eeuwée
^Cerkbode
KERKJOURNAAL
Itetwairitoty
ASSEN
Mijn ouderling
J
18e-JAARGANG No. 2^
31 JANUARI 1964
„Ik worstel
en ontkom"
OFFICIEEL ORGAAN TEN DIENSTE VAN DE GEREFORMEERDE KERKEN IN ZEELAND
Redacteur: Ds. W. C. van'Hattem, Herengracht 15, Terneuzen, Telefoon (0 1150) 22 48.
Medewerkers J. A. van Bennekom, Middelburg Dr. A. J. Boom, Vlissingen Ds. M. V. J. de Craene, Baarland
Drs. A. Elshout, Koudekerke Ds. A. Koning, Woerden Dr. P. C. Kraan, Vlissingen
Ds. G. S. Oegema, Arnemuiden Drs. J. Vlaardingerbroek, Ermelo Ds. B. Wentsel, Brouwershaven
Ds. G. van Wilgenburg, Middelburg Ds. A. G. Kornet, Vlissingen Ds. W. Kats, Goes.
Abonnementsprijs
3,50 per halfjaar
bij vooruitbetaling
Advertenties
15 cent per mm.
Bij abonnement lager
Losse nummers 15 cent
Drukkers-Uitgevers
Littooij Olthoff
Spanjaardstraat 47
Middelburg, tel. 24 38
Giro no. 4 22 80
Van het Algemeen Diakonaal Bureau
ontvingen wij het eerste nummer van
..Kerkjournaal", dat het jaarverslag be
vat van het werelddiakonaat der Geref.
Kerken en dat tevens een proef is van
de Informatiedienst om in woord en
beeld de kerken op de hoogte te bren
gen van een stuk gezamelijk werk. Het
is een fris en aansprekend orgaan ge
worden, waarin dus ditmaal het wereld-
diaconaat aan bod komt. We hopen, dat
het niet bij dit ene nummer zal blijven,
doch dat er meerdere thema's aan de
orde gesteld zullen worden op de wijze
zoals thans geschied is.
Dit is wel een geheel nieuw iets een
periodiek van de kerk, waarin niet al
leen maar feiten en cijfers vermeld wor
den, doch die tevens met een schat van
illustraties verlucht wordt. We kunnen
ons indenken dat op deze wijze steeds
bepaalde facetten van het kerkelijk le
ven worden belicht en tot leven ge
bracht.
De medewerkers aan het eerste -num
mer van Kerkjournaal zijn voor de mees
te lezers geen onbekenden, we vinden
er bijdragen in van Johan Bodegraven,
Ben van Kaam beter bekend als Flex
van Trouw -dr. J. van Klinken, Edith
de Boer—-Sizo en van de directeur van
de Informatiedienst Jac. B. Looijen.
Dat dit eerste nummer gewijd is aan
het werelddiaconaat ligt voor de hand,
aanstaande zondag immers wordt in
onze kerken weer de collecte voor het
Werelddiaconaat gehouden. Vorig jaar
werd tot 1 december door onze
kerken 1.245.489,84 bijna één en
een kwart millioen gulden bijeen
gebracht.
Uit dit cijfer blijkt, dat onze kerken ze
ker in dezen niet achteraan komen, maar
in de voorste gelederen staan. We wil
len deze collecte ook voor dit jaar weer
hartelijk bij onze lezers aanbevelen. Er
is immers nog zo heel veel werk te doen.
Er is nog zo ontstellend veel nood, die
wij moeten helpen leningen. Het is de
verdienste van Kerkjournaal, dat het dit
in magazine vorm onder onze aandacht
brengt.
Dat onze Informatiedienst met deze
frisse vorm van berichtgeving, waardoor
we als kerkleden dichter bij alle takken
van het kerkelijk werk betrokken wor
den, begonnen is, is zeer toe te juichen.
We hopen dat „Kerkjournaal" zijn weg
door de kerken zal vinden en dat het
een geregelde peridodiek wordt, waar
naar velen met belangstelling zullen grij
pen. Mocht U het nog niet kennen,
vraag Uw predikant er naar, want alle
kerkeraden en predikanten hebben het
ontvangen.
