NIEUWS
Predikbeurten zondag 26 en woensdag 29 nov. 1967 (DANKDAG)
TOEKOMST*)
Hoe houd ik de dominé te vriend
voorstellingen van de leer van het dui
zendjarig rijk van Christus.
Samenvattend kunnen we constate
ren, dat het jammer is geweest, dat zo'n
grote geest als ds. de Labedie zich niet
heeft gevoegd onder de belijdenisschrif
ten der kerk, om door samenspreking
met collega's en professoren in de god
geleerdheid een beter inzicht te verkrij
gen van de Calvinistische beginselen,
iets dat hij miste door zijn roomse op
voeding.
Geschiedschrijvers verklaarden: ,,Dat
het besluit van de synode om ds. de La
bedie te schorsen en af te zetten, op
grond van afwijkende opvattingen, ach
teraf bezien juist was geweest. Want
steeds week hij verder af van de gel
dende belijdenis.
Jan van Westhove.
Meestal wordt er gedacht en gespro
ken over ,,de toekomst" zonder meer.
En vraagt men zich af, hoe de wereld
er later uit zal zien of hoe het met ons
en met onze kinderen gaan zal.
Feitelijk zijn wij daar voortdurend
mee bezig.
De een is meer optimist en de ander
pessimist, maar we zien allemaal voor
uit. En niet zonder een zekere nieuws
gierigheid.
Dit is echter heel iets anders dan
verwachting.
Wanneer wij iets of iemand verwach
ten, zijn wij ook met de toekomst bezig,
maar dan krijgt dit woord toe-komst"
pas zijn eigenlijke betekenis er komt
iets of iemand naar ons toe. En we we
ten, wie het is. Daarom verwachten we
hem.
Dan is er niet zo zeer een beweging
van hier naar daar van nu naar straks,
doch een beweging van daar naar hier,
omdat er iets op komst is. Omdat er
iemand naar ons toekomt.
Deze verwachting is een der meest
kenmerkende trekken van het christelijk
leven. En dit geeft ons een bepaalde
houding tegenover de tijd.
Het is, wanneer we daar eens rustig
over nadenken, een wonderlijke zaak
met die tijd. Grote wijsgeren hebben er
hun verstand bijna stuk op gedacht om
dit probleem te doorgronden. De ge
leerdheid, die zij over het „wezen van
de tijd" hebben meegedeeld, is voor ons,
gewone mensen, haast niet te bevatten.
Maar we voelen daar allemaal wel
wat van, dat het zeer wonderlijk is met
dat verleden en die toekomst, waar we
tussen zitten. Of liever we zitten hier
niet, maar we schuiven.
We zeggen wel „nu", maar meteen
is dat gezegde weer verleden tijd.
Alles vloeit. Mozes sprak in Ps. 90,
de oudejaarsavond-psalm ,,Wij vlie
gen heen".
Niet de dagen vliegen, of de tijd
vliegt voorbij, maar wij vliegen voorbij.
En de vraag is gesteld of er wel iets
anders bestond dan een voortdurend
„worden" en of er wel gesproken mocht
worden van een wezenlijk „zijn".
Wanneer er geen bepaalde verwach
ting is, moet het leven wel een zinloze
geschiedenis lijken.
Wat gaat er gebeuren
Wat komt er van terecht
Voor velen zijn de gebeurtenissen
net een zak erwten, die uitgegooid wor
den. De erwten rollen door elkander.
En er is niet de minste kijk op, hoe het
zaakje rolt.
De een heeft pech gehad en de ander
geluk.
Veel meer is er niet over te zeggen.
Dat dit tot fatalisme leidt, is duidelijk.
Maar ook dat dit fatalisme ontzettend
somber is.
Leven zonder verwachting is triest.
Men redt zich dan door te leven op
korte termijn. Men kijkt alleen naar wat
binnen de greep ligt van het ogenblik
en denkt verder niet door.
Een kind leeft in de verwachting van
later.
Ook als men groter is, blijft er die
hang naar „straks". Maar wie dóór
denkt, merkt al gauw, dat het leven
niet anders is dan een opgaan, blinken
en verzinken. En dat het allemaal ijdel-
heid is, omdat het alles uitloopt op de
dood. Met zijn gespannenheid op
„straks" werkt men zich naar de dood
toe.
