eeuwóe
3£erkbocle
Gjoede ^'örijdag -
De zeven Kruiswoorden
19e JAARGANG No. 39
16 APRIL 1965
,,Ik worstel
en ontkom"
OFFICIEEL ORGAAN TEN DIENSTE VAN DE GEREFORMEERDE KERKEN IN ZEELAND
RedactieDs. W. H. Gispen, Terneuzen Ds. B. Wentsel, Brouwershaven Ds. G. van Wilgenburg, Middelburg.
Correspondentie-adresLittooij Olthoff, Spanjaardstraat 47, Middelburg.
Medewerkers J. A. van Bennekom, Middelburg Dr. A. J. Boom, Vlissingen Ds. M. V. J. de Craene, Baarland
Drs. A. Elshout, Koudekerke Ds. W. Kats, Goes Ds. A. G. Kornet, Vlissingen
Dr. P. C. Kraan, VlissingenDs. G. S. Oegema, ArnemuidenDs. D. Ringnalda, Middelburg
Drs. J. Vlaardingerbroek, Ermelo.
Abonnementsprijs
3,50 per halfjaar
bij vooruitbetaling
Advertenties
15 cent per mm.
Bij abonnement lager
Losse nummers 15 cent
Drukkers-Uitgevers
Littooij Olthoff
Spanjaardstraat 47
Middelburg, tel. 24 38
Giro no. 4 22 80
Dat zijn de twee hoogtepunten van
deze week.
Of wilt U de twee polen, die hoe
dicht ook in de tijd tegen elkander aan
liggend, volkomen eikaars tegengestel
den zijn.
Goede Vrijdag de min.
Pasen de plus.
De eerst één grote rouwklacht, een
poel van pijn, een moeras van misère.
De tweede een niet in te houden ju
bel, een zee van licht, een oceaan van
leven.
Wat zou deze week zonder die beide
zijn
Wat ook, als één mankeerde
Belangrijker wat zou ons leven zijn,
als wij van deze twee geen weet had
den
Spiegelt zich in 't beeld van deze
week, met z'n diepten en z'n hoogten,
niet de laatste werkelijkheid van ons
leven af
Nee, we bedoelen niet, dat elk be
staan z'n bergtoppen en z'n dalen kent.
Ieder huisje heeft z'n kruisje, zegt
men, en we mogen er gerust aan toe
voegen, dat er geen woning is, waarin
nooit 't feest gevierd kon worden.
Maar wat heeft dit kruisje uit 't
spreekwoord, van doen met 't vloek
hout, dat op Golgotha gestaan heeft
En welk verband ligt er tussen de glans
van onze kleine menselijke feesten en
de glorie, die in de hof van Joseph van
Arimathea alle dingen nieuw deed zijn?
Er leven duizenden, misschien wel
miljarden mensen op deze wereld,- die
uiterlijk precies dezelfde, of nagenoeg
dezelfde levensgang hebben als wij
droefheid, vreugde, teleurstelling, ver
blijding, verlies, winst, tegenspoed,
voorspoed, ziekte, gezondheid, sterven,
ontluiken van nieuw leven en ga zo
maar door -maar die heel vreemd
zouden opkijken, als je hun vragen zou
of ze verband zagen tussen Christus'
lijden en dood, Zijn opstanding en ver
heerlijking aan de ene kant en 't leven
van ons mensen dezer eeuw aan de an
dere kant. Of 't zou moeten zijn, dat
wij moderne mensen, althans ééns in 't
jaar sterk de neiging voelen ons geza-
melijk bezig te houden met de geschie
denis van Jezus van Nazareth, omdat
wij er de tragiek en de triumf van het
mensenleven-in-'t-algemeen op onna
volgbare wijze in tot uitdrukking zien
gebracht. Vandaar misschien 't ver
schijnsel, dat zelfs zeer velen, die, om
't maar boud te zeggen, volkomen ge
speend zijn aan alle musikaliteit, in de
passietijd plotseling gefascineerd blijken
te zijn door Bach's Mattheus-Passion,
met z'n recitatieven, die als spinraggen,
zo teer, zich weven om de rotsmassie
ven van machtige koralen
Wat voor geheimzinnig spel wordt
daar gespeeld in de diepten van de
menselijke psyche, een spel van identi
ficatie met de Held, de Lijder, de homo
tragicus
Dan brengt de Paasmorgen altijd
weer de leegte en de kater. Want na
een zo melodramatisch feest der her
kenning, weet toch niemand raad met
de opstanding uit de dood Met de
overwinning van de dood En men tui
melt uit 't geweld van Bach's hartstoch
telijk treurend slotkoor in de wat
Kitsch-achtig aandoende symboliek van
hazen en eieren. Da's tenminste leuk
voor de kinderen. Die begrepen toch
niets van al die concerten de laatste
weken. Hebben ze nu ook wat
Zo wordt Pasen nog eèn kinder
feest
Terug naar onze vraag van straks
spiegelt zich in 't beeld van deze week,
met z'n diepten en z'n hoogten, niet de
laatste werkelijkheid van ons leven af
Als wij de vraag zo stellen hebben
we beslist niet 't oog op een zekere na
tuurwet. Bijvoorbeeld de wet van op
gaan, blinken en verzinken". Iets der
gelijks zou je bij Jezus van Nazareth
met wat goede wil ook wel kunnen aan
wijzen. Dan zou je moeten beginnen bij
Zijn jeugd. Zijn glorietijd zou dan aan
te wijzen zijn in de dagen, dat de me
nigten Hem enthousiast ontmoeten. Zijn
ondergang Golgotha.
