Uit de Gemeenten
Officiële Berichten
KNIPSELS
ZENDING
DOOR WATER EN VUUR
DE PAASCOLLECTE
schoonheid van de nieuwe schilderijen
en haar diepe zin te verklaren voor al
len. die alleen rust zoeken bij het kruis
des Verlossers.
Uit het oude-Vossenland.
P.S. Och, och. het ..Zeeuwse zonnetje'
lijdt ook al onder 't donkere triestige voor
jaarsweer, waarbij de zon al weken lang
verstek laat gaan.
Maar er zijn andere acties, als ..Tientjes
maken Tonnendie heerlijk slagen en die
veel zon en licht brengen in zoveel don
kere gebieden. Nu we eenmaal begonnen
zijn, kunnen we moeilijk 't Zeeuwse zon
netje" laten ondergaan, daar heb ik geen
vrijmoedigheid toe. want 't zou voor mijn
gevoel ontrouw zijn aan onze zwaar be
zochte Hongaarse broeders en zusters.
Dus we moeten wel ons nummer 220659
open houden. Misschien vindt U bij de
grote schoonmaak kledingstukken, die U.
als U wat ouderwets ben, jaar op jaar
moet verleggen of verhangen, dan kunt U
het opzenden Comité „Hulp Hongarije",
denburglaan 14, Rijswijk (Z.H.).
Met broedergroet,
A. Koning, Oud-Vossemeer.
VOOR DE EVANGELISATIE
II
Wat doen ze met de collecte 1
U wilt met alle andere gereformeerde
broeders en zusters in de bekende paas-
collecte best één en een kwart ton op
brengen, en i.v.m. de stijging van uitgaven
is dit ook wel hard nodig, maar dan wilt
u ook weten, wat er met uw geld gebeurt.
Het moet verantwoord zijn, en het moet
niet zijn het werk van een paar hobby
magnaten. die met een juffrouw en een
schrijfmachine beginnen, maar heenwerken
naar gebouwen, kantoren, centrales, een
bureaucratie tot en met.
Nu, hier is geen sprake van in Baarn.
Jammer, dat u niet allemaal de heer An-
theunisse gekend hebt, die inderdaad in
Bussum met een tafeltje en een oud beestje
van een schrijfmachine begon en de zaak
zag en deed uitgroeien tot ons centrum in
Baarn. Maar deze oud-zendingsman zou
niet één potlood of opbergmapje aanschaf
fen, als niet eerst het werk er was waar
voor ze nodig waren. Bovendien was onze
penningmeester er ook één van de goede
oude stempel, bij wie wel de cost de baet
vooruit mag gaan, mits er dan ook baet
is. En laten wij nu weer iemand uit de
zending krijgen voor onze administratie
Mejuffrouw A. van Woudenberg (lectüur-
dienst Indonesië) met eenzelfde missionai
re inslag en niet minder capaciteiten voor
een goed beleid.
En wat gaat er al niet om op het cen
trum In stuks geteld loopt het in de tien
duizenden per jaar. Daar is de adviesdienst
met o.m. zijn instructie-materiaal, zoals
gestencilde cursussen voor huisbezoekers
(deel 1 5000 ex.. deel 2 3500, deel 3
2500), brochures, evangelisatie-dictaten
(referaten van Woudschoten)„toerusting
tot dienstbetoon" (10.000 ex.). Daar is de
enquette 1961 de folder „Dit kan het
centrum voor u doen" (1961/62 3750 ex.
„juist voldoende"). Er is de administratie
voor de opleiding van evangelisten (aan
het speciale opzicht van deputaten opge
dragen), die voor studiebeurzen, de col
lecten. de huishouding (zo'n 8000 maal
tijden) en lest best die voor het evangeli-
satie-vormings-centrum. Met een bezetting
van een tiental vaste krachten, van univer
sitaire opgeleide tot het keukenmeisje en
de tuinman toe, begrijpt u dat aan salaris
sen met sociale lasten alleen al een aan
zienlijk deel van de collecte (goed) be
steed wordt dan zijn er de onderhouds
kosten, kantoor-, reiskosten, lectuur, huis
houdelijke dienst etc. etc.
