eeuwóe 3£erkbocle
Hebt II er al genoeg van
ZIEKTE en GENEZING
Gebed en zelfverloochening
21e JAARGANG No. 25
22 DECEMBER 1966
,.Ik worstel
en ontkom"
OFFICIEEL ORGAAN TEN DIENSTE VAN DE GEREFORMEERDE KERKEN IN ZEELAND
Redactie Ds. W. H. Gispen, Terneuzen Ds. B. Wentsel, Brouwershaven Ds. G. van Wilgenburg, Middelburg.
Correspondentie-adres Littooij Olthoff, Spanjaardstraat 47, Middelburg.
Medewerkers J. A. van Bennekom, Middelburg Dr. A. J. Boom, Vlissingen Ds. J. Bosman, Vrouwenpolder
Ds. M. V. J. de Craene, St. Laurens Ds. H. Eikelboom, Heinkenszand Drs. A. Elshout, Koudekerke
Ds. W. Kats, Apeldoorn Ds. A. G. Kornet, Vlissingen Dr. P. C. Kraan, Vlissingen
Ds. G. S. Oegema, Arnemuiden Ds. D. Ringnalda, Middelburg Drs. J. Vlaardingerbroek, Ermelo.
Abonnementsprijs
4,per halfjaar
bij vooruitbetaling
Advertenties
15 cent per mm.
Bij abonnement lager
Losse nummers 15 cent
Drukkers-Uitgevers
Littooij Olthoff
Spanjaardstraat 47
Middelburg, tel. 24 38
Giro no. 4 22 80
v.J
Er zijn mensen, die op deze vraag
in een bepaald stadium bevestigend ant
woorden. Een mens kan ergens genoeg
van krijgen. Eén gebakje is heerlijk,
maar als je er twintig zou moeten op
etenEén avond over een bepaald
onderwerp discussieren is leuk, maar als
het nu tien keer achter elkaar cou ge
beurenNee, dan maar liever wat
afwisseling. Verandering van spijs doet
eten.
Maken we er in de tijd rond het
Kerstfeest ook niet wat van mee Als
Sint Nicolaas weer vertrokken is, dan
vindt een sfeerverandering plaats. Je
merkt dat het beste aan de etalage van
de winkels. Alles wat aan Sinterklaas
herinnert verdwijnt als bij toverslag, en
een andere wereld komt te voorschijn,
met dennegroen, kerstklokken, bran
dende kaarsjes, takjes hulst, soms in
clusief een kerstmannetje. Ga je een
grote winkel binnen, dan is ook de ach
tergrond muziek anders afgestemd, en
het gezang van kinderkoren met kerst
liederen geeft een bijzonder cachet aan
de zaak.
In de kerk begint het trouwens al eer
der. Op de vierde zondag voor Kerst is
het de eerste Advent. Kerkelijk nieuw
jaar. Bij de tekstkeus wordt met deze
liturgische tijd gerekend, en alles richt
zich op het komende feest.
Dat is nog niet eens zo'n eenvoudige
zaak. Advent is de tijd van de verwach
ting. We zijn bezig met de voorberei
ding op Jezus' komst er zijn prachtige
Oud-Testamentische teksten, terwijl
ook b.v. Lukas 1 in deze tijd erg in
trek is. En toch kunnen we niet doen,
alsof het alleen nog maar verwachting
is, alsof Jezus nog niet gekomen is.
Advent krijgt pas betekenis vanuit de
vervulling, en geeft dan ook een pers
pectief naar de eindtijd, naar de Vol
einding.
Geen wonder, dat de Adventspredi-
king wel eens wat dualistisch is. In ieder
geval spelen verwachting en vervulling
door elkaar heen. Vele adventstoespra-
ken zijn al haast of helemaal kerstpre
ken.
Dat is niet alleen het geval op zondag
in de kerk. Dat geldt nog sterker voor
alle samenkomsten, die in deze periode
worden gehouden. Kerstwijdingen aan
de lopende band. Zelf heb ik in de week
voor Kerst verschillende avonden, waar
op meer dan één kerstfeest wordt ge
vierd. Op dezelfde avond, waarop de
volkskerstzang valt, komen ook een
paar verenigingen bij elkaar voor een
kerstwijding. Op een volgende avond
een evangelisatie-dameskring èn ergens
anders een zondagsschool, de derde
avond weer kerstfeest van twee andere
takken van arbeid. Zo zal ik gaan van
feest tot feest
Niet alleen predikanten hebben er
mee te maken, ook de gemeenteleden,
die tenminste meedoen. Je wordt op
verschillende plaatsen verwacht. Iedere
vereniging, die zichzelf respecteert,
heeft een kerstavond, al of niet gecom
bineerd. Zangavonden worden gegeven
en een heel repertoire van kerstliederen
wordt op het programma gezet.
