j^eeuwte 3£erkbocle
Roomse olie op Protestantse schedel
Officiële Berichten
Mijn Ouderling
OFFICIEEL ORGAAN TEN DIENSTE VAN DE GEREFORMEERDE KERKEN IN ZEELAND
RedactieDs. W. H. Gispen, TerneuzenDs. B. Wentsel, Brouwershaven Ds. G. van Wilgenburg, Middelburg.
Correspondentie-adresLittooij 6 Olthoff, Spanjaardstraat 47, Middelburg.
MedewerkersJ. A. van Bennekom, Middelburg Dr. A. J. Boom, Vlissingen Ds. M. V. J. de Craene, Baarland
Drs. A. Elshout, Koudekerke Ds. W. Kats, Goes Ds. A. G. Kornet, Vlissingen
Dr. P. C. Kraan, VlissingenDs. G. S. Oegema, ArnemuidenDs. D. Ringnalda, Middelburg
Drs. J. Vlaardingerbroek, Ermelo.
19e JAARGANG No. 37
2 APRIL 1965
„Ik worstel
en ontkom"
Abonnementsprijs
3,50 per halfjaar
bij vooruitbetaling
Advertenties
15 cent per mm.
Bij abonnement lager
Losse nummers 15 cent
Drukkers-Uitgevers
Littooij Olthoff
Spanjaardstraat 47
Middelburg, tel. 24 38
Giro no. 4 22 80
vj
„Je moet sommige boeken en ge
schriften voor de aardigheid (en voor
meer dan dat) eens in een heel andere
dan je eigen omgeving lezen" aldus
Johan Winckler in de bazuin (men be
hoeft er nu niet meer voor te zetten:
,,de roomse" sinds ,,de gereformeerde"
opgeheven werd). Hij neemt als voor
beeld ,,zo'n hoog-officiële publicatie als
van de Hervormde Raad voor het Ver
band met andere Kerken over het
„Hervormd-Gereformeerd gesprek".
Hij heeft dit boekje van 55 bladzij
den in een vrij „wereldse" omgeving
zitten lezen, namelijk in een Duits win
tersportcentrum, hetgeen kennelijk van
invloed is geweest.
Ik kan me dit voorstellen, want de
omgeving doet je inderdaad iets. Ze
werkt mee of tegen; stimuleert of remt.
D.i. zelfs met Bijbellezen zo.
'k Heb wel eens geprobeerd in de
bus of in de trein in mijn Bijbel te lezen;
'k dacht zo, wat ziet men dit toch wei
nig. Leerlingen van de middelbare
scholen repeteren hun lessen; kan
toormensen lezen in een oud- of nieuw
detective-verhaal; een enkele handels
reiziger kijkt zijn orderboekje nog eens
na of bestudeert een of andere nota
van de zaak enz. enz.
Eens zat een pastoor te „brevieren"
die, toen ik mijn bijbeltje voor de dag
haalde, daarmede ophield. Hij bleek
me een goed mens te zijn, want bij het
verlaten van de trein op een lang sta
tion bood hij me aan mijn zware koffer
te dragen. Bij de uitgang heb ik hem
een gratias ago, d.i. zo iets als wel be
dankt, toegevoegd waarop hij glim
lachend verdween.
Maar neen, dat lezen in de trein
van je Bijbel gaat maar moeilijk; hoog
stens een paar verzen waar je dan wat
over kunt gaan zitten denken. Mis
schien ligt het aan mij. Maar om op
Johan W. terug te komen; hij heeft
zich naar het me voorkomt een beetje
ongelukkig gevoeld in zijn geval. Hoe
ook, we hebben er een m.i. toch wel
interessant artikel aan te danken.
Hij schrijft namelijk over 1834 en
1886; over antirevolutionairen en chrL
telijk-historischen welke 'n stuk negen-
tiende-eeuwse historie hardnekkig ge
scheiden houdt. Een stuk historie uit
de tijd van de overgrootvaders.
En nu dat boekje Ik las het en keek
om me heen: jij en jij, ben jij (terwijl
je met gelovige overgave je horoskoop
spelt) er nu waarachtig bij gebaat te
weten dat in Nederland Hervormden
en Gereformeerden zowaar in gesprek
zijn?
