^ieeuwóe 3£erkbocle
Vier momenten uit Zacharias visioenen
ROME - REFORMATIE
J
r
OFFICIEEL ORGAAN TEN DIENSTE VAN DE GEREFORMEERDE KERK IN ZEELAND.
PT Hoofd-Redacteur Dr. A. DONDORP, Gapinge, Telefoon (0 1189)4 70.
Redactie en medewerkers Ds. B. Wentsel, Brouwershaven J. A. v. Bennekom, Middelburg Dr. A. J. Boom, Vlissingen;
Ds. J. Bosman, Vrouwenpolder Ds. M. V. J. de Craene, St. Laurens Ds. H. Eikelboom, Heinkenszand
ϧ1||| Drs. A. Elshout, Koudekerke Ds. W. H. Gispen, Terneuzen Ds. W. Kats, Apeldoorn Ds. A. G. Kornet, Vlissingen
""v Dr. P. C. Kraan, Vlissingen Ds. G. S. Oegema, Arnemuiden Drs. J. Vlaardingerbroek, Ermelo.
Dr. J. H. Becker, Nieuwerkerk.
en ontkom" Adres voor opgave advertenties en predikbeurten Littooij Olthoff, Spanjaardstraat 47, Middelburg.
22e JAARGANG No. 17
2 NOVEMBER 1967
EERSTE MOMENT.
Zie, de gehele aarde verkeert in volkomen rust.
(Zach. 1 11c)
De aarde verkeert in rust, in volkomen rust nog wel. We zijn geneigd om
te zeggen dat is wel zeldzaam. Wie zou dat echter niet willen Dat er eens
overal rust was op aarde. Geen spanningen in het Midden-Oosten, geen Viet
nam, geen rassenstrijd, noem maar op.
En toch wordt 't hier vermeld, als een feit, waarover men zich niet kan
verblijden. Het blijft jammer genoeg nog maar steeds
rustigDrukkend stil. De ruiters op de paarden hebben de aarde door
kruist en ze brengen een ongunstig rapport uitde Here heeft nog geen red
ding gebracht voor zijn volk. En die redding zal de Here brengen door de
beroeringen in de volkeren-wereld, zodat de ene wéreldmacht de andere
wereldmacht vernietigt. Want een groot deel van het volk Gods zuchtte nog
in ballingschap.
Er zijn nog kinderen Gods in deze wereld, die zuchten onder verdrukking.
Wij denken daar niet altijd aan. Maar wat zijn er vele gelovigen omgebracht,
onder druk gezet, geboycot, in deze wereld. Ook nu. Wat is er van veel chris
tenen geworden in China, in Rusland, in de landen achter het ijzeren gordijn,
in Oost-Duitsland Wellicht zeggen zij ook de aarde verkeert nog in rust.
God is nog niet gekomen met zijn alles onderstbovenkeren.de daden, tot onze
bevrijding.
Eenmaal zal het toch komen God leidt zijn volk uit Egypte, uit Babel, uit
de verdrukking. Want wat staat er DitPredik, zo zegt de Here der heir-
scharen Ik ben voor Jeruzalem in grote ijver ontbrandNog zal de Here Sion
troosten(Zach. 1 15, 17).
Er is voor de kerk maar één hoop, één uitzicht, dat God er is. Ook in onze
tijd. De Here zal Jeruzalem nog verkiezen
Nieuwerkerk H. BECKER.
r
Abonnementsprijs
4,per halfjaar
bij vooruitbetaling.
Advertenties
15 cent per mm.
Bij abonnement lager.
Losse nummers 15 cent.
Drukkers-Uitgevers
Littooij Olthoff
Spanjaardstraat 47
Middelburg, tel. 24 38
Giro no. 4 22 80
Laat ons danken voor wat God ons
schonk aan stoffelijke zegen voor de
oogst op de velden, de zegen op onze
arbeid, voor ons dagelijks brood. Laat
ons smeken om daadwerkelijke bereid
heid onze welvaart en rijkdom te delen
met de misdeelden op aarde. Vragen
wij om wegen, waarlangs onze gaven,
ons vernuft, onze mogelijkheden dienst
baar gemaakt kunnen worden aan de
opheffing van de armoede. Laat ons
bidden voor minister Udink.