Daarbij komt de krant. Dag- en
weekbladen houden zich in artikelen en
advertenties met het naderend kerst
feest bezig. Met in de kerkelijke pers
de meditaties, gedichten en beschou
wingen. En soms wordt een speciaal,
met bijzondere zorg uitgevoerd, kerst
nummer uitgegeven. Er is lectuur in
overvloed.
Zo zouden we nog een poosje door
kunnen gaan. De radio doet mee, er is
kerstmuziek, er zijn diensten en wij zin
gen aan de lopende band. De televisie,
hoewel in mindere mate, past haar pro
gramma aan. Thuis draaien we onze
plaatjes met kerstliederen, telkens weer.
In de nacht van 24 op 25 december zijn
er dan nog die volle, stemmige kerst
nachtdiensten in vele kerken, nog druk
bezocht ookEn trouwe kerkgan
gers komen dan, na 's morgens voor de
radio ook nog een dienst beluisterd te
hebben, om 10 uur naar de wijkkerk.
Dan begint feitelijk de eigenlijke, eerste,
echte KerstdienstMaar wie heeft
er dan nog niet genoeg van Wie is
dan nog niet oververzadigd Misschien
dié mensen, die uit principe geen kerst-
wijdingen hebben bezocht, of door
drukte of oppervlakkigheid er nog niet
aan toe kwamenMaar voor velen
is het boeiende er af. Sommigen kunnen
geen Stille Nacht en geen Ere zij God
meer horen, laat staan meezingen
Komt allen tezamen Nee, we zijn al
geweest
Wat moeten we met dit probleem
Alle kerstwijdingen afschaffen Dat
zou wel een erg rigoreüze ingreep zijn.
Wel zou de mogelijkheid van beperking
en combinatie meer overwogen moeten
worden. Soms gebeurt dit al. Zo wordt
jaarlijks één programma voor een ge-
zamelijke bijeenkomst uitgegeven door
de Bonden van Gereformeerde vrou
wen-, van de mannenverenigingen en
van het centrum voor Gereformeerd
Jeugdwerk. Dat was een goede gedach
te. Toch wordt op vele plaatsen ge
scheiden vergaderd, met een eigen
kerstliturgie. We blijven vaak zo graag
in ons eigen kringetje.
Een andere oplossing zou zijn de
kerstfeesten verplaatsen naar de week
na Kerst. Dat zou veel logischer zijn.
Eerst de officiële diensten in de kerk,
waarbij dan niemand zou kunnen zeg
gen Ik heb er schoon genoeg van.
Wat een opgave immers voor de predi
kanten het kerstevangelie toch nog weer
zo te brengen, dat de oude bekende
boodschap weer nieuw wordt voor de
mens van deze tijd. Zijn de hoorders al
oververzadigd, dan is het extra moeilijk.
Toch zullen er wel practische bezwa
ren zijn. Krijg je de mensen nog na 25
december Bij de volkskerstzang, de
wijding, de clubs Waarom feitelijk
niet Het zou best eens te proberen zijn.
De advent zou dan een meer sobere tijd
worden, zoals het ook vroeger was een
tijd van boete en berouw. En dan na
25 december de uitbundige vreugde U
is de Heiland geboren Daar zou je nog
best meer over willen horen
Een kerstnachtdienst is romantisch,
spreekt wel aan. Maar hoe hoog is het
percentage, dat dan niet op kerstmorgen
met de gemeente opgaat Eenmens
moet toch ook zijn nachtrust hebben, op
tijd in de kerk zijn is toch al lastig
Zijn er dan alleen maar bezwaren te
gen de huidige gang van zaken Zo
zou ik het ook weer niet willen stellen.
Zeker, ik heb de schaduwzijden voor
opgesteld. Maar er is ook wel het een
en ander te waarderen.
