eeuwóe
3£erkbode
ONZE KERKEN
U komt toch ook
21 SEPTEMBER 1962
17e JAARGANG No. 12
OFFICIEEL ORGAAN TEN DIENSTE VAN DE GEREFORMEERDE KERKEN IN ZEELAND
Redacteur: Ds. W. C. van Hattem, Herengracht 15, Terneuzen, Telefoon (0 1150) 22 48
Medewerkers J. A. van Bennekom, Middelburg Dr. A. J. Boom, Vlissingen Ds. M. V. J. de Craene, Baarland
Drs. A. Elshout, Koudekerke Ds. A. Koning, Woerden Dr. P. C. Kraan, Vlissingen
Ds. J. v. d. Leek, Kapelle Ds. P. van Til, Middelburg Drs. J. Vlaardingerbroek, Ermelo
ik worstel ^s- Wentsel, Brouwershaven Mej. F. A. Groot Nibbelink, Grijpskerke
cn ontkom" Mevrouw C. van Zwedenvan Alkemade, Middelburg.
f
Abonnementsprijs
3,per halfjaar
bij vooruitbetaling
Advertenties
12 cent per mm.
Bij abonnement lager
Losse nummers 12 cent
Drukkers-Uitgevers
Littooij Olthoff
Spanjaardstraat 47
Middelburg, tel. 24 38
Giro no. 4 22 80
en de
lm Ga Cm Cm
Toen in 1958 te Rio de Janeiro het
vierde plenaire congres van de Interna
tionale Raad van Christelijke Kerken
gehouden werd, was ds. J. W. Deenik
van de Reformed Churches of New
Zealand één van de sprekers. Hij sprak
over het onderwerp „Christus en de
Wereldraad van Kerken en hij beëin
digde zijn lezing met de volgende woor
den
,,Wij hebben critiek op de Wereldraad,
omdat wij de ijver voor de ware eenheid
in Christus daar niet vinden. Maar hoe
veel eenheid vinden wij in onze eigen
orthodoxe wereld Het schijnt alsof vele
rechtzinnigen menen, dat hoe meer de
protestantse wereld verdeeld is, het des
te beter is. Wij zeggen dat eenheid al
leen mogelijk is, indien er ware eenheid
in Christus is.
Maar indien wij zeggen dat wij werkelijk
één in Christus zijn, waarom strijden wij
er dan zo weinig voor om deze eenheid
in de wereld zichtbaar te maken Wij
zeggen dat zo veel denominaties tot de
I.C.C.C. behoren. Wij zijn er dankbaar
voor. Maar hoe veel heerlijker zou het
zijn indien wij op het volgende congres
konden rapporteren dat een aantal van
deze denominaties elkaar gevonden heb
ben in werkelijke christelijke eenheid in
de Here. Persoonlijk geloof ik, dat dit
een van de zwakste punten is van het
rechtzinnig protestantisme van heden.
Onder de rechtzinnigheid schijnt een
verlangen naar zuiverheid te zijn, maar
zeer weinig verlangen naar de eenheid
van de Kerk van Jezus. Daarom, beke
ring is nodig binnen de Wereldraad.
Maar bekering is onder ons evenzeer
nodig. O, God, wees ons genadig, ons
verwarde, gescheiden, rechtzinnige chris
tenen van deze eeuw".
Dat was in 1958, toen reeds werd dit
geluid vernomen vanuit één van ""de
weinige kerken van Gereformeerde sig
natuur, die lid van de Wereldraad
zijn1). De woorden van ds. Deenik
vonden echter weinig weerklank, de
eenheid van de I.C.C.C. zo waren
velen van mening behoorde een een
heid in de verscheidenheid der kerken
te zijn, die echter allen stuk voor stuk
de Bijbel als Gods Woord aanvaarden.
Daarom vond enkele dagen later de
rede van prof. v. d. Schuit, die zich
stelde op een extreem pluriformiteits-
begrip, een zeer open oor. Prof. v. d.
Schuit, die sprak over Christus temid
den der kandelaren n.a.v. Openbaring
1:12, zei het volgende
„Indien kerken elkaar in de waaiheid
kunnen vinden, zullen wij de zeven gou
den kandelaren manifesteren, die één
zijn in Hem die temidden er van wan
delt. Deze zeven kandelaren staan niet
achter elkaar, maar zij staan in een cir
kel rond Christus. Christus is het cen
trum van de Wereldkerk, de menigte
uit alle natiën, geslachten, volken en
tongen. Menigte, en toch een eenheid.
Het is het beeld van onze I.C.C.C. In
onze Here en Zaligmaker is onze een
heid".
