r
NIEUWS
Predikbeurten zondag 30 juni 1963
FEEST ONDER HET LINNEN DAK
Predikanten-Nood
UIT DE
KERKEN
Ds. G. van Wilgenburg, die D.V. a.s.
zondag zijn intrede doet te Middelburg.
(Foto „Ons Kerkelijk Leven")
Beroepen te Oosterend (Fr.) en te
SchipluidenJ. W. K. Kelder, kand. te
's-Gravenhage te Badhoevedorp (2de
pred. pl.)W. Blanken te Westerbork
(Dr.) te Broek op Langedijk H. Lan-
genburg te Drijber te Maassluis (vac.
C. Mak Azn.): W. Blanken te Wester
bork (Dr.) te Jutrijp-HommertsE.
Boswijk, kand. te Amsterdam te Lewe-
dorp W. E. Hoekstra, kand. te Wasse
naar.
Aangenomen naar Zwijndrecht-Groote
Lindt (2de pred. pl.): J. Tevel te Zwaag-
westeinde naar Krimpen a. d. IJssel
G. J. Terlaak, kand. te Scheveningen, die
bedankte voor Heinenoord en voor Wor-
Bedankt voor Dokkum (4de pred. pl.)
en voor Oost- en West-SouburgJ. J.
Lamme Jr. te Avereest-Balkbrug voor
Spijkenisse (2de pred. pl.): Chr. van Ulden
te Sint Laurens voor Sint Anna Paro
chie A. Prins te Wormerveer.
Examens. Aan de V.U. slaagden voor
het propaedeutisch examen theologie de
heren J. Bezemer te Zwijndrecht, G. Kalks-
ma te Utrecht, K. P. Zuurmond te Vlaar-
dingen, A. A. A. Schiebaan te De Krim
en J. O. C. Bouma te Enschedé.
Onder dit motto zal van zaterdag 29
juni t.m. 14 juli op het terrein gelegen
aan de Reigerstraat (achter de Heer-
nisseweg, oude gedeelte, bij de Anje
lierstraat) te Goes een interkerkelijke
tentcampagne worden gehouden. Deze
tentcampagne wordt georganiseerd door
de Europese Evangelische zending met
medewerking van Youth for Christ af
deling Goes. Het doel die de Europese
Evangelische zending voor ogen heeft
is niet mee-levende protestantse chris
tenen terug brengen naar hun kerk
waarin ze thuis horen. Volgens de sta
tuten van deze zending is het haar ver
boden op een of andere manier mede
te werken aan de stichting van een of
ander nieuw kerkgemeenschap. Ook
mag ze op geen enkele manier een of
andere sectarische beweging steunen.
Haar taak is dus voor alles 'n dienende
taak in dienst van de kerken.
Daarom is het ook van belang dat
wij als mee-levende christenen blijk ge
ven van ons medeleven met dit werk
door, indien mogelijk, ook aanwezig te
zijn op deze vergaderingen die gehou
den worden. Iedere avond om 8 uur
worden onderwerpen besproken die zo
wel jong als oud zullen interesseren.
Enkele onderwerpen luiden Bevat de
Bijbel een boodschap voor U Heeft
de jeugd nog een toekomst Wordt de
wereld door een atoombom vernietigd,
enz.
Enkele gereformeerde predikanten
zullen ook als gastsprekers optreden op
enkele van die avonden. Vooral de
jeugd moedigen we aan zpveel mogelijk
deze tentcampagne mee te maken.
M. V. J. d. C.
Het kan niet anders, dat verschijnsel
van een toenemend aantal vacatures
werkt verontrustend. Waar halen va
cante gemeenten opnieuw een predikant
vandaan
In de laatste maanden is nog al eens
geschreven over het geringe aantal stu
denten in de theologie. Ik kan dat niet
beoordelen. Maar als het waar is, dat
het aantal studenten in de theologie te
rugloopt, dan staat het er in de toe
komst met onze kerken niet te best voor.
Ieder, die al een tijdje meeloopt, weet,
hoe er na de tweede wereldoorlog en na
de kerkscheuring een schrijnend tekort
aan predikanten bestond. Het diepte
punt werd wel bereikt in de jaren 1948
tot en met 1950. Het Jaarboek van 1949
geeft wel het grootste aantal vacatures
aan, namelijk 272.
Na 1950 is er kentering ten goede ge
komen. Tal van jonge mensen hadden
zich na de oorlog aan de studie van de
theologie gegeven. En langs de weg van
art. 8 werden heel wat broeders tot het
ambt van dienaar des Woords toegela
ten. Het aantal vacatures daalde met
sprongen tot 156 in 1957, om daarna
enkele jaren vrij constant te blijven.