We mogen er dankbaar voor zijn, dat
het kerstfeest nog zo in de belangstel
ling staat, niet alleen in de kerk, maar
ook in de wereld. Als U zegt maar
men dringt vaak niet door tot de kern,
dan is dat meestal wel juist, maar de
kans is er dan toch dat over het evan
gelie weer meer gesproken wordt. Het
kerstverhaal wordt gelezen, op vele
plaatsen, en wie zal zeggen, hoe het
Woord van God, dat niet geboeid is,
ook hier doorwerkt Aan de kinderen
op de clubs en op de scholen wordt
weer een centraal stuk van het evange
lie-verteld, - en ze'begrijpen welrin de
kerstentourage, dat het iets heel moois
en blijs is. Ook volwasenen voelen zich
vaak in de donkere dagen rond kerst
aangesproken door de Boodschap van
het Licht.
Laten we dan nog maar verheugd
zijn, dat er zoveel aandacht aan kerst
wordt besteed, al is het dan wat over
laden soms en te vroegtijdig. Want met
Pasen wordt het al minder en met Pink
steren weet men vaak helemaal geen
raad Wijdingen hebben dan in veel
mindere mate plaats.
De bezwaren blijven overeind staan,
maar laten we hopen, dat desondanks
ook Kerstfeest 1966 voor v -len een ge
zegend feest mag zijn. In de evangelisa
tie maken we er nogal wat werk van,
en dat heeft betekenis. We mogen van
het aanknopingspunt, dat er in deze tijd
van het jaar is, gebruik maken om van
de Heiland der wereld te vertellen. Er
zijn nog zoveel mensen, die Hem niet
kennen, of van Hem niet willen weten.
Had u er al genoeg van Mogelijk,
dat u tot diegenen behoort, die menen,
dat het al weer meer dan voldoende
was. Zo als gezegd, de situatie kan
daartoe aanleiding zijn.
Toch moeten we, ondanks alles,
steeds weer proberen liet feest opnieuw
te beleven. Komt, verwondert u hier,
mensen. Met onze verwondering zijn we
zo maar niet klaar. Vooral omdat Jezus
nooit heeft gezegd Ik heb er genoeg
vanNee, Hij ging de weg, die in
Bethlehem begon, tot het einde
Als we dat bedenken, dan zingen we
toch weer mee. Dan horen we weer
gaarne van Gods grote mensenliefde.
Filantropie staat er in Titus niet met
de bijsmaak, die het woord bij ons vaak
heeft, waarbij we denken aan een aal
moes. een pannetje soep voor de arme
sloeber, zonder dat er structureel iets
verandert. God gaf Zijn Zoon, om ons
met Hem en in Hem alle dingen te
schenken. Zouden we daar ooit genoeg
van krijgen
Het is onze taak ons steeds opnieuw
daarop te bezinnen. We zullen niet kun
nen zeggen, dat er rond kerst geen ge
legenheid voor was. En wie echt gelo
vig bij de kribbe van Bethlehem is ge
weest, zal een blijvende feestvreugde
mogen bezitten. Zeker, het is wel eens
moeilijk, zoals Michel van der Plas zegt:
Nu ben je soms nog alleen.
Nu moet je soms nog huilen
En als je weg wilt schuilen,
Kun je haast nergens heen.
Maar Kerst wil ons ook zeggen Stil
maar, wacht maar, alles wordt nieuw,
de hemel en de aarde We zullen er
nooit genoeg van krijgen.
W. KATS.
(Slot)
Wat moet nu de inhoud zijn van het
gebed om genezing
Dit lijkt een bijzonder vreemde vraag,
omdat het als vanzelfsprekend ban wor
den geacht, dat de genezing in zo'n
gebed de voornaamste plaats inneemt.
Toch moeten wij hiermee voorzichtig
zijn.
Het is natuurlijk volkomen waar, dat
wij onze nood en al onze zorgen aan
God bekend mogen maken. Wij mogen
ons hart 'voor Hem uitstorten. En als
wij ziek zijn, zal de begeerte om beter
te worden in ons gebed tot uiting ge
bracht moeten worden. Bij het pastoraal
bezoek zal ook om de genezing worden
gebeden, en in het gesprek zal er op
aangedrongen worden dat de zieke ook
zélf tot God over zijn nood spreekt en
in vertrouwen op Zijn macht om herstel
vraagt.
Maar tegelijkertijd betekent bidden
zelfverloochening. Dat kan van élk ge
bed gezegd worden, maar in het bijzon
der van het gebed om genezing.
Wij zijn steeds weer bezig om onze
nood op de voorgrond te schuiven, en
bij ziekte onze genezing als de voor
naamste vrucht van de gebedsverhoring
te beschouwen. Wanneer de genezing
dan wat lang uitblijft of misschien in
het geheel niet komt, gaan we al spoe
dig over onverhoorde gebeden spreken.
