„Het kindje dat niet begeerd ulerd"
Predikbeurten zondag 14 januari 1968
Wlereld-Diaconaat
beeld aanvaarden zonder met kracht te
nog te gemakkelijk in het huidige wereld
ijveren voor wat kan dienen tot het uit
bannen van de oorlog en het vestigen van
een internationale rechtsorde en van een
samenleving van de volken met meer sprei
ding van welvaart
en er daarom op aan te dringen
1. bij de kerken
door prediking, catechisatie en huisbe
zoek te bevorderen een mentaliteit die de
huidige oorlogsvoering niet langer aan
vaardt, welke mentaliteit ook zal moeten
blijken bij de opvoeding en in het onder
wijs
2. bij onze regering
haar door de Kerk te erkennen roeping
om, voorzover in haar vermogen ligt, zorg
te dragen voor de bescherming van haar
onderdanen, uitsluitend te vervullen met
middelen die de toets van het evangelie
kunnen doorstaan, en daarom te ijveren
voor een beëindiging van de aanwezigheid
van ABC-wapenen op eigen grondgebied
en in versterkte mate haar invloed in in
ternationaal verband aan te wenden tot
beëindiging van die aanwezigheid bij an
dere naties
3. bij de zusterkerken in het buitenland
zich in gelijke zin uit te spreken en stap
pen te ondernemen als onder 1 en 2 om
schreven.
P.S. A.B.C. wapenen zijn atoombom
men, biologische vergiften en che
mische middelen, die alle, maar
dan ook alle leven vernietigen.
A. D.
Of we nog vijfhonderd krukken kun-»
nen leveren voor verminkte mensen in
Vietnam Vorig jaar kregen ze er in
Saigon duizend van de kerken in
Australië en Duitsland. Maar die voor
raad is al lang weer op. Want iedere
nacht vallen er bommen in Saigon en
iedere nacht wordt er weer geschoten.
Iedere morgen gaan er weer mensen
met kapotte armen en benen naar het
hospitaal.
Vrijmoedig trekt mr J. B. Atkinson
uit Saigon voor deze mensen aan de bel
van het gereformeerd werelddiakonaat
in Utrecht. Mr Atkinson is één van hen,
die door de christelijke kerken van zuid
oostelijk Azië zijn ingezet in Vietnam
voor de hulpverlening. Van een kort
verlof in Engeland maakt hij gebruik
om in Utrecht het werelddiakonaat te
bezoeken.
De oorlog in Vietnam kost, zegt hij,
3j/2 miljoen dollar per uur. Daarvoor
vallen ieder uur gemiddeld zes a zeven
doden. Maar hoeveel is er beschikbaar
voor de gewonden, de verminkten, de
vluchtelingen Zelfs voor een paar hon
derd krukken moet men bij de kerk aan
bellen.
De gereformeerde synode heeft de
kerken dringend opgeroepen om meer
te doen voor het hulpwerk in Vietnam.
Maar de inkomsten van het gerefor
meerd werelddiakonaat liepen dit jaar
terug. Toch zit men in Utrecht te cij
feren of er bezuinigd kan worden op
andere noodgebieden, zodat wat meer
voor Vietnam kan worden gedaan.
Wat vraagt Vietnam behalve kruk
ken Om te beginnen een paar land
bouwdeskundigen om met de kleine boe
ren uit de oorlogsgebieden, die nu in
vluchtelingenkampen zitten, samen te
werken, zodat ze straks, wanneer ze
naar hun povere bedrijfjes kunnen te
rugkeren daar een iets beter bestaan
kunnen opbouwen. Dat is mooi con
structief werk en misschien lukt het om
die medewerking te geven.
Maar tegelijk ligt in Utrecht een rap
port op tafel over een aantal kampen
ergens in de wereld, waar hongersnood
heerst. Predikanten, die in deze kampen
werken, zijn ten einde raad. Het gaat
om een paar duizend mensenlevens.
Waar is dat Het kan niet eens gezegd
worden, want dan ontstaan er politieke
moeilijkheden. Maar hulp mag niet ge
weigerd worden. Reeds sterven er men
sen. Hoeveel kost het hen in leven te
houden Een kleine dertigduizend gul
den per maand.
