.J
„DE SLUIKER"
(vervolg vaii pag. 1)
Hij gevoerd. En het Avondmaal werd
door Hem ingesteld. Later kwam voor
Hem het kruis Zie het Lam Gods, dat
de zonde der wereld wegneemt
En op de eerste dag van de week
stond Hij op uit de doden Christus is
overwinnaar! De kerk heeft een leven
de Heiland.
De eerste Joden-Christenen vierden
oorspronkelijk nog het Joodse paas
feest mee (14 Nisan, de lentemaand,
met volle maan). Zij dachten dan aan
de gekruisigde èn aan de Opgestane
Heer. Een aanwijziging voor ons, dat
we sterven en opstanding niet van el
kaar mogen losmaken
Wij denken op de Goede Vrijdag
speciaal aan het kruis en het sterven
van de Heiland. Alles is door Hem vol
bracht. ,,Door Zijn bloed maakt Hij mij
vrij en Zijn sterven zaligt mij." Pascha:
redding, voorbijgang.
Maar op ons Pasen, op de zondag,
vieren wij de verrijzenis van Christus.
,,Het heerlijk morgenlicht brak aan, de
Zoon van God is opgestaan."
Over de datum van het Paasfeest is
in de Christelijke kerk veel verschil van
mening geweest. Een verschil, dat tot
een openlijke strijd tussen Oost en
West uitgroeide. De détails ervan zal
ik u besparen. Het grote conflictpunt
was In het Oosten (Klein Azië, b.v.
met Polycarpus van Smyrna) vierde
Pasen op 14 Nisan (de Joodse Paas-
datum). In het Westen (Rome) ging
men het feest van de Opstanding vie
ren op de zondag na deze datum, dus
de eerste zondag van volle maan in de
lente. Want, zo zei men, Jezus is toch
op een zondag uit het graf verrezen,
dus moet men deze dag aanhouden.
Dit laatste standpunt heeft het ge
wonnen. Het bekende concilie van Ni-
cea (325) gaf nog eens officieel aan
deze traditie haar goedkeuring.
En zö is het nog. We hebben dus een
wisselende Paasdatum (van 22 maart
tot 25 april). Elk jaar weer anders. In
1943 was er een late Paas (25 april) en
men heeft berekend, dat dit D.V. pas
weer in 2038 voorkomtEr zijn enige
tijd geleden weer stemmen opgegaan
voor het kiezen van een vaste Paas
datum. Daar zou wel wat voor te zeg
gen zijn. Er zou meer liturgische regel
maat ontstaan. Maar de zaak is nog in
studie. Een beslissing kan nog wel een
poosje uitblijven. Dit is overigens zo
erg niet. Want het gaat om de zaak
Pasen, het feest van Christus' op
standing werd zo het middelpunt van
een cyclus, de Paaskring. Over de tijd
er aan voorafgaande, de lijdensweken,
schreef ik reeds. De zogenaamde .Stil
le week" heeft hierin nog weer een
apart karakter. We spreken van de
Witte Donderdag (waarop het Heilig
Avondmaal werd ingesteld, en ook ge
vierd). De Goede Vrijdag, waarop wij
in gedachten staan bij het Kruis van
Golgotha, heeft een eigen liturgie ge
had. Het Gloria (loflied) verstomt, al
les wordt even stil bij de diepte van
Jezus' lijden. Het is de grote verzoen
dag van de Nieuw-Testamentische kerk.
De Stille Zaterdag (sabbatum magnum,
de grote sabbat) is de overgangstijd.
Het einde naar de mens het begin
INDUSTRIEZONDAG.
Wij kennen in ons kerkelijk leven zo
langzamerhand tal van speciale zonda
gen als daar zijn Zendingszondag,
Evangelisatiezondag, Jeugdzondag en in
de kerk van Overveen hielden wij enige
jaren geleden ook eens een bejaarden
zondag. Verder worden in vele van
onze Kerken de bid- en dankstond voor
het gewas op zondag gehouden en dan
zijn er last not least ook onze Avond-
maalszondagen, al konden die er wel
wat méér zijn dan 4 a 6 X per jaar.-
Het is wel raak
Wij moeten het ook maar niet gaan
overdrijven.