Dit standpunt heeft men sedert 1958
niet verlaten. Integendeel, de Ameri
kaanse Raad van Christelijke Kerken
de Amerikaanse tak dus van de
I.C.C.C. heeft nog onlangs ver
klaard, dat de gescheidenheid der kerk
veel gunstiger was dan de eenheid, om
dat een groot aantal kerken nu eenmaal
meer voor de vrijheid kunnen doen, dan
één kerk. Dat hierop gereageerd werd
door de Reformed Churches of New
Zealand is terecht. Zo was er op het
congres een schrijven van deze kerken,
waarin de bezorgdheid over dergelijke
uitspraken als van de Amerikaanse
Raad werd uitgesproken, terwijl van de
I.C.C.C. een duidelijk antwoord ge
vraagd werd.
Het vijfde plenaire congres van de
I.C.C.C. heeft echter op deze brief géén
antwoord gegeven, daarbij zich het
odium van wie zwijgt nl. over de
uitspraak van de Amerikaanse Raad
stemt toe op zich ladend. Ook ten aan
zien van dit punt der kerkelijke eenheid
is de I.C.C.C. in gebreke gebleven en
dat terwijl er juist naar aanleiding van
dit schrijven der Nieuw Zeelandse Ker
ken alle gelegenheid was om een duide
lijke uitspraak te doen. Of moeten wij
de zinsnede uit de Christian Beacon
van 30 augustus als een antwoord zien:
„Het is de I.C.C.C. door zijn constitu
tie verboden voor de organische eenheid
van zijn kerken te werken" Zo ja,
dan wordt het hoog tijd, dat de consti
tutie van de I.C.C.C. herzien wordt en
wel zodanig, dat deze in overeenstem
ming komt met de Schriften, óók ten
aanzien van de eenheid der Kerk. -
Een ander bezwaar, dat wij tegen de
I.C.C.C. hebben is, dat men zo ver
schrikkelijk zelfverzekerd is, iemand
heeft het eens zo uitgedrukt„men
dankt ontzettend veel, maar gebeden
wordt er niet". En inderdaad is dit een
uitdrukking, waar mee heel veel gezegd
is. Men dankt namelijk voor wat men
is en bereikt heeft, maar een toon van
verootmoediging wordt helaas
niet gehoord. Evenmin bemerken we zo
weinig van een bewogenheid met hen,
die men zo fel veroordeelt. Deze hou
ding spruit echter voort uit een identi
ficeren van de zaak van de I.C.C.C.
met Gods zaak, men spreekt daarom
graag in termen als „verdediging van
het evangelie", „strijden voor de waar
heid", „de I.C.C.C. als de Reformatie
van de XXste eeuw". Men kan zo geen
fouten maken en slechts zij, die niet
meedoen zijn fout. Vandaar ook de her
haalde oproep om zich af te scheiden
en zich bij de I.C.C.C. te voegen. Van
daar ook, de openingsspeech van het
vijfde congres door de president van
deze Raad, dr. C. Mc Intire, waarin
deze een fontein van aantijgingen deed
opspuiten tegen de Wereldraad, de
Russ. Orth. Kerk, de aartsbisschop van
Canterbury, Kennedy, Hromadka, enz.
Dit terwijl het onderwerp, waarover hij
zou spreken, luidde „Jezus Christus,
dezelfde
„Wij geloven dat de Bijbel op vele
plaatsen duidelijk leert, dat zij die de
Here Jezus Christus liefhebben in waar
heid één moeten zijn, ook wat de kerke
lijke organisatie betreft. Wij zouden wil
len wijzen op plaatsen als Hd. 2 46,
Hd. 4 32, I Kor. 1 10 vv., enz-., welke
samen met vele andere passages uit de
Schrift van de gelovigen vragen dat zij
één zijn in geest en verenigd in de ar
beid van het Koninkrijk der Hemelen.
Wij behoren tot hen, die geloven, dat
de verdeeldheid van de Christelijke Kerk
inderdaad zonde is. Wij verstaan en
handhaven het, dat de Bijbel leert, dat
de Kerk van Jezus Christus één moet
zijn in haar boodschap, haar leer, haar
arbeid, haar zending en in haar organi- -
satie"
Na er op gewezen te hebben, dat er
geen eenheid ten koste van de waarheid
mag zijn, dat afscheiding daarom nood
zakelijk kan zijn spreekt men uit, dat
het toch een zaak van grote vreugde
zou wezen indien een dergelijke af
scheiding niet noodzakelijk was. Hierbij
verwijzend naar de verklaring van de
afgescheiden groep van de Thomas
Kerk in India, waarin gezegd werd, dat
men zich diep bedroefd van de kerk af
scheidde. In de harten van allen binnen
de I.C.C.C. behoort daarom het verlan
gen naar eenheid te leven. Het schrij
ven vervolgt
„Het is daarom met niet weinig bezorg-
heid dat wij een resolutie onder ogen
kregen van de A(merican)C.C.C. op het
voorstel van Blake-Pike, gepubliceerd in
de Christian Beacon, mei 1962. U zult
begrijpen, dat wij het voorstel van Blake
en Pike niet toejuichen (het betreft hier
een voorstel om tot eenheid van ver
schillende Amerikaanse kerken te ko
men, red.), maar niet op zulke wankele
en naar wij geloven onschriftuurlij
ke gronden als in genoemde resolutie
genoemd worden. Deze luidt
„In ons land van vrijheid is het nood
zakelijk voor de vrijheid dat onze vele
afgescheiden kerken in stand blijven.