En zoals dat is met de afzonderlijke
mens, zo zal het ook wel zijn met de
mensheid en met de wereld.
In de vorige eeuw tot de eerste
wereldoorlog dacht men veel meer
optimistisch. Maar men rekende ook
veel te weinig met de afschuwelijke wer
kelijkheid van de dood. Men redeneer
de net of er geen vergankelijkheid be
stond. De enkeling was dan wel pnder-
worpen aan de wet van het vergaan,
de mensheid daarentegen en de wereld
waren onderweg naar een schitterende
toekomst. De ontwikkeling verliep langs
vaste banen naar de volmaaktheid.
Het was de eeuw van het evolutie-
geloof. Als je lette op onze afkomst uit
de dierenwereld, dan hadden we het al
aardig ver gebrachtWat er nog hier
en daar ontbrak, zou op de duur ook
wel goed komen.
De maatschappij zou zich vanzelf
ontwikkelen tot een heilstaat. Vooral
van de technische wetenschap ver
wachtte men wonder wat.
Het doet ons wat vreemd aan die lof
zangen uit de vorige eeuw te lezen.
Want de stemming is na twee wereld
oorlogen radicaal veranderd.
Men verwacht veeleer een catastro
fale vernietiging of een degeneratie der
cultuur.
Ook vroeger waren er, die de ogen
open hielden voor de realiteit en die de
vergankelijkheid niet krampachtig ne
geerden. Zij zochten te komen tot een
wijze berusting (resiguatie) en legden
zich neer bij het onvermijdelijke.
Dit was evenmin christelijk als dat
optimisme, al liet men het er dikwijls
voor doorgaan.
Tegenwoordig maken we de verbees
ting van het leven mee. Mondo cane.
Voor velen is er geen ander alternatief
dan de technische zelfmoord van alle
leven op aarde óf de algehele mechani
sering van het leven, gepaard gaande
met de vervuiling der cultuur. (New
brave world somaparadijs.)
In andere kringen is onder invloed
van het veldwinnende buddhisme de
gedachte aan de kringloop geliefd.
Zoals iedere morgen de dag weer
keert om in de avond weer onder te
gaan, zo is er een eindeloos rythme van
werelden en culturen, die ondergaan en
weer opkomen.
Wij vinden deze gedachte vooral bij
de Oosterse religies. Zij vormt ook de
achtergrond van vele bekende sprook
jes. Roodkapje's grootmoeder wordt
opgegeten door de' wolf, maar komt
weer uit z'n buik te voorschijn. Enz.
Dit uitzicht is het meest troosteloos.
Dit is om gek te worden. Te denken
dat de tijd eindeloos is Een stomme
herhaling, die alles bij het oude laat.
Een eeuwige repetitie. Dit is erger dan
het geloof, dat op een bepaald moment
alles ineens afknappen zal en wegzak
ken in het niets.
Maar ook die eindeloze ontwikkeling
van het optimisme stelt voor vragen
Weer naar toe Wat is het uiteindelijk
doel van dat „excelsior"
Op deze vragen geeft de bijbel een
duidelijk antwoord.
Ik verwacht de Here Jezus, die terug
zal komen op de aarde en die alles
nieuw zal maken. Die heel het schema
van deze wereld en van dit leven zal
veranderen.
Daar gaat alles naar toe. Door die
toekomst van Jezus Christus wordt de
geschiedenis beheerst.
We varen maar niet een eind weg of
draaien maar wat rond, maar we zijn
op weg. Ergens naar toe.
Er is een tenslotte. Een voleinding.
En een vaste hand bestuurt de geschie
denis en stuwt de tijden daar naar toe.
A. D.
Ik schreef dit stukje onder de diepe
indruk van het boek van Prof. Molt-
man „Theologie van de Hoop".
Uit de Kerkbode van Scheveningen
knipte ik een stukje uit een interessant
(maar te lang) artikel van Ds. de Kier.