Naast deze geïllustreerde informatie
heeft de Informatiedienst onzer kerken,
die per 1 januari pas goed van start is
gegaan, zich ook verdienstelijk gemaakt
door aan alle predikanten steeds een
verslag van de gehouden synodezittin
gen toe te sturen. Ook wordt voor in
formatie namens de kerken aan de pers
zorg gedragen. De wijze waarop deze
tak van kerkelijke arbeid is beginnen te
functioneren is werkelijk verheugend,
zo immers komt de arbeid van de kerk
meer in de belangstelling te staan dan
tot voorheen. Behalve de informatie
naar binnen en naar buiten over de
eigen arbeid der kerk en der kerkelijke
organen zal de informatiedienst ook be
richten kunnen doorgeven over wat er
gebeurt in de gereformeerde kerken bui
ten Nederland, waardoor ook de gere
formeerde oecumene meer binnen het
gezichtsveld komt. Er is dus wel wat
te doen voor de directeur van de Infor
matiedienst en de zijnen en dat zij hun
taak terdege verstaan blijkt wel èn uit
het nu verschenen Kerkjournaal en de
door de informatiedienst verstrekte be
richten.
Op de voortgezette synode-zittingen
in Lunteren kwam ook weer het rapport
inzake de leeruitspraak van de Synode
van Assen 1926 ter tafel, dat in de sep-
temberzittingen naar de commissie was
terug verwezen. Ook ditmaal volgde
weer een langdurige discussie, waarin
tenslotte de synode constateerde, dat de
leeruitspraak van Assen thans niet meer
volledig kerkelijk functioneert en waarin
zij van oordeel was dat het niet wense
lijk is om in dit stadium maatregelen te
nemen, die tot een hernieuwd functio
neren van deze uitspraak zouden leiden.
Er is dus eigenlijk ten aanzien van deze
leerbeslissing niets anders besloten. Wel
werd besloten om opnieuw deputaten te
benoemen, die zich moeten beraden over
de vraag of en in hoeverre de leeruit
spraak van Assen terzijde moet worden
gesteld en eventueel door andere uit
spraken moet worden vervangen, met
name ten aanzien van de huidige be
schouwingen over de eerste hoofdstuk
ken van het boek Genesis, in het bijzon
der in verband met wat de belijdenis
geschriften daarover uitspreken. Deze
deputaten zullen aan een volgende sy
node moeten rapporteren over het resul
taat van huu beraad. Dat hier gezegd
wordt ,,een volgende" en niet de vol
gende synode maakt duidelijk dat de
synode allerminst van plan was om
overhaast te werk te gaan. Er zal geen
uitspraak over de leeruitspraak van 1926
komen dan na een grondig onderzoek
van de nu benoemde deputaten. Dit is
iets waarover we ons ten zeerste ver
blijden kunnen. Dit is immers een mate
rie, die te groot en te zwaar geladen is
om in een handomdraai af te doen. Dat
hierover nu eerst een rustig beraad over
deze leeruitspraak en alles wat daarmee
samenhangt gaat volgen zal velen ge
ruststellen en hun duidelijk maken, dat
de weg onzer kerken vandaag nog
steeds dezelfde is als voorheen. Deze
dat men generlei menselijke schrifturen
hoger stelt dan het Woord Gods. Daar
om zal een ernstige Schriftstudie ook al
leen antwoord kunnen geven op de
vraag of deze leeruitspraak inderdaad
terzijde gesteld moet worden. Het rap
port dat deputaten naar aanleiding van
hun bevindingen zullen opstellen zal
tenminste zes maanden voor de synode
waarop het dienen moet aan de alle ker
ken worden toegezonden, zodat er ruim
schoots gelegenheid tot studie en dis
cussie zal zijn. Op deze wijze arbeidend
wordt het heil der kerken zeker bevor
derd. v. H.
III
Een preek moet naar een schets ge
maakt worden heeft Prof. Hoekstra
tot de studenten gezegd. Thema en ver
deling mogen niet ontbreken.
Nu, we hebben voor onze artikelen
wel een thema. En er is een schets in
de gedachten. Maar hoe tot een verde
ling te komen Je hebt op één dominee
wel vijf of zes ouderlingen. Een dominee
is meer een constante figuur. Mijn eer
ste gemeente, Haulerwijk, had over een
halve eeuw maar drie predikanten. Eén
van de drie was Ds. Dijkstra, die van
Grijpskerke naar Haulerwijk kwam.
