r
Ik zie,
ik zie...
Geestelijk Provincialisme
NIEUWS
Prodikbourion zondag 28 mei 1987
Wat ik op het beeldscherm gezien
heb, ging hoofdzakelijk over de honger
in India, over Vietnam, en natuurlijk
over Amsterdam.
O ja, ik zag de eerste aflevering van
een serie over de zendingsreizen van
Paulus. Of liever over het boek ,,De
handelingen der apostelen".
Bij het begin, de uitstorting van de
Heilige Geest, hield ik mijn hart vast.
Hoe moet je dat nu allemaal spelen
Ik hoorde wel het geluid der geweldige
wind (overigens lang niet luid genoeg
m.i.), maar zag niets van het vuur op
de hoofden der discipelen. Ook het ver
schijnsel van de glossolatie kwam er
niet aan te pas.
Het viel me echter niet tegen. Zo'n
bijbelse uitbeelding had erger gekund.
Verder op in de geschiedenis werd het
hoe langer hoe beter.
De genezing van de kreupelgeborene
bij de poort van de tempel en het ver
hoor van de apostelen door de joodse
raad was prachtig.
Ik raad U aan let op dat program
ma. Ik hoop dat het net zo goed zal
blijven als het begon.
Jammer dat de stemmen in het Engels
en niet in het Nederlands spreken. Nu
zullen zeer velen, en vooral de kinderen,
telkens heen en weer moeten kijken om
de ondergeschreven teksten te lezen.
De collecte voor India viel tegen. Dat
is wel heel erg
Terwijl wij met de Pinksterdagen
heerlijk hebben gegeten, crepeerden de
mensen van honger. Want dat kun je
geen „sterven" meer noemen. Het is
dood-gaan.
Ik geloof echter niet, dat de lagere
opbrengst van deze actie vergeleken bij
verleden jaar, toegeschreven moet wor
den aan verminderde offerbereidheid.
Het zat 'em in de datum
De mensen, die de Pinksterdagen op
een christelijke manier hebben gevierd,
namelijk door naar de kerk te gaan,
hebben een indrukwekkend bedrag voor
de Zending bij elkaar gebracht.
En de mensen, die niet naar de kerk
gingen, hebben het weekend en vooral
de zaterdag, zó veel voor zichzelf uit
gegeven, dat er niet veel meer overbleef
voor de naasten-ver-weg.
Daarom is de opbrengst van de twee
de actie „Eten voor India" me nog
heel erg meegevallen.
Wellicht komt er nog een nalezing.
Ik vermoed van kerkmensen, die de
Pinkstercollecte vóór hebben laten gaan.
Wat Amsterdam betreft we mogen
de nieuwe burgemeester wel van harte
sterkte wensen
Een baan, die weinigen zullen bege
ren. Toch ook een baan, waar eer valt
af te halen.
Mij trof bij een beschrijving van de
levensgang van de heer Van Hall de
onwaarschijnlijk lange lijst van commis
sariaten, die hij verzorgde.
Of liever die hem verzorgden.
Was dat een lid van de Partij van
de Arbeid
Ik herinner me een gesprek, dat ik
met iemand voerde, toen ik op een lange
weg tegen de wind in moest fietsen en
de tijd (de weg?) bekortte door een
lotgenoot aan te klampen.
Het was in de dagen vóór een be
paalde verkiezing. En de man was ken
nelijk een arbeider.
Toen ik hem vroeg op wie hij stem
men ging, liet hij eerst niet veel los.
P.v.d.A. zeker Geen sprake van O,
dan bent U R.K. Nee, van de chris-
telijken moest hij niets hebben
Wat dan Ik stem op de commu
nisten
Bent U dan zo n vriend van de Rus
sen
„O, nee, helemaal niet. Ik was vroe
ger lid van de S.D.A.P. Maar voor ons
soort mensen is de aardigheid er af. De
Partij van de Arbeid, meneer, die is
niet meer rood. Het zit, vooral in de
besturen vol met professoren en met
directeuren en met van die doctoran
dussen."