Och, arme, je weet niet eens dat er
tussen deze mensen verschil bestaat.
Toch, plezierig of niet, maar het ver
schil is er. De Hervormde kerk is eer
der een nodigende, in-sluitende kom
maar binnen-kerk; de Gereformeerde
Kerken daarentegen zijn eerder af
stotende, uitsluitende blijf maar buiten-
Kerken. (Wel aardig op te merken dat
deze laatsten de enig groeiende protes
tantse kerk zijn: B. W.) Johan W ziet
ook wel dat dit niet helemaal opgaat,
want de Herv. Kerk sluit prof. Smits
uit en de Geref. Kerken hebben „open"
types als De Gaay Fortman tot Thijs
Booy en Ds. Toornvliet.
J. W. meent zelfs dat zich in de loop
der jaren, via allerlei min of meer
genoeglijke inteelt zoiets als tweeërlei
protestants menstype naar bijkans
voorbeschikte variatie ontwikkeld
heeft. En die zijn dan nu in gesprek.
„Gesprek, gesprek, gesprekik
om dit woord in dit boekje telkens te
genik streep het hoe langer hoe
bozer telkens weer aanik kan het
woord zo langzamerhand niet meer
horenhet is een kapot, een leeg,
een hol woord geworden. Onbevredigd
leg ik het uitgelezen geschrift naast mij
neer. Stond er dan niets lezenswaar
digs in? Natuurlijk wel... maar twin
tig jaar nadat de nieuwe Hervormde
Kerkorde zich overmoedig aan een so
nore doelstelling waagde heeft men
immers zo langzamerhand het recht om
naar iets meer te vragen. B.v. naar de
resultaten van die apostolische bewust
wording en van dat nadrukkelijke „be
lijden".
Men is boven de woordenwisselarij
en de begrippenspelerij niet uitgeko
men. En kijk, ineens doet het het dan
allemaal niet meer. De jonge Gerefor
meerden en de jonge Hervormden, die
tot het uitstervende ras behoren der-
genen die hun afzonderlijke en heel
erg „historisch" geworden kerken nog
ernstig nemen, zullen zich op dat vlak
allang niet meer thuis gevoelen.
Dat doen alleen nog maar de syno
dale samensprekers, van wie de gere
formeerden prompt naar het vrijzin
nige struikelblok verwijzen: die boze
Hervormden dulden nog altijd maar
van die mensen in hun midden die
Christus' „borgtochtelijk" lijden ont
kennen, en nu beware de genadige he
mel ons voor een NIPO-onderzoek dat
duizend Nederlanders gaat vragen wat
daaronder verstaan moet worden: de
uitslag zou dodelijk zijn voor het ge
sprek.
De schrijver van het artikel spreekt
dan nog over een conferentie van der
tig niet-theologen en over het congres
van de achttien en merkt dan op dat
dit gezien de situatie wel verzanden
moest. Dat de Raad in zijn brochure
spreekt van gehoorzaamheid aan de
Heilige Schrift klinkt wel zeer vroom,
maar het is in wezen een duivels reti
reren op de veilige egelstelling waarin
XXXIII.
Voor één naam moet zowel de
ouderling als de predikant bang zijn,
voor de naam: ik-zelf. Ga je samen op
huis-bezoek, dan moet Filipp> 2 3 in
je hart geschreven staan en uit heel je
optreden blijken: „In ootmoedigheid
achte de een de ander uitnemender dan
zichzelf." Mijn huisbezoekpartner ken
ik van de Kerkeraadsvergadering.
Daar komt hij soms eigenaardig uit de
hoek. Maar in het college houden we
elkaar nog wel wat in evenwicht. Is
de ene ouderling daar erg spits, een
ander komt hem op half-weg en we
vinden met elkaar een oplossing. En
nu gaat juist de „spitse broeder" met
mij mee naar een gezin, waar een paar
tactloze opmerkingen een geladen sfeer
tot hevige explosie zullen brengen. Ik
zal er erg tussen zitten. En als ik mij
in het gebed op dit huisbezoek prepa
reer, moet ik niet alleen denken aan het
gezin, dat bezocht moet worden, maar
ZEEUWSE GEROFMEERDE
OUDERLINGEN-CONFERENTIE
Zaterdag 10 april a.s. in dc Oosterkerk
te Goes aan de Bergweg, aanvangende om
10 uur voormiddag.