Maar sinds 1960 zien we een stijging
intreden: 1960 nog 157; 1961 163:
1962 178 1963 183. En dat ondanks
het stijgend aantal predikanten. Want,
als ik nu even een sprong mag maken
van telkens 5 jaren, hun gelederen zijn
toegenomen van 790 in 1948, tot 891
in 1953, tot 981 in 1958 en tot 1049
in 1963 (de predikanten in algemene
dienst niet meegerekend).
Wat valt hieruit te concluderen De
toename van het aantal predikanten is
gebleven beneden de toename in de drie
vijfjarige perioden, die daaraan vooraf
gingenToen gemiddeld 20 per jaar
nu nog geen 14 per jaar Dit wijst op
een afglijden in een voor de kerken ge
vaarlijke richting.
Als we ons afvragen, hoeveel jonge
predikanten er nodig zijn, om het in
tredende aantal vacatures te vervullen,
dan moeten we met een paar factoren
rekening houden.
Daar is in de eerste plaats het toe
nemend aantal predikantsplaatsen. Er
zijn zo'n 60 kleine kerken, die niet be
roepen kunnen. Het zielenaantal is te
gering. Als we die eens wegrekenen,
dan is het aantal predikantsplaatsen in
10 jaar tijds van 1953 tot 1963, ge
groeid van 1025 tot 1190, dus met 165.
Dat wil zeggen, dat er elk jaar 16 a
17 predikanten nodig zijn, om de uit
breiding van het aantal predikantsplaat
sen bij te houden.
In de tweede plaats zijn er de emeri-
teringen. Die zijn er in de komende 10
jaren in stijgend aantal te verwachten.
Immers was er omstreeks het jaar 1930
een grote toeloop van kandidaten, en de
meesten van hen naderen thans de tijd
van hun emeritering. Als allen hun nor
male tijd uitdienen, dan zijn er in de
eerstkomende 10 jaar 268 emeritaats-
aanvragen te verwachten, of gemiddeld
27 per jaar. Als ik deze cijfers optel,
dan kom ik al tot een aantal van 43 a
44 kandidaten, die nodig zijn, om de
ledige plaatsen op te vullen.
Maar dan ben ik er nog niet. Want
er is ook nog de factor van het overlij
den en van het vervroegde emeritaat.
Lang niet alle predikanten maken de 40
dienstjaren vol of bereiken de 70-jarige
leeftijd. Hier zijn geen juiste cijfers te
geven, maar ik schat het getal 7 niet'
te hoog voor hen, die vroegtijdig van
hun dienstwerk ontheven moeten wor
den of door God zelf van hun post
worden opgeroepen. Dan kom ik al tot
50 nieuwe dienaren, die elk jaar nodig
zullen zijn.
En nu heb ik nog niet gerekend met
predikanten, die naar het buitenland
emigreren, ook niet met de ongeveer 120
kerken, die op dit ogenblik vacant zijn
en toch wel kunnen beroepen. Als ik
daarop let, dan mag ik zeggen Het
zou goed zijn voor onze kerken, wan
neer elk jaar minstens 60 jonge mensen
zich meldden, om de Here te dienen in
het ambt van dienaar des Woords.
Nu weet ik niet precies het aantal
studenten in de theologie, dat de eerst
volgende 10 jaren te verwachten is.
Maar aan dat getal 500 a 600, die er
in de eerstvolgende jaren naar mense
lijke berekening nodig zijn, komen we
zeker niet toe. Het laatste jaar werden,
meen ik, nauwelijks 40 studenten in de
theologie ingeschreven. Komen die alle
maal klaar over een jaar of zes, zeven
Dan is het aantal zeker te gering en
staan onze kerken omstreeks het jaar
1970 voor een snel stijgend aantal va
catures, die maar moeizaam of helemaal
niet vervuld kunnen worden.
Laten jongelui, die straks eind-exa
men gymnasium A gaan doen, en ook
hun ouders zich ernstig bedenken, of er
voor hen niet een roeping ligt in de
hoogste dienst, die op aarde te verrich
ten valt, namelijk de dienst van het
evangelie
Bij de bovenstaande berekeningen is
er van uitgegaan, dat de bepalingen om
trent de emeritering van predikanten
ongewijzigd blijven. Tegenwoordig is
er echter nog al eens sprake van, daarin
wijziging aan te brengen. Zelfs heeft,
meen ik, reeds een voorstel dienom-
trent de generale synode van Gronin
gen bereikt.