Waar blijft dan Pasen
Ziet U wel
Als je 't hart van 't Evangelie weg
snijdt, houd je nog wel 't een en ander
over, dat misschien interessant is, maar
't betekent toch eigenlijk niets meer. Je
kunt er niets meer mee doen of eigen
lijk 't kan niets meer met jou doen.
Wat heb ik aan een Jezus, aan wie
zichtbaar wordt hoe allerverschrikke
lijkst beroerd 't toegaat onder ons men
sen en daarmee uit Wist ik 't trou
wens niet allang, dat de mensen elkaar
't licht in de ogen niet gunnen Als ik
't nog niet wist hoef ik, desnoods maar
één keer per week, vijf minuten m'n
dagblad te lezen.
Wist ik 't niet, dat goedheid geen
plaats heeft op deze wereld
Wist ik 't soms óók niet, dat 's men
sen leven nooit alleen over een pad met
rozen gaat, maar altijd ook door woes
tijnen
Heb ik daar Golgotha voor nodig
Nee, zolang 't verhaal van de Goede
Vrijdag alleen het beeld levend maakt
van onze werkelijkheid
Alléén maar
Maar de bijbel laat ons juist in
schrikaanjagende scherpte zien, dat
God op Golgotha bezig is met ons.
In Jezus van Nazareth bezig met ons.
Daarom kan er op Goede Vrijdag
een Paasmorgen volgen.
Wij komen nooit verder dan ,,Wir
setzen uns mit Tranen wieder".
De eieren en de haas zijn voor de
kinderen. Want wat is sterker dan de
dood
God is sterker dan de dood.
't Leven is sterker. De liefde is ster
ker (Hooglied 8), Gods liefde namelijk.
(In 't Hooglied werd in eerster instan
tie nog de aardse liefde bezongen.)5
Als de schuld verzoend wordt, is aan
de dood z'n bestaansrecht ontnomen.
Als de rivier der Goddelijke vergiffe
nis gaat stromen breekt de grafsteen
aan stukken.
En dat is de laatste, de meest werke
lijke werkelijkheid van ons leven.
Niet, dat ik soms ziek ben en soms
ook gezond.
Niet, dat ik blij ben en dan weer ge
deprimeerd.
Niet, dat succes en teleurstelling el
kaar afwisselen in m'n bestaan.
Al heeft, dat alles er wel mee te ma
ken.
Maar, dat ik verzoend ben met God.
Dat ik sta in de vrijheid van 't kind
schap Gods.
Dat ik door de schuld en 't oordeel,
door de dood en 't graf ben heengegaan
naar 't leven en de vrede.
We zingen op Pasen nu jaagt de
dood geen angst meer aan.
Eigenlijk zouden we, voor velen, die
in de put zitten, er bij moeten kunnen
zingen ,,en 't leven ook niet
Want 't zij dat wij leven, 't zij dat
wij sterven, wij zijn des Heren.
Ons leven, ach ja, dat is inderdaad
een werkelijkheid
Maar HET LEVEN, dat we van
Christus hebben Mensen dat is pas
een Werkelijkheid We worden er al
lemaal kinderen van, kinderen, die er
met altijd opnieuw verwonderde ogen
doorheen wandelen.
Maar ja: 't Paasfeest IS immers een
kinderfeest
G. VAN WILGENBURG.
Centraal feest in het kerkelijk jaar.
Het Paasfeest is het oudste feest van
de Christelijke kerk. Er is een tijd ge
weest, dat het ook het enige feest was
(naast de telkens terugkerende zon
dag), dat de Christenen kenden. Zo is
het zelfs enige eeuwen lang geweest.
Het is begrijpelijk, dat er een bijzon
dere binding was tussen het Joodse
paasfeest en het onze.
Het oude Hebreeuwse woord Pascha
(pèsach) en ons woord Pasen lijken
ook veel op elkaar en het is duidelijk,
dat hier verbanden liggen.
Pascha betekentvoorbijgang We
komen het tegen in Exodus 12. Benau
wend is de situatie De Here gaat ge
richt oefenen in Egypte. Maar waar het
bloed van een lam aan de deurpost is,
daar gaat Hij sparend voorbij. Zo krijgt
het woord een feestelijke klank. Men
moest elk jaar weer Gods reddend in
grijpen gedenken ,,een altoosdurende
inzetting" (Ex. 12:24). Een bepaald
ritueel werd voorgeschreven. Kinderen
vragen het Wat betekent deze dienst
van U En dan gaat de huisvader ver
tellen
We krijgen de indruk in het Oude
Testament dat het feest niet geregeld
werd gevierd. Soms waren er oplevin
gen en dan werd op grootste wijze Pa
sen gehouden (b.v. ten tijde van de
koningen Hiskia en Josia, 2 Kron. 30
en 35).