Van de halve eeuw heeft hij maar twee
jaar en acht maanden op zijn naam
staan. Al had hij er werk voor tien jaar
verzet, toch zei een ouderling bij zijn
vertrek het is een wervelwind geweest.
Daar gold de drie en dertig jarige pe
riode van Ds. Groot-Nibbelink als lich
tende maatstaf. Och, toen kon een ge
meente een dominee lang hebben. Mis
schien zijn zulke gemeenten er nog. Je
moet ook niet te gauw menen, dat je
op elkaar uitgekeken bent. Soms heb je
elkaar nog niet eens ontdekt.
Drie predikanten over een halve eeuw.
En daar staat tegenover, dat bijna elke
gemeente iedere jaar nieuwe gezichten
in de ouderlingenbank ziet. Om van
mijn ouderling een concrete figuur
te maken, valt nog niet mee. Ik denk
aan die emeritus-dominee, die zo gezel
lig en humoristisch vertellen kon over
mijn gemeente. Hij had heel wat ge
meenten gehad. Maar hij zei ,,Ik heb
ze zo door elkaar geworpen, dat ik in
mijn gedachten slechts één gemeente
heb. Van alle gemeenten heb ik het
prettige onthouden, en daarom kan ik
zo blijmoedig vertellen".
Dus ook de ouderlingen maar in een
meng-bak. En straks de ideale gestalte
er uit halen Hoe'je mensen echter ook
door elkaar mengt, je krijgt als resultaat
noo'it de volmaakste, de gebreken-loze.
Geen volmaakte ouderling, geen vol
maakte dominee. De Apostel zegtwe
zijn volmaakt in Hem. Wat is een
ambtsdrager zonder de genade en zon
der de glans van Christus U gelooft
nog, dat ik een schets in mijn gedachten
heb. Maar U zult ook wel zeggen een
schets zal er zijn, maar er zit niet veel
schot in die artikelen. Dan hebt U ook
nog gelijk.
G. S. O.
Nogmaals mogen wij aan een mede
werker een welkom toeroepen.
Ditmaal is het Ds. W. Kats te Goes.
Maandelijks zal ook hij een rubriek
verzorgen.
De Uitgevers.
Verwarring het woord is nu ook
gevallen op kerkelijk terrein. Mij dunkt
dat dit erg jammer is. De kerk moet zo
duidelijk zich uitspreken dat ze geen
aanleiding tot verwarring geeft. Als er
gens verwarring ontstaat is dit wel al
tijd een naar geval. Men heeft het op
allerlei gebied. Een politiek overzicht
van 21 januari eindigt met te schrijven
alles is thans te verward om er verder
nog iets van te kunnen zeggen.
Als zo iets moet worden vastgesteld
is de boot wel aan zou men zeggen.
Dan schijnt de zaak tamelijk wel in de
knoop te zijn geraakt en waar is dan
de man die knopen ontbindt Och ja,
als een kluw garen tot een knot moest
verwerkt hield je de handen op en wee
als er een draad los schoot. Maar 't was
te verhelpen. Erger wordt het als 't ver
keer in de war loopt en de politie met
een wentelwiek van de lucht uit de zaak
moet regelen. Als ik hier een opstel over
verwarring zou schrijven was ik nog zo
vlug niet aan een eind. Men zou dan
namelijk over verwarring kunnen spre
ken in allerlei trappen erg, erger en op
zijn ergst.
Nu meen ik dat we verwarring op
het terrein van het geestelijke en dus
ook van het kerkelijke leven wel tot de
ergste graad mogen rekenen.
Op het kerkelijke erf is in de laatste
jaren meermalen van zulk een verwar
ring" naar aanleiding van synodale uit
spraken sprake geweest. De Hervormde
synode heeft er weet van ten opzichte
van het christelijk en openbaar onder
wijs (Hardegarijp) en om het in 't kort
aan te duiden, wat de atoombewapening
betreft. Daar werd heel wat stof door
opgejaagd, zoals men zich zal herinne
ren. En als Gereformeerden zagen of
hoorden we dit heus niet met zeker
leedvermaak, doch met zekere spijt aan.