Onder de gemeenteleden is het niet
algemeen bekend (onder de predikanten
wel), dat hun dominee maar niet ge
woon op 65-jarige leeftijd „met pen
sioen" gaat. De meeste dominee's moe
ten langer dienen, namelijk, totdat zij
de 40 dienstjaren vol hebben of de 70-
jarige leeftijd hebben bereikt. Dit is een
bepaling, die,'als ik me niet vergis, door
de generale synode van Utrecht in 1905
reeds zo is vastgelegd.
Tegenwoordig is er echter een stre
ven, om ook de predikanten op 65-jarige
leeftijd „recht op pensioen" te geven,
zulks in aansluiting op de gewoonte in
het bedrijfsleven. Alleen hoogleraren,
rechters en notarissen dienen langer,
namelijk tot hun 70ste jaar. En leden
van de Raad van State houden zitting
totdat zij 75 jaar geworden zijn.
Als de generale synode op dergelijke
voorstellen zou ingaan en reeds op 65-
jarige leeftijd recht geven op emeritaat,
dan komt de situatie in onze kerken nog
heel anders te liggen. Vooral tegen
woordig wordt praktisch niemand meer
vóór zijn 25ste levensjaar predikant.
En dat zou dus betekenen, dat voortaan
niemand meer de gebruikelijke 40
dienstjaren vol zou maken.
In de Nederlandse Hervormde Kerk
gaat iedere predikant, die 65 jaar wordt,
verplicht met emeritaat. Zulk een be
paling zal in onze kerken wel geen in
gang vinden. Stel ook eens, dat dat ge
beurde Dan zouden er het volgend
jaar (1964) in één keer 66 predikanten
met emeritaat gaan De eerstvolgende
10 jaren brachten dan niet 268 emeri-
teringen, zoals boven vermeld werd,
maar 359. D.w.z. na dat éne „rampjaar"
1964 zouden er per jaar toch nog ge
middeld 4 emeriteringen meer te ver
wachten zijn, dan bij de huidige rege
ling het geval is. En nog meer vacante
gemeenten zouden met elkaar gaan
worstelen om de weinige beschikbare
predikanten en kandidaten.
Aan de financiële gevolgen denk ik
nog niet eens. De lasten voor art. 17
K.O. zouden alleen 't volgende jaar al
met 3 a 4 ton worden verzwaard, wan
neer er ineens 66 in plaats van 18 pre
dikanten met emeritaat konden gaan.
Maar voor de kerken werd het, vrees
ik, een ramp. Een snelle stijging van het
aantal vacatures zou heel wat gemeen
ten in ongelegenheid brengen. Of het
moest zijn, dat heel wat predikanten,
die met emeritaat gingen, toch weer in
geschakeld werden in het kerkewerk.
Maar wordt dan het feit van de emeri
tering niet een wassen neus Hij heet
uitgediend, maar is toch nog in het
dienstwerk opgenomen.
Zulk een besluit tot verplichte emeri
tering op 65-jarige leeftijd zal de sy
node dan ook wel niet nemen, althans
nu nog niet. Misschien gaat één van
onze synodes eerlang wel de mogelijk
heid openen voor predikanten, om eer
lang op 65-jarige leeftijd reeds met eme
ritaat te gaan. Er zijn inderdaad diena
ren des Woords, voor wie het de laat
ste jaren een moeizaam voortslepen is
van hun dienstwerk. Ze willen de tijd
graag volmaken. Ziekte, die reden geeft
CLASSIS MIDDELBURG.
Middelburg (Hofpleinkerk) 9.30 uur Ds. Van Til.
Bevestiging Ds. Van Wilgenburg.
2.30 uur Ds. Van Wilgenburg, Intrede.
5 uur Ds. Van Wilgenburg, Intrede (met afgevaar
digden)
(Noorderkerk) 9.30 uur Ds. Boonstra. Bevestiging
Ambtsdrager.
„Ontmoetingskerk" (Oosterscheldestraat) 8.45 uur
Ds. v. d. Linde te Grootegast.
5 uur Ds. v. d. Linde.
Collecte Telefooncommissie.
Gasthuiskerk (Dienst voor belangstellenden) 7.30 uur
geen dienst.
Arnemuiden 10 en 2.30 uur Ds. Oegema, Bed. H. Av.
en Dankz.
Domburg 10 en 2.30 uur Ds. Hofland te den Haag-
Moerwijk.
Gapinge 9 uur Ds. Streefkerk, 7 uur Ds. v. d. Bom.
Grijpskerke 10.15 en 2.30 uur Ds. v. d. Linde te
Grootegast.
Koudekerke (Ned. Herv. Kerk) 10.30 uur Ds. Elshout,
7 uur Ds. Bosman.
Meliskerke 10 en 2.30 uur Ds. Baas te Rotterdam.
Oostkapelle 10 uur Ds. Melse te Voorschoten, 7 uur
Ds. Hofland.
