eeuwóe
3£erkbocle
Alleen voor Instemmers
Krokodillentranen
r
v J
DE ACHTTIEN
18 MEI 1962
17e JAARGANG No. 46
OFFICIEEL WEEKBLAD TEN DIENSTE VAN DE GEREFORMEERDE KERKEN IN ZEELAND
Redacteur: Ds. W. C. van Hattem, Herengracht 15, Terneuzen, Telefoon (0 1150) 22 48
MedewerkersJ. A. van Bennekom, Middelburg Dr. A. J. Boom, Vlissingen Ds. D. J. Couvée, Bennekom
Drs. A. Elshout, KoudekerkeDs. A. Koning, Oud-VossemeerDr. P. C. Kraan, Vlissingen
Ds. J. v. d. Leek, Kapelle Ds. P. van Til, Middelburg Mej. F. A. Groot Nibbelink, Grijpskerke
en ontkom" Mevrouw C. van Zwedenvan Alkemade, Middelburg.
r
Abonnementsprijs
3,per halfjaar
bij vooruitbetaling
Advertenties
12 cent per mm.
Bij abonnement lager
Losse nummers 12 cent
Drukkers-Uitgevers
Littooij Olthoff
Spanjaardstraat 47
Middelburg, tel. 2438
Giro no. 42280
J
<:~)7leclitatie
maar ik jaag er naarof ik het grijpen mocht,
omdat ik ook door Christus Jezus gegrepen ben.
Philippenzen 3 12b.
Het woord jagen", dat Paulus hier gebruikt, klinkt ons eigenlijk maar
onsympathiek in de oren. Met dit woerd zijn we*helaas maar al te ver
trouwd geraakt. Wie heeft niet te maken met de gejaagdheid, die zo'n
belangrijke plaats in ons leven heeft gekregen
De klok heeft het voor het vertellen. Hij dreigt ons allemaal te tiranni
seren. De één moet beslist zo laat op een bepaalde plaats zijn de ander
moet persé op die tijd één of andere taak af hebben. Er is geen ontkomen
aan. En we bedienen ons van allerlei hulpmiddelen om de race met de
klok bij te houden. We jakkeren in onze auto's langs de wegen, steeds
sneller. We maken gebruik van vliegtuigen, die ons steeds vlugger van
de ene plaats naar de andere brengen. We gebruiken machines, die ons
helpen in een nog hoger tempo onze produkten te vervaardigen. We
móéten wel. Er is geen ontkomen aan. Is het een wonder, dat zovclen
overspannen raken Zij kunnen deze vaart niet bijhouden. Ze willen
meer bereiken, dan ze kunnen. Ze willen te hoog grijpen.
Nu spreekt Paulus in de brief aan de Philippenzen ook van een ge
jaagdheid. Paulus was een actief en dynamisch man. Maar als jonge
man gebruikte hij die activiteit op een totaal verkeerde manier. Al zijn
ijver zet hij in om de gemeente te achtervolgen. Hij jaagt dat doel na met
heel zijn persoonlijkheid. Hij is bezeten van de taak, die hij meent te heb
ben. Totdat Christus hem grijpt. U weet, hoe dat gebeurd is.
Paulus blijft daarna even dynamisch en actief als vroeger. Maar zijn
leven krijgt een heel andere koers. Hij heeft een ander doel gekregen om
na te jagen. Vroeger zocht hij het in eigen kracht en eigen gerechtigheid.
Hij dacht er door eigen inspanning te kunnen komen. Maar hij gaat in
zien. dat dat niet mogelijk is. Het was allemaal schade en vuilnis, zegt hij.
Het gaat hem nü vooral om de kennis van Christus. Zo komt er een
nieuwe spanning in zijn leven. Hij wordt weer gedreven door een nieuwe
gejaagdheid. Maar dit is geen gejaagdheid, die overspanning tengevolge
kan hebben. Integendeel, het is een gejaagdheid, die z'n oorsprong vindt
in de rust, die hij in Christus heeft gevonden, en die z'n doel vindt in die
zelfde Christus. Hij wil Hem meer en meer leren kennen. Hij wil leven
in een innige gemeenschap met Christus. Dat is iets, wat hem steeds
bezig houdt. Dat is het doel van zijn jagen.
