eeuwóe
3£erkbode
STILTE
GELOOF en KARAKTER
Kinderdoop en magie
v*.-
Onze Diakenen
f
19e JAARGANG No. 4
24 JULI 1964
OFFICIEEL ORGAAN TEN DIENSTE VAN DE GEREFORMEERDE KERKEN IN ZEELAND
Redactie: Ds. W. H. Gispen, Terneuzen; Ds. B. Wentsel, Brouwershaven; Ds. G. van Wilgenburg, Middelburg.
Correspondentie-adresLittooij Olthoff, Spanjaardstraat 47, Middelburg.
MedewerkersJ. A. van Bennekom, MiddelburgDr. A. J. Boom, Vlissingen Ds. M. V. J. de Craene, Baarland
Drs. A. Elshout, KoudekerkeDs. W. Kats, Goes Ds. A. G. Kornet, Vlissingen
,ik worstel ^r. P* C. Kraan, VlissingenDs. G. S. Oegema, Arnemulden Ds. D. Ringnalda, Middelburg
en ontkom" Drs. J. Vlaardingerbroek, Ermelo.
Abonnementsprijs
3,50 per halfjaar
bij vooruitbetaling
Advertenties
15 cent per mm.
Bij abonnement lager
Losse nummers 15 cent
Drukkers-Uitgevers
Littooij Olthoff
Spanjaardstraat 47
Middelburg, tel. 24 38
Giro no. 4 22 80
Een ogenblik vraag ik me af hoe ik
er toe kom om over stilte te schrijven.
Is het psalm 65 2a die me er toe
brengt Hoor ik een herhaald de lof
zang klimt uit Sions zalen tot U, met
stil ontzag, zoals de oude berijming
zingt, terwijl de proeve dichtde stilte
zingt u toe, o Here Als ik er over na
denk en mijn kommentaren nazie kom
ik even in een conflict-situatie, want de
Nieuwe vertaling handhaaft hetU
komt stilheid toe, terwijl Ridderbos
meent dat deze vertaling weinig aan
vaardbaar is, daar het lied toch zeker
bestemd is om gezongen te worden.
Maar neen, d.i. het toch niet dat me
aan de stilte doet denken, 't Is meer
de vacantie die me er aanleiding toe
geeft. Zoekt de mens die op vacantie-
geneugten uit is, de stilte Men ont
vlucht de drukte van het stadsgewoel
waar men een heel jaar lang door ge
kweld wordt, zegt men. Men wil naar
bos en hei en polder, naar zee en strand
al naar de keus valt.
Nu kan men onmogelijk zeggen dat
daar de stilte is te vinden, want de dui
zenden drommen daar te samen en
krioelen dooreen. Stilte is maar schaars
te vinden. Kijk eens naar de bekende
film ,,de grote stilte" die U de eeuwige
ijs- en sneeuwvlakten van de pool laat
zien. D.i. inderdaad en letterlijk een
ijzige stilte, kil en koud die u doet hui
veren.
Uiteraard vindt men op meer plaat
sen wel stille ogenblikken van alleen
zijn, maar ze zijn kort van duur, zoals
de mens zelf kort van duur en zat van
onrust is. De tegenstelling tussen stilte
en drukte kan soms heel wonderlijk op
u afkomen. Wie in Amsterdam een
Kalverstraatje maakt, daar te midden
van de z.g. pantoffelparade meewan-
delt, en even afwijkt naar het begijnen
hof van waaruit de kerkdiensten voor
beurs- en kantoormensen worden uit
gezonden, voelt de stilte als een kleed
om zich heen.
De oude geveltjes met hun gerimpel
de verweerde gezichten kijken u aan
en volharden in een zwijgen dat ze ook
van u verwachten. Ge beseft dan dat
de mens ook eens stil moet kunnen
moet duwen zijn. Stil in deze tijd van
jachten en kilometers vreten, van super-
zonische vliegtuigen enz.
Hij mag verliefd zijn op beatles en
bromfietsers en allerlei lawaaierig ge
doe vooral van de jeugd geldt het, of
schoon ook ouderen er aan mee doen,
goed, maar de mens moet stil kunnen
zijn. Stil voor God en de naaste, stil
bij zichzelf. En dan denk ik toch weer
aan de Bijbel, aan het oude psalm
woord Waarlijk, mijn ziel' keert zich
stil tot God(62 2)
„Mijn ziel is immers stil tot God"
en „Mijn ziel is stil tot God mijn Heer",
't Is een stil heengewend zijn naar God;
een stil zijn tegenover de onrust die
de mensenziel kan bewegen in nood,
hem op drift drijft en vaak teugelloos
voortstuwt. Waar zal hij uitkomen en
ontkomen God weet het.
