r
Ik zie,
ik zie
fotiMeh.
r
Predikbeurten xondag 7 mei 1967
V._y
(vervolg van pagina 2)
schijn genoemd wordt. We zien immers
niet de dingen zelf, maar alleen wat
onze geest er door middel der zintuigen
van maakt.
Was in de eerste richting alles, ook
de geest, tot stof te herleiden, in de
tweede richting is de geest het allesbe
heersende en draait alles om het bewus
te denken van de mens als persoonlijk
heid.
In de derde plaats moet het existen
tialisme genoemd worden, de modefilo
sofie van onze tijd.
Hier is de gedachtengang deze, dat
de mens in zijn vrije beslissingen zich
zelf als mens schept. De mens is dus
zijn eigen god, al moet worden toege
geven, dat het een mislukte god is.
Van de drie mensbeelden in deze drie
richtingen kan niet gezegd worden, dat
er een wezenlijke grond gevonden is
onder het tegenstrijdige verschijnsel
„mens".
Men kan de natuur-kant en de per-
soons-kant wel tegen elkaar uitspelen
en het ene of het andere ontkennen of
bagatelliseren, het feit van de menselij
ke gespletenheid blijft. Zijn bewuste
vrije ik met zijn normen en waarden èn
zijn onbewuste driften met hun natuur
wetmatigheid, zijn moeilijk op één noe
mer te brengen.
Vandaar dat het existentialisme zo'n
opgang maakt, want hier wordt die con
flictsituatie als normaal ofschoon af
schuwelijk aanvaard.
Het is voor mij vanzelfsprekend, dat
men langs de weg van het filosofische
denken en redeneren, nooit dóór kan'
stoten tot de kennis van de ware mens,
van de mens naar zijn eigenlijke wezen.
,,Ken u zelf", zeiden de Grieken,
maar die „zelf" is geen ander en men
kent dus alleen het zichzelf kennende
„zelf" en zo draait men in een kringetje
rond, waar men nooit uitkomt. Je kunt
nu eenmaal niet voor het raam zitten en
je zelf voorbij zien lopen.
Het was daarom wijs van de Grieken,
dat ze nog een andere spreuk op die
tempel zetten, n.l. „Niets te veel",
m.a.w. „alles met mate". Het is nuttig
beide spreuken te combineren. ..Ken u
zelf" maar „niet te zeer". Want daar
word je alleen maar duizelig van.
Het wezen van de mens is alleen te
kennen door de ontmoeting met een we
zenlijk mens. die beantwoordt aan de
bedoeling van God met de mens. Die
waarachtige mens ontmoeten we in de
Here Jezus Christus.
Bij Hem zien we de grondstructuur
niet van het „verschijnsel" mens, maar
van de mens, zoals hij bedoeld is, en
soms ook bedoelt te wezen.
Die grondstructuur wordt geken
merkt door de twee existentialen (we
zenstrekken van zijn bestaan), die el
kaar raken in het woordje samen. Aller
eerst het samen met God. Maar dan ook
het samen met de medemens.
Dat samen moet hier verstaan wor
den als een graag samenzijn, een geno
ten samenzijn. Zo krijgen we er zicht
op, dat de liefde het wezenskenmerk is
van de ware mens. De diepte van het
mysterie der Drieënheid is Liefde. Maar
Griekenland, en de democratie.
Weer een land, waar de democratie
om zeep geholpen is. Een groep officie
ren niet eens de generaals -hebben
met hulp van tanks de macht in handen
genomen, de regering, plus ontelbaar
vele vooraanstaande figuren, gevangen
gezet, de koning uitgerangeerd en zich
meester gemaakt zowel van de publici-
teitsmiddelen als van de rechtspraak.
Wanneer deze kliek de macht in
handen houdt is er weer een fascistisch
land bij. Maar die macht kan hun alleen
ontnomen worden door een burqeroor-
log.
Verschrikkelijk.
Maar dat gaat ook ons aan
Niet alleen omdat we het allemaal
voor de T.V. te zien en te horen krij
gen, maar omdat Griekenland onze
bondgenoot is in de verdediging van
het vrije Westen.
Het gaat niet zo best met de demo
cratie in de wereld. Wanneer die ver
dedigd moet worden door fascisme, zijn
we nergens meer.
In verschillende landen, die van ouds
de naam hadden, dat ze democratisch
geregeerd werden, is van vrijheid, ge
lijkheid en broederschap geen sprake
meer. De invloed van het volk op de
regeringen wordt steeds kleiner.