Tweehonderd en zestig afgescheiden
denominaties doen meer voor de zaak
der vrijheid en het Evangelie dan één
kerk met zijn politieke aspiraties ooit
kan doen. Het wezen van Christelijke
eenheid is niet één machtige zichtbare
kerk die door een hiërarchie wordt
geleid, maar de getrouwe prediking
van het Evangelie der genade door
alle kerken, groepen en personen..."
Wij betreuren het te moeten zeggen, dat
we het met deze resolutie volkomen on
eens zijn en wij hopen en bidden op
recht, dat zo iets dergelijks niet in Am
sterdam wordt goedgekeurd. Waar
schijnlijk is deze resolutie gebaseerd op
een of andere independistische kerkleer.
Zeker is deze niet geïnspireerd door de
Reformatorische leer van de Kerk van
Christus".
Na nog een citaat gegeven te hebben
van wat ds. Deenik op het vierde ple-
naire congres in Rio over de kerkelijke
eenheid gezegd had, eindigt het schrij
ven met de volgende voorstellen
1dat het presidium van de I.C.C.C. over
weegt om onder artikel VII van de
constitutie als activiteit op te nemen
„Alle Christenen en leden kerken op
te roepen de waarachtige en Bijbelse
Christelijke eenheid in Geest en in
Waarheid te bevorderen, en zich in te
zetten voor organisatorische eenheid
en vereniging van kerken, waar dit mo
gelijk is op basis van de geopenbaarde
waarheid van Gods Woord"
2) dat het Congres zichzelf over deze zaak
uitspreekt in een resolutie, waarin het
duidelijk gemaakt wordt dat de bewe
ging tegen de verkeerde grondstellingen
van de Wereldraad is, maar dat de
beweging zijn eigen bijbelse principes
ten aanzien van eenheid in de Waar
heid handhaaft en dat de beweging
zulke verenigingen en herenigingen be
vorderd, die in overeenstemming zijn
mét en geëist worden dóór het Woord
van God.
Over het thema zelf echter werd
bijna niets gezegd, wel werd het af en
toe eens even aangeroerd, zo bijv. toen
spreker zei, dat de I.C.C.C. de bewe
ging is, die de woorden van de onver
anderlijke Christus aanhaalt „Ik ben
de weg, de waarheid en het leven nie
mand komt tot de Vader, dan door
mij", waaraan werd toegevoegd
„Deze beweging weigert ook maar het
geringste compromis met de oecumeni
sche afval. Wij zijn wat de Wereldraad
had moeten zijn en geweest zou zijn in
dien deze trouw gebleven was aan de
reformatorische belijdenissen van het
Christendom".
Hieraan vooraf echter ging een ana
lyse over de herziene basis van de We
reldraad, waarbij verteld werd hoe deze
basis mee ontstaan was op aandringen
van de leiders der Russ. Orth. Kerk,
waarop dr. Mclntire zei
„De onder communistische controle
staande agenten van Nikita Krushchev
wilden, dat de Wereldraad een meer
„fundamentalistisch" geluid zou geven.
Het dient hun doelstellingen beter ook".
Zo wordt de Russische Kerk, die
vanouds sterk de nadruk op de Drie
eenheid gelegd heeft en de erkenning
daarvan in de basisformule van de We
reldraad als noodzakelijk zag, verweten,
dat zij slechts op een meer rechtzinnige
basisformule heeft aangedrongen om
dat deze de doelstellingen van de agen
ten van Krushchev beter zou dienen.
Dit zijn klinkklare insinuaties, die al
leen maar een plaats hebben in een ri
goureus zwart-wit schema, waarin God
aan de zijde van wat dan Mclntire „de
•vrije wereld" noemt, zou staan. Daarom
Daarom kan hij ook spreken van 83
denominaties uit de gehele wereld, „be
halve, natuurlijk, achter het IJzeren
Gordijn", die lid zijn van de I.C.C.C.