Nog een rapport ligt bij het wereld
diakonaat. Een kleine honderd pagina's
is het dik. Het is 't verslag van dr. J.
van Klinken, directeur van het Alge
meen Diakonaal Bureau, die vier weken
door de noodgebieden van Azië reisde
om het urgentieprogramma voor de ko
mende jaren op te stellen. Het is een
nuchter, zakelijk rapport, waarin pre
cies wordt nagegaan wat er moet ge
beuren, wat het kost, hoe het werk
moet worden georganiseerd.
In Karachi trof hij zuster Jeanne van
Kamp in een der miserabelste gebieden
van heel Pakistan. Dagelijks vecht ze
hier met haar Pakistaanse medewerk
sters voor het leven van moeders en
kinderen. Daar moet meer hulp komen.
In Djakarta moeten achter de oude
Kwitangkerk nog enkele bejaardenhuis
jes worden gebouwd. In Semarang vra
gen een paar honderd weeskinderen en
daklozen om barmhartigheid. Op Soem-
ba strijden medewerkers van zending en
werelddiakonaat tegen de hongersnood.
Zij bouwen een trainingscentrum voor
jonge Soembanese boeren op. Ook hier
weer de vraag meer hulp. En zo kun
nen we doorgaan.
Er staan ook optimistische notities in
dat reisverslag. In Honkong haalt het
werelddiakonaat al jarenlang arme
zwervertjes van straat, vluchtelingen
kinderen uit de ellendigste krottenwij
ken. In het jeugdcentrum Rennies Mill
krijgen ze een beter leven. Goed onder
wijs ook. Jongens, die hier opgroeiden
en die inmiddels als vakman in Hong
kong werken, geven nu van hun loon
fikse bijdragen aan het jeugdcentrum.
Goed, die jongens in Hongkong kun
nen nu voor hun eigen boterham zor
gen. Maar in andere plaatsen zit men
in diepe ellende te wachten op ons. En
met grote schrik moet men thans in
Utrecht constateren, dat de bijdragen
van gereformeerd Nederland over 1967
teruggelopen zijn. De dertigduizend per
maand om het leven te redden van de
ellendigen in de ongenoemde kampen,
kunnen niet betaald worden. Dat is de
verschrikkelijke conclusie. Gelukkig
reeds komen er eerste extra giften voor
binnen. Men kent het gironummer
22 11 ten name van het Algemeen Dia
konaal Bureau te Utrecht, met vermel
ding Werelddiakonaat". Als er bij
staat ,,geen dank" bespaart het ook de
kosten van een ontvangstbewijs.
III
Met een deemoedig gezicht en zachte stem, alsof hij het verschrikkelijk vond het
woord te moeten voeren, begon hij te zeggen, dat hij tot zijn leedwezen moest rap
porteren, dat een zuster der gemeente gezondigd had en onder censuur gesteld be
hoorde te worden. Doodse stilte heerste en alle broeders en ook de predikant, keken
naar de spreker. Waarschijnlijk om groter effect te krijgen zweeg hij een poosje en
het leek of het hem moeilijk viel verder te gaan, hoewel ik gelijk de indruk kreeg
van comedie.
Een beetje ongeduldig zei de voorzitter Broeder Zandee, u moet u duidelijker
uitdrukken, in de eerste plaats moeten wij weten welke zonde die zuster gedaan heeft
en in de tweede plaats de naam van de betrokkene".
Na even met de keel geschraapt te hebben zei hij „Het is de zonde tegen het
zevende gebod".
En ongetwijfeld kwamen voor de ogen van de andere kerkeraadsleden in de ge
dachten de verleiding, waaraan meisjes en jonge vrouwen verkeerden, door de hon
derden Duitsers die regelmatig in het dorp kwamen. En waarschijnlijk ging door
allen een golf van medelijden met die gevallen vrouw. Maar steeds was de naam nog
niet genoemd en wij allen peinsden er over en lieten de gedachten gaan, van wie
men zo iets verwachten kon en wie dit gedaan had kunnen hebben.