Aan deze man moest ik denken, toen
ik de zeer lange lijst las van de com
missariaten van Amsterdams burge
meester.
Die twee pasten niet in één partij.
A. D.
UIT DE
KERKEN
Beroepen te Doorn (vac. J. Kuiper):
A. Griffioen te Rhoon te Oostwold
(Old.), te Schoondijkc, te Schiermonnik
oog, te Hogersmilde, te Silvolde-Gendrin-
gen, te Slootdorp en te Tholen-Poortvliet
W. Jeroense, kand. te Oud-Beijerland te
Boksum D. de Boer, laatstelijk pred. bij
de vrije geref. kerk te Wolvega te
Nieuwolda-Woldendorp, te Woudsend,
te Grouw-Irnsum en te Ooster-Nijkerk
A. A. Zwaai, kand. te Winterswijk te
LoppersumG. Haaksma te Nieuw-Am-
sterdam te Minnertsga J. Stienstra te
Langeslag te Beverwijk (vac. Joh. Knol):
D. Bouwknegt te 's-Gravenhage-Moerwijk;
te Murmerwoude J. de Waard te Oost-
voorne.
Aangenomen naar Zuidland-Abbenbroek:
Y. Stienstra te Castricum naar Koog a. d.
Zaan: H. Hoekzema te Goënga (Fr.);
de benoeming door de Classis Amsterdam
tot predikant voor de Bijlmermeer C. P.
T. Rijper te Amsterdam-Watergraafsmeer
naar Coevorden R. Pluim te Oosterend,
die bedankte voor Ter Apel en Diever
de benoeming tot hulpprediker te 's-Her-
togenbosch-Heusden J. B. Vogelaar, a.s.
em. predikant te Zwolle.
Bedankt voor Leek (Gron.): H. Tien
te Ede.
Examens. De Classis Apeldoorn
heeft geëxamineerd en beroepbaar ver
klaard J. Groenevelt, kand. te Barneveld.
Beroepen te Dieren (vac. H. Strijker):
J. W. K. Kelder te Schipluiden te Voor
burg (2e maal) (vac. Dr. L. Schuurman):
H. A. van Bottenburg te Noordwijk aan
Zee te Blija en te Zuidbroelc-Harkstcde
A. A. Zwaai, kand. te Winterswijk te
Varsseveld G. D. Hanemaaycr te Haar
lemmermeer-Oostzijde te Leeuwarden-
Huizum (vac. J. Schelhaas): A. Trapman
te Velp te Heer Hugowaard W. Jeroen-
Provincialisme heeft altijd een ongun
stige betekenis gehad. Een provinciaal
was iemand, die in Amsterdam op zoek
naar Artis in het Rijksmuseum terecht
kwam en daar vervolgens dacht dat de
Nachtwacht te koop was.
Hij probeerde zijn brood op te eten
in het Amstelhotel en stapte op de te
rugweg prompt in de verkeerde trein.
Dergelijke provincialen bestaan niet
meer. Zij zijn tegelijk met hun rieten
koffertje verdwenen. Waarheen eigen
lijk
En ook het woord provincialisme
krijgt een andere inhoud. Zo hebben de
Hervormde en de Gereformeerde classis
Goes dat tenminste beleefd toen zij op
donderdag 13 april in de Oosterkerk te
Goes een gemeenschappelijke vergade
ring hielden rondom de problemen van
de structuurveranderingen van Zeeland.
Voor beide classes een belangwek
kend gebeuren. Twee kerken bogen zich
over de kaart van de provincie. Hun
ogen gingen daarbij niet alleen open
voor de toekomst, maar ook voor elkaar.
De dominees scharrelden nog wat on
handig rond. Sommigen gingen van
hand tot hand. Anderen stelden zich
hoog en beginselvast ergens midden in
de zaal op, af en toe een hand opste
kend voor een vaag wuifgebaar. Ten
slotte plofte iedereen ergens neer op
een stoel om te laat te ontdekken, dat
hij toch weer in het ditmaal niet goede
gezelschap van zijn eigen kerk terecht
was gekomen.