DE WORTELSTOK VREDE
Onder mijn dag
de wortelstok vrede.
Alles is tegen
hagelbuien ergernissen
en het oordeelsmes wind
wreken zich bovengronds
met stuifzand waanwijze woorden,
zich haastend hetgeen er mocht
resten
te verleugenen tot woestijn
en dieper
God kent mijn schaamte
de vrieskou van mijn eigen
verraad
toch
onder mijn dag
de wortelstok vrede
blijvend
winterhard.
Inge Lie vaart
uit
Met de voelhoorn verwachting)
In het kader van de herdenking van
de Kerkhervorming bracht het Centraal
Weekblad in een nummer van 16 pagi
na's een keur van artikelen van een aan
tal theologen e.a. uit verschillende ker
ken bijéén. Ik heb schaar en gluton-
kwast genomen en een boeket citaten
voor U samengelezen.
Waarom
Waarom staat de R.K. nu anders te
genover de reformatie dan 50 jaar ge
leden Prof. D. Nauta antwoordt
,,Met deze vraag die de redactie van
Centraal Weekblad mij voorlegde, weet
ik geen raad. Vooral als wij deze vraag
wat scherper toespitsenwaarom moest
het vier eeuwen duren, voordat een waar
achtige geloofsontmoeting tussen de
Rooms-Katholieke Kerk en de Kerken van
de Reformatie mogelijk werd Ja, waarom
Ik weet het niet. Maar waarom begint
het ideaal van het verenigde Europa nu
pas en nog zwak tot de verbeelding van
kleine groepen te spreken, terwijl de waan
zin van de vele Europese burgeroorlogen
vooral de laatste twee, ieder weldenkend
mens in vuur en vlam voor dit ideaal had
moeten zetten Waarom inspireert onze
verantwoordelijkheid voor de ontwikke
lingslanden van Afrika en Azië ons nu pas
tot de overigens nog beschamende fooi
van 1 van ons nationaal inkomen, terwijl
reeds eeuwenlang zendelingen en missiona
rissen ons christelijk geweten hebben aan
geklaagd
Prof. H. Fiolet, een R.K. theoloog,
plaatst èn de R.K. Kerk èn de Protes
tantse Kerken
gezamenlijk onder de crisis van
Gods Woord.
,,In de Katholieke Kerk begint aan
vankelijk nog aarzelend op het tweede Va
ticaanse Concilie, doch nu reeds zeer be
wust op het Pastoraal Concilie in Neder
land het geloosbewustzijn door te drin
gen, dat zij zich niet meer als de enige
ware Kerk tegenover de andere Kerken kan
opstellen met de uitnodiging tot terugkeer.
Door thans de andere Kerken uit te nodi
gen tot deelname aan haar Pastoraal Con
cilie, heeft zij uiting gegeven aan haar ge
groeid geloofsinzicht, dat zij in haar heilig
isolement alléén deze oecumenische op
dracht niet kan vervullen.
De Katholieke Kerk is zich bewust ge
worden, dat zij de andere christenen en de
andere Kerken nodig heeft om samen in
volheid Kerk van Jezus Christus te worden.
Zij kan niet langer haar traditioneel-apo-
logetisthe stelling handhaven, dat in de
11e en 16e eeuw weliswaar grote geloofs
gemeenschappen zich van haar hebben af
gescheiden, maar dat zij zelf de enig ware
Kerk van Jezus Christus is gebleven. Het
is schriftuurlijk niet te handhaven dat na
de scheuring één bepaalde Kerk exclusief
in de trouw van Christus zou blijven en
dat andere Kerken zouden ophouden het
heilsinstrument van de Heer te zijn. De
Kerk van Jezus Christus is één. Zolang
deze eenheid in de afzonderlijke Kerken op
verdeelde wijze wordt beleefd, zijn alle ge
loofsgemeenschappen in het volle Kerk-zijn
aangetast en staan zij alle schuldig aan de
vóórt-durende scheuring."
Dr. C. Graafland (Ned. Herv.)
schrijft over de
Ergernis,
die de prediking van het sola-gratia
(alleen door genade) oproept bij de na
tuurlijke mens van alle tijden.