Op herhaaldelijk aandringen van de predikant om de naam te noemen, kwam ein
delijk net hoge woord er uit. Nadat hij even schuw in mijn richting gekeken te
hebben, klonk het„Mevrouw Van Boven, in de Duinweg".
Het was na het noemen van deze naam doodstil in de consistorie geworden. De
ogen van de andere ouderlingen en ook van de dominé keken in de richting waar
ik zat.
Ik was opgesprongen, sloeg mijn vuist op de tafel en schreeuwde „Dat is een
leugen, zo iets zal mijn dochter niet doen". Want wanneer er een bom in de ker-
keraadskamer was gevallen, had ik niet meer kunnen schrikken. Toen keek ik wezen
loos in het rond, ik had een kleur gekregen dat voelde ik en ik ben er van overtuigd
dat ik daarna wit wegtrok, zo schaamde ik mij.
„Dit is inderdaad een zware beschuldiging, broeder Zandee," zei de dominé, want
allen wisten, dat haar man al enkele jaren in Engeland was, „ik zal haar bezoeken."
Even stokte de oude man, het was of hij het weer meemaakte. Het meisje, nadat
zij opgesprongen was toen zij hoorde dat die vrouw haar moeder was, zakte neer
op haar stoel en frommelde het zakdoekje, dat zij in haar hand had tot een prop
van zenuwen.
Met grote" ogen keek zij haar grootvader aan. Het was of zij smeekten „Vertel
verder, hoe erg of het ook is," en ook „was ik dat kindje maar dan leek het er
op of zij dat verschrikkelijk vermoeden niet uit durfde spreken.
Onafgebroken staarde zij naar de oude zwijgende man, verlangend om het verder
verloop te horen, maar ook angstig om het ontzettende vermoeden over haar af
komst te vernemen.
In de verte klonken zachte carillonklanken van „Stille nacht, heilige nacht", maar
de oude man en het jonge meisje hoorden het niet.
Opeens ging de grootvader weer recht op in zijn stoel zitten en nadat hij met de
tong zijn lippen bevochtigd had, vervolgde hij „Uiterlijk beheerst gaf ik de broeders
toen ik wegging een hand, maar inwendig kookte en bruiste ik van verontwaardiging.
Hoe had mijn dochter mij zo iets aan kunnen doen Ik moest en zou het weten. Zij
zou mij verantwoording afleggen over haar minderwaardig en verachtelijk gedrag.
Met grote stappen liep ik naar haar huis, maar alles was donker, want ongemerkt
was het laat geworden. Even overwoog ik haar te laten opstaan, zij zou mij zeggen
wie de verwekker was, en wat er gebeurde als zij alleen was. Maar ik realiseerde
dat de buren misschien mij zouden horen op de stille weg. En dan zou de schande
eerder over het dorp gaan en zou er nog meer geroddeld worden. Ik besloot naar
huis te gaan en de volgende morgen vroeg haar te gaan opzoeken. En na een slape
loze nacht, niet in het minst door mijn gekwetst gevoel van eigenwaarde en het weten
dat mijn tegenstanders in dit gebeuren, een mooie gelegenheid zouden hebben, om
mijn naam door het slijk te sleuren, stond ik 's morgens al vroeg bij haar in de
keuken, waar zij aan het kopjes wassen was, toen ik binnentrad. Zoals altijd lachtte
zij vriendelijk en zei„Goede morgen, vader".
Ik gaf geen antwoord en waarschijnlijk daaraan en aan de uitdrukking van mijn
gezicht, waaraan zij zag dat ik ontstemd en erg boos was, vroeg zij, terwijl zij de
natte handen afdroogde„Is er iets
Door deze vraag werd ik nog bozer dan ik al was, en met harde stem zei ik
„Moet je dat aan mij vragen, dit zou ik jou moeten stellen".
Even keek zij mij aan en zei toen zacht„Nee".
Op hatelijke vragende toon zei ik „Nee En met stemverheffing liet ik er toen
op volgen „Je weet zeker niet dat ze op het dorp vertellen, dat je een kind ver
wacht, terwijl je man al drie jaar in Engeland is
Het kwam mij voor, dat zij schrok. Ze greep tenminste naar de tafel en hield zich
daaraan vast.
