Bi] onze Presbyters
Officiële berichten
Moeiiarne strijd tegen honger @p Soemba
„HONDEMASTATE"
II
Laat mijn artikel over de najaarscon
ferentie van de Zeeuwse ouderlingen
dan over-jarig koren genoemd kunnen
worden, het behandelde onderwerp van
die middag is nog brandend nieuw ge
bleven. Ds. Jansen van Goes heeft daar
gesproken over „Verantwoorde gezins
vorming".
U weet, dat ook de voorzitter van de
ouderlingen-vereniging uit Goes is. En
de secretaris. Wat uit Goes komt, be
hoeft geen krans. Daar ligt iets be
paalds over die lieden van Goes. Za
kelijkheid is bij hen nooit bijterigheid of
hakkerigheid. Al worden de duurste en
de dikste problemen behandeld, je hebt
steeds een gezellige vergadering. En
naar de ouderlingen is de predikant,
ook Ds. Jansen is 4oor die sfeer van
Goes omhuld. Spreekt hij over Synode-
perikelen, spreekt hij over gezinsvor
ming, je krijgt altijd verteerbare kost.
Hij wil niet meer weten dan hij weten
kan. Het is en blijft ook voor hem een
moeizame taak om uit Schrift-gegevens
beginselen op te bouwen. En alleen dan
toch heeft een beginsel een onwrikbare
basis, wanneer het zich grondt op het
Woord van God. Professor Greydanus
heeft er op een college eens ernstig te
gen gewaarschuwd, dat een tekst uit
de bijbel maar voor een deel geciteerd
KORTE NOTULEN van de vergadering
van de Classis Goes, gehouden op 18
januari 1968, om 13.15 uur, in de
Westerkerk te Goes.
Ds. E. Jansen opent namens de roepende
kerk van Goes de vergadering, laat zingen
Ps. 105 3 en leest voor Jac. 1 212.
Na de lezing van de notulen wordt het
moderamen als volgt geïnstitueerd. Ds. J.
v. d. Veen, praeses Ds. A. v. d. Berg,
scriba Ds. C. W. de Bruijne, assessor
Ds. H. Eikelboom, scriba II.
De praeses heet de aanwezigen van harte
welkom, in het bijzonder Ds. Blokland en
Ds. Poelman, die voor het eerst aanwezig
zijn en feliciteerd Ds. Eikelboom en Ds.
v. d. Moien met de gezinsuitbreiding.
De notulen worden onveranderd goed
gekeurd.
Ds. H. K. Poelman onderschrijft het
ondertekeningsformulier.
De quaestor van de Classis br. J. C.
Fossen brengt verslag uit over de classi
cal onkosten in 1966 en 1967 was de
omslag voor 1967 2000,voor 1968
zal hij 1500,bedragen. Wel is er een
stijging voor het F.A.K. 16.950,(1966),
1967 22.000,—, 1968'/ 25.000,—.
Besproken wordt het voorstel om het
F.A.K.A. om de algemene kerkelijke finan
ciële problemen door te spreken op een
daar toe te in Breda te beleggen vergade
ring. Er wordt een afvaardiging benoemd,
bestaande uit br. J. C. Fossen (Goes), br.
J. J. van Antwerpen (Goes), br. D. C. de
Leeuw (Baarland), br. P. Stomp (Yerse-
ke). Deze zullen kerkeraden en commissie
van beheer op een daarvoor uit te schrij
ven vergadering moeten inlichten.
Er blijken binnen de classis bezwaren te
leven tegen de door de Synode toegepaste
en gebruikt werd. Hij noemde toen de
uitspraak van de Apostel Paulus in
Rom. 14:5: ,,Een ieder zij in zijn eigen
gemoed ten volle verzekerd". In de
Nieuwe Vertaling „Ieder zij voor zijn
eigen besef ten volle overtuigd". Vol
gens de professor bleef een deel van
deze tekst altijd liggen. Als zou het hier
alleen maar gaan om „het eigen ge
moed". We moeten echter voor ons
„gemoed" voor ons „besef" een objec
tieve norm, een objectieve grond heb
ben. Lang niet alle gemoedsrust is uit
de gehoorzaamheid aan het Woord van
God. Ook omgekeerd ons gemoed kan
een hevige schok krijgen, als er iets ge
poneerd wordt, dat onze opvatting van
„vast en bondig" laat tuimelen. Was
onze rust legitiem, kan de schok ook
ten doel hebben, dat we in vernieuwde
belangstelling tot de bijbel komen? Wat
we ook aanvaarden, wat we ook be
strijden, het moet naar de Schrift zijn.