Jagen wij met Paulus mee Zijn wij er ook van bezeten Christus
steeds beter te leren kennen Of neemt de gejaagdheid van het moderne
leven ons zo in beslag, dat er voor déze gejaagdheid geen plaats meer is
Wordt het dan geen tijd, dat we ons eens gaan bezinnen Wordt het
dan geen tijd, dat we ons onttrekken aan de tirannie van de klok Het
is natuurlijk belangrijk, dat we de kansen in het gewone leven niet voorbij
laten gaan. Maar nog veel belangrijker is het, dat we de kansen grijpen,
die Christus in zijn oneindige goedheid geeft. In deze jacht raakt niemand
overspannen. Er is niemand, die te hoog grijpt. Christus wil helpen het
gestelde doel te bereiken.
Bruinisse G. DEN HEETEN.
Mocht u het niet met ,,de achttien"
eens zijn. dan behoeft u het volgende
niet te lezen, daar het alleen bestemd
is voor hen, die wel met hen van me
ning zijn, dat de gescheidenheid van de
Hervormde en Gereformeerde Kerk niet
langer geduld kan worden.
Wij ontvingen namelijk van de voor
bereidingscommissie van het reeds ver
schillende malen en op verschillende
wijzen aangekondigd Hervormd Gere
formeerd congres een schrijven, waarin
ons werd meegedeeld ter informatie van
de lezers van ons blad, dat dit congres
belegd wordt
voor allen die in beginsel met
hun mening instemmen.
Het congres wordt gehouden te
Utrecht in de Jaarbeurshallenen de
toegangsprijs bedraagt 60 cent per per
soon. De congressisten zullen worden
toegesproken door prof. dr. H. Berkhof
en prof. mr. W. F. de Gaay Fortman,
ook zal een aantal personen uit ver
schillend maatschappelijk milieu wor
den gevraagd hun mening over de hui
dige verdeeldheid der kerken te geven.
Er zal verder veel gezongen worden,
terwijl een brass band" voor muzikale
opluistering zal zorgen.
Verder bijzonderheden De Neder
landse Spoorwegen verlenen aan hen
die per trein en over een grotere af
stand dan 40 km. naar het congres rei
zen reductie op hun spoorkaartje, ter
wijl de Utrechtse politie bereid is her
kenbare congresgangers behulpzaam te
zijn bij het vinden van parkeergelegen
heid. Er is verder voldoende koffie en
thee, terwijl lunchpakketten a raison
van 2,50 te bekomen zijn.
Bestellingen voor plaatsbewijzen op
giro 1818 ten name van de penning
meester Commissie 18, L. G. Pontier,
Utrecht of per postwissel aan de Voor
bereidingscommissie van het Congres
van Kerken tot Kerk, Muntstraat 5,
Utrecht.
Nogmaals -wellicht ten overvloe
de het congres is alleen voor hen,
die in beginsel met de mening der acht
tien instemmen belegd. Mocht u het dus
niet met hun eens zijn, en hebt u noch
tans dit stukje ten einde gelezen, dan
zal het u wellicht spijten, dat ge nu niet
kunt genieten van de .brass band", van
de massa-zang en van de sprekers. Uit
drukkelijk en onderstreept echter wijst
de voorbereidingscommissie op het
noodzakelijk zijn van de instemming.
Hoe men dit van buiten aan u zal kun
nen zien is ons niet bekend, maar we
lezen in de mededeling wel dat de
Utrechtse politie herkenbare congres
gangers" behulpzaam zal zijn. Naar wij
vermoeden zullen de instemmers dus op
een bepaalde tot nu toe zorgvuldig
geheim gehouden manier van de niet
instemmers te onderscheiden zijn zo
dat we allen die in beginsel niet instem
men met de mening der achttien met
klem zouden willen aanraden geen
moeite te doen om toch naar Utrecht te
reizen om dit congres bij te wonen.
Mocht u toch als ,,niet-instemmer" de
tocht naar het congres maken, dan zult
u waarschijnlijk direct naar het gebouw
van Kunsten en Wetenschappen wor
den overgebracht waar op diezelfde dag
de Nederlandse supportersvereniging
verontschuldiging voor de uitdruk
king, maar anders is het zo'n mond,-
vol van de Internationale Raad van
Christelijke Kerken (I.C.C.C.) haar
jaarlijkse bijeenkomst houdt.
v. H.
