eeuwóe
3£erkbocle
Gevaarlijke Christenen
„ZANDKREEK-CONTACT"
19c JAARGANG No. 5
31 JULI 1964
OFFICIEEL ORGAAN TEN DIENSTE VAN DE GEREFORMEERDE KERKEN IN ZEELAND
Redactie: Ds. W. H. Gispen, Terneuzen; Ds. B. Wentsel, Brouwershaven; Ds. G. van Wilgenburg, Middelburg.
Correspondentie-adres Littooij 6 Olthoff, Spanjaardstraat 47, Middelburg.
Medewerkers J. A. van Bennekom, MiddelburgDr. A. J. Boom, VlissingenDs. M. V. J. de Craene, Baarland
Drs. A. Elshout, Koudekerke Ds. W. Kats, GoesDs. A. G. Kornet, Vlissingen
.ik worstel Dr. P. C. Kraan, VlissingenDs. G. S. Oegema, ArnemuidenDs. D. Ringnalda, Middelburg
en ontkom- Drs. J. Vlaardingerbroek, Ermelo.
Abonnementsprijs
3,50 per halfjaar
bij vooruitbetaling
Advertenties
15 cent per mm.
Bij abonnement lager
Losse nummers 15 cent
Drukkers-Uitgevers
Littooij Olthoff
Spanjaardstraat 47
Middelburg, tel. 24 38
Giro no. 4 22 80
Dat communisten gevaarlijke mensen
zijn waar men voor oppassen moet, dat
in elk geval het communisme een groot
gevaar voor de westerse wereld bete
kent vindt in christelijke kring grif een
gaarne toestemming. De Amerikaanse
politici doen al hun best om het com
munisme zo ver mogelijk uit de buurt
te houden en heel Amerika heeft het er
maar al te kwaad mee dat zo vlak bij
de achterdeur de communist Fidel Cas
tro waakzaam op zijn matje ligt zonder
dat Uncle Sam er veel aan kan of durft
te doen. Communisten zijn en blijven
mensen waarmee het uitkijken is on
danks het oubollige gelaat en de lach
van Chroestjew.
Misschien zegt een enkele dat het
nog verschil maakt of het communisme
als maatschappelijk stelsel dan wel als
religie zich aandient. Al met al zou een
opschrift gevaarlijke communisten", en
dan zonder vraagteken, aannemelijker
zijn dan hetgeen er nu staat gevaar
lijke christenen Zijn deze er dan ook
Kenners van de kerkgeschiedenis en
hedendaagse protestantse anti-papisten
zouden Rome en de inquisitie kunnen
laten opdraven en zeggen dat hier in
elk geval zich gevaarlijke lieden presen
teerden die uiterst gevaarlijk zijn ge
bleken voor vele hoofden en lichamen
van martelaren. Nu, daar zou dan geen
vraagteken voor nodig zijn. Ik heb ech
ter begrepen, dat er nog heden andere
mensen als gevaarlijke christenen door
andere christenen worden gedoodverfd.
'k Heb een verslag gelezen van
de Internationale raad van kerken
(I.C.C.C.). De voorzitter van de Ne
derlandse organisatie, ds. M. Vreug-
denhil, gereformeerd predikant, zei
,,Wij prijzen God, Die ons dé I.C.C.C.
geeft".
Hij meende, dat de gescheurdheid
van de kerk al wil de I.C.C.C. deze
niet, ook voordelen heeft. Voorts gaat
hij dan over tot verdediging van de
I.C.C.C.-voorzitter, de Amerikaan dr.
Carl Mclntire. Zijn mensen als deze
te heftig, zoals beweerd wordt Hij
vindt van niet, al heeft deze voorzitter
het ook heel niet begrepen op zekere
bisschop Nikodim, die een instrument
is van de Russische politie. Eerlijk ge
zegd kan ik dit niet beoordelen en dr.
Intire zal wel meer van deze bisschop
af weten dan wij hier, ofschoon ik ver
onderstel, dat hij nu niet bepaald zijn
slaapje ergens is geweest. Zou het zo
gek zijn als deze beide mannen elkaar
nu eens gedurende enkele weken in de
vergadering van de Wereldraad van
kerken, die zelve beslist geen kerk, geen
superkerk is noch ook zijn wil, konden
meemaken, en dan liefst wel als slaap-
je
Maar neen, zeggen ze. De Wereld
raad bestrijden we om twee redenen
Het gesprek met Rome. Èn het contact
met de communisten. Kijk, daar gaat
prof. Berkouwer met zijn boek „Con
flict met Rome", welk boek toch ook
min of meer een gesprek met Rome is.