Het was een voortreffelijke dag. Dat
kwam vooral door de twee sprekers, de
heer Vogel van de Planologische Dienst
en Ds. Y. Tiemersma uit Vlaardingen.
Dhr. Vogel gaf een korte en duide
lijke samenvatting van de toekomstver-
se, kand. te Oud-Beijerland te Hoiiselers-
dijk A. M. Brouwer te Hijken te Nij-
kerk (vac. J. Koppe): K. A. Schuring te
Alphen aan de Rijn te Ten Post (Gron.):
J. Stienstra te Langeslag te Eindhoven
(vac. D. C. Tiemens): C. Goeman te
Utrecht-Oost te Antwerpen (vac. D. W.
Dondorp): C. Verhoog te Oud- en Nieuwe
Wetering te 's-Gravenhage-O. (vac. D. J.
Roos): S. van der Linde te Grootegast
te Hillegom (2e pred. pl.J. W. K. Kel
der te Schipluiden te Hoofddorp (vac.
Z. C. Versluys): D. de Heer te Nagele
(N.O.P.).
Aangenomen naar Voorburg (vac. Dr.
L. Schuurman): H. A. van Bottenburg te
Noordwijk aan Zee naar Rotterdam-
Feyenoord (tevens als schipperspredikant)
A. M. Brouwer te Hijken.
Bedankt voor Beverwijk (vac. Joh.
Knol): D. Bouwknegt te 's-Gravenhage-
Moerwijk voor Honselersdijk A. M.
Brouwer te Hijken voor Boskoop (vac.
G. Vesseur): A. Groenewegen te Ulrum.
Examens. Aan de Theologische Hoge
school te Kampen slaagde voor het kand.
examen de heer C. W. Kempenaar te Bui
tenpost Aan de Joh. Calvijn-academie
te Kampen slaagde voor het doet. examen
Ds. H. Reenders, miss. pred., woonachtig
te Baarn. De heer L. van Stegeren te
Utrecht, stafdocent bij Kerkopbouw en
van 19571962 predikant bij de Geref.
Kerk van Eén (Dr.) slaagde aan de V.U.
voor het doctoraal examen theologie.
wachting voor Zeeland. In het jaar 1985
zullen er Zeeland 200.000 mensen wo
nen. Dat is een groei van 70.000. De
eerste Zwaluwen zorgen al voor een
beetje zomer. Voor het eerst sinds 1880
was er in 1966 weer een vestigings
overschot. Het accent van de streek zal
verschuiven van het platteland naar de
stad.
In de zak van Zuid-Beveland moe
ten enkele dorpen proberen de stand
van de overigen op te houden. Dat zijn
de zgn. stimuleringskernen. Voorzienin
gen, die vroeger over tal van dorpen
gespreid waren, worden nu in enkele
geconcentreerd. Een kapper kan een
even kostbaar bezit worden als een
tandarts. Je moet drie dorpen verder
weg om aan een behoorlijke paarde-
staart te komen. Dit schept natuurlijk
problemen. Niet alleen zal het aantal
langharigen Amsterdamse vormen aan
gaan nemen bij ontstentenis van een
haarsnijder, maar ook bedreigt ons op
nieuw de combinatie van barbier-chi
rurgijn. Want ook dokters worden
schaars in de Zeeuwse gewesten. Wie
van zijn blindedarm af wil komen, moet
zich voortaan tot zijn kapper wenden.
Hij behandelt U met een Schick scheer
mesje, na 15 maal nog scherp genoeg
voor een volgende operatie.
Deze voorbeelden behoeft U intussen
niet al te ernstig te nemen. Ze zijn dan
ook niet van de heer Vogel.