„Voor de goede verhouding tusccn ge
meentelid en predikant is het ook zo nodig
dat de dominee berichten over blijde of
droeve zaken niet van de straat moet op
rapen. Hoe vaak wordt er niet op aange
drongen om de dominee toch van één en
ander op de hoogte te stellen, maar even
zovele keren haalt het niets uit. U moet
zich toch kunnen voorstellen, dat de do
minee met een zekere geprikkelheid bij u
binnenstapt, als hij via via heeft moeten
horen, dat de dokter al heel wat visites
bij u heeft gemaakt en u hém wel, maar
uw wijkpredikant niet gewaarschuwd hebt.
En dan is de boot helemaal aan wanneer
u dan ook nog verzuchteindelijk, ik dacht
al waar blijft de dominee. Zulke dingen
maken wij herhaaldelijk mee. Om daar dan
je goede humeur niet bij te verliezen, dat
kost een bovenmenselijke inspanning. Krie
belig word ik ook wanneer als uitvlucht
dan ook wel eens wordt gezegd och ja,
ik dachtdominee heeft het toch al zo
druk. Nee, op die manier blijven we geen
goede maatjes, dat voelt u zo wel. Aan
de andere kant verlang ik helemaal niet,
dat ik bij de minste verkoudheid een op
roep krijg om aan uw sponde te verschij
nen, Dat is weer het andere uiterste. Wat
al evenmin plezierig aandoet is wanneer
bijv. bij een begrafenis de familie alles al
heeft geregeld zonder met de betreffende
wijkpredikant overleg te plegen. Die heeft
zich zonder meer naar de dag en het uur
te schikken en de zelf opgestelde liturgie
maar even uit te voeren. Dit zijn dingen,
die gebeuren. Dominee is wel een knecht,
maar dan van zijn Meester, en niet van
de familie. U voelt toch wel, dat door der
gelijke dingen de goede verhouding ge
schaad wordt. Wij willen ons werk ook
graag met plezier doen."
UIT DE
KERKEN
Beroepen te Geldermalsen J. A. Wa
penaar te Makkum en Cornwerd te Vol-
lenhove-stad en Kraggenburg, te Leens
c.a., te Koudum en te Ter ApelJ. Bult
huis, kand. te Assen te Bodegraven (vac.
C. J. Tissink): J. W. de Roo te St. Anna
Parochie te Nijkerk (vac. J. Koppe): L.
Buitenhuis te Oosterwolde te Groningen-
Noord (als missionair predikant in Brazi
lië): F. L. Schalkwijk, tijdelijk woonachtig
te Soestte Amstcrdam-Slotermeer-Geu-
zenveld (vac. wijlen A. Ferwerda): P.
Kooij te St. Pancras te Fontenay-le Com-
te (Fr.) (Eglise Rcformée): P. van Vliet,
laatstelijk predikant te Algiers, die dit be
roep ook aannam.
Aangenomen naar Groningen-Noord (als
missionair predikant in Brazilië): F. L.
Schalkwijk, tijdelijk woonachtig te Soest
naar Rotterdam-Alcxandcrstad (2c pred.
pk): W. B. v d. Meulen te Uithuizermee-
den, die bedankte voor Rocrmand (vac.
P. Boonstra).
Bedankt voor Alphen aan de Rijn (vac.
K. H. Schuring) en voor Rotterdam-Hille-
gersberg (vav. J. van Reeven): H. J. Lug-
tigheid te Hengelo (Ov.); voor Groote-
gast (vac. S. van der Linde): J. W. de
Roo te St. Anna Parochie voor Harme
ien en Linschoten, voor Hecrhugowaard
en voor Monster (vac. J. Rowaan): J.
Goldschmeding te Dussen (N.B.).
Beroepbaarstelling. Kandidaat J. Bult
huis, Anreperstraat 162 te Assen is be
roepbaar.
CLASSIS MIDDELBURG.
Middelburg (Hofplcinkerk) 9.30 uur Ds. Van Til.
2.30 uur Ds. Van Wilgenburg.
5 uur Ds. Van Wilgenburg.
(Oostkerk) 9 uur Ds. Joosse.
Getuigeniskerk (Adriaen Lauwereijszstraat 9.30 uur
Ds. Van Wilgenburg.