Toch zou ik er wat graag één aan
toegevoegd zien, n.l. een industriezon-
dag.
Is dit nu echt wel nodig
M.i. brood-nodig
Dr. Zielhuis, onze industriepredikant
in algemene dienst liet ons in opdracht
van de generale deputaten voor Kerk
en industrie weten dat de idee om een
speciale industriezondag te houden hier
en daar begint te leven.
Enige tijd geleden ging de hervormde
Kerk van Arnhem er reeds toe over en
de Gere/. Kerk van Eindhoven heeft
op 21 maart j.l. de jaarlijkse bidstond
voor gewas en arbeid speciaal gericht
op het industriële leven, nadat een com
missie deze „industrie-zondag" even
serieus als boeiend heeft voorbereid.
Dit werd pracht-werk
Ten dienste van de predikanten werd
een serie teksten aangegeven met in
dustriële toepassing. Ook de dienst der
gebeden werd tevoren zorgvuldig over
dacht en aan de voorganger als alge
mene richtlijnen, uiteraard geheel vrij
blijvend, aangeboden.
Ik ben hierover als part-time "-
industriepredikant van de Classis Mid
delburg bizonder enthousiast en dat zal-
stellig ook het geval zijn bij het depu-
taatschap ,,Kerk en Industrie", dat door
onze Particuliere Synode van Zeeland
d.d. 17 maart j.l. benoemd werd, nadat
zij een voortreffelijke uitspraak had ge
daan.
Deze uitspraak luidt ,,dat de oprich
ting van een Stichting .Evangelie en
Industrie" noodzakelijk is teneinde in
samenwerking met andere protestantse
christelijke kerken te komen tot ves
tiging van een nader te
bepalen aantal i n d u s-
triepredikantsplaatsen.
Enorm Let wel „Noodzakelijk"
Wat is onze Particuliere Synode „bij
de tijd"
De 5 benoemde deputaten zullen hier
aan handen-vol werk krijgen, maar
deze broeders staan hun mannetje ter
dege daar ben ik niets bang voor
Hun samenroeper, Ds. H. Scholing, die
sinds vele jaren in onze provincie waar
lijk niét bekend staat als „de bonte
hond" en die straks in onze Middel
burgse Schouwburg en in de „Blije we-
relt" te Lunteren zijn entrée hoopt te
houden als lid van de a.s. Generale
Synode, is niet van gisteren, maar zeer
bepaald van heden en morgen.
Het werk, dat onze deputaten voor
.Evangelie en Industriete wachten
staat, ook in het kontakt, dat zij voors
hands zullen zoeken met de provinciale
kerkvergadering der Nederlandse Her
vormde Kerk, vereist onze voorbede,
niet het minst in onze Erediensten.
Zou het nu echt geen overweging
verdienen om in onze Zeeuwse Geref.
Kerken een aparate zondag gemeen
schappelijk te reserveren als .industrie
zondag" In gebed en prediking kan
dan speciaal worden gedacht aan de
vele duizende gemeenteleden, die op
fabrieken en kantoren hun problemen
en zorgen hebben.
Het is niet zo eenvoudig, ja, het is
uiterst moeilijk om in de wereld van
industrie Gods Naam te heiligen en
een leesbare brief van Christus te zijn.
In de sociaal-oecoumenische sectoren
wordt allerwege gezocht naar nieuwe
wegen. Er is .honger en dorst naar de
gerechtigheid" en wij snakken naar
„vredestichters", hoe dankbaar we ook
zijn voor de toepassing der moderne
technologie alsook voor tal van verbe
terde sociale verhoudingen.