Is deze gereformeerde hoogleraar nu
een gevaarlijk christen, omdat hij met
Roomsen praat
Mij dunkt, er zijn er genoeg die dit
niet aandurven, omdat ze niet beslagen
ten ijs komen en een verkeerde schaats
rijden zouden. Waarom niet met Rome
praten En waarom niet met commu
nisten praten
Onze evangelisatiemensen dan die
de mensen thuis opzoeken Vragen
deze soms aan de deur of iemand rooms
of communist is en zo ja, verdwijnen ze
dan haastig Natuurlijk niet, want dan
zijn ze juist aan het goede adres om
van de Heer te getuigen. Ik begrijp zulk
zeggen niet.
Dan is er nog iets. Men vroeg dr.
Intire, de Amerikaan, naar Goldwater.
Antwoord niet als voorzitter van de
I.C.C.C., doch blijkbaar persoonlijk
vast staat, dat veel kerkmensen geluk
kig zijn met zijn verkiezing. Vooral als
ze horen wat deze man voorstaat. Hij
is niet alleen politiek, ook godsdienstig.
Hij heeft de vrijheid lief. En vreest
God.
Ook dit kan ik alweer niet beoorde
len, want ik ken die christen Goldwater
niet. Dr. Intire misschien wel ik ver
onderstel van wel. Maar uit hetgeen ik
zo over deze Goldwater las maak ik op,
dat het een voor mij althans, wel heel
vreemde christen is. Hij voor de vrij
heid Maar dan niet van de neger, of
wel soms En die vele kerkmensen hoe
staat het met hun vrijheidsbegrip voor
de zwarte naaste
Dr Intire zendt elke dag over 608
stations in Noord-Amerika tot van 12
tot 15 miljoen mensen een boodschap
uit. Als ik hem was zou ik daar dan
maar eens vertellen, dat er heel veel
gevaarlijke christenen zijn, die van hun
egoïstisch hoekje uit de wereldproble
men bekijken en zo natuurlijk niet aan
kunnen. Ik las dezer dagen zelfs iets
over ,,neo-facistische mentaliteit" bij
Goldwater. Ja, dan mogen we gerust
spreken van gevaarlijke christenen, zo
als trouwens de Duitse christenen van
de oudere generatie het ook waren met
hun steun aan het nationaal-socialisme.
Derhalve ligt er het feit, dat chris
tenen gevaarlijk kunnen zijn voor niet-
christenen èn voor elkaar. Heel de ver
deeldheid van ons christendom is ge
vaarlijk. Waarschuwt de Heer ons niet
tegen verdeeldheid als Hij volgens
Mat. 12 25 zegt: Ieder koninkrijk, dat
tegen zichzelf verdeeld is, gaat ten on
der, en geen stad of huis, tegen* zich
zelf verdeeld, zal standhouden (ook
Mr 3 25 Lucas 11 17).
Afgedacht nu van de exegese van
dit woord in verband met Jezus' pole
miek met de Farizeën en het rijk van
de duivel, hebben we hier toch ook wel
een ernstige waarschuwing voor ons
christenen.
Ik dacht zo, dat het sein hier wel qp
I
Nooit van gehoord
Dan wordt het hoog tijd
Daarom het volgendeOnder het
„Zandkreek-contact" verstaan wij het
incidentele gesprek tussen de predikan
ten, die hun ambtelijke arbeid mogen
verrichten rondom het Veer se meer en
langs de O o ster schelde.
In dit gesprek staat, telkens wanneer
wij vergaderen, voorop dat ons geani
meerd en incidenteel contact vervangen
dient te worden door een meer officieel
contact tussen de kerkeraden, die in
middels reeds een concept-basis-statuut
ontvingen (met een begeleidend schrij
ven) voor de zeer gewenste oprichting
van een kerkelijk Recreatieschap ,,Het
Veer se meer e.o."
En waartoe dient nu dit alles
Wel, wie geen vreemdeling is in ons
Zeeuwse Jeruzalem weet dat de kerken
niet alleen intensief bezig zijn met de
Strandevangelisatie op Schouwen en
Walcheren, maar dat zij ook doordron
gen zijn van de roeping om tijdig te
kunnen starten met haar evangelisatie
in de komende Recreatie-oorden.