Er komt trouwens niemand ons centrum
binnen die ons niets kost, al is het maar
een (goede) kop koffie. Niet dat confe
renties en cursussen onbetaald blijven,
maar zij worden voor de (zelf krap zit
tende) kerken en commissies zuinig bere
kend. En er komen er velen. Voor confe
renties, cursussen al of niet in direct ver
band met het vormingswerk in één jaar
meer dan 1100. Het nieuwe en zo bijzon
der voorspoedig in zijn start geslaagde
vormingswerk is echter goud waard. Hèbt
u soms nog een gouden tientje U kunt
het echt nergens beter voor besteden
Wat is dat vormingswerk Begonnen
door Ds. Wiersinga, herschapen en als
nieuw opgezet door Ds. Grosheide en de
heer J. van der Waals (sociaal-paedagoog)
met Ds. Wiersinga samen. Ja. wat is het
huidige vormingswerk Het is door be
sprekingen en persoonlijke contacten in
een groep nog iets meer dan confereren
of onderwijzen. Het wil de deelnemers
vormen om met de kennis ook de goede
instelling („houding" zeggen we tegen
woordig) voor hun werk te verkrijgen.
Om èn zichzelf én elkaar te „hervormen"
(Rom. 12:2), opdat de mens Gods vol
komen zij, tot alle goed werk volkomen
toegerust (1 Tim. 3:16 v.).
De deelnemers zijn zeer gevarieerd en
vullen voor de leiders reeds al te veel da
gen en weekends. Het zijn jonge predikan
ten, stadspredikanten en jeugdzorgpredi
kanten lectuurverspreiders en huisbezoe
kers vaste en vrijwillige krachten in het
weekclub- en in het jeugdzorgwerk evan
gelisatie-ouderlingen, evangelisten jonge
ren werkers in bijzonder volksontwikke-
lings- en gezinswerk en in zomer-activitei-
ten, trainingsgroepen E. H. en O. zon
dagsschoolleiders provinciale- en classi-
cale deputaten.
De staf van dit vormingswerk houdt
niet op aan deputaten te zeggen, dat zij
nog maar tastende en speurende de eerste
stappen op deze nieuwe weg zet, dat de
bezinning en uitgroei niet of nauwelijks bij
te houden is. Dit vormingswerk wil toe
rusten tot dienstbetoon aan de vele men
sen om ons heen. die door de dood be
dreigd worden, en dit nog wel in onze
verbijsterend snel en radicaal zich omke
rende (verterende wereld.
Deputaten haasten deze harde werkers
niet, maar de werkers dringen van alle
kanten op hen aan. Als u méér zou kun
nen geven, als de collecte evenredig werd
aan de welvaart, als kwartjes de dubbeltjes
gingen vervangen en tientjes de rijksdaal
ders. en briefjes van honderd die van vijf
en twintig, dan zouden we de vormings
staf versterken en het E.V.C. kunnen uit
bouwen tot een krachtstation van Woord
De originele pepermuntplant
De originele KING pepermunt!
(Ingez. mededeling)
en Geest zoals onze kerken dit vandaag
nodig hebben.
Deze staf deelde ons mee: „dat alle wer
kers in ons centrum vóór het begin van de
interstafvergaderingen regelmatig een ge
zamenlijke „Andacht" houden, die om
beurte door één van de oudere dames of
heren wordt geleid LI zult met deputaten
hier blij mee zijn. Ook om deze reden dat
wat ze met de collecte doen, gedaan wordt
onder biddend opzien naar Hem van wie
het (en ook uw en mijn) geld is. Dan
wordt het goed besteed en zal het rente
opbrengen. Dit „aardse slijk" voor het
Koninkrijk der Hemelen
Wat doen „ze" met de Paascollecte
Wat doen wij
J. C. A. VAN LOON
met kanttekeningen
DE ZAAK SMITS
I.