Spreker Ds. Y. J. Tiemersma te Vlaar-
dingen met als onderwerp „Getij en ba
kens".
Het onderwerp is ontleend aan de twee
brochures, getiteld„Veranderend getij"
en „Getij en bestek", waarvan Ds. Tie
mersma speciaal de Zeeuwse aspecten zal
behandelen.
Het ligt in de bedoeling per classis dis
cussiegroepen te vormen voor de eerste
bespreking.
men zich vooralsnog zowel aan de ene
als aan de andere kant het meest thuis
voelt.
En als J. W. dan nog let op het
schrijven van Ds. v. Teylingen dan is
hem wel duidelijk dat men aan een
gesprek nog niet echt toe is. Bovendien
is er dan nog de brief van gereformeer
de predikanten en gemeenteleden tegen
de aansluiting bij de Wereldraad van
Kerken; een brief die blijk geeft van
eng-kerkelijk isolationisme.
Ik heb zo een en ander voor het
voetlicht gehaald uit het bazuin-artikel.
Tenslotte zegt de schrijver nog zelf:
Dit werd een iets te bitter stuk. Een
beetje een ongelovig, een beetje on
rechtvaardig stuk, maar dat komt er
van als je zulk een boekje leest in de
lounge van een wintersporthotel, waar
de „wereld" huist. De wereld aan
welke dit geschrift stel de wereld
zou aan Hervormden of Gereformeer
den inderdaad iets vragen bepaald
geen antwoord geeft. Hoogstens een
aanleiding tot hetzelfde meewarige en
trieste schouderophalen, waarmee ik
de lectuur van het boekje besloot.
Een bitter stuk dus, lezers. Ik zette
een vraagteken: roomse olie op protes
tantse schedel? Neen, ik neem veel
uit het artikel op, maar ik neem het
er niet'voor op, ofschoon het stof ge
noeg biedt om over na te denken. Zal
ik nu de bal terugkaatsen? Winkler
mag dit verwachten.
Zal ik me distantiëren van de wie
rookwalmen rondom het Piëta-beeld
in de conciliezaal van de Sint Pieter te
Rome? Allicht, maar dan moge J. W.
bedenken dat zo lang deze mistige
wolken niet zijn opgeklaard nog altijd
het spreekwoord geldt dat wie boter
op zijn hoofd heeft niet in de zon moet
gaan lopen. Een spreekwoord waar ik
zonder bitterheid aan herinner.
Brouwershaven. B. WENTSEL.
ook aan mijn ouderling, met wie ik op
bezoek ga. Ik moet hem trachten te
begrijpen. Waren alle ouderlingen als
hij, dan zou het vaak fout gaan. Maar
zelf heb ik ook punten, die niet als
voorbeeld gesteld kunnen worden. Dat
mag mijn ouderling wel van mij weten.
En als ik dan open voor hem ben, zal
ook hij misschien zelf-correctie toe
passen. We moeten elkaar aanvullen
en naar elkaar heen groeien. Ik ga ont
dekken, dat achter zijn spitse woorden
trilt een zeer bewogen hart, en als ik
naar zijn gedachte soms wat al te voor
zichtig mijn woorden kies, zal hij toch
mijn ijver voor de heiligheid van Chris
tus' kerk niet in twijfel trekken. De
persoonlijke contrasten zijn geen ver
hindering om echt geestelijk en dus
ook echt zakelijk bij de mensen op be
zoek te zijn. Laten we het maar eens
zeer intiem zeggen: als ambtsbroeders
hebben we elkaar bij God gebracht in
het gebed, en nu kunnen we in ons
werk niet ver van elkaar zijn. Het ge
bed voor elkaar is de genezing van de
ik-zelf-ziekte.
G.S.O.
Ook het jaarlijkse agendapunt „verkie
zing" ontbreekt niet op het programma.