We hadden en hebben trouwens onze
handen zelf vol om de handen zo aan
het stuur te houden dat we geen stuk
ken maken en de wagen in de berm rij
den. Denk aan Wereldraad en I.C.C.C.;
aan de frequente avondmaalsviering
aan Assen 1926 en de eerste tien hoofd
stukken van Genesis, en belijdenisuit-
Diegenen onder onze lezers die 0,50
wensen te besparen verzoeken wij
het abonnementsgeld over het eerste
halfjaar 1964 vóór 15 februari over
te willen schrijven op onze giro
rekening 4 22 80 ad 3,50.
Het abonnementsgeld dat reeds jaren
lang 3,bedroeg, moesten wij
verhogen tot 3,50.
De Uitgevers.
spraken in de Cat. de Zondagen 3 en
4. Al deze zaken zitten ons hoog en
dan niet speciaal synode-leden en ad
viseurs, deputaten en commissies, doch
wel anderen ook.
Verwarring het woord is nu ook
gevallen op kerkelijk terrein, zo begon
ik hier boven. Inderdaad is het officieel
gevallen. De kerkeraad van de gerefor
meerde kerk te Hoorn heeft zich tele
grafisch tot de generale synode van de
gereformeerde kerken gewend naar aan
leiding van de uitspraak over het lid
maatschap van de P.v.d.A. Hij meent,
dat de gepubliceerde uitspraken onvol
doende geformuleerd zijn en aanleiding
geven tot grote verwarring in onze
kerken (curs, van mij).
Deze kerkeraad spreekt m.i. wel uit
wat in de hoofden en harten van vele
kerkleden leeft. In menige pastorie heeft
de telefoon rood gloeiend gestaan en
menig dominé wel even in verlegenheid
gebracht.
Mij voegde een broeder ouderling
niet uit mijn eigen gemeente, maar
van elders toe nu is de boot toch
wel aan En naar aanleiding van een
publicatie in een Zeeuws dagblad kwam
op een classicale tafel het voorstel om
dat bericht tegen te spreken. Ook de
christelijke pers zat de synodale uit
spraak lang niet lekker. Ze schrijft, dat
er onvermijdelijk misverstanden zullen
ontstaan, hetgeen intussen helaas maar
al te zeer het geval is gebleken.
Dat de synode nu achteraf in een
weekoverzicht een verklaring van haar
gevoelen en bedoelen geeft, gericht aan
kerkeraden en predikanten (met af
schrift aan de kerkelijke pers) is loflijk
en valt dankbaar te constateren. Ze be
doelde allerminst een uitspraak te doen
over de toelaatbaarheid van het lidmaat
schap der P.v.d.A. Nog eens, we nemen
hiervan acte we. wisten dit trouwens
al wel. We vragen echter of men ter
synode niet wat meer rekening kan hou
den met het feit dat niet al onze kerk
leden, ook meelevende leden niet, het
jargon van kerkelijke vergaderingen zo
gemakkelijk verstaan als synodeleden
dit produceren.
Elke kring heeft, zoals men weet, zijn
eigen spraakgebruik. Wie als eenvou
dig kerklid een theologische discussie
bijwoont zal er niet veel van begrijpen.
Men moet dan wel heel goed thuis zijn
in de wijze van betogen of men snapt
het in geen enkel opzicht. D.i. niet zo
vreemd, 'k Heb als theoloog wel eens te
midden van doktoren gezeten en kon
met de beste wil van de wereld de kern
van de zaak niet begrijpen al wist ik
van te voren waar het over ging. Zo
is 't in de politiek ook. Wie kan b.v.
het spel van een kabinetsformatie vol
gen met een volledig begrip
Zo is het nu ook met kerkelijke uit
spraken die men nauwkeurig en her
haaldelijk lezen moet om ze juist te ver
staan. Ik dacht dat de hoogeerwaarde
en hooggeleerde heren hier in de ge
geven omstandigheden wel wat meer en
eerder rekening hadden moeten houden,
omdat er nu stellig kwaad is gesticht.
Men geeft afschrift aan de kerkelijke
pers. Best, maar is men zo naïef te den
ken dat de politieke pers zich er buiten
zal houden Heus, vele gereformeerden
lezen de Telegraaf, Elsevier en de N.R.
krant.
Goed lezen moge een eerste vereiste
zijn, goed redigeren gaat daaraan voor
af. Qui bene distinguit bene docet -