Wij zullen echter moeten leren, dat
het in de wereld, en ook in ons leven,
in de eerste plaats om Gods zaak gaat.
God werkt voortdurend aan de verwer
kelijking van Zijn plan. Heel het we-
reldgebeureniïooTt daarbij, maar ook de
gebeurtenissen in ons eigen leven. Wij
kunnen niet beoordelen hóé ons leven
daarin een rol speelt. Dat zullen wij
vertrouwend aan Zijn wijsheid moeten
overlaten. Natuurlijk hoopt ieder als
gezond mens daarbij betrokken te zijn,
maar het kan ook gebeuren, dat de
Heer iemand met zijn zwakheid en ziek
te gebruiken wil. Daarom heeft Hij te
gen Paulus gezegd, dat Zijn kracht in
zwakheid tot openbaring komt (2 Cor.
12:9).
Het eerste onderwerp van ons gebed
moet daarom zijn, dat wij gehoorzaam
en vertrouwend op Gods leiding onze
piaats in Zijn plan zullen innemen en
de ons gegeven opdracht kunnen ver
vullen. Wij vragen daarom, dat Hij met
ons zal doen wat goed is in Zijn ogen.
Het gaat om Gods zaak. Wanneer
wij daarvoor naar Zijn mening het beste
als gezonde mensen werkzaam kunnen
zijn, zal ons gebed door een genezing
verhoord worden. Maar wanneer wij
in Gods plan op een andere wijze zijn
ingeschakeld, misschien als langdurig
zieke of als ongeneselijk patiënt, zal
ons gebed verhoord worden door kracht
om zó in Zijn dienst te staan.
Omdat wij in ons bidden zo heel ge
makkelijk in de eerste plaats aan ons
zelf, ons gezin en ons werk denken,
moeten we, bij het bidden zoals het
behoort" spreken over zelfverlooche
ning. Gods zaak komt op de eerste
plaats, en onze belangen op de tweede.
Tevens blijkt duidelijk, dat we alleen
maar door het gebed kunnen leren bid
den. De combinatie van het bidden van
uit de concrete nood van ons leven, bij
voorbeeld van het ziek-zijn, mét het
gebed, waarin Gods Koninkrijk op de
eerste plaats staat, gaat ons vermogen
te boven. Zulk bidden kan alleen de
Heilige Geest ons leren.
Wij moeten nog wat dieper ingaan
op de zogenaamde onverhoorde gebe
den. Het is namelijk de vraag, of we
die inderdaad onverhoord kunnen noe
men.
Terecht wijst men in de pinkstergroe-
pen op teksten, waarin genezing wordt
beloofd. Niemand, die de Bijbel serieus
wil nemen, mag die verwaarlozen of
aan de waarheid er van twijfelen. Jezus
hééft, naar het woord van Jesaja, al
onze ziekten op Zich genomen. Hij
hééft er mee aan het kruis gehangen,
en Hij hééft de overwinning behaald.
Maar het is niet juist om de verhoring
van het gebed, in dit geval in de vorm
van genezing, verlossing uit de nood
van de ziekte, juist aan déze zijde van
het graf te verwachten. Wij hebben wel
eens de gedachte, dat alle dingen vóór
ons sterven in orde moeten komen. An
ders voelen wij ons in onze verwachtin
gen teleurgesteld, en denken, dat onze
gebeden niet verhoord zijn. Maar wij
vinden in de Bijbel géén belofte, waar
uit we dat zouden kunnen afleiden. Wij
lezen, dat God alle tranen van de ogen
zal afwissen, en dat er geen rouw en
droefheid meer zal zijn (Openb. 21 4),
maar we mogen beslist niet het verband
verwaarlozen, waarin deze belofte staat.
In het begin van Openb. 21 wordt na
melijk gesprokén over de nieuwe hemel
en de nieuwe aarde. De volstrekte af
wezigheid van alle ellende zullen we
eerst in Gods heerlijkheid beleven,
waarin geen traan meer vergoten zal
worden.
Deze gedachte zal voor menigeen te
leurstellend zijn. Wij willen de verho
ring van onze gebeden immers graag
zo spoedig mogelijk zien
Maar ook in dit opzicht zullen we de
zelfverloochening moeten leren.
En bovendien zullen we er van door
drongen moeten zijn, dat een gebed,
dat na ons leven verhoord wordt, be
slist geen onverhoord gebed genoemd
kan worden. Wij zullen er, zeker in
dagen van ziekte, wel eens moeite mee