Officiële berichten
GERICHT
„Het kindje dat niet begeerd werd"
"A
Predikbeurten zondag 28 januari 1968
gaafde, dichterlijke, profetische figuur
was. We moeten trachten hém te verstaan,
sprekend in dié wereld, dan zullen we eer
der en beter Gods bedoeling in Genesis
verstaan dan wanneer we dit ..orgaan"
van de goddelijke Auteur buiten beschou
wing laten.
Het bestek van dit artikel laat helaas
niet toe om iets te laten zien van de nieu
were uitleggingen, die (meestal nog vra
genderwijs) door gereformeerde en andere
schriftgelovige auteurs worden naar voren
gebracht.
Wel wil ik hier zeggen, dat ze mij lang
zamerhand. een kijk op de eerste hoofd
stukken van de Bijbel hebben gegeven, die
hoewel ik ook nu lang niet alle bijzon
derheden versta vaak een bevrijding
zijn van de gekunstelde „harmoniseringen",
waarmee we ons vroeger behielpen. Deze
hoofdstukken zijn voor mij véél meer dan
vroeger waarlijk Goddelijke openbaring
geworden over ons grijsverleden dan toen
ik alles nog kroniekmatig-letterlijk opvatte.
Om met de N.G.B. art. 5 te spreken
Vroeger nam ik ook wel aan, dat deze
hoofdstukken van God waren, maar meer
„omdat de kerk ze aanneemt en voor zo
danige houdt". Nu ik ze anders opvat, ge
loof ik dit, „omdat de Heilige Geest bij
het lezen getuigenis geeft in mijn hart, dat
ze van God zijn", omdat 'ze mij rijke en
diepe dingen zeggen over onze voor-his
torie.
Dat is geen zwichten voor resultaten van
natuurwetenschap, al heeft die ons zeker
in de laatste eeuw opnieuw aan het denken
gezet. Nee, dit is een opnieuw laten spre
ken van het Woord zelf.
Wie ondanks het feit, dat een andere
schriftuurlijke uitleg mogelijk blijkt, de
kerk aan één uitleg bindt, gaat heersen
over de Schrift, en tast alzo haar gezag
aan
Móet er dan inplaats van het oude, on
deugdelijk gebleken hek geen nieuw hek
op de dam komen, om verkeerde uitleggin
gen te weren Op het ogenblik kan dat
zeker niet. Het zou neerkomen op een
nieuwe bindende uitleg, terwijl het onder
zoek pas goed op gang komt. Een „ver
vangingsformule" .die zeker wéér herzien
zou moeten worden.
Bovendien, er zijn duidelijk gemarkeerde
grenzen
Elk gereformeerd theoloog dat heeft
de synode nog eens onderstreept zal
zich moeten bewegen binnen de perken van
de belijdenis. We zullen die op een eerlijke
wijze in onze kerken samen hebben te
handhaven als onze „regel des geloofs" en
dat zal nu beter kunnen dan met de uit
spraak van Assen."
De kerkeraad van de Geref. Kerk te
Oud Vossemeer roept de kerken van de
Classis Tholen op tot een vergadering der
Classis woensdag 7 februari 1968, aan
vang te 9 uur in de Geref. Kerk van Ber
gen op Zoom.
Stukken voor het agendum gaarne in
zenden vóór 1 februari.
De scriba II,
J. J. Versluys.
BRESKENS.
De kerkeraad der Geref. Kerk heeft
besloten om de gebedsweek van de een
heid der kerk af te sluiten vmet een ge-
spreksdienst, waarin voorgaat Ds. Musch
en Kapelaan als gespreksleider is uitge
nodigd onder het thema voortgaande Re
formatie.