Och neen, we roepen niet om geleerde
predikanten en om geleerde ouderlin
gen. Maar voor elke ambtsdrager is het
toch een conditio sine qua non, een on
misbare eis, dat hij Schrift-gelovig is.
Alleen zo kan het „ten volle overtuigd
zijn" veroverd worden.
Nog hebt U weinig gehoord over de
najaars-conferentie. Deze conferentie
werd gehouden te Arnemuiden, dat iets
terzijde ligt. Maar zoals Arnemuiden
18 nov. '67 door velen gevonden werd,
zo hopen ook wij op die conferentie
terug te komen. G. S. O.
bezuinigingen. De afgevaardigden naar de
vergadering in Breda en naar de Particu
liere Synode van Zeeland krijgen opdracht
deze zaken door te spreken.
De gehouden correspondentie wordt
voorgelezen.
De instructies van de kerken van Baar
land, Colijnsplaat, Goes en Heinkenszand
worden besproken.
Baarland ontvangt Ds. J. Noordhof in
plaats van Ds. Eikelboom als consulent.
Colijnsplaat zou graag de datum om de
Biddag te vervroegen naar de maand fe
bruari. Er wordt besloten om Colijnsplaat
de vrijheid te geven, die zij al heeft om
zelf een datum vast te stellen.
De afgevaardigden naar de P.S. krijgen
de opdracht het probleem van de Bid- en
Dankdagen ter sprake te brengen op de
Particuliere Synode.
Bovendien vraagt de kerk van Colijns
plaat of het toegestaan is om in noodge
vallen (weersomstandigheden e.d.) de pre
dikant van de Hervormde Kerk te laten
voorgaan in de Dienst des Woords. Op
gemerkt wordt, dat uitzonderingen zich
niet laten regelèn en dat de kerk van Co
lijnsplaat in dit geval naar bevind van za
ken moet handelen.
De kerk van Heinkenszand levert de
stukken voor het ontslag van Ds. Eikel
boom in wegens diens vertrek naar Brussel.
Het wordt hem na een hartelijk woord
van de praeses gegeven. Als consulent
wordt voorgesteld en aangewezen Ds. A.
Heuzeveldt van Goes. De classis wijst een
vertegenwoordiging aan voor het afscheid
van Ds. Eikelboom op zondag 17 maart.
De kerk van Goes vraagt een wijziging
in de Classisdata. Er wordt besloten om
voorlopig de vergaderingen van de Classis
te houden in de maanden februari, mei,
september en november.
Ds. E. Jansen brengt verslag uit als de-
putaat voor de Zending. De begroting in
1968 zal 55.000,hoger liggen als in
1967. De verlaging ligt in het percentage
van 10 a 15 Dit zijn voor het grootste
deel normale kostenstijgingen.
In 1969 zal het niet meer mogelijk zijn
uit de reserves te putten. De classicale bij
dragen zullen dan de begroting moeten
dekken, maar zal dit jaar al een begin
mee moeten worden gemaakt. De bedragen
voor het eerste halfjaar zal voor de Clas
sis Goes bedragen 15.471,maar voor
het tweede halfjaar 23.492,De ker
ken hebben dan de tijd om hiervoor de
nodige maatregelen te nemen.
Intussen is er ook gestemd voor de af
vaardiging naar de Particuliere Synode.
PredikantenprimusDs. E. Jansen,
Ds. A. v. d. Berg secundus Ds. K. Kra
mer, Ds. H. P. Juch.
Ouderlingen primus C. W. Dros, A.
J. Rouw secundus P. J. Elenbaas, J. C.
Kouwer.
Diaken primus B. Schreuder secun
dus D. C. de Leeuw.
De steunaanvragen voor de hulpbe
hoevend worden besproken. Het totaal
bedrag is gestegen van 22.000,tot
29.000,De classicale kas zal hiervan
moeten opbrengen 6000,.
In de vacature van br. Buitenhuis als lid
van het deputaatschap voor Hulpbehoeven
de Kerken wordt benoemd Ds. E. Jansen
te Goes.