Wat wel duidelijk wordt, is dat in de
naaste toekomst de leefbaarheid van
bepaalde dorpen snel zal afnemen, ten
bate van anderen. Door de afremming
van de bevolkingsgroei gaan sommige
speciale voorzieningen niet langer ren
deren. Groene Kruisverenigingen, kleu
terscholen, levensmiddelenbedrijven en
muziekcorpsen kunnen in moeilijkheden
geraken. De stimuleringskernen gaan de
streek van het nodige voorzien. Ze ne
men een deel van de functie van het
eigen dorp over. Steden als Goes, Mid
delburg en Vlissingen kunnen uit hun
voegen barsten. Ook dat roept merk
waardig genoeg soortgelijke problemen
op. Want ook nieuwe buurten staan
vaak sociaal gezien in hun hemd. Er is
niets. Ergens in de binnenstad lokt de
supermarkt van Albert Heyn of De
Gruyter. Gekerkt wordt er in gym
nastieklokalen temidden van ringen,
rekstokken en andere voorwerpen, die
de gedachten wel op hoger plan weten
te brengen. Kleuterscholen zijn alleen
bekend door hun eindeloze wachtlijsten.
Hoe moet de kerk daarop reageren
Dat was het probleem waar ds. Tie
mersma voor kwam te staan. Ik noteer
een aantal van zijn opmerkingen.
Wij leven allemaal in een tijd van
schaalvergroting. De samenleving denkt
in grotere eenheden dan vroeger. Het
dorp valt weg tegen de streek. De
streek tegen de provincie enz. De
Zeeuw die in zijn leven nooit verder
kwam dan zijn bedstee en de markt van
Goes, behoort voorgoed tot de verleden
tijd. Andere verbanden als het gezin en
de familie springen open. Het woord
gemeenschap krijgt een andere inhoud.
Deze gemeenschap valt niet langer sa
men met die van de vroegere groep.
De kerk moet zich dit wel goed realise
ren. Zij mag zich in haar gemeenschap
immers niet eenzijdig oriënteren op le-
CLASSIS MIDDELBURG.
Middelburg (Hofpleinkerk) 9.30 uur Ds. v. Wilgenburg
2.30 uur Ds. Wessel.
5 uur Ds. Wessel.
(Noorderkerk) 10.15 uur Ds. Van Til.
Getuigeniskerk (Adriaen Lauwerijszstraat) 9.30 uur
Ds. Wessel.
5 uur Ds. Van Til.
Plan Zuid (Gymnastiekhal bij schoolgebouw)
9 uur Ds. Van Til.
5 uur Ds. Van Wilgenburg.
Gasthuiskerk (Dienst voor belangstellenden) 7.30 u.
Ds. Bosman te Vrouwenpolder.
Arnemuiden 10 en 2.30 uur Ds. Oegema.
Domburg 10 en 2.30 uur Ds. Helderman, Bed. H. Av.
en Dankzegging.
Gapinge 10 en 2.30 uur Ds. Dondorp.
Grijpskerke (in de Herv. Kerk) 10.45 uur Ds.
Den Hengst, 2.30 uur Ds. Krijger (Herv. dienst).
Koudekerke 9.30 en 2.30 uur Ds. Kornet te Vlissingen
Meliskerke 9.30 en 2.30 uur Ds. Meijer.
Oostkapelle 10 en 2.30 uur Cand. De Vries, Rotterdam
Serooskerke 9 uur Ds. Bosman, 2.30 uur Ds. v. Wouwe
St. Laurens 10 en 2.30 uur Ds. De Craene.
Souburg 9.30 en 2.30 uur Ds. Brederveld.
Veere 10 en 2.30 uur Ds. Streefkerk.
Vlissingen 9.30 en 5 uur Ds. Van Strien te Delft.
Vrouwenpolder 10 en 2.30 uur Ds. Bosman,
Bed. Heilig Avondmaal en Dankzegging.
Westkapelle 9 uur Ds. De Craene, 7 uur Ds. Meijer
te Meliskerke.
CLASSIS ZEEUWS-VLAANDEREN.