Is het zoeken van de stilte in de
grond niet altijd weer een zoeken te
ontkomen aan een noodsituatie Een
vlucht Kun je dit van de vacantie ook
zeggen 't Heeft er wel wat van dunkt
me. De strijd om het bestaan, ook in
een tijd van welvaart, verliest toch
nooit het stempel van het Goddelijk
in het zweet uws aanschijns zult ge uw
brood eten.
De vacantieganger zoekt nu aan de -
drukkende zorgen van elke dag een
ogenblik te ontkomen door zijn gang
naar en verblijf elders, 't Is toch wel
even een vlucht. Als het nu maar voor
meerderen een vlucht naar God was.
„Mijn ziel keert zich stil tot God
Is dit niet iets voor de vacantieganger
die gevaar loopt opnieuw zich in de
drukte te werpen, een andere drukte
weliswaar dan de dagelijkse levensgang
hem opdringt, maar toch weer niet het
stilzijn voor God waar de mens zulk
een grote behoefte aan heeft. Stil zijn
als subjectieve gewaarwording is een
geneesmiddel.
Stil tot God zich keren is een genees
middel. God is in de stilte. Denk aan
de ervaring van Elia bij de openbaring
Gods in Horeb. Eerst is er een gewel
dige en sterke wind, die bergen ver
scheurde en rotsen verbrijzelde, die
voor de Here uitging. In de wind was
de Here niet. En na de wind een aard
beving. In de aardbeving was de Here
niet. En na de aardbeving een vuur.
In het vuur was de Here niet. En na
het vuur het suizen van een zachte
koelte (stilte). Dan hoort Elia de stem
des Heren. Na het oproer van binnen
keert Elia's ziel zich dan stil tot God.
Laat de vacantieganger dit ook in de
kerk zoeken, wil ik nog zeggen. De stil
te in de kerkelijke samenkomst is ook
geneesmiddel, wijl eerbied voor Gods
aangezicht in het samenzijn met Hem.
Een stille tijd is geen overbodig iets.
Het stille gebed kan ook wel echt stil
zijn, zodat ge geen woorden hebt om
wat te zeggen alleen maar de aandacht
der ziel voor God. Zo d.i. nu eens
geen artikel over kerkelijke aangelle-
gen, doch een vacantie-meditatie als u
't zo wilt noemen en nemen.
Neen, het bordje met „stilte" moet
u niet omhangen om daar liever te le
zen „lawaai". Probeert het in uw va
cantie nu ook eens met stilte.
Heus, het zal u deugd doen mits het
stilte is tot God.
Brouwershaven B. WENTSEL.
(Slot)
Het lijkt mij goed om in dit slotarti
kel een samenvatting te geven van wat
we in de voorgaande weken besproken
hebben.
U vraagt misschien, waarom ik zo
uitvoerig op het artikel van br. v. d.
Brink ben ingegaan.
Wel, we vinden hierin verschillende
argumenten, die steeds weer in de pro
paganda van de pinkstergroepen naar
voren gebracht worden.
Het lijkt mij van betekenis, dat men
deze argumenten kent, en er zich ook
op bezint, wat men er tegen in moet
brengen.
Natuurlijk heb ik niet alles uitvoerig
kunnen bespreken, maar ik hoop, dat
het u duidelijk is geworden, dat de ar
gumenten tegen de kinderdoop wel Bij
bels lijken, maar het in werkelijkheid
allerminst zijn.
Het grote bezwaar tegen het artikel
van br. v. d. Brink is, dat het verbond
in het geheel niet ter sprake komt.
Ik kan natuurlijk niet herhalen, wat
ik in deze serie reeds verschillende ma
len heb geschreven.
Alleen het voornaamste wil ik nog
eenmaal schrijven
Wij belijden, op grond van de Bijbel,
dat de gelovigen èn hun kinderen tot
Gods verbond behoren, en dat die kin
deren daarom, naar Gods belofte en
eis, behoren gedoopt te wezen.
Br. v. d. Brink heeft zelfs geen po
ging gedaan om dit te bestrijden.
Hij zal daarin ook niet slagen, om
dat de Bijbel hier duidelijke taal spreekt.
Met magie heeft dit niets te maken.