Maar nog antwoordde zij niets.
Daarom vervolgde ik: „Én nu kwam ik vragen of het inderdaad zo is?"
Even leek het of zij iets zeggen wilde, maar toen beet zij zich op de lippen en
knikte ja met haar hoofd.
Toen ik dit zag was het of er een vlies voor mijn ogen kwam. Vagelijk zag ik de
omtrek van mijn dochter voor mij staan, die door haar daad onteerd en onze familie
naam ten schande had gemaakt. Wit heet van drift beet ik haar toe, eigenlijk niet
beseffend wat ik zei„je moest je schamen om zo iets te doen, slet die je er bent,
ik zet nooit in der eeuwigheid een voet meer in je huis, en ik verbied je om ooit
meer bij mij te komen".
Als een gewond diertje kreunde zij en weer leek het even of zij iets zeggen wilde,
maar weer zweeg zij, en terwijl zij snikkend op een stoel viel en haar hoofd op haar
armen liet vallen, huilde zij met grote uithalen, van ontzettende smart.
(Wordt vervolgd)
CLASSIS MIDDELBURG.
Middelburg (Hofpleinkerk) 9.30 uur Ds. Joosse,
Voorbereiding Heilig Avondmaal.
2.30 uur Ds. De Craene.
5 uur geen dienst.
(OOSTKERK) 9 uur Ds. Wessel, Bed. H. Av.
17 uur Ds. Wessel, Dankzegging H. Avondmaal.
Getuigeniskerk (Adriaen Lauwereijszstraat) 9.30 uur
Ds. De Craene te St. Laurens, Voorber. H. Av.
5 uur Ds. Joosse.
Plan Zuid (Gymnastiekhal bij schoolgebouw)
10.15 uur Ds. Van Til, Bed. Heilig Avondmaal.
17 uur Ds. Van Til, Bed. H. Av. en Dankzegging.
Arnemuiden 10 en 2.30 uur Ds. Oegema.
Domburg 10 en 2.30 uur Ds. Van Egmond, Oosterbeek
18.30 uur „Ter Mantelinge" Ds. Helderman,
Bediening Heilig Avondmaal.
Gapinge 10 en 2.30 uur Ds. Dondorp.
Grijpskerke 10 en 2.30 uur Ds. Den Hengst.
Koudekerke 9.30 en 2.30 uur Ds. Elshout.
Meliskerke 9.30 en 2.30 uur Ds. Meijer,
Heilig Avondmaal en Dankzegging.
Oostkapelle 9.30 en 2.30 uur Ds. Hartholt,
Bediening Heilig Avondmaal en Dankzegging.
Serooskerke 10 en 2.30 uur Ds. Van Wouwe.
St. Laurens 11 uur Ds. Dondorp te Gapinge,
3 uur Ds. Van Til te Middelburg.
Souburg 10 en 2.30 uur Ds. Meijer, Bed. H. Av.
Veere 10 en 2.30 uur Ds. Streefkerk.
Bed. Heilig Avondmaal en Dankzegging.
Vlissingen (zaterdag 13 januari), Jeugdgebouw 3 uur
Ds. Groeneveld, Heilig Avondmaal.
(Zondag 14 januari), Petruskerk, 9.30 uur
Ds. Groeneveld, 5 uur Ds. Kornet, H. Avondmaal.
(Huishoudschool, Paauwenburg) geen dienst.
Vrouwenpolder 10 en 2.30 uur Ds. Bosman
(Bevestiging Ambtsdragers).
Westkapelle 10 en 2.30 uur Ds. Helderman,
Bed. Heilig Avondpiaal en Dankzegging.
CLASSIS ZEEUWS-VLAANDEREN.
Aardenburg 10 en 3 uur Ds. Noorloos, Bed. H. Av.
Axel 10 en 3 uur Ds. Heemskerk.
Breskens 9.30 en 5 uur Ds. Musch,
Bed. Heilig Avondmaal en Dankzegging.
Hoek 10 en 2.30 uur Ds. Warnink te Slikkerveer.
Sas van Gent 19 uur Ds. Gispen.