Juist dat ene woordje „natuurlijk", dat
doet pijn. Het is echter een pijn, die
blijkens de publicaties van het congres
niet is gevoeld en dat doet nóg meer
pijn.
Misschien zullen wij nu het verwijt
naar het hoofd krijgen, dat we krypto-
communisten zijn, omdat we zomaar
durven te veronderstellen, dat er ook
in de leiding van de kerken achter het
IJzeren Gordijn oprechte christenen zit
ten. Wij zijn echter van mening, dat
dit „onverhoord veroordelen en helpen
veroordelen" van anderen zeker niet
evangelisch is. Het ware ons daarom
liever geweest indien de president van
de I.C.C.C. zich aan zijn thema gehou
den had en inderdaad gesproken had
van Jezus Christus, die dezelfde is en
die daarom niet onze verdediging be
hoeft, evenmin als het Evangelie ver
dedigd behoeft te worden. Het Evan
gelie verdedigt zichzelf en de Here
Jezus Christus is overwinnaar. Wij zijn
niet degenen, die de kerk bewaren,
maar het is God zelf, die zich 7000
doet overblijven. Daarom kunnen wij
ook niet instemmen met de oproep voor
het zesde plenaire congres, wat aange
kondigd wordt gehouden te worden van
12—21 augustus 1965 (zonder „D.V.")
te Genève. We lezen in deze oproep
„Wij zijn zo dankbaar dat de Almach
tige God de Internationale Raad van
Christelijke Kerken tot aanzijn geroepen
heeft om Zijn naam te verheerlijken en
Zijn waarheid te verdedigen in deze
eeuw van overweldigende afval. God
heeft op een zeer genadige wijze dit ge
tuigenis gezegend en het gebruikt om 83
bijbelgelovige kerken uit alle delen van
de vrije wereld samen te brengen en ze
te sterken en te bemoedigen in haar ver
kondiging van het Evangelie van Chris
tus en om ze bij te staan in haar ver
dediging van dit Evangelie. Wij prijzen
God voor deze ware oecumeniciteit, die
zo geheel anders is als die door de We
reldraad van Kerken wordt voorgestaan
met zijn inclusivisme en syncretisme".
Hoezeer wij het ook betreuren, de
vergelijking met het dankgebed van de
farizeeër uit de gelijkenis wordt ons als
het ware opgedrongen, wanneer we
deze woorden lezen. Horen we hier
niet doorklinken het „ik dank U, omdat
ik niet zo'ben als de anderen"?
Nu is het geenszins vreemd dat we'
deze klanken horen, wanneer we be
denken, dat vele methodistische groe
peringen bij de I.C.C.C. zijn aangeslo
ten, zodat het geheel een sterk metho
distische inslag heeft, waarin weinig of
niet met de dagelijkse bekering, maar
wel met het eens en voor altijd bekeerd
zijn gerekend wordt. Vanuit dit een
maal bekeerd zijn, dat zich uitwerkt in
bepaalde levensgewoonten bijv. niet
roken is de gedachte aan het feit,
dat men nog bekering nodig zou heb
ben absurd. Hoewel we dus deze ma
nier van optreden van de I.C.C.C. kun
nen begrijpen, wij kunnen het er niet
mee eens zijn. Want staande op dit
standpunt komt men zo tot een veroor
deling van een ieder, die de inzichten
van de I.C.C.C. niet wil delen, vallen
er harde woorden ten aanzien van de
zen en verheft men zichzelf tot de
enige, zuivere en ware oecumene. Maar
daar heeft men ook het punt bereikt,
dat wij ons -helaas de vraag moe
ten stellen of hier inderdaad nog van
oecumene sprake is. v. H.
x) In zoverre slaat de Remonstrantse hoog
leraar dr. Golterman de plank mis,
wanneer hij in een recente publicatie
van de I.C.C.C. spreekt als van de
voornamelijk Gereformeerde I.C.C.C.
Ja, U komt toch dames naar de pro
vinciale bondsdag van de Gereformeer
de Vrouwenverenigingen in Zeeland
De vergadering wordt aanstaande
donderdag D.V. gehouden in de Nieu
we Oosterkerk te Goes. Onder meer
vermeldt het programma een inleiding
van ds. W. Kats te Goes over het on
derwerp „Ons gezin in de branding".
Daarnaast nog declamaties, samenzang
enz. Natuurlijk wilt U deze dag niet
missen en dus komt U ook op de zeven-
twintigste naar Goes. Probeert U ook
op tijd aanwezig te zijn, d.w.z. om
kwart vóór tien. U zult zeker geen spijt
van deze „snipperdag" hebben, die ook
aan de huisvrouw wel eens toekomt.
Ook niet-leden zijn hartelijk welkom.
v. H.