De ingekomen stukken worden voorge
lezen en besproken. In het steunfonds voor
het ziekenhuis Bergzicht is 154.000,
aanwezig.
De Zeeuwse Kerkbode vraagt om een
classicale correspondent, die het classicale
nieuws voor de Kerkbode verslaat. Ieder,
die interesse heeft, kan zich hiervoor bij
de scriba van de classis Ds. A. v. d. Berg
opgeven.
Ds. Eikelboom brengt rapport uit na
mens de commissie oecumenische zaken.
Ds. Noordhof stelt voor meer kerken bij
dit gesprek te betrekken. Er wordt gesug
gereerd een gemeenschappelijk thema voor
hef volgende seizoen in het geheel voor de
classis aan de orde te stellen, bijv. de be
arbeiding van de randkerkelijken.
De kerken worden gewezen op de mo
gelijkheid om de voorstellen van de com
missie met de plaatselijke Hervormde Kerk
te bespreken.
In principe wordt de mogelijkheid open
gesteld om preekconsent binnen de classis
te verlenen aan predikanten, die wegens
het verricht van niet specifitiek ambte
lijke werkzaamheid hun radicaal hebben
verloren. Verder activiteiten worden aan
de kerkeraden overgelaten.
Ds. v. d. Berg brengt verslag uit van
deputaten Kerk-Israël, Ds. Eikelboom na-
Samen met de zending werkt het
werelddiakonaat van de gereformeerde
kerken op Sumba. Onvermoeid vechten
ze voor een beter bestaan van de men
sen, die ieder jaar weer te lijden hebben
van wat ze berustend de „gewone hon
ger" noemen. Ook voor hen werd zon
dag 4 februari in de gereformeerde ker
ken weer de jaarlijkse inzameling ge
houden van het werelddiakonaat. De
„gewone collecte" voor de „gewone
honger". Velen hopen dat het een on
gewone collect geworden is, omdat er
ongewoon veel gegeven wordt. Waar
om het nodig is vertelt in onderstaand
artikel mevr. J. M. Abelsde Ronde,
die samen met haar man, de landbouw
ingenieur Abels jaren werkte op Sumba
mens de classicale commissie voor de tim
merfabriek en Musambira.
In de vakature Ds. Eikelboom worden
de volgende predikanten benoemd
Art. 53Ds. Kramer, secundus.
KerkvisitatieDs. Kramer, Ds. De
Bruijne.
Zeeuwse KerkbodeDs. De Bruijne
(voorstel aan de Redactie).
Ouderlingenconferenties Ds. v. d. Mo
len.
Commissie Oecumene Ds. Juch.
Onderweg-kerk Ds. Noordhof.
Project timmerfabriekDs. Blokland.
Ad Examina
Ethiek Ds. Kramer, primus, Ds. Blok
land, secundus.
SymboliekDs. Poelman, secundus.
O.T. Ds. v. d. Molen, secundus.
Het onderzoek art. 48 vindt plaats.
De volgende vergadering van de Classis
wordt vastgesteld op 9 mei, om 19 uur.
Roepende kerk is de kerk van 's-Graven-
polder. Het moderamen zal dan als volgt
geïnstitueerd zijn Ds. C. W. de Bruijne,
praeses Ds. A. Heuzeveldt, assessor Ds.
A. v. d. Berg, scriba I Ds. E. Jansen,
scriba II.
In de rondvraag wordt nog de behande
ling van de zaak Buskes door de Generale
Synode aan de orde gesteld. Doordat na
dere gegevens ontbreken, blijkt het niet
mogelijk om hier tot eengezamenlijk stand
punt te komen. De classis verwijst daarom
deze zaak naar de. kerken terug, die zelf
de mogelijkheid hebben om hierop te rea
geren en eventueel een speciale classis bij
een te roepen.
Niets meer aan de orde zijnde sluit de
assessor, Ds. De Bruijne, de vergadering.
Voor de classis,
Ds. H. EIKELBOOM, scriba II.
CLASSIS ZIERIKZEE.
Kerkvisitatie-regeling 1968.
Donderdag 22 februari's avonds 7.15 uur
ScharendijlceDs. Becker 's avonds
8.30 uur Haamstede Ds. Nawijn.