Schoondijke 10 cn 2.30 uur Ds. Van Wilgenburg te
Middelburg, Bed. H. Av. en Dankzegging.
Terneuzen 10 en 4.30 uur Ds. Berger,
Bed. Heilig Avondmaal en Dankzegging.
(Mozarthof) 9.30 uur Ds. Gispen, Bed. H. Av.
Oostburg 10 en 3 uur Ds. Paksy, Bed. H. Avondmaal.
Zaamslag 10 en 3 uur Ds. Zwaan, Voorber. H. Av.
Zoutespui 10 en 3 uur Ds. Spoelstra.
CLASSIS GOES.
Baarland 10.30 uur Ds. Heuzeveldt te Goes,
5 uur Ds. v. d. Veen te Driewegen.
Borssele 10 en 2.30 uur Ds. v. d. Veen, Bed. H. Av.
Colijnsplaat 11 uur Ds. Kramer te Nieuwdorp,
4.30 uur Ds. Meijer te Meliskerke.
Driewegen 10 uur Ds. Kornet, 2.30 uur Ds. Groeneveld
te Vlissingen.
Geersdijk 10 en 2.30 uur Ds. Blokland.
Goes (Westerkerk) 10 uur Ds. De Bruijne,
5 uur Ds. Heuzeveldt.
(Oosterkerk) 9 uur Ds. Heuzeveldt,
5 uur Ds. De Bruijne.
's-Gravenpolder 10 cn 2.30 u. Ds. Fossen te Dordrecht
Heinkenszand 10.30 en 2.30 uur Ds. Eikelboom.
Kamperland 10 uur Ds. Jansen te Goes (bevestiging
Ds. Poelman, 5 uur Ds. Poelman (Intrede).
Kapelle 9 en 10.30 uur Ds. Juch, Bed. H. Avondmaal,
5 uur Ds. Juch, Dankzegging Heilig Avondmaal.
Kruiningen 10 en 2.30 uur Ds. v. d. Molen,
Bediening Heilig Avondmaal en Dankzegging.
Lewedorp 9 uur Ds. Eikelboom te Heinkenszand,
2.30 uur Ds. Kornet te Vlissingen.
Nieuwdorp 9.30 en 2.30 u. Ds. Kramer, Voorb. H. Av.
Wemeldinge 10 uur Leesdienst,
2.30 uur Ds. De Bruijne te Goes.
Wissenkerke 10.30 en 2.30 uur Ds. De Jong, Den Haag
Yerseke
CLASSIS THOLEN.
Anna Jacoba Polder 10 en 3 uur Ds. Torenbeek,
Bed. Heilig Avondmaal en Dankzegging.
Bergen op Zoom 10 uur Ds. v. d. Stoel,
5 uur Ds. Vollenhoven te Rotterdam, Bed. Heilig
Avondmaal en Dankzegging.
Halsteren 5 uur Ds. v. d. Stoel.
Hoogerheide (Schapcndreef 21) 9.45 en 3.30 uur
Ds. Vollenhoven te Rotterdam.
Krabbendijke 10 en 2.30 uur Ds. Slingenberg te Goes.
Oud-Vossemeer
Poortvliet 10 uur Leesdienst, 2.30 uur Cand. Boonstra
te Dordrecht.
Rilland-Bath 10 en 2.30 uur
Tholen 10 en 5 uur Cand. Boonstra te Dordrecht.
CLASSIS ZIERIKZEE.
Brouwershaven 10 en 2.30 uur Ds. Wentsel,
Bed. Heilig Avondmaal en Dankzegging.
Bruinisse 10 en 5 uur Ds. Poppe te Naarden,
Bed. Heilig Avondmaal en Dankzegging.
Haamstede 10 en 5 uur Cand. v. d. Klis te Kampen.
Nieuwerkerk 10 uur Ds. Becker, 3 uur Ds. Scholing
te Scharendijke.
Oosterland 10 uur Leesdienst,
3 uur Ds. Poppe te Naarden.
Scharendijke 10 uur Ds. Scholing,
2.30 uur Ds. Becker te Nieuwerkerk.
Zierikzee geen opgave ontvangen.
Zonnemaire geen opgave ontvangen.