Onze kerken, predikanten en gemeen
teleden moeten maar veel bidden om
een rechtvaardige structuur der onder
nemingen, opdat gestalte gegeven wor
de aan de gemeenschappelijke verant
woordelijkheid van werkgevers en werk
nemers, die allen als mensen, als beeld
dragers Gods hun spanningen hebben.
Er mag ook wel veel gebeden worden
voor onze talrijke gezinnen, waarvan
man en vader in ploegendienst werk
zaam zijn.
Kunnen onze ploegenarbeiders nog
wel van een vrije zondag genieten, al
was het maar 1 X per maand Wor
den zij in hun kerkelijk en huiselijk en
cultureel leven niet ernstig gehandicapt
door de continu-dienst
Ds. Brederveld en ondergetekende
trekken door heel onze provincie met
lezingen voor de N.C.R.B. over Mens
en arbeid"
Laten onze Kerken toch in dit opzicht
niet achter blijven bij onze christen
vrouwen Aan de Zeeuwse Synode zal
het niet liggen
Een „Industriezondag" zou zo prach
tig zijn en zo nodig als bidstond voor
het bewaren van een waarachtige men
selijkheid in de steeds gecompliceerder
wordende industriële wereld en in de
commerciële bedrijven van onze „zelf
standigen".
Op ons heerlijk Paasfeest grijpen wij
allen onder meer naar 1 Corinthe 15,
maar dan ook naar vs. 58 „wetende
dat onze arbeid niet vergeefs is in de
Heer". D. R.
Gods zoals Van der Leeuw opmerkt.
En dan wordt het jubelend Pasen
Daar juicht een toon Christus, onze
Heer, verrees
Na Pasen kent de kerk een vreugde
tijd van vijftig dagen (tot Pinsteren
Pentekoste vijftig). Trouwens ook
het Oude Testament ging ons al op
deze wijze voor in het tellen Leviticus
23 16 Tot de dag na de zevende sab
bat zult ge tellen Hemelvaart en Pink
steren staan dus in het licht van de ver
hoogde Heiland. Let U bijvoorbeeld
eens op de Pinksterpreek van Petrus in
Hand. 2 het is ook een Paaspreek
Pasen is dus het centrum van de li
turgische tijd. Zo wordt het niet meer
door iedereen aangevoeld. De kerst
nacht wordt door velen hoger gewaar
deerd dan de Paasmorgen. Het feest
der feesten is in het Westen voor ve
len dus het Kerstfeest, terwijl het in de
Oosterse kerken anders is daar neemt
het Paasfeest inderdaad nog de cen
trale plaats in.
Het is de moeite waard om de Paas-
liturgie in de Oosters-orthodoxe kerken
eens nader te bestuderen. Als u er meer
van wilt weten, zie het artikel over deze
zaak in het boek In het licht van Zijn
verrijzenis, van Ds. Delleman e.a. De
vreugde van Pasen overheerst alles.
Men roept elkaar toe Christos wos-
kresse, wat betekentDe Heer is op
gestaan In de liturgie keert deze uit
bundige roep telkens terug. Nog steeds
zijn er vele Russen, die zich aangespro
ken gevoelen door de oer-christelijke
gedachte van de Opstanding.
En wij Wij mogen ook weer het
Paasfeest vieren. En we willen Pasen
niet vervlakken tot een idee, een sym
bool, een lentestemming. Er zijn vrij
zinnigen, die stellen, dat het niet gaat
om een feit, maar om ons levensbesef,
ons komen op hoger niveau, in een
existentiële relatie.