Naar we uit de dagbladpers hebben
kunnen vernemen is het beroep van
prof. dr. P. Smits tegen het modera-
mcnbesluit van de Ned. Herv. Synode
verworpen. Men zou nu kunnen den
ken, dat hiermede deze zaak afgehan
deld is. Naar onze mening gaat deze
nu echter pas goed beginnen en zal men
door dit besluit tot een positie-kiezen
ten aanzien van de vrijzinnigheid moe
ten komen. De wijze waarop prof. Smits
zijn emeritusbevoegdheden zijn ontno
men, mag bij velen wellicht de verwach
ting wekken, dat nu aan hem het zwij
gen is opgelegd men verder kan gaan
alsof er niets gebeurd is, men heeft im
mers geen tucht over het belijden van
prof. Smits geoefend Daartegenover
staat dat dan de vereniging van Vrij
zinnig Hervormden volkomen gelijk
heeft door aan te voeren, dat men toch
niet menen kan. dat prof. Smits on
waardig is geworden het Evangelie te
verkondigen en de sacramenten te be
dienen doordat hij geweigerd heeft een
gesprek te voeren met de raad voor za
ken van kerk en theologie.
Het laatste nummer van het orgaan
van bovengenoemde vereniging bevat
een aantal artikelen, waaruit de beroe
ring spreekt, die er binnen de vrijzin
nigheid ontstaan is naar aanleiding van
dit besluit, artikelen, die er op wijzen,
dat men vanuit de Vereniging voor
Vrijzinnige Hervormden zal trachten
de synode tot een principiële uitspraak
ten aanzien van het belijden van prof.
Smits en anderen te bewegen. Na de
nu gevallen uitspraak komt de zaak in
het principiële vlak te liggen, daarom
menen wij er goed aan te doen om ter
nadere oriëntatie van onze lezers ten
aanzien van wat er in de Ned. Her
vormde gebeurt in dit en de volgende
nummers van de Kerkbode enkele arti
kelen over te nemen uit ..Kerk en We
reld", het orgaan van de Ver. voor
Vrijz. Hervormden.
Deze week beginnen we met de. ver
klaring van het hoofdbestuur dezer ver
eniging over het op 20 maart j.l. ge
vallen besluit
„Het hoofdbestuur van de Ver. van
Vrijzinnige Hervormden maakt, met een
gevoel van diepe verontrusting over de
in de Ned. herv. kerk geschapen situatie
het volgende bekend.
Het Ned. Herv. Persbureau heeft op 21
juni 1961 algemeen bekend gemaakt, dat
het breed moderamen van de generale
synode der Ned. herv. kerk besloten had
prof. dr. P. Smits zijn bevoegdheden als
van een emerituspredikant te ontnemen.
Dit besluit is onherroepelijk geworden
door de uitspraak in beroep van 20
maart 1962 van de generale commissie
voor de behandeling van bezwaren en
geschillen.
De weigering van prof. Smits om een
door de synode gewenst gesprek te voe
ren met de raad voor de zaken van kerk
en theologie, werd als redengevend voor
het besluit van 20 juni 1961 aangevoerd.
Dat gesprek moest gaan over het belij
den van de kerk en moest dienen tot
voortzetting van vroegere gesprekken.
Het thans onherroepelijk geworden be
sluit staat in geen verhouding tot het
geen prof. Smits ten laste gelegd werd.
Men kan toch niet menen, dat prof.
Smits onwaardig is geworden het Evan
gelie te verkondigen en de sacramenten
te bedienen doordat hij geweigerd heeft
een gesprek te voeren met de raad voor
de zaken van kerk en theologie. Het
hoofdbestuur blijft dan ook de indruk
behouden, dat het niet tot een zo in
grijpende beslissing zou zijn gekomen,
als niet de leer van prof. Smits in het
centrum van de belangstelling had ge
staan. Voor leertucht een hoogst in
grijpend gebeuren in de kerk is een
afzonderlijke procedure voorgeschreven.
Deze is met veel waarborgen omkleed.
