eeuwóe
3£erkbocle
v Asser ieeruitspraak niet meer bindend in Geref. Kerken
r
Een droom werd alledaagse werkelijkheid
22e JAARGANG No. 12
28 SEPTEMBER 1967
,.Ik worstel
en ontkom"
OFFICIEEL ORGAAN TEN DIENSTE VAN DE GEREFORMEERDE KERK IN ZEELAND.
Hoofd-Redacteur Dr. A. DONDORP, Gapinge, Telefoon (0 1189) 4 70.
Redactie en medewerkers Ds. B. Wentsel, Brouwershaven J. A. v. Bennekom, Middelburg Dr. A. J. Boom, Vlissingen;
Ds. J. Bosman, Vrouwenpolder Ds. M. V. J. de Craene, St. Laurens Ds. H. Eikelboom, Heinkenszand
Drs. A. Elshout, Koudekerke Ds. W. H. Gispen, TerneuzefLDs. W. Kats, Apeldoorn Ds. A. G. Kornet, Vlissingen
Dr. P. C. Kraan, Vlissingen Ds. G. S. Oegema, Arnemuiden Drs. J. Vlaardingerbroek, Ermelo.
Dr. J. H. Becker, Nieuwerkerk.
Adres voor opgave advertenties en predikbeurten Littooij Olthoff, Spanjaardstraat 47, Middelburg.
Abonnementsprijs
4,per halfjaar
bij vooruitbetaling.
Advertenties
15 cent per mm.
Bij abonnement lager.
Losse nummers 15 cent.
Drukkers-Uitgevers
Littooij Olthoff
Spanjaardstraat 47
Middelburg, tel. 24 38
Giro no. 4 22 80
V
Ik ben het licht der wereld.
Joh. 8 12.
De Hete Jezus noemde zichzelf het brood des levens" en het levende
water". Hij noemde zichzelf ook „het licht der wereld".
Het licht der wereld is natuurlijk de zon. En de zelfbenoeming van de Here
Jezus sprak in de tijd, dat er nog geen kunstlicht bestond, nog veel duidelijker
dan vandaag, nu de mens met zijn schijnwerpers de duisternis verdrijven kan.
Maar ook deze zelfbenoeming sprak Jezus uit ter gelegenheid van het loof
huttenfeest. Hij verwees er mee naar de rook-en-vuurkolom van weleer.
Gedurende dit loofhuttenfeest werden in Jeruzalem op de muren van de
stad teertonnen gezet en 's avonds aangestoken. Grote flambouwen wierpen
hun vlammend licht tegen de nachtelijke hemel.
Een prachtig gezicht moet dat geweest zijn, die antieke illuminatie.
Bij die gelegenheid zei de Here Jezus „Ik ben veel meer dan die vuurkolom
in de woestijn. Ik ben de zon, het licht der wereld. Wie mij volgt, wandelt
permanent in het licht. Hij ziet de dingen en vindt zijn weg. Hij hoeft niet bang
te zijn voor verdwalen in het donker. Ik ben het schijnende licht, dat God
ontstoken heeft voor de hele wereld".
Simeon had er al van gezongen, toen hij het kindje Jezus in de armen had
„Een licht, zo groot, zo schoonA. D.
Ds. W. J. Musch te Breskens (Z. VI.)
een man van singuliere gaven.
De weg van Art. 6 (vroeger Art. 8)
is bij lange na geen eenvoudige weg.
Het is niet de weg van de minste weer
stand. Integendeel.
Het is een kwestie van zoals de
singuliere Kuyper zou zeggen 99
transpiratie en 1 inspiratie. Je moet
heel wat studeren eer je kunt aantonen,
dat je ook buiten zo'n studie om
singuliere gaven bezit. Drie zware exa
mens zijn even zoveel mogelijke hinder
palen op die weg. Een weg, waaraan
terecht hoge eisen wórden gesteld.
Dat alles heeft Ds. W. J. Musch van
dichtbij ondervonden. Allang had hij de
wens om predikant te worden. En nu
het zover is, moet hij het zich telkens
weer realiseren ,,Het gaat door. Het
REKEN EROP.