In het Nieuwe Testament blijkt dat
anders te zijn. Dan is blijkbaar weer
heel het volk er bij betrokken. Velen
gingen toen op naar Jeruzalem, zelfs
Joden van buiten het land. Ook de
Here Jezus doet er aan mee. Met Zijn
discipelen houdt Hij een Paasmaaltijd
(Matth. 26). Welk een ontroering zal
zich toen van Hem hebben meester ge
maakt. Indringende gesprekken heeft
(vervolg op pag. 2)
EERSTE KRUISWOORD.
Hij sloeg van 't kruis af eerst de ogen
Naar boven tot Zijn vader op
Zou Deze wel het kwaad gedogen,
Bedreven op deez' heuveltop
Wil, Vader, wil het hun vergeven
Want wat ze doen, wat Mij geschiedt,
Al is 't de zonde van hun leven,
Vergeef ze, want ze weten 't niet.
TWEEDE KRUISWOORD.
Toen sloeg Hij d' ogen naar beneden
Ter plaatse waar Zijn moeder stond;
Zij had reeds veel om Hem geleden,
Was nu als door een zwaard gewond.
Een zwaard dwars door haar ziel
gestoken.
Zoals 't vóór jaren was verkond,
Omdat Zijn leven werd verbroken
En nergens Elij ontferming vond.
Maar Hij niet denkend aan Zichzelven
Zegt als goede zielehoeder
Haar ziende met één van de elven
..Vrouw zie uw- zoon zie uw moeder"
DERDE KRUISWOORD.
Bij de aanvang was in de woestijn
Satan tot Hem afgekomen
Toen Hem hongerde nu wordt in pijn
Aan 't eind Zijn ,,Mij dorst" vernomen.
VIERDE KRUISWOORD.
„Mijn GodMijn Godwaarom
verlaat Gij Mij
Waarom schaart G' U nu niet aan
Mijn zij
Nu, nu al mijn vrienden Mij verlieten
En duivels pijlen op Mij schieten
Waarom, Mijn Godlaat Gij Mij
nu alleen
Mij, Die Uw gunsteling scheen
voorheen
En gehoorzaamde aan Uw bevelen
Mocht in Uw welbehagen delen
Waarom Uw gunst thans van Mij
afewend,
Ofschoon Gij me als rechtvaardig kent?
Waarom moet Ik ter helle nederdalen?
Moet Ik soms and'rer schuld betalen
VIJFDE KRUISWOORD.
Wie mag in 't paradijs verblijven
Die zonder zonde is en rein
Die mag in 't paradijs verblijven,
Gods dag- en nachtgezelschap zijn.
Hoe kan dan één aan 't kruis gehangen,
Vervloekt, veroordeeld tot de dood,
De ander, net als Hij gehangen,
Noemen Zijn paradijsgenoot
Het kan, want d' Één is zonder zonde,
Door God rechtens rein bevonden
Hem wordt de toegangspoort ontsloten,
Hem en al Zijn tochtgenoten.
ZESDE KRUISWOORD.
1
„Het is volbracht
't Ging door een nacht
Van lijden,
Maar 't einde kwam
Al was wel bang
Het strijden.
„Het is volbracht
Des bozen macht
Gebroken
Des Vaders eer,
Zo hoog en teer,
Gewroken.
„Het is volbracht
God heeft bedacht
Heil en vreê
Voor ons mensen,
Die ze wensen
Naar hun beê.
„Het is volbracht
Het Lam geslacht
't Lam van God
't Vergoten bloed
Dat zonde boet,
Keert ons lot.
5
„Het is volbracht
De hemel lacht
Tot d'aarde
Nu deze heeft
Wat 't leven geeft
Zijn waarde.
ZEVENDE KRUISWOORD.
Wis, Hij kan Zijn Geest bevelen in
's Vaders handen,
Die ziel en lichaam kan verderven
in de hel
Waar naar Zijn woord, de
onuitblusb're vuren branden,
Eeuwige vlammen, gestookt in toorn,
en zeer fel.
Mensenhanden kunnen het lichaam
kwellen, doden,
Maar aan de Geest raakt er niet één
dan God alleen
Dus weet Hij veilig Zich, geborgen
in Zijn noden
Door stormen en gevaren leidt Zijn
Vader heen.
Bij Hem waar mot noch roest
verderven, is het veilig,
Daar liggen 's hemels rijke schatten
opgetast
Al wie er woont is naar Gods
maatstaf rein en heilig
Er komt geen dief die steelt en
onverwachts verrast.
Brouwershaven, april 1965 b. lestnen