Diepgaand beraad is vereist. Voorko
men moet worden, dat over het ontne
men van kerkelijke bevoegdheden be
slist wordt onder de invloed van ge
prikkeldheden over en weer. Zouden al
deze waarborgen nu vervallen, wanneer
het gaat om predikanten die niet meer
in het ambt staan Deze predikanten
krijgen vrijwel alle de bevoegdheden als
van een emeritus-predikant. De mcesten
hunner doen dienst als voorganger van
een minderheidsafdeling (prof. Smits
was vroeger voorganger van de afdeling
van vrijzinnige hervormden te 's-Gra-
venhage en Scheveningen, vóórdat hij
werd benoemd tot buitengewoon hoog
leraar in de kerkelijk sociologie te Lei
den dienstdoend predikant in een her
vormde gemeente was hij laatstelijk in
Enschedé).
Het breed moderamen verleent deze be
voegdheden. Het kan ze weer ontnemen,
indien „het voortduren niet strookt met
de waardigheid of de belangen dei-
kerk Zou deze onopvallend uit oude
reglementen overgenomen bepaling
mogen worden gebruikt tegen hen die de
bevoegdheden als van een emeritus heb
ben. als stok achter de deur bij gesprek
ken over het belijden
De beroepscommissie heeft zich op een
louter formeel standpunt gesteld. Zij
zegt dat de gronden, die het moderamen
aanvoerde „niet noodzakelijkerwijze"
zijn gelegen op het terrein van het op
zicht (van de tuchtoefening dus). Niet
noodzakelijkerwijze in wezen echter
wel. Publikaties in kerkelijke en niet-
kerkelijke pers over het besluit van 1961
wezen uit, dat zeer velen de opvattin
gen' van prof. Smits veroordeeld achten.
Het ingrijpen van het moderamen raakt
overigens niet slechts de verhoudingen
binnen de hervormde kerk alleen. Her
haaldelijk is immers, in gesprekken tus
sen hervormden en gereformeerden het
optreden tegen prof. Smits een toetsteen
van het karakter van de Ned. hervorm
de kerk genoemd.
Het thans onherroepelijk geworden be
sluit acht het hoofdbestuur gevaarlijk
voor de toekomst van de Ned. herv.
Nieuwerkerk.
1. In de Afd. Nieuwerkerk c.a. van het Afeci.
Bijbel Genootschap is o.m. als bestuurslid
gekozen Jac. de Bil Jzn, in de vacature van
jac. Rentier Czn, die door de dood ons ont
viel, en wiens arbeid in de jaarvergadering
van 2 april ook is herdacht. We zijn ver
blijd door nieuwe leden en contribuanten,
die zich nog opgaven. En zo wordt ook dit
werk uitgebreid de bijbel in zoveel talen'.
2. Tot onze roeping behoort ook de oprichting
van christelijk middelbaar onderwijs. Woens
dag 4 april is de aangekondigde vergade
ring 's avonds gehouden, op Flakkee. Zo
met acht man ongeveer trokken we met een
vissersboot van Schouwen-Duiveland naar
de hoek van Sint Japik en vandaar per
auto's, en terug. Een fijne bezielende ver
gadering. 't Is alles nog voorbereidende
arbeid. Maar ook tegenover deze school
jeugd is onze verantwoordelijkheid groot.
Verscheidenen steunen ook dit werk. Ook
op ons eiland. U ook
3. Herinnert u zich nog de zangavond met
Kees Deenik, uitgaande van de Bijbel Kiosk
Vereniging Pracht-avond Stampvol Ve
len verlangden met mij dat er weer eens
zulk een avond zal zijn. En nu moet dit
plan nog geheel uitgewerkt, maar wilt u
als datum noteren zaterdag 13 öf 20 okt.
Ja, dat is nog ver, maar ik ben alvast blij
met deze afspraak, voor het najaar
4. Mag ik tenslotte alvast herinneren aan de
extra collecte bij de uitgang op Pasen, ter
versteviging van de kerkelijke kas, en deze
bij u aanbevelen U hebt als gemeente het
vorig jaar verblijdend gegeven, en daardoor
alle vrees bij die of gene beschaamd.