,,Wij kunnen stellen, dat de verticale
geloofshouding, de mens tegenover God,
onmisbaar is in het leven van de christen.
Maar hoe maken wij dit voor de zozeer
horizontaal levende mens duidelijk Met
het woord „duidelijk" bedoel ik dan, dat
de onmisbare kracht van deze verticale
verhouding ook voelbaar wordt gemaakt,
in prediking en theologie en in kerkelijk
bedrijf.
Als wij daar opnieuw ernst mee gaan
maken, zal dit grote gevolgen hebben. Wij
zullen dan oog krijgen voor de grote een
zijdigheid, waarin wij in de theologie en
de prediking zijn terechtgekomen. We zul
len opnieuw moeten gaan reformeren. Dat
betekent danweer oog en hart krijgen
voor het essentiële, waarmee de kerk staat
of valt, èn een mond om het vrijmoedig
en ter zake te verkondigen."
Ds. J. Overduin schrijft over het
Lutherprobleem en de moderne mens.
,,Hoe krijg ik een genadige God Is
dat vandaag nog een vraag of spreekt
het vanzelf Hij antwoordt, dat ook de
moderne mens ontdekt moet worden aan
zichzelf en zet ook deze mens voor
De Spiegel.
„De mens mag in de loop der eeuwen
nog zo veranderen, maar ten diepste is hij
dezelfde mens, die als zondaar zich door
God moet laten veroordelen en door die
zelfde God zich laten vrijspreken. Blind,
opdat wij ziende worden. Maar wie vol
houdt, ondanks een ontmoeting met Chris
tus, dat hij ziende is, blijft in de zonde van
zelfverblinding en zelfgenoegzaamheid.
Wanneer een zieke geen inzicht heeft in
zijn situatie en blijft volhouden dat hij kern
gezond is, dan maakt hij zichzelf onhelp-
baar. De eerste dienst der barmhartigheid
is, „ontdekt worden aan zichzelf", zien in
de spiegel, die Christus voorhoudt.
Die spiegel geeft een veel eerlijker en
dieper beeld dan alle spiegels van moderne
romans, psychologen en psychiaters. En
daarbij werkt deze spiegel ook nog posi
tief. Een jubel van vrije en volle genade."
Dr. R. H. Bremmer (Vrijgemaakt)
roept op tot
Gesprek.
„De reformatie zal ook thans nuchter
en waakzaam, liefdevol en actief, de mo
gelijkheden tot gesprek met de in beweging
gekomen Catholica moeten aangrijpen.
Haar eigen spiritualiteit in de reformatori
sche verkondiging van de diepten van zon
de en genade handhaven, zal zij zich mo
gen verlaten op de belofte, die in Paulus'
triomfantelijk getuigenis besloten ligt het
Woord Gods is niet qeboeid (2 Tim.
8:9b)."
Prof. J. A. Diepenhorst schrijft over
de Lutherse reformatie en de Staat.
Luther heeft aan de Kerk een (begin
van een) zelfstandige plaats gegeven in
de Staat. Wel heeft zijn tegenstelling
tussen het rijk van de gerechtigheid
(Staat) en het rijk van de liefde (Kerk)
fatale invloed gehad. De politiek be
hoorde bij de éne wereld, het geloof bij
de andere. Prof. Diepenhorst becriti-
ceert dit
Dualisme
en vervolgt
„Hoe dit wezen mag, de Lutherse refor
matie heeft een beslissende schrede op de
weg naar de verzelfstandiging van de staat
in zijn meer moderne gedaante gezet. Wel
bleek het door de loop der tijden helaas
goed uitvoerbaar, om aan de staat zulk
een eigen wettelijkheid toe te kennen, dat
hij de doorwerking van het evangelie in de
weg stond, maar toch is het Luther's eigen
lijke bedoeling geweest hem in een onmid
dellijke betrekking tot God te plaatsen,
waarbij hij in ruime mate oog toonde voor
aan de overheid gestelde grenzen.