Het is onbegrijpelijk, dat iemand bo
ven een artikel zet„Wat zegt de Bij
bel over de doop en dat artikel dan
o.a. gaat. vullen met dergelijke dingen.
Enfin, daarover heb ik al genoeg
gezegd.
Het allerergste vind ik, dat het arti
kel zo arm, zo geestelijk arm van in
houd is.
Wat zijn wij rijk, door het feit, dat
we gedoopt zijn dat God reeds in onze
prilste jeugd over ons en tot ons ge
zegd heeft, dat wij bij Hem mogen be
horen.
Hij is de God van het verbond.
Die God laat ons in onze doop be
tekenen en verzegelen, dat Hij ons tot
Zijn kinderen erfgenamen aanneemt,
-dat Christus ons met Zijn bloed ge
wassen heeft van al onze zonden,
dat de Heilige Geest in ons wonen, en
ons tot lidmaten van Christus heiligen
wil, ons toeëigende hetgeen wij in
Cliristus hebben.
Laten wij danken, omdat wij in onze
jeugd gedoopt werden.
En laat het steeds weer een feeste
lijk gebeuren zijn, wanneer in het mid
den van de gemeente een kind gedoopt
wordt.
A. G. KORNET.
ui
Dat in het referaat van Mr. van Vie-
gen over de Algemene Bijstandswet
heel wat historische stof verwerkt
moest worden, laat zich begrijpen.
Maar we kregen geen onverteerbare
brokken. Zelfs de dominé's zaten aan
dachtig te luisteren. Het betoog was
ook boeiend van het begin tot het eind.
Mr. van Viegen nam ons mee op de
„ommezwaai". En vooral de ouderen
voelden zich wel eens wat duizelig
worden. Kan en mag de diaconale taak
zo veranderen Niet alleen echter in
de historische uiteenzetting, maar ook
in de principiële belichting kon Mr.
van Viegen er in slagen ons er van te
overtuigen, dat deze „ommezwaai" geen
functie-verlies voor het diaconaat bete
kent. Geen enkele reden tot de vrees,
dat de kerk geen kerk en dat het ambt
geen ambt blijft.
Het referaat was glas-helder. En
juist daarom kwamen de vragen los.
Ik ben nu eenmaal zo.
De opdracht om ons karakter te ver
anderen, houden wij ons met een hele die
rentuin van het lijf een luipaard verliest
nooit zijn vlekken, de vos verliest wel
zijn haren, maar niet zijn streken zoals
de ouden zongen, piepen de jongen,
een vogeltje zingt zoals het gebekt is. Veel
spreekwoorden berusten op een fatalisti
sche levenshouding. Een dubbeltje wordt
nooit een kwartje. Een gevertje wordt
geen nemertje. Dat is de grootste gemene
deler van onze buitenbijbelse levenswijs
heid je moet het nemen zoals het valt.
Het dringt zelden tot ons door, dat het
belijden van de verlossing in de lucht blijft
hangen, wanneer het niet uitloopt in het
concreet beleven'van een radicale vernieu
wing van ons karakter.
Ons karakter mag dan uit allerlei in
vloeden van buiten te „verklaren" zijn en
met erfelijke factoren, milieu, opvoeding,
klimaat, gezondheidstoestand en leeftijd
samenhangen wij zijn er niet mee ge
trouwd. Niemand is onder een ongelukkig
gesternte geboren. Niemand moet driftig
zijn, omdat zijn grootvader driftig was.
Niemand moet oud-gereformeerd zijn, om
dat hij op een eiland geboren is.
Als wij getest worden, moeten de psy
chologen niet alleen rekening houden met
wat wij zijn, maar ook met wat wij door
het geloof en door de macht van de liefde
kunnen wórden. Niemand mag ons vast
nagelen op onszelf. Bergen kunnen vlak
worden en zeeën droog. Daarom is het
onwetenschappelijk om te zeggeneen
berg is een berg, een zee is een zee. Het
ziet er naar uit, dat het besef dat de be
kering zich ook tot het karakter heeft uit
te strekken, onder ons vrijwel ontbreekt.
Iemand schreef mij „Het komt mij voor,
dat wat Tournier en Bovet ons over per
soonlijkheidsvorming gezegd hebben, onder
ons vrijwel dood is gebleven. Hij wijst dan
op Schriftgedeelten zoals Spreuken 110
en 2 Petrus (de deugd!), de vijgeboom
(wij móéten vruchtbaar zijn), de talenten
(wij moeten ons ontwikkelen tot de hoog
ste mogelijkheid), de aansporingen tot
volmaaktheid, de maatstaf van Philippen-
zen 4 8 en 9, en hij voegt daar aan toe
,,'t Komt mij ook voor, dat een schrijver
als Norman Peale heel wat beter verdien
de dan hij van velen van ons krijgt. Moet
het doel van de preek niet nodig worden
Wegens vacantie van het personeel
zal het nummer van vrijdag 7 aug.
niet verschijnen.