Er is een Stichting Evangelie en
Industrie".
Wij menen dat er even zo goed een
Stichting „Evangelie en Recreatie"
dient te komen, ook in Zeeland.
Gaat het over „Recreatie", dan mag
juist Zeeland de boot niet missen,
waarvan onze Overheid hartgrondig
overtuigd is.
Onze kerken mogen daarbij niet
achter blijven, juist omdat zij wel zeer
rood stond inzake de onderlinge ver
houdingen van christenen, zowel per
soonlijk als gemeenschappelijk indivi
dueel en kerkelijk, nationaal en inter
nationaal.
De opmerking van prof. Grosheide
op deze woorden is belangrijk als deze
zegt dat het Grieks hier wijst op ,,de
eènhëTd~*vërbrèken en uiteenvallen in
delen, die zich tegen elkaar keren. Het
gevolg is dat het huis „leeg van men
sen" wordt". Greijdanus zegt ook tref
fende woorden „Is een rijk innerlijk
verscheurd en tegen zichzelf verdeeld,
dan valt ook gezin of familie op of
tegen familie aan, en alles gaat te gron
de". Zie eens, we weten alles in theo
rie zo erg goed, maar de practijk is er
niet naar. Wie durft het ontkennen
Deze dagen zei me een man die aan
strandevangelisatie doet in zijn vacan-
tietijd, dat er iemand bij hem kwam en
zei: „Mijnheer, met de Roomsen en hun
poespas is het niets, maar met het Pro
testantisme ook al niet, want daar krijg
je al meer kerkjes".
D.i. het oordeel of liever gezegd het
vonnis over de kerk uit de mond van
een buitenkerkelijke. En wat zeg je dan,
jij met je overtuiging dat het christen
dom, dat de kerk niet verloren gaat,
omdat Christus Zelf heeft gezegd Ik
ben van alle tijden. Mijn Kerk zal niet
verloren gaan Je kunt er die ander
maar moeilijk of in 't geheel niet toe
brengen dit ook te geloven.
Ik meen daarom te mogen stellen dat
wij christenen gevaarlijke mensen zijn
voor anderen en voor ons zelf. Of ik
dan sucretistische neigingen heb Of
ik dan een godsdienst boven geloofs
verdeeldheid voorsta Ik denk er niet
aan, maar ik denk wel aan Paulus' be
roemde woord uit 1 Korinthe 13 nu
blijft geloof, hoop en liefde, deze drie,
doch de meeste van deze is de liefde.
Ik wijs u een weg die nog uitnemen-
der is, zegt hij daarvan. Uitnemender
dandan wat Och, vult u dit zelf
a.u.b. eens in.
Ik zeg er al vast dit van uitnemen
der dan vele wegen die wij gewend zijn
als christenen elk op eigen houtje te
bewandelen.
Brouwershaven B. WENTSEL.
terecht verkondigen dat „Recreatie"
zonder evangelie geen echte „Recrea
tie" (herschepping) is.
Nu waren in onze provincie de mo
gelijkheden voor massa-recreatie vroe
ger niet zo bar groot.
Maar dit is radicaal en totaal aan
het veranderen.
Die mogelijkheden vermeerderen
snel.
Allerwege lopen Zeeuwse recreatie
projecten van stapel.
Binnen een afzienbaar aantal jaren
zullen er vele gereed komen, gebaseerd
op reële plannen en op aantrekkelijke
bouwtekeningen.
In Zeeland sloten, als ik mij niet ver
gis, reeds acht burgerlijke gemeenten
zich aaneen om samen met rijk en pro
vincie het Veerse Meer door de Heide
Mij. tot een riant recreatie-gebied te
laten maken. Binnen het dag-bereik van
vijf miljoen mensen komt dan langs de
50 km lange oever van hét Veerse Meer
alles beschikbaar wat reisbureau's kun
nen beloven zand en water, boten en
bungalows, zeil- en motorjachten, mo
derne hotels en oude stadjes, wandel
bossen en beschermde natuurgebieden,
jachthavens en weet ik wat daar verder
volgt ten gerieve van de weekeinde-
toerist en van de vacantieganger.