Dat is in communistische landen
practisch nihil. Maar ook in onze bond
genootschappelijke en bevriende landen,
zoals Spanje en Portugal en nu ook
Griekenland, is van vrije meningsuiting
geen sprake. En achter de democratie
van het Frankrijk van de Gaulle kunt
U ook gerust een vraagteken zetten.
Het gaat met de democratie echt niet
goed. Ook niet in ons land.
Van enige invloed, die de laatste ver
kiezing op het vormen van een regering
moest hebben, was nauwelijks sprake.
Voortdurend worden demonstraties,
waarvan het recht in de grondwet ge
waarborgd is (art. 7. Zie de uitspraak
van de procureur-generaal van de
Hoge Raad Mr. P. 's Jakob) verboden.
Een veel gelezen blad als de Tele
graaf is ronduit fascistisch. Van allerlei
leant wordt geroepen om sterke mannen,
om krachtig ingrijpen.
Er dreigt een chaos. En die moet op
de een of andere manier bedwongen
worden. Een chaos in het parlement
door heel een reeks van splinterpartij
tjes. Een chaos bij de kabinetsformatie,
omdat een groot aantal kapabele men
sen er eenvoudig geen zin in hebben.
Een chaos op economisch gebied, door
het eindeloze touwtrekken om lonen en
prijzen. Hogere lonen maken hogere
prijzen onvermijdelijk. Hogere prijzen
maken hogere lonen noodzakelijk. Enz.,
enz.
Is de democratie tegen dat alles niet
meer opgewassen
Hoe komt dat
We moeten de oorzaken opsporen en
niet de uitingen en de uitwassen alleen
bestrijden. Want we hebben geen alter
natief.
Wat fascisme betekent, hebben wij
aan den lijve ondervonden en zien wij
duidelijk in Spanje. Portugal, Joego
slavië, Griekenland enz. enz.
Wat is de oorzaak van de malaise
der democratie
Ik ben van mening, dat democratie
een typisch christelijk gegeven is. En
dat de democratie alleen maar tieren kan
op christelijke bodem.
De leuzen vrijheid, gelijkheid en
broederschap heeft de Franse revolutie
ontleend aan de geboden en de beloften
van het Evangelie. Maar zonder dat
Evangelie kon men die leuzen niet waar
maken en kwam men bij Napoleon te
recht.
Wanneer het volk tot massa wordt
en alleen maar vraagt naar brood en
spelen, alleen maar interesse heeft voor
auto's, voetbal en mooie meisjes, heeft
de democratie geen voedingsbodem
meer.
Het christelijk besef van verantwoor
delijkheid en van gebondenheid aan
bepaalde spelregels maakt vrijheid mo
gelijk. De christelijke natie van het sa
men staan in de dienst van één Heer,
die boven allen is, beschermt de gelijk
heid tegen grauwe massaficatie.
En het deelhebben van ons allen aan
de zonde, maar ook aan de genade van
God in Jezus Christus, maakt ons tot
broeders en zusters.
Van uit de kerk kan de democratie
worden gered. De autoriteit van het
Woord van God brengt ons in de vrij
heid van Christus.
Ons persoonlijk.
Maar ook een volk.
Ook de levensverbanden.
Wanneer de volkeren van het Wes
ten nog verder ontkerstenen, worden ze
rijp voor de chaos.
Die chaos moet dan worden bedwon
gen door sterke mannen, die niet schro
men macht te misbruiken.
Dat machtsmisbruik kan alleen door
revolutie worden gebroken.
En die revolutieenz. enz.
In de verte zien we de omtrekken van
de figuur van de antichrist, die orde op
zaken zal stellen.
Maar het is de orde van 666.
A. D.
IN DE PINKSTERWEEK
VERSCHIJNT DE
KERKBODE NIET.
dan is ook het geheim van de mens-
naar-Gods-beeld liefde.
Het beeld Gods kan alleen maar
functioneren in de relaties der liefde
liefde tot God en liefde tot de naaste.
Deze dubbele dialoog is de grond
vorm van de echte humaniteit, zoals we
die leren kennen in het leven van de
waarachtige mens Jezus. Hij is de on
vervangbare, de enige, die ons het grote
geheimenis openbaart van het samen
met God èn het kleine geheimenis van
het samen met de medemens.
De oervorm van de dialoog in de hu
maniteit is het huwelijk, want de eerste
mens en de eerste medemens waren
man en vrouw.