In verband met het op handen zijnd
Hervormd-Gereformeerd Congres (al
leen voor instemmers ontvingen wij
van de voorbereidingscommissie hier
van een paar artikeltjes van de hand
van enkele leden der 18. In deze en de
volgende kerkbode willen wij hiervoor
gaarne een plaatsje inruimen, ook al
kunnen wij het in dezen niet met de
schrijvers eens zijn, wij zijn toch van
mening, dat het goed is om van hun
motieven kennis te nemen.
Dr. J. M. van Minnen te Utrecht
schreef het volgende
„De Actie Achttien in Tweehonderd
woorden.
1. De eenheid der kerken is opdracht,
daar kan niemand onderuit.
Of de tijd ook rijp is voor eenheid is
daarbij niet van wezenlijk belang.
Of die eenheid ons gewenst of geschikt
voorkomt nog minder.
2. Wezenstrek van het protestante ge
meentelid is zijn mondigheid. Het ge
meentelid zal daarom de opdracht tot
eenheid moeten aanvaarden en ter hand
moeten nemen.
3. Over de vormen, waarin die eenheid
gestalte gaat krijgen en over de gren
zen er van moeten de gemeenteleden
hard nadenken.
Kan de eenheid alleen vorm krijgen in
een apparatuur van kerkelijke vergade
ringen, zoals wij die nu kennen
In hoeverre zal de grens van de eenheid
mede door leerformules moeten worden
bepaald
4. Tussen de hervormde- en gereformeer
de kerken bestaan grote verschillen van
allerlei aard. Wettigen deze verschillen
de gebrokenheid van de kerk
5. In het boekje van .Kerken tot kerk"
staan vragen aan hervormden èn aan
gereformeerden, het is belangrijk, dat
ieder de aan hem zelf gerichte vragen
gaat beantwoorden en voorlopig nog
niet de vragen voor de ander beant
woordt. Zo zullen gereformeerden on
verwijld en duidelijk moeten gaan zeg
gen wat zij precies onder leertucht ver
staan.
6. Tenslotte wat is de eerste stap Of
zijn er, plaatselijk bepaald, honderd
verschillende eerste stappen Wat is
dan Uw eerste stap
Een enkele kritische opmerking bij
deze „tweehonderd woorden" kunnen
wij niet achterwege laten, waarbij wij
ons beperken tot de volgende vragen
naar aanleiding van het onder 1ge
noemde
Is het juist om over de „eenheid der
kerken" zonder meer te spreken, voor
dat mpn bepaald heeft wat de kerk is
Legt het geen gewicht in de schaal,
wat de Schrift zelf zegt ten aanzien van
de eenheid met hen, die niet de Christus
naar de Schriften belijden Niet of de
tijd voor eenheid rijp is, noch of die
eenheid ons gewenst of geschikt voor
komt is van belang, maar wel is van
belang wat de Schrift in dezen duidelijk
leert. Door wel het eerste te stellen
doch het laatste niet, wordt onzes in
ziens het accent ten onrechte verlegd.
v. H.
Er wordt geweend in onze Gerefor
meerde kerken. Omdat er mensen zijn
opgestaan, die dreigen tot groepsvor
ming over te gaan. Verschrikkelijk
Levensgevaarlijk voor de kerk Groeps-
en partijvorming in de kerk is als een
dodelijk gezwel in een lichaam. In het
lichaam van Christus nog wel.
Daarom ben ik het met hen die we
nen over partijvorming hartelijk eens.
