eeuwée
3£erkbocle
Dagboek van de Synode
RICHTLIJNEN
18e JAARGANG No. 10
13 SEPTEMBER 1963
r~
„Ik worstel
en ontkom"
OFFICIEEL ORGAAN TEN DIENSTE VAN DE GEREFORMEERDE KERKEN IN ZEELAND
Redacteur: Ds. W. C. van Hattem, Herengracht 15, Terneuzen, Telefoon (0 1150) 22 48.
MedewerkersJ. A. van Bennekom, Middelburg Dr. A. J. Boom, Vlissingen Ds. M. V. J. de Craene, Baarland
Drs. A. Elshout, KoudekerkeDs. A. Koning, Woerden Dr. P. C. Kraan, Vlissingen
Ds. J. v. d. Leek, Kapelle Ds. P. van Til, Middelburg Drs. J. Vlaardingerbroek, Ermelo
Ds. B. Wentsel, Brouwershaven.
Abonnementsprijs
3,per halfjaar
bij vooruitbetaling
Advertenties
12 cent per mm.
Bij abonnement lager
Losse nummers 12 cent
Drukkers-Uitgevers
Littooij Olthoff
Spanjaardstraat 47
Middelburg, tel. 24 38
Giro no. 4 22 80
DINSDAGAVOND 3 SEPTEMBER
Vandaag een begin gemaakt met het
rapport „Gezinsvorming", een zaak
waarover, zoals te verwachten was, de
tongen wel los kwamen. Niet minder
dan 21 sprekers voerden samen een
kleine 50 maal het woord over dit on
derwerp. Drie van de deputaten waren
in ons midden. Helaas niet prof. Wurth,
die nog steeds niet geheel hersteld,
evenals prof. van den Berg.
Over het algemeen had de synode
zeer veel waardering voor het rapport
zowel van deputaten, alsook van de
commissie, waarvoor ds. van Nood als
rapporteur optrad. Sommige leden von
den echter dat het rapport te gemakke
lijk over verschillende zaken sprak, ter
wijl daartegenover anderen van mening
waren, dat eigenlijk nog veel meer had
moeten worden aangesneden. Zo kwa
men er natuurlijk nogal wat amende
menten op de door de commissie voor
gestelde richtlijnen voor een boekje dat
van synodewege zou moeten verschij
nen. Nu kun je niet steeds aan zinnen
blijven dokteren, dan is het net als met
een worst waar je eerst wat uit haalt
om er iets anders in te stoppen, dat
steeds weer uitknijpen en opnieuw vul
len, maakt de worst niet beter. Het vul
len van een worst dient ook met over
leg te geschieden, daarom nam ds.
van Nood de aangeboden vulling, waar
van de synode meende, dat die ook in
de richtlijnen verwerkt moest worden,
mee terug naar de commissie om de
richtlijnen opnieuw vorm te geven en
die zo mogelijk deze week nog aan de
synode te presenteren.
WOENSDAGAVOND
Vandaag een dag vol afwisseling ge
had, tussen de bespreking van de rap
porten door hoofdzakelijk gewijd aan
verstrooiden in het buitenland en emi
gratie, kwamen de buitenlandse gasten
ter synode aan het woord. Er waren
afgevaardigden van de volgende ker
ken
Eglise Chrétienne Missionaire Beige,
Eglises Réformées Evangéliques Indé-
pendantes de France, The Church of
Scotland, The Reformed Churches of
Australia, Die Nederduits Gereformeer
de Kerk van Suid-Afrika, Gered ja
Kristen Indjili di Irian Barat en de Re-
formieter Bund, Duitsland.
In de middaguren en de avond kwa
men Evangelisatie onder de Rooms
Katholieken en het rapport van de af
gevaardigden naar de conferentie van
Nyborg ter sprake.
We kregen een goede indruk van het
wel zeer indrukwekkende werk, dat de
kerken in Australië verrichten. Zeer
veel heeft men er al aangepakt, maar
eigen kerkbouw heeft men tot het laatst
laten liggen. Namens deputaten voerde
br. Warnaar het woord over deze ma
terie en later sprak ook rev. van Brus
sel hierover.