Hier wordt het het meest duidelijk,
wat liefde is, n.l. elkander kennen en
dienen. Wie deze wezenstrek van de
liefde gevonden heeft in de Fiere Jezus,
In het nummer van 11 mei
worden ook de predikbeurten
opgenomen van zondag 14 mei.
Gaarne spoedige opgave.
als de waarachtige mens, vindt dit in
heel de bijbel terug. Ook in het Oude
Testament. Daar vinden we reeds de
schaduwen van de incarnatie (vlees
wording van het Woord) in de velerlei
vermenselijking van God, zoals Hij
zichzelf openbaarde in de verbondsge-
meenschap. Hoe menselijk is daar de
dialoog tussen God en mens, mens en
God en hoe diep is het samen-in-het-
verbond, de verbondenheid, gefundeerd
in de trouw van Gods genade
Deze menselijkheid van Gods open
baring hangt samen met de schepping
van de mens naar Gods beeld.
Van den beginne is de mens aan
sprakelijk en ver-antwoorde-lijk in zijn
„samen" met God en met de medemens.
Dit samen met God in het verbond is
in het Oude Testament volledig exis-
tentiaal, door en door wezenlijk. De
dood kan er dan ook onmogelijk een
einde aan maken.
De gelovigen hadden geen voorstel
ling van, noch inzicht in een leven na
dit leven, maar ze waren overtuigd van
hun geborgen zijn bij God. Niet de
dood, maar wel de verbondenheid met
God is wezenlijk en onaantastbaar.
Deze verbondsgemeenschap met Im-
manuël is de centrale inhoud van het
Oude Testament. Alleen tegen deze
achtergrond kunnen we het Nieuwe
Testament niet misverstaan. Vandaar
dat de lectuur van Joodse schrijvers als
Martin Bubel zo leerzaam is voor chris
tenen. A. D.
KORT VERSLAG van de vergadering
van de Classis Goes, gehouden op 13
april 1967 in de Oosterkerk te Goes.
Namens de roepende kerk van Colijns-
plaat opent ds. Van Rheenen de classis.
Hij laat zingen Gez. 23 3, leest 1 Petrus
1 312 en gaat voor in gebed. Tijdens
het lezen van de notulen onderzoekt de
kerk van Geersdijk de credentiebrieven.
Nadat gerapporteerd is, dat alle kerken
wettig vertegenwoordigd zijn, wordt het
moderamen geïnstitueerd praeses ds.
Hoekstra aessessor ds. Jansen le scriba
ds. v. d. Berg 2e scriba ds. Juch.
De praeses vermeldt in zijn openings
toespraak de verschillende feiten, o.a. in
verband met het beroepingswerk, waarbij
de kerken van Kruiningen en Wemeldinge
gelukgewenst kunnen worden. Hij spreekt
ook woorden ter nagedachtenis van ds.
B. Richters.
De notulen van de vorige vergadering
worden goedgekeurd. Ds. v. d. Berg doet
mededeling van de gehouden correspon
dentie. De classis bekrachtigt de benoe
ming van ds. Meijer tot consulent van Co-
lijnsplaat, van ds. Dondorp tot consulent
van Geersdijk en van ds. Streefkerk tot
consulent van Wissenkerke.
CLASSIS MIDDELBURG.
Middelburg (Flofpleinkerk) 9.30 uur Ds. Joosse.
2.30 uur Ds. Van Til,
5 uur Ds. Van Til.
(Noorderkerk) 10.15 uur Ds. Wessel.
Getuiqeniskerk (Adriaen Lauwerijszstraat) 9.30 uur
Ds. Van Til.
5 uur Ds. Wessel.
Plan Zuid (Gymnastiekhal bij schoolgebouw)
9 uur Ds. Wessel.
5 uur Ds. Joosse.
Gasthuiskerk (Dienst voor belangstellenden) 7.30 u.
Ds. Joosse.
Arnemuiden 10 en 2.30 uur Ds. Veldhuyzen, Enumatil.
Domburg 10 uur Ds. Helderman, 2.30 uur Ds. Elshout
te Koudekerke.
Gapinge 10 en 2.30 uur Ds. Dondorp.
Grijpskerke (in de Herv. Kerk) 9 en 2.30 uur Ds.
Den Hengst, Bediening Heilig Avondmaal.
Koudekerke 9 uur Ds. De Craene, 2.30 uur Ds.
Groeneveld te Vlissingen.