5. De Jeugdvereniging heeft weer een paar
De Zuiderzending ontving van de Chr.
Lagere School te Zierikzee (hoofd dhr.
Feurure) een bedrag van 250,1
Heel hartelijk dank
PARTICULIERE SYNODE 1962
van de Gereformeerde Kerken
in Zeeland.
Ter voldoening aan het gestelde in ar
tikel 10 van de Handelingen van de Par
ticuliere Synode der Gereformeerde Ker
ken in Zeeland 1961, roept de Raad van
de daarin genoemde samenroepende kerk
de kerk van Goes de Gerefor
meerde Kerken in Zeeland op, ter verga
dering in Particuliere Synode, te houden
op D.V. woensdag 6 juni a.s., aanvang
9.30 uur, in de Gereformeerde Wester-
kerk, Westwal 6 te Goes.
De kerken worden verzocht de desbe
treffende stukken, alsook de te controleren
boeken en bescheiden, vóór 12 mei a.s.,
te willen toezenden aan de scriba van
voornoemde roepende kerk. Deze kerk
zorgt voor de vermenigvuldiging der rap
porten tijdige toezending aan de leden der
Part. Synode, zodat voorkomen kan wor
den, dat zij eerst op de zitting der P.S.
van deze rapporten kennis nemen. Wilt
U, zo mogelijk, niet tot die uiterste datum
wachten met het inzenden der stukken
kerk en kwalijk voor de kerkelijke ver
houdingen. Wat er in de onderhavige
zaak is gebeurd, veroorzaakt een ern
stige breuk in het vertrouwen, dat de
Ned. herv. kerk ruimte wil laten voor
verscheidenheid van geloofsbeleving.
Welke gevolgen deze vertrouwensbreuk
zal hebben, is nog niet te overzien."
Wij kunnen niet anders zeggen, dan
het „principieel gelijk" in deze gang
van zaken volkomen aan de zijde van
de Ver. voor Vrijzinnig Hervormden
en prof. Smits ligt. En wij moeten hun
volkomen gelijk geven, wanneer zij nu
eens willen weten waar ze aan toe zijn.
Dan weten wij als gereformeerden dit
ook. v. H.
leden moeten missen, wegens huwelijk. De
ene Janny na de andere is overgestapt naar
de ec/ifvereniging Tot driemaal toe. Dat
betekent 6 trouwe leden, die veel hebben
gedaan Maar we zullen er samen de
schouders onder zetten. Tot ziens op de
eerstkomende vergadering.
J. H. B.
Lewedorp.
Ds. Oegema te Lewedorp hoopt zondag
13 mei a.s. afscheid te nemen van zijn ge
meente in verband met een verzoek om
dienst te nemen als vlootpredikant.
Hij zal 16 mei d.a.v. in dienst treden.
G r ij p s k e r k e.
Ds. Vlaardingerbroek nam zondagavond
na een vérblijf van vijf jaar in deze ge
meente afscheid. Hij bediende het woord
uit Lukas 23:813. Na de prediking
sprak hij een woord van afscheid tot ge
meente, kerkeraad, classis, afgevaardigden
van de Herv. Gemeenten en plaatselijke
overheid. Namens kerkeraad en gemeente
sprak ouderling A. Geschiere J.Pz.. Ds.
Boonstra deed dit namens de classis en
Ds. Wapenaar namens de Herv. kerk.
Waarnemend burgemeester A. W. Cevaal
sprak namens de burgerlijke overheid.
Als redactie kunnen we hieraan toe
voegen, dat we node Ds. Vlaardingerbroek
naar de Veluwe zien vertrekken.
Tot onze blijdschap kunnen we onze
lezers mededelen, dat Ds. Vlaardinger
broek bereid werd gevonden dit jaar met
ons zijn wandelingen door het Oude Tes
tament voort te zetten.