Reken erop
dat we zullen verwaaien
als stof
op de wind
wanneer dat verwerpelijk is
ingaat
in deze schepping.
Reken erop
dat de Geest waait
waarheen Hij wil
en herscheppend waakt
aan de rand van
het geschapene
dat overal wedergeboorte
wordt teweeggebracht
achter vernietigd leven
en een egale dood.
Lees ieder kwartaal
Ezechiël,
weet wat er gezien werd
in een vreemd visioen
een onmetelijk graf
waarin verbleekte beenderen
massaal herinnerden
aan het geweld
van Babel
en dat er een vraag is
waaraan Jahwe beginnen kan
mensenkind
deze beenderen
kunnen zij levend worden
Slagveld en massagraf
werden verleden tijd
wij worden gesplitst
tot op het naamloze
minder dan stof en as
we zullen verstrooid liggen
tussen zand en water
maar de Geest verzamelt ons
en maakt levend
we staan op en gaan lopen
zonder angst
in een nieuwe stad
wij komen elkaar tegen
lachend
omdat wij gaan in het wit
van Zijn antwoord.
Uit Tijd en Teken
van G. Boogaard.
Laten wij bidden voor allen die be
trokken zijn bij de opvoeding van de
jonge generatie. Denken wij in de eerste
plaats aan de ouders. In hoeveel gezin
nen staan zij dikwijls voor haast onop
losbare problemen. Vergeten wij vooral
niet te bidden voor de jongeren zelf
het ligt vaak niet alleen aan hen Vra
gen wij om bewogenheid, geduld en
wijsheid voor velen, die ook met opvoe
dingsmoeilijkheden te maken krijgen
maatschappelijke werker (sters), psy
chiaters en anderen.
De generale synode van de gereformeerde kerken heeft besloten, dat de Ieer
uitspraak van de synode van Assen-1926 niet langer zal gelden als een bindende Ieer
uitspraak. De synode van Assen stelde destijds vast dat de boom des levens, de boom
der kennis van goed en van kwaad en de sprekende slang uit het Schrift-verhaal van
Genesis 2 en 3 als zintuiglijk waarneembare werkelijkheden moesten worden be
schouwd. Tengevolge van deze uitspraak verlieten in 1926 duizenden mensen de
gereformeerde kerken. Zij stichtten een nieuwe kerkgemeenschap, de „gereformeerde
kerken in hersteld verband", die zich na de oorlog verenigde met de hervormde kerk.
De grotere vrijheid in de uitleg yan Genesis 2 en 3, die thans in de gereformeerde
kerken mogelijk is, werd inmiddels door de synode nadrukkelijk begrensd. Hoe men
het bijbelverhaal ook wil uitleggen men moet blijven binnen de perken van de
belijdenis der kerk. Het volledige besluit van de synode luidt als volgt
„De synode,
spreekt uit
1. dat zij ten volle de zorg van de synode van Assen 1926 deelt, dat het gezag van
de Heilige Schrift door de kerk dient te worden geëerbiedigd
2. dat zij zich niet bevoegd acht over de specifieke aard van het Schriftverhaal in
Genesis 2 en 3 zich een dusdanig gefundeerd oordcel te vormen, dat zij de exclu
sieve wijze, waarop door de synode van Assen 1926 uitspraken zijn gedaan over
de klaarblijkelijke betekenis van bepaalde bijzonderheden van dit verhaal, kan
blijven volgen
3. dat intussen hetgeen in de belijdenis der kerk (Zondag 3 en 4 Heidelberger
'Catechismus art. 14 en 15 Ned. Geloofsbelijdenis) over de oorsprong der zonde
en de gevolgen van de zondeval onder woorden is gebracht de fundamentele
betekenis, die de Schrift in het Oude- en Nieuwe Testament (o.m. in Romeinen 5)
aan deze geschiedenis toekent, duidelijk tot uitdrukking brengt en daarom ook
als van wezenlijk belang voor de verkondiging van het evangelie door de kerk
als gezaghebbend dient te worden gehandhaafd
besluit
dat de uitspraak van de buitengewone generale synode gehouden te Assen van 26
januari tot 17 maart 1926:
a. dat de boom der kennis des goeds en des kwaads, -de slang en haar spreken, en de
boom des levens naar de klaarblijkelijke bedoeling van Genesis 2 en 3 in eigen
lijken of letterlijken zin zijn op te vatten, en dus zintuigelijk waarneembare wer
kelijkheden waren en
b. dat derhalve de mening van dr Geelkerken, als zou men disputabel kunnen stellen,
of deze zaken en feiten zintuigelijk waarneembare werkelijkheden waren, zonder
met het in art. 4 en 5 der Nederlandsche Geloofsbelijdenis beleden gezag der
Heilige Schrift in strijd te komen, moet worden afgewezen" (zie acta synode
Assen, 1926, art. 149, onder „spreekt uit" B, 2e en onder „besluit" A, le) niet
langer als Ieeruitspraak in de kerken zal gelden.