Tijdens de middagvergadering ver
gaten plotseling een aantal leden dat er
tot aan de theepauze een rookverbod
was en hier en daar zag men enkele
rookwolken naar boven kringelen. Ds.
van Strien bleek niet voor niets een
brandweercommandant in de familie te
hebben, want hij verliet de moderamen-
tafel en bracht successievelijk alle
brandhaarden tot rust.
Bij de bespreking van de evangelisa-
tiearbeid onder de Rooms Katholieken
werd van synodewege er de nadruk op
gelegd, dat het eigen werk van de kerk
het allereerst gesteund moet worden.
Bij alle waardering die er is voor de ar
beid van de Stichting in de Rechte
Straat, werd nog eens duidelijk gesteld,
dat deze arbeid niet van onze kerken
uitgaat, maar een particuliere stichting
is.
DONDERDAGAVOND
Vandaag met de diakenen vergaderd,
aan de orde kwam natuurlijk eerst de
voorgestelde wijziging van de kerkorde,
waardoor de diakenen ook in meerdere
vergaderingen volledige zeggenschap
krijgen, behalve in de zaken van opzicht
en tucht. Hadden we gemeend, dat dit
er nu direct door zou komen, het was
helaas niet het geval. Nadat reeds in
Assen dit principebesluit gevallen was,
en nadat nog in Apeldoorn hierover
breedvoerig gesproken was, bleek er
vooral van de zijde van professor Pol
man een krachtig verzet hiertegen te
zijn. Hij meende, dat de voorgestelde
wijziging van de kerkorde in strijd was
met de Schrift en de traditie onzer ker
ken. Deze zaak was hier echter niet
meer aan de orde, een principebesluit
was immers genomen en nu ging het
slechts nog om de vraag hoe dit te for
muleren. Teruggaan achter Assen
(1959/60) was niet meer mogelijk ten
zij in een formeel bezwaar tegen de
toen gedane uitspraak. Na een lang
durige discussie, waarbij ook ds. van
Nood zich niet onbetuigd liet, die na
melijk om practische redenen een beper
king van de afvaardiging wilde, werd
het principebesluit toch aangenomen en
zullen de diakenen voortaan in de meer
dere vergaderingen in alle zaken, be
halve dan opzicht en tucht, mee mogen
spreken.
Ter staving van zijn betoog had ds.
van Nood een hele berekening gemaakt,
van wat de afvaardiging van diakenen
naar elke classis wel zou gaan kosten
aan manuren, reiskosten en maaltijden,
hij kwam op een 100.000 gulden per
jaar Tegen de afvaardiging van diake
nen had hij uiteraard geen bezwaar,
maar wel tegen een uitgebreidere af
vaardiging dan tot nu toe het geval is.
Ds. Schouten stelde daarom voor om in
plaats van twee ouderlingen naar de
Part.- en Gen. Synode, hetzij twee
ouderlingen of één ouderling en één
diaken af te vaardigen. Van de zijde
van verschillende predikanten kwam
hiertegen bezwaar, daar zij van mening
waren, dat dit op een dominocratie zou
uitlopen.
Een feit is, dat ds. van Nood met de
practische bezwaren wel enigszins ge
lijk heeft, daarom zal naar een oplos
sing gezocht worden, die in de praktijk
bevredigt.
Vandaag ook als synode door het
college van B. en W. van Groningen
ontvangen, eerst een rij tour door de
stad gemaakt onder leiding van wethou
der van Ruller (welbekend bij de Arjos-
leden) en thee gedronken in de Goede
Herderkerk van Groningen-Noord. Het
was een gezellige middag en een aan
gename onderbreking van het vergader-
programma. Maar we hebben vanavond
om de tijd weer in te halen maar door
vergaderd tot 10 uur.
Zo hebben we nog heel wat kunnen
doen. Het rapport van het A.D.B. pas
seerde ook de revue, de wereldhulpactie
kwam ter sprake, ruim anderhalf mil
joen brengen we op, en ook de ver
anderende taak van de diakonie. Wat
dit laatste betreft op de synode van
1965 zal hierover een studie-rapport
worden aangeboden. Tot zolang doen
de diakenen er goed aan om met nog
meer aandacht dan tot op heden, de
publicaties in het Diakonaal Correspon
dentieblad te volgen, waarin hierover
richtlijnen gegeven zullen worden ook
in verband met de Algemene Bijstands
wet, die op 1 januari 1965 van kracht
zal worden.