In de lofzang van Maria vindt U
(Lukas 1:51 vv) heel veel van wat de
Kerk belijdt„ik geloof in Jezus Chris
tus, die zal komen om te oordelen
Ja, Maria zong van het gericht
Voor veel mensen is. zodra het woord
„.gericht" valt, het plezier er af. Ze
zingen dan direct een toontje lager dan
Maria. Ik las één deze dagen in een zo
juist verschenen boekje over de christe
lijke toekomstverwachting een gedeelte
van een oud lied
„Welk een sidd'ring schokt de leden,
als de Rechter, aangeschreden,
scherp'lijk in 't gericht zal treden
In lelijk Nederlands wordt hier een
gevoel onder woorden gebracht dat veel
christenen besluipt, als ze aan het grote
Oordeel denken. Maar wat is er eigen
lijk aan de hand bij Gods handelen,
toen in de tijd van Maria en straks in
het einde We moeten terug naar het
Oude Testament om daarvan iets op
het spoor te komen.
Het Hebreeuwse woord van „rich
ten" betekent de dingen weer in de
juiste orde plaatsen, de dingen weer
„recht" zetten.
Met dat werk bemoeit God zich in
het bizonder. Want het gaat krom en
scheef toe in deze wereld, de dingen
liggen schots en scheef. Mensen die
hoog te paard zitten, vertrappen de
kleinen. „Zachtmoedigen worden onder
de voet gelopen, trotsaards regeren de
wereld." En nu is God er op uit om de
heilzame orde op te richten, waarin de
arm van de onderdrukker gebroken is,
waarin gerechtigheid en liefde heersen
en de zachtmoedigen het aardrijk be-
erven. Dit werk van de goddelijke rech
ter of recht-maker is in het N.T. het
werk van Jezus. Hij trad op tegen een
gevestigde vrome orde, waarin schrift
geleerden diej de wet handhaafden, bo
venaan stonden. En onderaan ja,
daar trof je het volk aan dat de wet niet
kende, de kinderen, de herders, en nóg
lager de verachters van de-wet, de tol
lenaren en de prostituees. In deze vrome
orde regeerden hoogmoed, onoprecht
heid en verachting. Oh in dié starre si-
tuatie weer Gods warme liefde voor
zondaren te laten binnen komen, is Je-
zus aan het kruis gegaan.
De belijdenis van het laatste gericht I
bedoelt nu te zeggen, dat God uiteinde- 1
lijk dit scheefgetrokken mensenbestaan
voorgoed recht zal zetten. Het gericht
betekent dus niet alleen verschrikking
(ja, ook dat wel), maar ook bevrijding.
Al wie zijn verwachting op Christus
heeft gesteld (als de Messias) die al
vast met dat rechtzetten van wat krom
was, begonnen is) zal in dat gericht
voor eeuwig gelijk krijgen. Maar alle
levens die tegen de draad van Gods
bedoeling in werden geleefd, zullen in
dat gericht onverbid-delijk (d.w.z. er
valt dan niet meer tegen te bidden
denk aan de rijke man die graag v-met
de arme Lazarus wil ruilen) worden
onthuld als verloren levens. Zij hebben
immers hun ziel en zaligheid gehangen
aan macht, onrecht, gelddorst, eigen
(vervolg op pag. 4)
V
Op een avond ongeveer half december, dus toen jij bijna een jaar oud was, kwam
tegen het vallen van de avond, Flipse de rijksveldwachter met een militair het erf op.
Dat de onbekende een officier was, zag ik al vlug aan de sterren, die zich op zijn
battle dress bevonden. De politie vertelde mij, dat hij deze officier bij de waarnemend
burgemeester op het gemeentehuis was geweest, om te vragen of hij met mij in contact
gebracht kon worden. Ik had waarschijnlijk verwonderd opgekeken, want in onbe
rispelijk Nederlands zei hij „Mijn naam is Den Ouden, kapitein bij de Irene Brigade,
bij de Genisten". En ineens begreep ik, dat hij wellicht inlichtingen kon verstrekken
over jou vader en hoewel de vragen op mijn lippen brandden, wist ik mij toch te
beheersen en nodigde de heren uit om in huis te komen. Flipse wilde niet, hij zei dat
hij in de omgeving eens wilde rondlopen, om te kijken of er nog iets verdachts was
en beloofde na een uur terug te komen, om de kapitein op te halen, om dan met het
bootje weer naar het dorp terug te varen. Achteraf beschouwd was hem opgedragen
om niet bij ons onderhoud aanwezig te zijn. De kapitein had op het gemeentehuis
vernomen, dat je moeder overleden was en dat haar vader op hoeve „Zeebrucht"
woonde. De officier maakte een buitengewone prettige indruk. Hij was groot en
stevig en had een heldere oogopslag en hoewel zijn soldatentenue vol vlekken zat,
kon je toch merken, dat het een heer was. Begrijpelijk was ik erg nieuwsgierig, maar
ik wist me te beheersen. Toen wij het huis binnengingen vroeg hij, beangst dat ik
hem in de woonkamer zou laten, waar ook de huishoudster was „Ik wilde U graag
onder vier ogen spreken".