Een speciale commissie werd benoemd om aan de synode voorstellen te doen over
de vraag wat thans moet gebeuren ten opzicht van hen, die destijds door de uitspraak
van de Asser synode buiten de gereformeerde kerken kwamen te staan. Hierover zal
in het begin van de synodezittingen in januari 1968 verder gesproken worden. Bekende
figuren onder hen, die getroffen werden door de besluiten van Assen zijn de her
vormde predikant dr J. J. Buskes en de hoogleraar dr E. L. Smelik.
Twee volle dagen is in Lunteren gediscussieerd over de intrekking van de uit
spraken van Assen. Vrijwel unaniem was men het er over eens, dat ze niet langer
konden worden gehandhaafd. Trouwens vier jaar geleden stelde de synode van
Groningen reeds vast, dat de uitspraken niet meer ten volle functioneerden. Het
besluit om deze in te trekken werd dan ook genomen met 64 tegen 2 stemmen (en
1 blanco).
De moeilijkheid bij de besluitvorming was, dat men enerzijds ervan overtuigd was,
dat het onjuist is een bepaalde uitleg als de enig toelaatbare te beschouwen, maar
dat men anderzijds een te groote leervrijheid op dit punt vreesde. Vandaar, dat in
de uitspraak een 'gedetailleerde clausule over de blijvende gebondenheid aan de
belijdenis werd opgenomen. Daarmee wilde de synode misverstanden en onrust weg
nemen bij hen, die vrezen, dat thans iedere uitleg geoorloofd zou zijn.
Tegen de intrekking van de Asser uitspraken verzette zich in de .synode dr J.
Schelhaas, emeritus predikant van Amsterdam-Nieuwendam. In het deputaatschap,
dat de behandeling van deze zaak voorbereidde, nam hij als enige dit standpunt in.
Voor de eindstemming verklaarde hij, dat hij van oordeel bleef, dat het synodebesluit
het gezag van de Heilige Schrift aantasten dat hij er daarom geen verantwoordelijk
heid voor kon dragen.
Ook de prae-adviserende hoogleraar, dr. J. v. d. Berg uit Amsterdam legde een
verklaring af. Hij had zich bij verschillende onderdelen van stemming onthouden,
o.a. bij de uitspraak, dat de synode de zorg voor eerbiediging van het gezag van de
bijbel deelde met de synode van Assen 1926. Prof. van den Berg was van oordeel,
dat ook de destijds veroordeelde dr Geelkerken dit gezag wilde eerbiedigen, hetgeen
z.i. ook metterdaad deed.
Het commissierapport, dat de basis vormde voor de synodale besprekingen zal,
zo is verder besloten, in z'n geheel worden gepubliceerd. De rapporteur hiervan was
ter synode, dr A. Kruyswijk uit Enschede, de jongste predikant onder de synode
leden hij verwierf met zijn verdediging bijzonder veel waardering. De praeses, dr
P. G. Kunst, richtte na afloop een bijzonder woord van dank tot hem. Nu de dis
cussie over de uitspraak van Assen, die zoveel jaren de aandacht van de gerefor
meerde synode vroeg, tot een eind is gekomen, sprak dr Kunst de hoop en de ver
wachting uit, dat de gereformeerde kerken thans samen in eendracht verder kunnen
gaan.
gaat nu echt beginnen. Het werk, waar
naar ik verlangde"'. Dominé op singu
liere gaven. Is Ds. Musch dan zo'n bij
zonder man Och, dat kan hij zelf
moeilijk zeggen. Maar wie hem door
de jaren heen wat beter leerde ken
nen, zou het eens kunnen zijn met het
oordeel van de Heer Trom (de vader
van Dik): ,,'t Is een bijzonder jong, en
dat is-ie".