VRIJDAGAVOND
Weer thuis na een drukke vergader-
week. Vandaag enkele kleinere stukken
afgehandeld en verder gegaan met het
rapport „gezinsvorming". Gelukkig
kwam het tot een beslissing hierover.
Voordat we echter aan dit rapport toe
kwamen kwam nog een brief van de
classis Hoofddorp ter sprake met het
hernieuwde verzoek om een onderzoek
in te stellen naar de plaats van de
vrouw in de dienst van de kerk. De
commissie, die bij monde van prof. Nau-
ta over deze brief rapporteerde, was van
mening, dat de synode inderdaad depu
taten zal moeten benoemen met de op
dracht over de plaats van de vrouw in
de dienst der kerk een onderzoek in te
stellen en een rapport te geven, waarin
met name wordt ingegaan op de vraag,
of en zo ja in hoeverre haar de toegang
moet worden geopend tot de ambten in
de kerk. Na discussie van het commis
sierapport besloot de synode enige de
putaten te benoemen met bovengenoem
de opdracht.
Toen kwam het rapport „gezinsvor
ming". Ter tafel was een nieuw voor
stel inzake de richtlijnen voor het te
schrijven boekje over dit onderwerp,
waarin rekening gehouden is met de
reeds gevoerde discussie. Nog enkele
sprekers voerden vooraf het woord niet
over de richtlijnen, maar over het te
schrijven boekje. Zo was ikzelf van
mening, dat in dit boekje ook ingegaan
moest worden op de vragen van hen
wier huwelijk helaas kinderloos bleef.
De rapporteur -wilde een voorstel dien
aangaande wel overnemen, doch zag
geen reden om deze in de richtlijnen
nog eens expressis verbis aan te snij
den.
Tenslotte nam de synode na enkele
amenderingen, met slechts twee stem
men tegen alle gewijzigde richtlijnen
aan, en wachten we nu op het boekje
dat aan de hand van deze richtlijnen
geschreven zal worden.
Van het omvangrijke synodale agen
dum met meer dan 400 punten zijn na
twee weken vergaderen 142 punten af
gehandeld. Wanneer we dit tempo kun
nen blijven volhouden schiet het mooi
opmaar of we dit tempo volhou
den Er staan nog verschillende grote
punten op het agendum, die zeker
net als het rapport „Gezinsvorming"
meer dan één dag in beslag zullen ne
men. v. H.
VOOR DE TE SCHRIJVEN
BROCHURE OVER DE
GEZINSVORMING
1. Bij de ambtelijke bearbeiding der
gemeente dient bijzondere aan
dacht te worden geschonken aan
de grote betekenis van huwelijk en
gezin, als instellingen Gods, waar
in door Hem een zegen aan het
menselijk geslacht wordt geschon
ken, die tegelijk een opdracht in
houdt.
2. Van verantwoorde gezinsvorming
zal alleen sprake kunnen zijn, wan
neer geheel wordt afgezien van
elke geslachtsgemeenschap, die
aan het huwelijk voorafgaat.
3. Bij de keuze van een huwelijks
partner zal alleen dan op verant
woorde wijze een goed christelijk
gezin gevormd kunnen worden,
wanneer men elkaar daarin dank
baar als medeerfgenamen van de
genade des levens in den Here zal
kunnen aanvaarden.
4. In diepe ernst en blijdschap zal in
het huwelijk de één de ander moe
ten dienen en niet eenzijdig be
dacht moeten zijn op de bevredi
ging van zichzelf (1 Cor. 1 :3/4).
5. De gehuwden zullen zich samen
bewust moeten zijn, dat de ge-
slechtsgemeenschap in het huwelijk
een wezenlijke uitdrukking is van
de wederzijdse liefde, trouw en ge
meenschap.
6. Zij zullen daarnaast eveneens in
herinnering hebben te houden de
duidelijke aanwijzing van de Here
zelf, dat de kinderen een erfdeel
des Heren zijn (Ps. 127 3 en Ps.