5 uur Ds. Joosse.
Plan Zuid (Gymnastiekhal bij schoolgebouw)
9 uur Ds. Meijer te Meliskerke.
5 uur Ds. Van Til.
Woensdag 29 november (Hofpleinkerk)
9.30 uur Ds. Joosse.
2.30 uur Ds. Van Til.
7.30 uur Ds. Van Til.
Arnemuiden 10 en 2.30 uur Ds. Oegcma.
29 nov. 2.30 uur Ds. Hartholt te Oostkapelle.
Domburg 10 uur Ds. Streefkerk te Veere,
2.30 uur Ds. Helderman.
29 nov. 10 uur Ds. Helderman,
7 uur Ds. Groeneveld te Vlissingen.
Gapinge 10 en 2.30 uur Ds. Dondorp.
29 nov. 10 en 2.30 uur Ds. Dondorp.
Grijpskerke 10 en 2.30 uur Ds. Den Hengst,
29 nov. 10 uur Ds. De Craene te St. Laurens,
7.30 uur Ds. Den Hengst.
Koudekerke 10 en 2.30 uur Ds. Elshout.
Meliskerke 10.15 en 2.30 uur Ds. Meijer.
Oostkapelle 10 en 2.30 uur Ds. Reinders te Baarn.
Zendingszondag
29 nov. 10 uur Ds. Hartholt, 7 uur Ds. Oegema te
Arnemuiden.
Serooskerke 10 en 2.30 uur Ds. Van Wouwe.
29 nov. 10 uur Ds. Van Wouwe,
7.30 uur Ds. Bosman te Vrouwenpolder.
St. Laurens 10 en 2.30 uur Ds. De Craene,
29 nov. 10 uur Ds. Den Hengst te Grijpskerke,
7 uur Ds. De Craene.
Souburg 10 en 2.30 uur Ds. Brederveld.
29 nov. 7.30 uur Ds. Brederveld.
Veere 10 en 2.30 uur Ds. Baayens te Treebeek.
29 nov. 10 en 7 uur Ds. Streefkerk.
Vlissingen 9.30 uur Ds. Groeneveld, 5 uur Ds. Kornet
29 nov. 8 uur Ds. Kornet.
Vrouwenpolder 10 en 2.30 uur Ds. Bosman.
29 nov. 10 uur Ds. Bosman, 7.30 uur Ds. Dondorp
te Gapinge.
Westkapelle 10 uur Ds. Helderman,
2.30 uur Ds. Streefkerk te Veere.
29 nov. 2.30 uur Ds. De Craene te St. Laurens,
7.30 uur Ds. Helderman.
CLASSIS ZEEUWS-VLAANDEREN.
Aardenburg 10 en 3 uur Ds. Noorloos.
Axel 10 uur Ds. Gispen te Tcrneuzen,
5 uur Ds. Berger te Terneuzen.
Breskens 9.30 uur Dhr. Noorloos, 5 uur Ds. Musch.
Hoek 10 uur Ds. Musch te Breskens,
2.30 uur Dhr. Noorloos te Geldermalsen.
Schoondijke 10 en 2.30 u. Ds. Rozendal, legerpredikant
te Harderwijk. (Ndmiddag dankuur voor gewas en
arbeid.)
Sas van Gent
Terneuzen 10 uur Ds. Berger, 4.30 uur Ds. Heemskerk
te Axel.
(Mozarthof) 9.30 uur Ds. Heemskerk.
Oostburg 10 en 3 uur Ds. Paksy.
Zaamslag 10 en 3 uur Ds. Zwaan.
Zoutespui 10 en 3 uur Ds. Wessel te Middelburg.
CLASSIS GOES.
Baarland 10.30 en 2.30 uur Ds. Warnink, Slikkerveer
29 nov. 10 en 2.30 uur Ds. Brederveld te Souburg.
Borssele 10.30 en 2.30 uur Ds. De Bruijne te Goes.
29 nov. 10 uur Ds. Wilschut te Dordrecht,
2.30 uur Ds. v. d. Veen.