Aardenburg 9.30 en 3 uur Ds. Noorloos.
Axel 10 en 5 uur Ds. Heemskerk.
Breskens geen opgave ontvangen.
Hoek 10 en 2.30 uur Ds. Verbeek.
Sas van Gent 7 uur Ds. Gispen.
Schoondijke 9.30 en 2.30 uur Ds. Van der Loo te
Sliedrecht.
Terneuzen 10.30 en 4.30 uur Ds. Gispen.
Oostburg 11 en 5 uur Ds. Groeneveld te Vlissingen.
Zaamslag 10 en 3 uur Ds. Middelkoop te Workum.
Zoufespui 9 uur Ds. Gispen te Terneuzen, 3 uur Dhr.
Musch te Breskens.
CLASSIS GOES.
Baarland 10 en 2.30 uur Ds. Joosse te Middelburg.
Borssele 10 en 2.30 uur Ds. Eikelboom, Heinkenszand
Colijnsplaat (in de Ned. Herv. Kerk) 11 en 4 uur
Ds. Moolhuijzen te Leiden.
Driewegen 10 en 2.30 uur Ds. v. d. Veen.
Geersdijk 11 uur Ds. Meijer te Meliskerke, 5 uur
Ds. Dondorp te Gapinge.
Goes (Westerkerk) 10 uur Ds. Jansen.
5 uur Ds. Eikelboom te Heinkenszand.
(Oosterkerk) 9 uur Ds. Kakes te Zwijndrecht.
5 uur Ds. Jansen.
's-Grav.enpolder 10 en 2.30 uur Ds. Kats, Apeldoorn.
Heinkenszand 10 en 2.30 uur Ds. Kouwenhoven te
Vlaardingen.
Kamperland 10 en 2.30 uur Ds. Elshout te Koudekerke
Kapelle 9 en 5 uur Ds. Juch.
Kruiningen 10 en 2.30 uur Ds. De Bos te Pijnacker.
Lewedorp 9.15 en 2.30 uur Ds. Koolstra.
Nieuwdorp 10 en 2.30 uur Ds. Vanhaelen te Mijdrecht
Wemeldinge 10 en 2.30 uur Ds. Warnink, Slikkerveer
Wissenkerke 10 en 2.30 uur Ds. Meijer te Souburg.
Wolphaartsdijk 10 en 2.30 uur Ds. v. d. Berg,
Bediening Heilig Avondmaal.
Yerseke 10 en 2.30 uur Ds. Visscher te Zwijndrecht.
CLASSIS THOLEN.
Anna Jacoba Polder 10 en 2.30 uur Ds. Torenbeek.
Bergen op Zoom 10 en 5 uur Ds. v. d. Hauw te
Roosendaal.
Halsteren 2.30 uur Ds. v. d. Hauw te Roosendaal.
Hoogerheide (Schapendreef 21) 9.45 en 4 uur Ds.
Keur te Scheveningen.
Krabbendijke 9.30 en 2.30 uur Cand. v. d. Molen te
Kruiningen.
Oud-Vossemeer geen opgave ontvangen.
Poortvliet 10 en 2.30 uur Cand. Boonstra, Dordrecht
Rilland-Bath geen opgave ontvangen.
Tholen 10 en 5 uur Ds. Van Ommen te Werkendam.
CLASSIS ZIERIKZEE.
Brouwershaven 10 en 2.30 uur Ds. Wentsel.
Bruinisse 10 en 5 uur Ds. Becker te Nieuwerkerk.
Haamstede 10 en 5 uur Ds. Welbedacht te Delft.
Nieuwerkerk 10 uur Dienst des Woords, 5 uur Ds.
Ringnalda te Putten.
Oosterland 10.30 en 3 uur Ds. Ringnalda te Putten.
Scharendijke 10 en 2.30 uur Ds. Offers te Sittard.
Zierikzee 10 en 6.30 uur Ds. De Bruijne te Goes.
Zonnemaire geen opgave ontvangen.