In het nummer van vrijdag 31 juli
worden derhalve ook de predikbeur
ten van zondag 9 aug. gepubliceerd.
De Uitgevers.
Uit de zeven discussiegroepen zo'n vijf
en dertig vragen. De spreker kan zich
zelf daarmee feliciteren. Had zijn be
toog boven onze hoofden gezweefd, er
zou misschien een enkele vraag zijn ge
komen. Het was nu een regen van vra
gen. Een bewijs, dat de spreker inte
resse voor zijn referaat had opgeroe
pen. Want wat de mensen begrijpen,
willen ze nog eens weer horen, nog wat
breder horen. En in de beantwoording
van de vragen hebben we eigenlijk
weer een frisse rede gekregen. Zo fris,
dat niemand meer last van duizelen
had. En onze diakenen blijven hun
oude taak behartigen, en zullen zich
D.V. straks blijmoedig op de verander
de taak werpen. In de gehoorzaamheid
aan de opdracht van Christus is het
functie-behoud van de diaconale taak
verzekerd. Naar een nieuwe situatie op
de oude weg van toewijding en liefde
en barmhartigheid.
Er moeten artikelen in onze Kerk
bode komen over de ontwikkeling van
het diaconaat. Wie zal deze schrijven
U weet, dat de Heer Hartman en Ds.
Jansen als adviseurs aan de Modera-
mentafel mochten zitten. Adeldom ver
plicht. Hun ere-plaats zal hen stimule
ren tot een ere-taak.
G. S. O.
de mensen echt te vórmen De gemeente
zal niet tot vernieuwing komen, als zij niet
op een of andere wijze bij de hand geno
men en aan het werk gezét wordt. Zij
moet te horen krijgen „wees sterk", ook
in de zin van wordt (weer) gezond leef
zo dat je niet je krachten onnodig onder
mijnt".
Die gedachte zal in onze tijd steeds meer
naar voren gaan komen dat wij vórming
nodig hebben, waardoor ons karakter ver
nieuwd wordt. Daarom worden de boek
jes van Annie van Essen-Bosch, „Trai
ning" en „Geloof en karakter" op allerlei
kringen behandeld wij gevoelen behoefte
aan praktische richtlijnen voor een posi
tieve opbouw van ons persoonlijk geeste
lijk leven. In die boekjes worden karakter
eigenschappen besproken zoalsontevre
denheid, onwaarachtigheid, krenterigheid,
geslotenheid, verlegenheid, prikkelbaarheid.
Het zit in de lucht de dupe te zijn, maar
het moet ons vlees en bloed worden ge
doopt te zijn. Erfelijke factoren mogen wij
in het doopvont achterlaten. Dat ruimt de
koster wel op.
„Ik ben nu eenmaal zo" is een verloo
chening van onze doop.
Graham Greene schrijft over een paar
opgeluchte mensen in een trein „Ze be
gonnen tegelijk te lachen en het was, alsof
de laatste drie dagen de coupé uitvlogen
en langs de rails terugsnelden naar Nott-
wich. Daar was al die narigheid gebeurd
en ze hoefden er nooit meer heen te gaan".
Zo concreet moeten wij het beleven het
verleden vliegt terug naar het doopvont
en wij hoeven daar nooit meer heen te
gaan.
Van een man in dat boek van Greene
v/ordt gezegd: „Net als Kay in „The Snow
Queen" droeg hij de kou in zijn binnenste
met zich om. Het stuk ijs in zijn borst
deed hem geen pijn". Weten wij wel, hoe
veel kou wij in ons omdragen zonder dat
het pijn doet Als de warmte van Gods
liefde in de buurtkomt, gaan wij het mer
ken, de pijn is het begin van de verlossing.
Het kan vriezen of het kan dooien, zegt
onze fatalistische spreukenwijsheid. Wij
gaan zelfs zo ver, dat wij Adam en Eva
tussen proefgebod en zondeval in een der
gelijke vriezen of-dooien-situatie zien
staan ook al beweren wij dat zij vrij kon
den kiezen tussen goed en kwaad, is
dit nog vrijheid te noemen, wanneer het