Br. Verpoorte uit Zaamslag is aftredend
en stelt zich niet herkiesbaar. Door het
comité is het volgende dubbeltal gesteld
br. O. v. d. Sloot uit Terneuzen en br.
J. C. Verschelling uit Zaamslag.
Deze vergadering is niet alleen bedoeld
voor de ouderlingen, maar ook de diake
nen en gemeenteleden zijn van harte wel
kom.
Classicale discussieleiders voor de clas
sis AxelDs. Hoogerwerff te Schoondijke;
Goesdhr. Leendertse te Kamperland
Middelburg dhr. Hartman te Middelburg
Tholen dhr. Verschuure te Rilland-Bath
Zierikzee dhr. Van Oord te Haamstede.
Namens het Comité,
D. J. Rouw, voorzitter.
B. Hogendorf, secretaris.
Vorige week baden wij voor hen, die
onrecht lijden.
Deze week denken wij aan hen, die
recht moeten spreken.
Wij bidden om wijsheid van oordeel
voor alle rechters over de hele wereld.
THEOLOGISCHE
HOGESCHOOLDAG
D.V. wordt deze Hogeschooldag ge
houden op donderdag 20 mei 1965 in de
Burgwalkerk te Kampen.
De morgenvergadering begint om 10
uur met een bidstond te leiden door
Ds. A. G. van der Stoel, de curator van
Zeeland.
Prof. Dr. H. N. Ridderbos houdt de
rectorale rede met vermelding van de
belangrijkste data en fata van het
lopende cursusjaar.
Prof. Dr. J. Verkuyl van de Vrije
Universiteit zal spreken over: „De ver
vulling van de zendingstaak in de ont
wikkelingslanden in het verband van de
huidige situatie".
De middagvergadering vangt om 2
uur aan. Spreken zullen dan Prof. Dr.
J. L. Koole, hoogleraar te Kampen, en
Ds. P. C. van der Wel van Aalten over
nog op te geven onderwerpen.
Beide samenkomsten staan onder lei
ding van Ds. A. G. van der Stoel.
Tijdig wordt reeds nu melding ge
maakt van onze Kamper Hogeschool
dag, opdat men de datum alvast zou
kunnen noteren.
Namens de Commissie van
Voorbereiding,
ProlDr- H' N. Ridderbos,
voorzitter.
Ds. G. Brinkman, secretaris.
KORT VERSLAG
van de vergadering van de particuliere
synode der Gereformeerde kerken in
Zeeland, gehouden op woensdag
17 maart 1965, in de Oosterkerk
te Goes.
Namens de roepende kerk van Goes
opent de praeses van de maand der
kerkeraad van de Gereformeerde kerk
van Goes klokslag negen des morgens
de vergadering. Hij laat zingen gezang
23 3 en 4 en leest ons Jesaja 41 8-10
en gaat voor in dankzegging en gebed.
In zijn openingswoord bepaalt Ds.
Kats ons bij de keur der namen, door
de HERE gebruikt en de rijkdom der
beloften uit het gelezen Schriftgedeelte.
Het onderzoek der credentiebrieven
levert niets schokkends op: alle classes
zijn wettig vertegenwoordigd.
Dan wordt schriftelijk het volgende
moderamen gekozen:
praeses: Ds. S. van Wouwe,
assessor: Ds. A. G. van der Stoel,
scriba I: Ds. H. Scholing,
scriba II: Ds. J. E. Booy.
Als het moderamen zitting heeft ge
nomen spreekt de praeses een woord
van dank voor het door de vergadering
gegeven vertrouwen, het door de roe
pende kerk verrichte voorbereidende
werk en het excellente openingswoord
van Ds. W. Kats.
Dan wordt Ds. E. Jansen van Goes
benoemd tot adviserend lid der synode.
Behoudens enkele drukfeilen worden
de notulen der vorige vergadering
vastgesteld, waarna ze worden gete
kend.
Wanneer dan het agendum nog wat
is aangevuld en definitief vastgesteld
kunnen we beginnen aan de behande
ling van de ingekomen stukken.
Deze worden echter telkens onder
broken, omdat onder de bedrijven door