Ter voorkoming van zeer veel navraag
en schrijven, worden de scribae van de
laatstgehouden, c.q. binnenkort te houden
Classisvergaderingen in het ressort der
Synode, verzocht de juiste namen en adres
sen van zowel de primi- als de secundi-
afgevaardigden naar de Part. Synode te
willen opgeven aan de scriba der roepen
de kerk.
Namens de roepende kerk voorn..
Ds. W. KATS, praeses h.t.
D. J. ROUW, scriba.
Goes, 14 april 1962.
Wilhelminastraat 16d, tel. |0 1100) 66 76.
AXEL.
Het adres van de scriba is veranderd.
Oud adresPr. Mauritsstraat 7. Axel.
Nieuw adres: Evertsenstraat 21.
De scriba. A. DE REG'l'.
KORT VERSLAG van de classicale ver
gadering, gehouden te Goes 11 april
1962.
Om 9.15 uur opent namens de roepende
kerk van Wolphaartsdijk ds. Mintjes. On
derzoek der credentiebrieven geschiedt
door de kerk van Yerseke. Nadat deze
accoord zijn bevonden neemt het modera
men zittingds. Booy, praeses ds. de
Craene, assessor ds. v. d. Leek. Ie scriba;
ds. Goedendorp, 2e scriba. De praeses
(vervolg op pag. 3)
Feuilleton
door
J. BRANDENBURG
Een verhaal uit de bezettingstijd
LXXIX
De oude man had met dit lange gesprek teveel van zich
gevergd. Hij kuchte en hoestte en liep snel naar het kleine
keukentje.
Het oude vrouwtje zat te mummelen en te knikken on
der het verhaal van haar man.
Terwijl hij in het keukentje was mompelde deze
We salie 't nooit vergete. meheer
Hebben jullie nooit meer iets gehoord van de moe
der vroeg De Wilde.
Nee, zegt de man. die weer in zijn stoel was gaan
zitten. We hebbe briefe geschrefe, maar we hebbe nooit
wat teruch fernome.
De Wilde staarde zwijgend voor zich uit.
We lefe in een wereldje, meheer, zei het Joodje...
we wete d'r self ook van mee te prate. Kijk maar is
hierkijk is
Hij wees naar een portret, dat achter hem aan de wand
hing, een jonge man, een zuiver Jodentype. kroezig haar
en gebogen neus. intelligente ogen. Het portret hing in
een ovale lijst.
De strot van het oude mannetje maakte heftige slik
bewegingen. Hij wilde wat zeggen, maar kon een ogen
blik niet. De roodgerande ogen vulden zich met tranen.
Toen hij zijn stem weer in zijn macht had, zei hij
Dat is onse liefe David, meheeronze eeniche
sooneen liefe jonge was t meheerse hebbe 'm
as een beest uit het huis gesleept, ferleje jaar februari was
dat, je weet wel, toen met die herrie hier in Amsterdam.
En David had er niks mee te make meheer. so waar as
dat Sara hier naast me sit, niewaar Sara De jonge kon
geen lam kwaad doen, hij kon geen muggie doodslaan.
meheeren se hebbe 'm so geslageen hij was so
onschuldig, meheerChot weet hoe onschuldig ie
wasdie liefe jongese hebbe 'm een pclitiewage
ingetrapt, letterlijk getrapt, meheer, me eige oge hebbe
't gezienik riepAch Chot, niet doenniet
doen maar toen kreeg ik een klap op me arm met een
geweerkolf, meheer, kijk maar is hier sie je 't. M'n arm
was gebroke, ik hep er fan in 't siekenhuis gelege
Se hebbe 'm naar Duitsland gebrocht meheer, met hon-
derde andere Joden, allemaal onschuldige mense, die hard
gesjouwd hebbe for d'r broodje. Mocht dat niet, meheer
Mach een mens niet meer fesoendelijk wese Mach-ie
niet meer sjouwe for s'n broodje Twee maande later,
meheer, ik was noch maar net uit 't siekenhuis. krijche
we bericht as-dat-ie dood is Dood, meheerDood
Se hebbe onse liefe jonge doodgemarteld. Chot alleen
weet hoe se hem gemarteld hebbe... die beestmense
Het was teveel voor de oude man. Zijn hoofd zakte op
zijn arm op tafel. Zijn magere schoudertjes schokten. Hij
snikte als een kind. De oude vrouw schudde het hoofd
en veegde met haar zakdoek langs haar ogen.