Ik ging hem voor naar de voorkamer en verontschuldigde mij dat er geen vuur
brandde. Hij lachtte en met een welluidende stem zei hij „Geeft niet, want ook op
dit gebied zijn we niet verwend".
Toen hij aan de tafel tegenover mij had plaats genomen, keek hij mij even door
dringend aan en zei toen overrompelend van eenvoud „Ik wilde U eens vragen, hebt
U misschien een schoonzoon gehad die in Engeland, in het Nederlandse leger diende?"
„Gehad?" stamelde ik, „leeft hij dan niet meer?"
En terwijl hij langzaam en deelnemend met het hoofd „nee" schudde, schoot ineens
door mij heen, dat daardoor een zware last van mij afgewenteld was. Want steeds
was de laatste maanden van de oorlog, bij het gedurig naderbij komen van de be
vrijding, de angst door mij heen gegaan/hoe of ik je vader zou moeten vertellen, dat
je moeder een baby had gekregen, terwijl hij in het buitenland was. Maar nu schrok
ik toch. Gestorven, dus zou ik hem nooit meer zien en spreken en het was zo'n
sympathieke man geweest, waar ik ongemerkt en zonder het mij gerealiseerd te hebben
erg veel van gehouden had.
En meer mechanisch dan dat ik er bij nadacht zei ik moeilijk „Is dit al lang
geleden gebeurd
„Nee," zei de aangesprokene, „hij sneuvelde ongeveer een maand geleden, bij het
Albertkanaal, niet ver van Aardenburg." En toen vertelde hij dat zij al jaren vrienden
waren geweest en dat als zij geen dienst hadden, veel met elkaar waren omgegaan.
Hij vertelde dat mijn schoonzoon zo verlangend was geweest om te helpen Wal
cheren te bevrijden en om naar Oostkapelle te gaan, naar zijn vrouw en naar de
baby.
„Baby?" zei ik en keek hem vreemd aan, „zij hadden toch geen baby toen hij naar
Engeland ging
Hij lachtte fijntjes en zei„Toen niet, maar ik zal U het hele verhaal vertellen
uw schoonzoon is in maart 1943 door een onderzeeboot op de Oosterschelde afgezet
in een klein rubberbootje. Want toen reeds was door het geallieerd opperbevel be
sloten Walcheren aan de zee prijs te geven en het voor de bevrijding onder water
te laten lopen. Het was de enigste mogelijkheid om het zo te veroveren. Mijn'vriend
was ingenieur bij de waterstaat in Zeeland geweest en toen hij hierover benaderd
werd en om inlichtingen gevraagd werd over die mogelijkheden, kon hij geen goede
berekeningen maken, daar hij gegevens uit Middelburg daarvoor nodig had. En toen
was het gedurfde plan opgekomen om hem veertien dagen naar Zeeland te laten gaan
en hem te brengen en te halen met een onderzeeboot. En dat hij niet alleen met alle
gevraagde inlichtingen op de afgesproken tijd was teruggekomen, maar hem ook erg
blij in vertrouwen had medegedeeld dat zijn vrouw bij het afscheid verteld had in
verwachting te zijn.