Woensdag 27 maart's avonds 7.15 uur
Brouwershaven Ds. Becker 's avonds
8.30 uur Zonnemaire Ds. Scholing.
Woensdag 10 april: 's avonds 7.15 uur
Oosterland Ds. Becker 's avonds 8.30
uur Zicrikzee Ds. Scholing.
Woensdag 24 april: 's avonds 7.15 uur
NieuwerkerkDs. Nawijn 's avonds
8.30 uur Bruinisse Ds. Scholing.
Alles D.V. Moge het zijn tot heil der ker
ken en ter ere Gods.
Dr. J. H. Becker, samenroeper.
voor de zending. Mevr. Abels schrijft
Stel u eens voor, dat uw buurman
helemaal geen kruimel eten meer heeft,
dat hij niet weet, wat hij morgen eten
moet, en niet alleen morgen, maar ook
overmorgen. En bij uw buurman aan de
overkant is het net zo. Daar hebben ze
juist samen gegeten, en allen nog iets
gehad van het allerlaatste dat er nog
was. U kunt zich zo iets misschien moei
lijk indenken. Maar wij zagen het ieder
jaar weer op Sumba zo. En dan niet
alleen bij onze buren, maar in grote de
len van Sumba huis aan huis. Ieder jaar
in de maanden januari-februari is het
„lapar biasa", dat betekent „gewone
honger".
Maar als de oogst mislukt, dan is er
FEUILLETON
door
HERMAN DE MUINCK
11)
Als er een hemel bestond, wel te verstaan. Hij voor
zich geloofde er niet in. Net zo min als Albert, die wel
beleefd had zitten luisteren, maar 't was de grote vraag,
of hij de woorden wel verstaan had. Enfin, hij Jochem
van Adrigem was blij, dat de plechtigheid voorbij was.
Hij kon die dag niet meer terug en was dus op „Honde-
mastate" blijven logeren.
't Was een wat saaie avond geweest. Hij had zich wat
met Lucie bemoeid, die, hij had het gevoeld, zijn overigens
goed gemeende gemeenplaatsen vriendelijk en beleefd had
aangehoord, maar die haar niet hadden geraakt. Zij was
ook nog een uurtje weg geweest naar, hij vernam dat
later op de avond, een oude vrouw in het dorpje, die
vroeger dienstbode op „Hondemastate" was geweest en
Lucie van kindsaf gekend had.
Het was stil in het vrij grote vertrek, waar het vijftal
vier man en het meisje zijn werk verrichtte. Zo nu
en dan viel er een enkel woord, maar dat leek wel een
dissonant. De deur werd geopend. Er kwam een vrouw
met koffie binnen.
„Mogge, dame, heren. Een bakkie troost. Valt er altijd
lekker in," zei ze opgewekt en op luide toon.
Van Adrigem keek niet op. Eén van de andere heren
wierp de koffievrouw een waarschuwende blik toe met
het hoofd naar de chef wijzend. Zij begreep de wenk on
middellijk lachte smalend, maar zweeg.
„Als 't u belieft, mijnheer Van Adrigem," het kopje
op zijn schrijftafel zettend.
„Dank u," zei hij kort en deed verder, of zij lucht voor
hem v/as. Zij grijnsde tegen de anderen en verdween, met
opzet ietwat lawaaierig.
Van Adrigem roerde zijn kopje niet eens aan. Zijn ge
dachten waren weer op „Hondemastate" in Schouwen
burg. Hij had nog met zijn broer gepraat, maar van harte
ging het niet. Zij waren met hun beiden. Andere wat ver
dere familieleden waren al vertrokken, evenals de geno
digden. De beide broers ontmoetten elkaar zo zelden, dat
er weinig aanklank was. Betrekkelijk vroeg was hij ter
ruste gegaan.
De volgende morgen, dat was dus gister, had Janus
hem met het rijtuig naar de boot voor Rotterdam gebracht
en verder had hij de trein genomen naar Den Haag, waar
men thuis brandend nieuwsgierig was naar v/at er nu
feitelijk gebeurd was.
Nu, dat was gauw verteld Albert was voor het eerst
met zijn automobiel, 't was net op de verjaardag van
Lucie (o ja, wist Suze, die was in deze tijd jarig) en toen
is het vehikel gekanteld en van de dijk gerold. Janny zal
van de schrik wel een hartverlamming gekregen hebben.