Misschien worden de denkbeelden van
de hervormer aldus het meest zuiver weer
gegeven, dat hij de staat en zijn overheden
als waarborgers van orde en rust voor de
tijdelijke samenleving hoog waardeert, hen
verankerend in de goedheid Gods, zonder
ze evenwel met het eeuwig koninkrijk van
Christus in verband te brengen.
Doordat hij in het algemeen wereldlijke
en geestelijke macht scheidt en dikwijls
zich tegen statelijke dwang in geloofszaken
verzet, is Luther het kan van weinig
gestalten uit de kerkgeschiedenis worden
gezegd baanbrekend geweest voor nieu
we verhoudingen, voor een nieuwe ontwik
keling van het staatsleven."
Drs. M. Geerink Bakker schrijft over
Maarten Luther en het Geref. gezang
boek. Hij betreurt het, dat zo weinig
teksten en melodieën van Luther een
plaats hebben gevonden in de 119 Ge
zangen. Hij pleit voor herstel van
Het Klassieke Kerklied
„Neemt men in aanmerking, dat de bun
del „Honderdnegentien Gezangen" voor
meer dan de helft bestaat uit teksten en
melodieën uit het tijdperk van piëtisme en
verlichting, dan is er alle reden voor een
„vrome wens", deze dat de herdenking
van de reformatie opnieuw aanleiding mag
geven om ook in gereformeerde kring de
klassieke tijd van het kerklied te onderzoe
ken, te beginnen bij Maarten Luther."
Dr. H. J. Jaanus (Luthers) schrijft
over
De Invloed van Luther in Nederland
„De invloed van Luther is na circa 1870
wassende. Ook al omdat men opnieuw in
Luther de grote en door het Evangelie
gegrepen persoonlijkheid ging honoreren.
Misschien was 't eerder zijn persoon dan
de structuur van zijn theologie waardoor
men geboeid raakte."
Tenslotte Paultje (10 jaar). Op een
R.K. lagere school had de meester over
Maarten Luther verteld.
Na de vertelling moesten de kinderen
in een opstelletje de vertelling met eigen
woorden weergeven. Een der leerlingen
schreef
Luther was een geleerde fanatiekeling.
Maar omdat hij te fanatiek was, werd hij
vogelvrij verklaard. Hij heeft vele goede
dingen gezegd, maar ook veel slechte. En
de slechte dingen die hij zei waren te
slecht, hij ging te* ver. In Duitsland en
Scandinavië kreeg hij erg veel aanhang.
Ergens in Frankrijk woonde Calvijn. Hij
geloofde er helemaal niet meer in. En
stichtte „het zware geloof", een hogeschool
(internationaal) voor dominees."
Laten we Paul niet te boos aankijken.
De schuld ligt niet bij hem, maar bij
zijn meester.
Toen ik eens op een maandagmorgen
in de trein naar huis zat, liep mijn coupé
vol met meisjes van de U.L.O. in een
nabijgelegen stad. Ze waren nog al
zenuwachtig in verband met een zware
repetitie geschiedenis. Ze hadden er
tijdens het weekend blijkbaar niet veel
aan gedaan.
De stof liep over het begin van de
tachtigjarige oorlog. Ik bood aan hen
te overhoren en de stof met hen door
te nemen.
Ik kreeg het dictaat, dat ze moesten
leren.
Eerst begreep ik niet in welke historie
ik terecht gekomen was. Wat een on
zin Was dat serieus Toen ontdekte
ik, dat het een R.K. dictaat was. De
geschiedenis was op zo'n belachelijke
manier vertekend, dat ik er geen touw
aan vast maken kon.
De vernieuwingen in de R.K. en het
veranderde inzicht inzake de reformatie
is blijkbaar nog niet diep in de lagere
regionen doorgedrongen.
Het deed me denken aan het verhaal,
dat in Italiaanse kranten stond over de
opening van de Staten Generaal j.l.
september„In tegenwoordigheid van
haar rijksgroten at de Koningin een
rauwe haring op plechtige wijze op".
A. D.
AMBON.
Het Interkerkelijk Comité voor Ambone
zen vraagt voor een a.s. moeder een tafel
tje of commode o.i.d. waar de baby op
geholpen kan worden. Wie kan helpen
Graag bericht aan Mevr. Batten, Sprenck-
laan 3, tel. 24 83.