De Heilige Schrift stelt het feit voor
op. De feitelijkheid van Jezus' overwin
ning Maar dan ook in de realiteit van
ons leven. We zijn niet klaar, als we
„het feit wel geloven". Dan geloven we
het feitelijk wel. Dan doen we er niets
mee. Pasen is meer dan een historische
herinnering. Het raakt het leven in al
lerlei verbanden. Het zet de kerk in be
weging. Het vervult ons hart met
vreugde. Het stimuleert tot een bestaan,
een existeren uit de kracht van Jezus'
verrijzenis.Alleen zo kunnen we ook
met een vrijzinnige verder komen. Feit
èn getuigenis èn activiteit
De liturgie van de Christelijke kerk
wil ons daartoe aansporen. Ons iets van
die „ervaring" meegeven
In een oude liturgie wordt over de
Paasnacht gezegd „O, waarlijk geluk
zalige nacht, die alleen de tijd en het
uur mocht kennen, waarop Christus uit
het graf verrees. De heiligheid van deze
nacht verdrijft de misdaden, wast af de
schuld. Ze geeft aan gevallenen de on
schuld weer en blijdschap de bedroef
den. Ze verbant de haat, bereidt de
eendracht, en buigt de machten der we
reld
Hippolytus zegt in een Paaspreek
„Zo doet God grote dingen, opdat men
kan erkennen, dat alleen Hem alles mo
gelijk is". Hij ziet in Pasen „de gemeen-
FEUILLETON
Vrij bewerkt naar P. Visser Jzn.
63)
Dan rijden zij zwijgend de smalle straatjes van het oude
stadje door, veel sneller dan de bejaarde poten van de
merrie toelaten. Het beest begrijpt er niets van. Op het
bekende sukkeldrafje zijn ze naar Goes gekomen en de
dokter heeft haar haar gang laten gaan en nu, op de
terugreis, moet het zo vlug waarom nu toch Daar
kan haar paardenverstand niet bij. Zij vertikt het dan
ook, maar onmiddellijk klinkt de niet bepaald vriendelijke
stem van de dokter „Allo, vort peerd
Aanvankelijk vindt ook Heilman het doen van zijn dok
ter enigszins vreemd behalve een stevige handdruk heeft
hij nog geen enkel woord van welkom uit zijn mond ver
nomen. Maar als hij hem dan van terzijde even aankijkt
en een paar vochtige ogen ziet, weet en begrijpt hij ge
noeg de gevoelige man weet zich niet goed een houding
te geven.
„Ho, Jans", klinkt even buiten de stad, het bevel, als
zij een „Uitspanning-' naderen. De merrie vindt het prach
tig en gehoorzaamt voorbeeldig.
„Hier drinken we een glas bier, Jaap. Kijk maar eens
even, of Jans je nog kent."
De gewezen koetsier streelt het paard „Wel, mijn
oudje, hoe maak je het Jans keert de kop een paar keer
óm, kijkt Zijier met goedige ogen aan en hinnikt een paar
malen.
„Ik mag een Fransman zijn, als ze je niet herkent", zegt
dokter Stellaard.
„Geen ogenblik aan te twijfelen, dokter", antwoordt
Zijier, de kop van het dier strelend. „Maar wat de mager
heid betreft, waarover u mij hebt geschreven, die valt
mij toch wat mee."
„Zo", is het laconieke antwoord.
Zij gebruiken een glas bier en gaan dan weer verder,
waarbij Jaap de leidsels nemen moet. „Probeer of je het
nog kunt, jongen maar rijd niet te hard, we hebben de
tijd of je nu een uur vroeger of later in het dorp komt,
is krek hetzelfde."
Nu is hij weer de oude. Van stukje tot beetje moet
Heilman vertellen, hoe het met zijn ontvluchting is toe
gegaan. De olijkerd Hij houdt zich, of hij er niemendal
van weet en toch heeft hij alles reeds, tot in de kleinste
bizonderheden van Jan Hekman vernomen.
„Kerel, kerel, wat heeft die Jan Hekman zich kranig
gehouden", zegt hij herhaaldelijk en dan, zoals zijn ge
woonte is, op de knie van zijn koetsier slaande „Je mag
hem bij gelegenheid wel eens gaan bedanken. Wat heeft
hij die lui aardig om de tuin geleid. Wat kent die de
zwakke kant van dat soort creaturen Ha, ha, getracteerd
op warm bier met rum of liever rum met bier Je moet
maar op het idee komen Je was anders voor de haaien
geweest, kameraad en zie, dat zou mij gespeten hebben,
al was het alleen maar voor je vrouw en kinderen
Hier stokt de drukparatende man.