Zij was vrijwel op slag dood.
Suze was stomverbaasd had Albert een automobiel
Ach ja, wat kon het schelen die vent was scharijk Wat
een verschil met Jochem, die voor een pover salaris ploe
teren moest. Maar ja (neen, leedvermaak was het niet
zij had heus wel gevoel) Albert was dan toch maar lelijk
weggekomen koop je daar zo'n ding van een automobiel
en bij het eerste het beste ritje verongelukt zijn vrouw,
't Was toch wel casuweel
Gisteravond was het er verder bij gebleven. Hij had
nog wat gepraat over Lucie, die zoveel verdriet had, wat
Suze heel goed kon meevoelen, en over Albert, die zo'n
schok had gekregen. Ook dat kon Suze begrijpen, al
meende zij, dat hij binnen afzienbare tijd wel zou her
trouwen. „En let eens op, dat zal wel een vrouw met geld
zijn waar geld is, komt altijd geld bij."
Maar die morgen bij het opstaan was Suze er op terug
gekomen en was de scène begonnen. Die Albert kon alles
maar en zijn bloedeigen broer was een simpel ambtenaar
tje op het departement, die zijn kostuum moest laten keren
om er ietwat fatsoenlijk uit te zien. Voor het gemak ver
gat zij maar, dat zij en haar dochters handen vol gekl
uitgaven voor kleding. Het éne woord bracht het andere
in, en zo was het tussen man en vrouw een rel geworden.
Tenslotte, omdat het tijd was naar het departement te
gaan, was hij woedend weggelopen, de deur met een harde
klap dichtslaand. Zijn pakje brood had hij zelfs laten lig
gen. Misschien bracht Lucie het nog vóór half één an
ders zou hij maar naar een lunchroom gaan, al had hij
nu nog geen trek. En dan maar hopen, dat de scène van
vanmorgen zich niet herhalen zou... Hij werd er beu van.
Want 't was waarlijk niet de eerste maal, dat het hard
tegen hard ging. Éénmaal had hij de euvele moed gehad,
't was toen niet bepaald herrie en Heieen en Hermien
waren er bij, over de meisjes te spreken.
Ze vegeteerden maar v/at. Deden wat aan de huishou
ding er was enkele malen per week een werkster voor
het ruwe werk Heieen kookte wel eens, maar voor
de set was het een handwerkje, romans lezen en uitgaan.
En dan zeker maar wachten tot er een pretendent kwam
opdagen. Voor Heieen dan, Hermien was nog wel wat
jong. Maar er was in geen velden of wegen een pretendent
voor Heieen te zien. Overigens was zij wel een voor het
oog knap, aantrekkelijk meisje, maar wie haar karakter
leerde kennen
Dus voerden de meisjes in zekere zin niets uit. Toen
had hij de gedachte geopperd, dat zij toch wel eens iets
konden doen. Om ook wat te verdienen, al was het alleen
maar, om nieuwe kleding aan te schaffen. Helcen had toen
spottend opgemerkt„Wilt u van mij soms een dienst
bode maken Natuurlijk was dat niet zijn bedoeling.
Maar verpleegsters bijvoorbeeld waren er altijd nodig.
En je zag tegenwoordig ook al meer, dat meisjes naar een
kantoor gingen. Op zijn afdeling op het departement was
ook een meisje, dat hem verteld had voor haar moeder,
die weduwe was, te moeten verdienen.
Heieen had maar wat gelachen en gezegd, dat zij er
niet aan dacht, een baan te zoeken. Hermien voelde er
wel iets voor, maar kreeg onmiddellijk van haar moeder
de wind van voren „Geen sprake van Jullie zijn toch
zeker geen arbeidersdochters
PuntDat was van dc baan. Het bleef zoals het was.
En op scènes kon hij blijven rekenen. Hij nam zich vaak
voor, Suze maar te laten razen, want tegenspraak maakte
haar nog furieuzer. Maar daar kwam zo weinig van, om
dat hij er zich van bewust was, ietwat opvliegend te zijn,
zich in elk geval moeilijk kon beheersen.
Het lukte hem eindelijk, wat te kunnen werken. Ge
ruime tijd later keek hij tersluiks op zijn horloge bijna
half één Lucie had geen eten gebracht.
(Wordt vervolgd)