Ds. Musch is 55 jaar oud. Hij heeft
al een lange staat van dienst achter de
rug in allerlei kerkelijk en maatschap
pelijk werk.
Het eerst leerde ik hem kennen in
1949 toen hij belast was met de leiding
van een vakantie- en rekreatie-centrum:
„De Wiekelaar" in Loenen. Na die
Loenense periode werd hij bevestigd als
lerend ouderling in Hoenderlo, waar hij
Hoofdambtenaar werd van een rijks
opvoedingsinternaat. Van Hoenderlo
verhuisde hij naar Amsterdam-N. als
maatschappelijk werker in dienst van de
D.M.V.J., waar hij ook belast werd met
de geestelijke verzorging van de gevan
genen. Na Amsterdam kwam de periode
in Hoorn, waar Ds. Musch als lerend
ouderling-evangelist werkzaam was.
Daar in N. Holland lag heel wat werk
voor hem. Hij gaf zich daaraan met veel
enthousiasme en toewijding. Na de pe
riode in Hoorn werd Ds. Musch in ja
nuari 1966 verbonden aan de kerk van
Breskens (Z. VI.) tevens met een evan
gelisatieopdracht in onze classis. En in
die korte periode -tot nu toe heb
ben we hem leren kennen als een des
kundig en begaafd man. Deskundig op
het gebied van de relatie Kerk en we
reld. Deskundig ook op het terrein van
het rekreatie-werk.
Hij werkt in Breskens met plezier.
En plezier is een evangelisch woord.
Zeker bij hem.
Ds. Musch is niet denkbaar zonder
de humor. En die humor is een speels,
maar ook niet te onderschatten wapen
in de strijd.
Hij kan gemakkelijk met mensen om
gaan. En hij kijkt ver buiten de grenzen
van zijn eigen kerk. De jeugd heeft de
liefde van zijn hart. En in Zeeuws-
Vlaanderen hebben deze dominé en de
jeugd elkaar wederzijds gevonden. En
dat geldt voor de jeugd buiten en bin
nen de Kerk.
Goed, Ds. Musch wordt 't nu. En
dat betekent veel voor hem. Heel veel.
Een droom, die in vervulling gaat. Hij
mag nu jonge mensen, die hij opleidde
voor hun belijdenis, zelf de doop bedie
nen. Hij mag met zijn gemeente het
avondmaal vieren. Hij mag een huwelijk
bevestigen, zijn ambtsdragers bevesti
gen. Het wordt een verrijking en ver
dieping van zijn werk ,een verbreding
en vergroting van zijn mogelijkheden.
Het zij hem gegund.
En wel van harte. Het was een lange
weg, die van Art. 6. De weg naar een
ambt, die iedereen hem van harte gunt.
Wij wensen hem toe, dat hij nog lange
jaren als predikant zijn bijzondere ga
ven ten dienste mag stellen van het
Koninkrijk zonder grenzen.
En het. zou mij niet verbazen, als daar
in Breskens op de avond van 29 sep
tember, een loflied zou kwinkeleren. Van
harte gezongen en van harte gemeend
„Looft Hem, Die u vergunt uw ziels
verlangen
Terneu'zen
W. H. GISPEN.
GENERALE SYNODE
VERKLARING OVER OORLOG
IN VIETMAN.
De synode heeft met belangstelling ken
nis genomen van de bij haar ingekomen
stukken inzake de oorlog in Vietman. Zij
deelt in hoge mate de verontrusting, het
meegevoel, en ook de afschuw, die in de
kerken leeft ten aanzien van hetgeen zich
in Vietman afspeelt. Zij wekt voor haar
deel gaarne de kerken op te volharden in
het gebed voor de vrede en draagt haar
eigen diakonale organen op de mogelijk
heden te zoeken tot leniging van de nood
van het Vietnamese volk.