128 3-^6) zodat zij behoren te
bedenken, dat de Here mede door
die gezinsvorming zijn gemeente
bouwt (Hand. 2:39).
7. Daarom zullen de gehuwden in het
diep besef van hun verantwoorde
lijkheid voor God hun roeping heb
ben te verstaan om, ook indien hier
offers voor gebracht moeten wor
den, kinderen te ontvangen en te
verzorgen als een geschenk uit
Gods handen.
8. In geval, op grond van de voor
lichting door vertrouwde deskundi
gen, moet worden aangenomen, dat
de uitbreiding van het gezin voor
korter of langer tijd niet verant
woord zou zijn, zal deze aangele
genheid een zaak des gebeds moe
ten zijn voor de gehuwden, opdat
zij een Gode welgevallige beslis
sing kunnen nemen met betrekking
tot de door hen te volgen gedrags
lijn, waarvoor zij uiteindelijk samen
de verantwoordelijkheid dragen.
9. Het is niet in strijd met Gods
Woord te achten en staat dus
in de vrijheid van de gehuw
den, die van gezinsuitbreiding
moeten afzien, in dit geval op ver
antwoorde wijze gezinsuitbreiding
te voorkomen.
Hiertoe is niet alleen de methode
van algehele of tijdelijke onthou
ding geoorloofd, maar evenzeer
het gebruik maken van bepaalde
middelen, die in overleg met een
bevoegd medicus, kunnen worden
aangewend.
10. In dit alles zullen de gehuwden
voor ogen hebben, dat door hun
gedragingen en beslissingen inzake
de gezinsvorming hun gebeden niet
belemmerd mogen worden 1 Petr.
3:7).
Zij zullen zich tevens voor ogen
houden, dat niet het huwelijk of
de geslachtsgemeenschap het hoog
ste is maar het samen mogen leven
in de dienst des Heren, hier tijde
lijk in het van Hem ontvangen hu
welijk en gezin, straks met Hem in
hemelse heerlijkheid (Efeze 5:32).
(Overleg is nog gaande over de de
finitieve vormgeving van punt 2, de
materiële inhoud hiervan blijft echter
gelijk.) v. H.
GEEN GELIJKBERECHTIGDE
PLAATS VOOR GEREFORMEERDEN
IN VRIJGEMAAKTE KERKEN
In aansluiting op hetgeen wij drie
weken geleden schreven over de schor
sing van ds. van der Ziel door de Vrij
gemaakte kerk van Groningen, nemen
wij hieronder een knipsel op uit de
Nieuwe Provinciale Groninger Courant,
waarin een samenvatting gegeven wordt
van de zo juist verschenen brochure van
ds. van der Ziel. In deze brochure, die
over zijn schorsing handelt, stelt ds.
van der Ziel, dat het duidelijk geworden
is, dat er voor hen die gewoon gerefor
meerd willen zijn, geen volle gelijkbe
rechtigde plaats in de Vrijgemaakte
Kerken is.
Door mijn schorsing moet 't u, naar
mijn overtuiging, wel heel duidelijk zijn
geworden wat velen van u reeds duide
lijk was dat er voor ambtsdragers en
kerkleden die gewoon in de aloude zin
gereformeerd zijn, geen volle gelijkbe-
richtigde plaats in ons kerkelijk leven is,
ja eigenlijk in het geheel geen plaats.
Als men de gangbare meningen van de
„toonaangevende richting", die sinds
plm. 1948 al meer veld won, niet deelt,
loopt men grote kans niet meer blij en
hartelijk aanvaard te worden, maar ligt
men als „niet goed vrijgemaakt" er veel-
zins uit."
Met deze woorden richt ds. A. van
der Ziel, geref. predikant van de Geref.
Kerk vrijgvan Groningen-Zuid, die
door zijn kerkeraad voor drie maanden
van zijn ambtelijke dienst als predikant
werd geschorst, na in haar midden bijna
twintig jaar als predikant te hebben ge
arbeid, een besluit dat genomen werd
zonder medewerking van de genabuur-
de kerk en de classis, tot de gemeente
van Groningen-Zuid.
In deze zijn nadere verklaring aan de