Op de duur was de toekomstige vader ongeduldig geworden. De bevrijding liet zo
lang op zich wachten. Hij had bijna geen tijd gehad om de invasie af te wachten en
toen eindelijk de lang begeerde landing in Normandië plaats vond, was hij altijd aan
de kop van de troep zijn soldaten aanvurend haast te maken. En met de haven in het
zicht was hij vergaan. Hemelsbreed, maar enkele kilometers van Oostkapelle, was
hij gesneuveld."
Zacht had kapitein Den Ouden alles verteld en langzamer sprekend, alsof hij het
goed wilde laten doordringen, besloot hij „Aan alles kon je merken dat hij zo ont
zettend naar zijn vrouw en het kindje verlangde. Geen dag ging voorbij, dat hij niet
op de stafkaart keek, hoe ver hij nog van hen verwijderd was".
Zacht werd er op de deur geklopt. Politieagent Flipse was van zijn inspectietocht
terug gekomen. De kapitein was opgestaan. Hij nam vriendelijk afscheid, maar toen
hij mij de hand schudde, besefte ik pas goed dat ik, de kerkeraad en de hele gemeen
schap mijn dochter een groot onrecht hadden aangedaan. Wij hadden haar belasterd,
veracht, wij hadden haar onder censuur gesteld, haar gemijd als een onreine, en toch
was zij onschuldig geweest. Slachtoffer van publieke opinie.
Weer zweeg hij even en schor door het vele spreken en de grote emoties later heb
ik het goed begrepen, wat ik mijn kind heb laten lijden en hoe verschrikkelijk ik
tegen haar gezondigd heb.
Om volledig zekerheid te hebben ben ik de volgende morgen naar Middelburg naai
de waterstaat gegaan. Eerst wilde men er niets over zeggen, wat begrijpelijk was, de
oorlog was nog niet afgelopen. Maar toen ik op het privékantoor van de hoofd
ingenieur vertelde, dat ik van angst verteerd werd en over mijn vermoeden door wat
kapitein Den Ouden mij verteld had, heeft hij bevestigd dat alles inderdaad zo ge
beurd was, als mij de avond er voor verhaald was. (Slot volgt)
CLASSIS MIDDELBURG.
Middelburg (Hofpleinkerk) negen uur Ds. Meijer te
Souburg. (Deze dienst wordt uitgezonden naar 't
Gasthuis.)
2.30 uur Ds. Meijer.
5 uur Ds. Joosse.
(OOSTKERK) 9 uur Ds. Van Wilgenburg.
Getuigeniskerk (Adriaen Lauwereijszstraat)
9.30 uur Ds. Joosse.
7 uur Jeugddienst Ds. Eikelboom te Heinkenszand.
Plan Zuid Gymnastiekhal bij schoolgebouw)
10.15 uur Ds. Meijer te Souburg.
5 uur Ds. Van Wilgenburg.
Arnemuiden 10 en 2.30 uur Ds. Oegema.
Domburg 10.30 uur Ds. Van Wilgenburg, Middelburg,
2.30 uur Ds. Hartholt te Oostkapelle.
Gapinge 10 en 2.30 uur Ds. Dondorp.
Grijpskerke 10 en 2.30 uur Ds. Den Hengst.
Koudekerke 9.30 en 2.30 uur Ds. Elshout.
Meliskerke 10 en 2.30 uur Ds. Meijer.
Oostkapelle 10.30 uur Ds. Hartholt,
2.30 uur Ds. Joosse te Middelburg.
Serooskerke 10 en 2.30 uur Ds. Van Wouwe.
St. Laurens 10 en 2.30 uur Ds. De Craene.
Souburg 10 en 2.30 uur Ds. Brederveld.
Veere 10 en 2.30 uur Ds. Streefkerk.
Vlissingen (Petruskerk) 9.30 uur Ds. Kornet,
5 uur Ds. Groeneveld.
(Huishoudschool, Paauwenburg) 10.45 u. Ds. Kornet
Vrouwenpolder geen opgave ontvangen.
Westkapelle 9 uur Ds. Hartholt, 2.30 uur
CLASSIS ZEEUWS-VLAANDEREN.
Aardenburg 10 uur Ds. Noorloos, 3 uur Ds. Heemskerk
Axel 10 uur Ds. Musch, 5 uur Ds. Noorloos.