Colijnsplaat 10.30 en 2.30 uur Ds. Eikelboom te
29 nov. 2.30 uur Ds. Blokland, 7 uur Ds. Schaafsma
Heinkenszand.
te Rotterdam.
Driewegen 9 en 2.30 uur Ds. Heuzeveldt te Goes.
29 nov. 10 uur Ds. v. d. Veen,
2.30 uur Ds. Wilschut te Dordrecht.
Geersdijk 10.30 en 2.30 uur Cand. Boonstra, Dordrecht
29 nov. 10 uur Ds. Blokland, 2.30 u. Ds. Schaafsma
te Rotterdam.
Goes (Westerkerk) 10 uur Ds. Jansen.
5 uur Ds. De Bruijne.
(Oosterkerk) 9 uur Ds. De Bruijne, 5 uur Ds. Jansen
29 nov. (Westerkerk) 10 uur Ds. Jansen.
(Oosterkerk) 7.30 uur Ds. De Bruijne.
's-Gravenpolder 10 en 2 uur Ds. Groenenberg te
Den Haag.
29 nov. 10 en 2.30 uur Ds. Heuzeveldt te Goes.
Heinkenszand 10.30 uur Ds. Heuzeveldt te Goes,
.2.30 uur Ds. Kornet te Vlissingen.
29 nov. 10 uur Ds. Eikelboom,
2.30 uur Ds. Noordhof te Wemeldinge.
Kamperland 10.15 en 2.30 uur Ds. Schaafsma, Utrecht
29 nov. 10 uur Ds. Jansen te Goes,
2.30 uur Ds. Joosse te Middelburg.
Kapelle 10 en 2.30 uur Ds. Juch.
Kruiningen 10 en 2.30 uur Ds. v. d. Veen, Driewegen.
29 nov. 10 uur Ds. v. d. Molen,
2.30 uur Ds. Juch te Kapelle.
Lewedorp
Nieuwdorp 9 uur Ds. Eikelboom te Heinkenszand,
2.30 uur Ds. Groeneveld te Vlissingen.
29 nov. 10 en 2.30 uur Ds. Kramer.
Wemeldinge 10 en 2.30 uur Ds. Noordhof.
Wissenkerke 10 en 2.30 uur Ds. Blokland.
29 nov. 7 uur Ds. Blokland.
Wolphaartsdijk 10 en 2.30 uur Ds. v. d. Berg.
Yerseke 10 en 2.30 uur Ds. Zelle te Leeuwarden.
29 nov. 10 en 2.30 uur Ds. Van Duinen, Den Haag.
CLASSIS THOLEN.
Anna Jacoba Polder 10 en 2.30 uur Ds. Torenbeek.
Bergen op Zoom 10 en 5 uur Ds. Oosterhout te
Capelle aan de Yssel.
Hoogerheide (Schapendreef 21) 9.45 en 3 uur Ds.
Richel te Heemstede.
Krabbendijke 10 en 2.30 u. Ds. Hartholt te Oostkapelle
29 nov., 10 en 2.30 uur Ds. Wouters te Pijnacker.
Oud-Vossemeer 10 en 2.30 uur Ds. v. d. Stoel.
Poortvliet 10 uur Leesdienst, 2.30 uur Ds. v. d. Schaft
te Oud-Beijerland.
29 nov. 10 en 2.30 uur Ds. Koolstra te Roosendaal.
Rilland-Bath
Tholen 10 en 5 uur Ds. v. d. Schaft, Oud-Beijerland
CLASSIS ZIERIKZEE.
Brouwershaven 10.30 uur Dhr. Jansma, 2.30 uur
Bruinisse 10 en 5 uur Ds. Nawijn te Zierikzee.
Haamstede 10 en 5 uur Ds. Scholing te Scharendijke.
Nieuwerkerk 10 uur Dienst des Woords,
3 uur Ds. Nawijn te Zierikzee.
Oosterland 10 en 3 uur Ds. Becker.
Scharendijke 10 en 2.30 uur Ds. v. d. Linde, Rijnsburg
Zierikzee 10 en 5 uur Ds. De Jager te Rotterdam.
Zonnemaire 9 en 2.30 uur Dhr. Jansma.
