een uitvoering antwoord
van de adviesdienst.
Zo kunnen we doorgaan.
U hebt instructiemateriaal nodig
voor de opzet van het werk, voor
de verdere programmering
Het bureau poogt daarin te voor
zien brochures, filmstroken, dia
series, lekespelen, bibliotheekboeken,
het instructieblad „Weerklank". Het
wordt U op verzoek graag toege
zonden.
U wilt zich als gemeentelid op de
hoogte stellen van het evangelisatie
werk. U hebt op zich genomen een
onderwerp te leveren, of U zoekt
stof voor een scriptie
Ook daarvoor is allerlei materiaal be
schikbaar alsU wilt te leen.
Op een evangelisatiezondag of ge
meenteavond wil de kerkeraad de
hele gemeente bij het evangelisatie
werk betrekken.
Er ligt een zichtzending van mate
riaal te wachten voorbeelden van
evangelisatienummers van plaatse
lijke kerkbladen, folders. U kunt een
diaserie huren.
U begrijpt 't dus al het bureau is er
om bezoekers en gemeenteleden in het
land zo vlot mogelijk te voorzien van
informatie en materialen over en voor
het evangelisatiewerk.
Dat deputaten dit bureau in stand
houden, dat U steeds een beroep kunt
doen op het Evangelisatiecentrum, is
mede dank zij uw bijdrage in de Paas-
collecte.
De kerkeraad van de Geref. Kerk te
Oud-Vossemeer roept de kerken van de
Classis Tholen op tot een vergadering
D.V. woensdag 1 mei 1968, des avonds
te 7 uur in de Geref. Kerk van Bergen op
Zoom.
Stukken voor het agendum inzenden
vóór 22 april a.s.
De scriba II, J. J. Versluijs.