U ook, ongetwijfeld. En u denktdat
gaat natuurlijk over de 18. Want die
hebben een verklaring uitgegeven (u
weet wel, „onduldbaar") en om adhae-
siebetuigingen gevraagd hoe meer
stemmen, hoe liever (u begrijpt: ook
„onduldbaar"). Die beleggen bijeen
komsten en straks een congres. Op 26
mei, in Utrecht. Dat wordt wat je
noemt een Partij-congres. Want u mag
er alleen maar komen als u in beginsel
met de mening van de 18 instemt. Dat
staat met dikgedrukte letters in de cir
culaire, waarin het congres wordt aan
gekondigd. Instemming, van tevoren, en
anders niet welkom. U mag er ook
niets zeggen. U wordt er toegesproken,
zo staat het in de circulaire. Iets terug
zeggen is verboden. Wel mag u mee
zingen in de massale koorzang van de
congressisten. „Waarheid en Eenheid"
heeft gevraagd mogen wij ook komen
en onze mening zeggen 't Mocht
nietHet gaat er dus niet om, sa
men de juiste weg te vinden die is al
gevonden, u mag alleen nog volgen.
Het is er dus niet om te doen in het
gesprek elkaar te verstaan, te vinden,
vast te houden. Het is alleen maar een
partijcongres. En daar worden alleen
mensen verwacht die enkel maar ap-
plaudiseren
Inderdaad, wie zou niet wenen, als
zo onze mondige, zelf-denkende kerk
leden tot willoze partijgangers worden
gedegradeerd en onze Geref. kerken
afgebroken Ik ben bereid mee te we
nen met ieder, die het hierover te kwaad
heeft.
Maarde weners, wier tranen wij
verleden week onder ogen kwamen, be
doelen heel wat anders. Niet de 18,
maar de mensen van het Getuigenis,
dat enkele weken geleden aan alle ker
keraden gezonden werd. Waarin ge
vraagd werd in de kerkelijke weg deze
dingen aan de orde te stellen. Waarin
met geen woord om betuigingen van in
stemming werd gevraagd. Waarin geen
enkele actie werd aangekondigd. Waar
in gewaarschuwd werd tegen de kerk-
scheurende actie van de 18. Daarin ge
wezen werd op gehoorzaamheid aan de
Waarheid als de enige band, die wer
kelijk in echte eenheid samenbindt.
Waarin gewaarschuwd werd tegen
groeps- en partijvorming. Waarin be
treurd werd, dat de synode niet duide
lijk tegen de 18 had stelling genomen.
Mag dat nu ineens niet Ds. Plomp
van Utrecht-Noord vindt het maar ge
vaarlijk blijkens een artikel in de
Utrechtse Kerkbode. En de kerkeraad
van Heemstede heeft het nodig gevon
den er een waarschuwende verklaring
over uit te geven.
Ik neem, om te beginnen, met het
oordeel der liefde aan, dat beide wenen
den ook hun stem in luid geklaag ver
heven hebben, toen de 18 met hun actie
begonnen. Ik verwacht, dat beiden luid
keels zullen waarschuwen tegen het
Utrechtse partijcongres (wie in het Ge
tuigenis „groepsvorming" bespeurt,
moet dat woord „partijcongres" nog
veel te zacht vinden voor wat er in
Utrecht gebeuren gaat!). En dat de
Heemsteedse kerkeraad daar meer over
zal zeggen dan een enkel zinnetje in
een verklaring, die in hoofdzaak tegen
het Getuigenis gericht is. Gebeurt dat
niet, dan zal het zeker niet mogelijk zijn
de indruk weg te nemen, dat hun ge
ween niets dankrokodillentranen
heeft doen vloeien.
Maar dan nog staat de zaak scheef.
Wantwil men dan niet zien, dat het
Getuigenis juist het tegenovergestelde
is van groepsvorming Wil men ons
echt doen geloven, dat men serieus
vreest dat hier partijschap uit voort
komt zoals uit de activiteiten van de
18? Het is bijna niet te geloven; en
weer komt de vraag krokodillentra
nenHeeft ds Plomp niet in Trouw
gelezen, dat de correspondentie-adres
sen niet dienen om adhaesiebetuigingen
te ontvangen, maar enkel voor bijbe
stellen van exemplaren van het Getui
genis en eventueel vragen van nadere
inlichtingen Waarom doet ds Plomp
de suggestie, dat de ondertekenaars
voor ons de plaats van kerjeeraad en
classis zouden willen innemen, een sug
gestie die te dwaas is om serieus geno
men te worden Waarom maakt hij de
ondertekenaars verdacht door te zeg
gen, dat ze een „verdenking" op de sy
node hebben geladen Waarom had
den wij moeten wachten op een toelich
ting van de synode op haar besluit