Meliskerke 10 en 2.30 uur Ds. De Zwart te Breukelen
Oostkapelle 10 en 2.30 uur Ds. Krabbe te Den Haag.
Serooskerke 10 en 2.30 uur Ds. v. Egmond, Oosterbeek
St. Laurens 10 en 2.30 uur Ds. De Craene.
Souburg 9.30 en 2.30 uur Ds. Meijer.
Veere 10.30 en 2.30 uur Ds. Groenenberg, Den Haag.
Vlissingen 9.30 uur Ds. Kornet (bev. Ds. Groeneveld),
5 uur Ds. Groeneveld (intrede).
Vrouwenpolder 9 uur Ds. Dondorp 7 uur Ds. Brederveld
Westkapelle 9.30 uur Ds. Elshout, 2.30 uur Ds.
Helderman.
CLASSIS ZEEUWS-VLAANDEREN.
Aardenburg 9.30 uur Dhr. Musch, 3 uur Ds. Paksy.
Axel 10 en 5 uur Ds. Heemskerk.
Breskens 9.30 uur Ds. Paksy, 5 uur Dhr. Musch.
Hoek 10 en 2.30 uur Ds. Verbeek.
Schoondijke 9.30 en 2.30 uur Ds. Leene te Ermelo.
Terneuzen 10.30 en 16.30 uur Ds. Maaskant te Leiden
Oostburg 11 uur Dhr. Musch te Breskens, 5 uur Ds.
Paksy.
Zaamslag 9 en 5 uur Ds. Zelle te Leeuwarden.
Zoutespui 10.30 en 3 uur Ds. Zelle te Leeuwarden.
CLASSIS GOES.
Baarland 10 en 2.30 uur
Borssele 9 en 2.30 uur
Colijnsplaat (in de Ned. Herv. Kerk) 11 en 4 uur
Ds. Moolhuizen te Leiden.
Driewegen 10 en 2.30 uur Ds. v. d. Veen.
Geersdijk 10 en 2.30 uur Ds. Hoekstra te Lewedorp.
Goes (Westerkerk) 10 uur Ds. De Bruijne.
5 uur Ds. Jansen.
(Oosterkerk) 9 uur Ds. Schuddebeurs te Wezep.
5 uur Ds. De Bruijne.
's-Gravenpolder 10 en 2.30 uur Ds. De Wit, Rotterdam
Heinkenszand 10 en 2.30 uur Ds. Eikelboom.
Kamperland 10.45 uur Ds. Den Hengst te Grijpskerke,
5 uur Ds. Juch te Kapelle-Biezelinge.
Kapelle 10 en 5 uur Ds. Melse te Boechout (België).
Kruiningen 10 en 2.30 uur Ds. Juch te Kapelle.
Lewedorp 9.15 en 2.30 uur Ds. Wiersinga.
Nieuwdorp
Wemeldinge 10 en 2.30 uur Ds. Slingenberg te Goes.
Wissenkerke 10 en 2.30 uur Ds. Van Wilgenburg te
Middelburg.
Wolphaartsdijk 10 en 2.30 uur Ds. Ringnalda, Putten.
Yerseke 10 en 2.30 uur Ds. Meijer te Meliskerke.
CLASSIS THOLEN.
Anna Jacoba Polder 10 en 2.30 uur Ds. Torenbeek.
Bergen op Zoom 9.30 en 5 uur Ds. Van der Stoel.
Hoogerheide (Schapendreef 21) 9.45 en 4 uur Ds.
Molenaar te Breda.
Krabbendijke 9.30 uur Ds. Jansen te Goes, 2.30 uur
Ds. De Bruijne te Goes.
Oud-Vossemeer 10 en 3 uur
Poortvliet geen opgave ontvangen.
Rilland-Bath 10 en 2.30 uur Ds. Koolstra, Kruiningen.
Tholen geen opgave ontvangen.
CLASSIS ZIERIKZEE.
Brouwershaven 10 en 2.30 uur Ds. Wentsel.
Bruinisse 10 en 5 uur Ds. v. d. Schaft, Oud-Bcijerland.
Haamstede 10 en 5 uur Dhr. Jansma te Zonnemaire.
Nieuwerkerk 10 en 5 uur Ds. Becker.
Oosterland 10 uur Leesdienst, 5 uur Ds. v. d. Schaft
te Oud-Beijerland.
Scharendijke 10 en 2.30 uur Ds. Scholing.
Zierikzee 10 en 6.30 uur Ds. Nawijn.
Zonnemaire