Hij ken d'r niet oferheenkomme, meneer, u mot 't
maar niet kwalijk neme. 't Was ook so'n liefe jonge,
meneer
Ze keek naar het portret.
Het was stil in het vertrekje. De kinderen stonden
schuw bij elkander. Hoevele malen hadden ze dit trieste
verhaal al moeten aanhoren Ze droegen allen, behalve
de kleinste, de gele Jodenster op de borst, het teken van
de vogelvrij-verklaarden, van de paria's.
Hoe leven jullie Hebben jullie nog middelen van
bestaan vroeg De Wilde.
De oude man richtte zich op. Met zijn blauwe zakdoek
veegde hij zijn gezicht af.
Hammelburger hep ons wat toegestopt, meneer. Hij
had noch al wat bij sich. Hij hep niet s'n centen afgegefe.
meneer, u sal 'm dat niet kwalijk neme. En nou scharrele
we so'n beetje rond. Feel hebben we niet nodich. Onse
liefe David brocht vroeger noch al wat in, maar dat is
nou afgelope. 't Is maar so jammer, dat we for die kinders
niet feel krijcheGeen melk, geen vet, bijna geen
groente, net allemaal dinge, die kinders so nodich hebbe.
Ik zal er nu voor zorgen, dat jullie geregeld wat krij
gen, zei De Wilde. Ik heb hier in de stad een goede
zakenvriend, daarheen zal ik mijn pakjes sturen en die
zal wel zorgen, dat het hier komt. Maar schrijf me dan
zo nu en dan eens hoe het hier gaat. Ik heb Hammelbur
ger beloofd, dat ik wat toezicht zou houden.
We salie for de schapies doen, wat we kunnen, me
neer. maar Chot gefe, dat 't nie lang meer duurt Wat
denk u. meneer, sou Hitier de oorloch noch kenne winne?
Geen sprake van, hij gaat er aan, maar we moeten
wat geduld hebben, antwoordde De Wilde beslist.
Geduld, meneer geduld, seg u, zuchtte de oude
manWaarfor salie wij noch geduld hebbe Wij for
ons hebbe nou niks meer te ferliese, nou we onse liefe
David kwijt zijn. Ons sal het graf rust gefe. meneer, as
't niet was for die arme schapies van kindere, dan wouwe
Sara en ik maar 't liefste dood wese. Maar se segge asdat
dan die schapies naar een Duits opvoedingsgesticht motte.
Sou dat nou waar sijn, meneer
Ik weet het niet en ik vrees ook, dat er zoveel zijn,
dat er geen opvoedingsgestichten voor te bouwen zijn.
Het was stil in het vertrekje. Toen vervolgde De Wilde:
In elk geval kunnen ze niet meer doen, wat God wil.
En sou dat nou nog niet genog wese. meneer. Mot
er dan noch meer worde toegelate. U praat van Chot.
meneerwaar is Chot
De oude man sloeg beide handen boven zijn hoofd, een
wanhoopsgebaar, alsof hij naar God gegrepen had. maar
Hem nooit had kunnen tasten.
God is in de hemel, zei De Wilde.
Ach ja, de hemelwat hebbe we an een Chot
in de hemel, meneer Kan Die onse liefe David helpe
Ken Die hem weer teruch brenge in ons huis Praat me
niet van Chot, meneer. Hitler is Chot,die doet, wtt-ie wil.
Die is duivel of Chot, of allebei tegelijk
De oude man gebaarde druk. Er kwamen rode plekjes
op zijn ingevallen kaken en de vleugels van zijn haviks
neus trilden nerveus.
(Wordt vervolgd)