Juist het moment, denkt Zijier, om nu eens ernstig de
dokter te bedanken voor al hetgeen hij voor hem gedaan
heeft. Maar als hij een enkel woord in die richting begint
te zeggen, is het al mis.
„Ho, man, niets te beduiden en wel zo hard, dat Jans
niet beter weet of het geldt haar, waarop zij dan ook
stokstijf stilstaat.
„Ben je gek, paard roept de dokter, schaterlachend.
„Hallo, vort
En als de lachbui voorbij is „Neen man, geen woord
meer daarover. Jan Hekman, vriend Ga hem bij gelegen
heid maar eens opzoeken, da's je man."
Maar al hij dan, op verzoek van Heilman, vertelt hoe
„die Franse honden" zich afgesloofd hebben, om het ont
vluchte wild te vangen hoe zij heggen en wegen, hutten
en hoeven hebben afgelopen en afgezocht, en hun fijne
neus overal hebben ingestoken, is het aan alles te bemer
ken, hoe hij in alles de hand heeft gehad..!...
Marina, de oude huishoudster, glundert van genoegen,
als zij Heilman de hand drukt. En de voormalige koetsier
vindt het helemaal niet gek, dat er een traan vloeit.
De dokter natuurlijk wel„Geen grillen, oudje, 't Zou
al te kinderachtig zijn, tranen te storten voor iemand, die
in de verste verte geen familie van je is."
,,'t Is enkel van blijdschap, dokter", beweert de goeie
ziel.
„En het gaat je tegenwoordig niet al te best, hé Altijd
nog koorts en veel quinine gebruiken? Toch moet ik zeg
gen, dat je me meevalt. Slecht zie je er niet uit."
„Wat bazel je nou, Jacob Ik ben goddank, heel ge
zond. Nu ja, even in de war geweest, toen je gepakt
werd. Maar toen de dokter vertelde, dat je ontvlucht was,
was dat weer in orde. Hoe kom je er bij, dat ik ziek ben?"
„Wel, de dokter schreef mij een en ander en
De eigenaardige wijze van hoesten en snuiten van de
dokter
„Och", zegt hij met het leukste gezicht ter wereld, „wat
ik daarvan schreef was zo maar bij manier van spreken.
Zie je, ik dacht zo als hij verneemt, dat zijn zielsvriendin
wat tobbende is, zal hij eerder geneigd zijn het prachtige
Rotterdam te verwisselen met ons nederig dorpje. Ik wist
niet, hoe vast je je daar al genesteld had. Maar 't valt je
nu eer méé dan tegen, hé. Spring nu maar eens gauw uit
je slof en maak een behoorlijk maal eten voor ons klaar,
want we rammelen van de honger. En dan gaan we zien,
Jaap, wat ze op de molen te vertellen hebben."
Natuurlijk zijn ze daar van harte welkom.
De gehele avond zijn ze aan het bomen over alle mo
gelijke onderwerpen. En de dokter doet er het hardst aan
mee. Hij denkt aan geen tijd. Het kan hem ook niet
schelen. Maar vanzelf is hij het ook weer, die een dwaze
opmerking moet maken.
„Hoe heb ik het eigenlijk, Jaap, ben je van plan hier
te blijven slapen of ben je daarginds aan het nachtbraken
al zo gewend, dat je dat hier ook straffeloos meent te
kunnen doen Snap je niet, dat de mensen hier met on
geduld verlangen, dat je verdwijnt En denk je niet aan
je oude Marina Als ze niet een zenuwtoeval heeft ge
kregen, dan zit zij zeker al lang over haar warme stoof
te dutten en misschien te dromen van marechaussees, die
doodonschuldige mensen, sluikers genoemd, kunnen ge
vangen nemen
(Wordt vervolgd)