Serooskerke 10 en 2.30 uur Ds. Schout te Bant.
St. Laurens 10 en 2.30 uur Ds. Van Ulden.
Souburg 9.30 en 2.30 uur Ds. Stam te Fijnaart.
Veere 10.30 uur Ds. Streefkerk, Voorber. H. Av.,
2.30 uur Ds. Streefkerk.
Vlissingen 9.30 en 5 uur Ds. Kornet.
Vrouwenpolder 10 uur Ds. Bosman, 2.30 uur Ds. Melse
te Voorthuizen.
Westkapelle 9.30 en 2.30 uur Ds. v. d. Bom,
Bed. H. Av. en Dankzegging.
CLASSIS AXEL.
Aardenburg 10 uur Leesdienst, 5 uur Cand. Pluim te
Apeldoorn.
Axel 10 en 3 uur Ds. Van Leeuwen.
Breskens 10 en 3 uur Ds. De Vries.
Hoek 10 en 2.30 uur Ds. Verbeek, Bed. H. Av. en
Dankzegging.
Schoondijke 9.30 en 2.30 uur Cand. Pluym te Meppel.
Terneuzen 9.30 en 3.30 uur Ds. Van Hattem.
Bed. H. Av. en Dankzegging.
Oostburg 10 en 3 uur Ds. Van Mechelen.
Sas van Gent (zaaltje Nederlands Hervormde Kerk)
7 uur Ds. Van Hattem.
Zaamslag 10 en 3 uur Ds. Den Boer.
Zoutespui 10 en 3 uur Ds. Donner te Scheveningen.
CLASSIS GOES.
Baarland 9.30 en 2 uur Ds. de Craene.
Borssele 10 en 2.30 uur Ds. Verschoor te Vlissingen.
Colijnsplaat 10 en 5.30 uur Ds. Van Rheenen.
Driewegen 9.30 en 2 uur Ds. Beukema.
Geersdijk 10 en 2.30 uur Ds. Van Aller.
Goes (Westerkerk) 10 uur Ds. Jansen.
5 uur Ds. Kats, Zondag 8.
(Oosterkerk) 9 uur Ds. Kats.
5 uur Ds. Jansen, Zondag 9.
Collecte voor de hulpbehoevende kerken in Classis
en Provincie.
's-Gravenpolder 10 en 2.30 uur Ds. v. d. Veen.
Heinkenszand 10 en 2.30 uur Cand. v. d. Berg te
's-Gravenhage.
Kamperland 9.30 en 4 uur Ds. Radder.
Kapelle 10 en 5 uur Ds. Van der Leek.
Namiddag afscheid.
Kruiningen 10 en 2.30 uur Ds. Koers te 's-Gravenhage.
Lewedorp 9.15 en 2.30 uur Ds. Groenenberg te
's-Gravenhage.
Nieuwdorp 10 en 2.30 uur Ds. Goedendorp.
Wemeldinge 10 en 2.30 uur Ds. Hoogkamer,
Bed. H. Av. en Dankzegging.
Wissenkerke 10 en 2.30 uur Ds. v. d. Heiden.
Wolphaartsdijk 10 en 2.30 uur Ds. Koolstra.
Yerseke 9.30 en 2.30 uur Ds. Booy.
CLASSIS THOLEN.
Anna Jacoba Polder 10 en 2.30 uur Ds. Haverkamp.
Bergen op Zoom 9.30 en 5 uur Ds. Bavinck te Doorn.
Hoogerheide (Schapendreef 21) 9.45 en 4 uur Ds.
Pontier te Vlissingen.
Krabbendijke 9.30 en 2.30 uur Ds. v. d. Meulen te
Amstelveen.
Oud-Vossemeer 10 en 3 uur Ds. v. d. Stoel.
Poortvliet 10 en 2.30 uur Ds. Van Egmond.
Rilland-Bath 10 en 2.30 uur Ds. Van Wouwe.
Tholen 10 uur Leesdienst, 5 uur Ds. Van Egmond.
CLASSIS ZIERIKZEE.
Brouwershaven 10 en 2.30 uur Ds. Wentsel.
Bruinisse 10 en 5 uur Ds. den Heeten, Bed. H. Av.
en Dankzegging.
Haamstede 9 en 10.30 uur Ds. Boerma, 5 uur Ds.
Tiemersma.
Nieuwerkerk 10 en 5 uur Ds. Becker.
Oosterland 10 uur Leesdienst, 3 uur Ds. Becker.
Scharendijke 10 en 2.30 uur Ds. Kamper, Zoetermeer.
Zierikzee 10 en 5 uur Ds. Tiemersma.
Zonnemaire 10 en 2.30 uur Ds. Aalbersberg te
Vlaardingen.