Het „aankleden" van het Veerse
Meer behoort tot de grootste werken,
die de Heide Mij. in Zeeland onder
handen heeft.
Zondag, 12 juli j.l., mocht ik twee
maal het Woord bedienen in het won-
der-mooie stadje Veere. Behalve de
gemeente waren er volgens mededeling
van de kerkeraad minstens 90 toeristen
onder ons gehoor Dit getal zal jaar
lijks niet zo zuinig groeien, want Veere
wordt, zoals een dagblad onlangs
schreef„de parel en het hart van Ne
derlands eerste grootscheeps-geprojec-
teerd recreatie-gebied, dat klaar komt".
Maar bij het Veerse Meer is méér
dan Veere
Er is ook Noord-Beveland.
Vroeger waren daar alleen bouw
landen, boomgaarden en moeilijk be
reikbare dorpjes.
Maar nü
Nu is Noord-Beveland geen eiland
meer.
De heerlijke Banjaard werd verlost
uit haar isolement. Daar ontstaan nu
naast elkaar meer- en zee-recreatie
ongerepte duinen, strandplassen voor
de kinderen, bungalow-parken en cam
pings. Verder worden de drooggeval
len zandplaten ingeplant voor bossen,
waarin tal van zomerhuizen zullen ver
schijnen.
Ook in Kamperland zullen straks ple
zierboten kunnen aanlopen. Dan is daar
Kortgene Dit dorp wenkt U al van
verre met zijn hoge silo, aan de voet
waarvan de „Marina" gaat verrijzen
als een super-jachthaven, die voor 800
boten plaats zal bieden. Haven en res
taurant zijn er al
Zuid-Beveland doet eveneens mee,
want Wolphaartsdijk is met name door
Belgische zeilers ontdekt. Het ligt daar
nu al vol jachtjes en het wordt daar
vol leven en vertier.
Dan is er het dorp waar „Mijn
ouderling" woont, dus Arnemuiden.
Daar komen „Het Zilveren Schor"
en een jeugd-recreatie-terrein van onze
metropolis Middelburg.
Ziezo, dat is dan dat
En als de Kerk nu zou menen, dat
zij met dit alles niets te maken heeft,
dan zou zij zich enorm vergissen.
Zij denkt dit dan ook allerminst.
Zij wil er haar gezicht laten zien.
Zij is geroepen er tijdig voor te zor
gen dat naast het industrie- en strand-
pastoraat het evangelie ook wordt ge
bracht op de terreinen van de water
sport-recreatie.
Daartoe is nu wel eerst nodig dat
de aangeschreven kerkeraden bereid
zijn hun daadwerkelijke medewerking
te verlenen aan de oprichting van het
kerkelijk recreatieschap „Veerse Meer'"
Zijn wij straks zo ver, dan kan het
incidentele „Zandkreek-contact" ver
dwijnen om plaats te maken voor dit
officiële, interkerkelijk-georganiseerde
Recreatieschap. Op deze wijze zal het
mogelijk zijn dat in de komende jaren
onze kerken kunnen komen tot ontmoe
ting met de vreemdeling en iets kunnen
doen voor de verbreiding van het evan
gelie onder de recreatie-zoekenden.
Niet alleen het bizonder ambt, maar
ook het primaire ambt aller gelovigen
dient zijn opdracht van Christuswege
duidelijk te zien om open te staan voor
de geestelijke belangen van hen, die op
onze recreatie-terreinen ontspanning
zoeken.
Ben ik nu aan het einde van mijn
stamelingen
Nog lang niet
Ik ben pas begonnen
Er volgt D.V. nog veel meer.
Uiteraard dan niet onder het op
schrift „Zandkreek-contact", want dit
is er met de bedoeling om er zo spoedig
mogelijk niet meer behoeven te zijn.
Dit „contact" wil alleen functioneren
als de moederschoot van het „kerkelijk
Recreatieschap „Veerse Meer e.o."
Moge dit kindeke spoedig en voor
spoedig, zo mogelijk nog in 1964, ge
boren worden om daarna in de loop
der jaren tot gezegende volwassenheid
te komen.
Wij hopen onze lezers eerlang het
'geboorte-kaartje te kunnen zenden.
Maar vóórdat het zo ver is, wil ik
nog wel graag in een volgend nummer
iets schrijven over „Zandkreek-contact
II".
D. RINGNALDA.