Breskens 9.30 uur Ds. Heemskerk,
4.30 uur Ds. Musch, gespreksdienst met medewerking
van Kapelaan Omèr Giellièt.
Hoek 10 en 2.30 uur Cand. Kranenborg, Amstelveen.
Sas van Gent 11 uur Ds. Stern (Ned. Herv. Kerk).
Schoondijke 10.30 en 2.30 uur Ds. Groenenberg te
Den Haag.
Terneuzen 10 -en 4.30 uur Ds. Zwaan te Zaamslag.
(Mozarthof) 9.30 uur Ds. Gispen.
Oostburg 10 en 3 uur Ds. Paksy.
Zaamslag 9.30 en 3 uur Ds. Berger te Terneuzen.
Zoutespui 11 uur Ds. Berger te Terneuzen,
3 uur Ds. Musch te Breskens.
CLASSIS GOES.
Baarland 10 uur Ds. Groeneveld te Vlissingen,
2.30 uur Ds. Kornet te Vlissingen.
Borssele 10 en 2.30 uur Ds. Heuzeveldt te Goes.
Colijnsplaat 10.30 en 2.30 uur Ds. Krabbe, Den Haag.
Driewegen 10 en 2.30 uur Ds. v. d. Veen.
Geersdijk 11 uur Ds. Bosman te Vrouwenpolder,
4.30 uur.Ds. Meijer te Meliskerke.
Goes (Westerkerk) 10 uur Ds. Jansen.
5 uur Ds. De Bruijne.
(Oosterkerk) 10 uur Ds. De Bruijne.
5 uur Ds. Jansen.
's-Gravenpolder 10.30 en 2 uur Ds. Fossen, Dordrecht
Heinkenszand 10 n 2.30 uur Ds. Eikelboom.
Kamperland 10 en 2.30 uur Ds. Poelman, Bed. H. Av.
Kapelle 10 en 2.30 uur Ds. Juch.
Kruiningen 10 en 2.30 uur Ds. v. d. Molen.
Lewedorp 9 uur Ds. v. d. Berg,
2.30 uur Ds. Slingenberg te Goes, Voorber. H. Av.
Nieuwdorp 9 uur Ds. v. d. Molen te Kruiningen,
4.30 uur Ds. Poelman te Kamperland.
Wemeldinge 10 uur Leesdienst, 5 uur Ds. Juch, Kapelle
Wissenkerke 10 en 2.30 uur Ds. Blokland.
Wolphaartsdijk 10 en 2.30 uur Ds. v. d. Berg.
Yerseke
CLASSIS THOLEN.
Anna Jacoba Polder 10 en 3 uur Ds. Torenbeek.
Bergen op Zoom geen opgave ontvangen.
Halsteren geen opgave ontvangen.
Hoogerheide (Schapendreef 21)
geen opgave ontvangen.
Krabbendijke 10 en 2.30 uur Ds. Tissink, Ridderkerk.
Oud-Vossemeer
Poortvliet 10 en 2.30 uur Ds. Bouma, Noordwijk a. Zee
Rilland-Bath 10 en 2.30 uur Ds. Koolstra, Roosendaal,
Bediening Heilig Avondmaal.
Tholen 10 en 5 uur Ds. Jonkers te Delft.
CLASSIS ZIERIKZEE.
Brouwershaven 10 en 2.30 uur Ds. Wentsel.
Bruinisse 10 en 3 uur Ds. Van Til te Middelburg.
Haamstede 10 en 5 uur Cand. v. d. Gilst te Zutphen.
Nieuwerkerk 10 en 3 uur Ds. Becker, Bed. LI. Av.
Oosterland 9 uur Ds. Van Til te Middelburg,
3 uur Ds. Nawijn te Zierikzee.
Scharendijke 10 uur Ds. .Scholing, 2.30 uur Dhr. Jansma
Zierikzee 10 en 6.30 uur Ds. Nawijn.
Zonnemaire 10 uur Dhr. Jansma,
2.30 uur Ds. Scholing te Scharendijke.
K33
ammE
