eeuwóe
3£erkbode
Zalig die treuren
84,000.-- MEER dan geraamd
BEDREIGDE EENHEID
Barendrecht sprak zich uit
r
17e JAARGANG No. 34
23 FEBRUARI 1962
OFFICIEEL WEEKBLAD TEN DIENSTE VAN DE GEREFORMEERDE KERKEN IN ZEELAND
Redacteur: Ds. W. C. van Hattem, Herengracht 15, Terneuzen, Telefoon (0 1150) 22 48
Medewerkers J. A. van Bennekom, Middelburg Dr. A. J. Boom, Vlissingen Ds. D. J. Couvée, Bennekom
Drs. A. Elshout, Koudekerke Ds. A. Koning, Oud-VossemeerDr. P. C. Kraan, Vlissingen
Ds. J. v. d. Leek, Kapelle Ds. P. van Til, Middelburg Mej. F. A. Groot Nibbelink, Grijpskerke
"en ontkom Mevrouw C. van Zwedenvan Alkemade, Middelburg.
Abonnementsprijs
3,per halfjaar
bij vooruitbetaling
Advertenties
12 cent per mm.
Bij abonnement lager
Losse nummers 12 cent
Drukkers-Uitgevers
Littooij Olthoff
Spanjaardstraat 47
Middelburg, tel. 2438
Giro no. 42280
v
cïfleditatie
Zalig die treuren, want zij zullen vertroost worden.
(Matth. 5 4.)
Talloos zijn de mensen, die treuren. De psalmist spreekt over zulken,
die tranenbrood eten en wie God overvloedig tranen doet drinken. Deze
aarde heet een tranendal. Een waas van droefheid hangt er over deze
wereld. Ik ween om bloemen in de knop gebroken, om rozen, die niet
zijn ontloken, treurzingt Helèna Swarth.
Er wordt getreurd om niet vervulde wensen, om stuk geslagen idealen,
om niet beantwoorde liefde, om levensmislukking, om leed dat mensen
ons berokkenen, om wrede scheidingen, om bittere verliezen en om zoveel
meer.
Hoe zwaar deze droefheid ook drukt, als ze niet dieper reikt, is ze niet
met de zaligheid gemengd. Er is echter ook een ander treuren; een treu
ren van de kinderen Gods over de ongestoorde werking van de anti-
goddelijke macht. Het geeft ons felle smart te moeten ondervinden,
dat ze niet te stuiten valt. En daarbij komt het leed, dat wij dragen over
het diepe bederf binnen in ons. Wij komen zo weinig uit als kinderen
Gods, om het kwaad te keren. Het is'niet zo, dat er is een wereldschuld,
waar ik buiten sta. Ik heb er deel aan.
Maar soms doet het ons innig verdriet.
Omdat Gods Naam en eer er mee gemoeid is en Zijn zaak er schade
door berokkend wordt.
Wie hieromtrent treurt, blijft niet eeuwig in 't verdriet. Jezus zegt, dat
die treuren vertroost zullen worden. Tegenover het kwade, dat hen
deert, zal gesteld worden een heerlijk goed, dat hen verblijdt. Niet alleen
pas in de toekomst. Ook nu reeds. Want Jezus gaat over deze aarde en
Hij heelt veel leed. Hij is Zelf Trooster. En Zijn Geest is Trooster.
Maar de volle troost voor Gods bezochte kinderen toch in de toe
komst, met de triomf van Gods zaak. Dan zal eeuwige vreugde op hun
hoofd zijn, blijdschap en vreugde zullen zij verkrijgen, maar kommer en
zuchten zullen wegvlieden.
(Uit Bijbels Dagboek: Blijf bij mij Heer".)
Wanneer de komende zondag in on
ze kerken gedankt zal worden voor het
welslagen van de 1 actie van de
Stichting Steun Kerkbouw, dan mogen
we in dankbaarheid gedenken, hoe deze
actie voor het welslagen waarvan we
vorig jaar samen gebeden hebben, meer
dan voltekend is.
Zeven miljoen werd gevraagd, rond
84.000,— werd meer toegezegd. Op
10 na is alles binnen, terwijl de actie
in sommige kerken dit jaar nog gevoerd
zal worden.
Bij het vaststellen van het streefbe
drag van 7 miljoen werd uitgegaan van
een zielental van 762.000, dit is 4000
minder dan het jaarboek onzer kerken
aangeeft, maar deze 4000 behoren tot
de kerken in. het buitenland, die voor
deze actie buiten beschouwing gelaten
moesten worden.
Het hoogste gemiddelde per ziel
werd genoteerd in de provincie Noord-
Holland, gevolgd door de provincies
Zuid-Holland en Noord-Brabant/Lim
burg. De laagste cijfers vinden we in
het noorden, waar men minder gecon
fronteerd wordt met de nood die er op
dit terrein heerst. Juist in het westen
waar regelmatig offers gevraagd en ge
bracht worden, vooral in de" grote ste
den, bleek de offervaardigheid het
grootst. De grootste gemiddelde op
brengst in het noorden, kwam van de
Classis Bolsward met ruim 10.— per
ziel, van alle Classes spant wat de ge
middelde opbrengst betreft, de Classis
Delfland met 14.54 per ziel de kroon.
Bijzondere vermelding verdienen de ge
meenten Wassenaar Zuid met een op
brengst van 42.23 per ziel en Nieuwer-
Amstel-Noord met 24.18 per ziel,
daarnaast zijn er nog verschillende ge
meenten aanwijsbaar met een gemid
delde van meer dan 20.per ziel.
Het geheel getuigt van een grote
offervaardigheid in onze kerken, voor
al wanneer we zien, dat in hetzelfde
jaar de Rooms Katholieke actie voor
Kerkenbouw een ongeveer gelijk be
drag als S.S.K. bijeenbracht, waar
tegenover staat dat de R.K. Kerk geen
800.000 maar vier en een half miljoen
zielen teltDat betekent bij Rome nog
geen twee gulden per ziel. Nemen we
de totaalcijfers over de afgelopen drie
jaar dan moeten we concluderen dat in
drie jaar tijds in de R.K. Kerk voor
Kerkbouw bijna vijf gulden per ziel
werd opgebracht in de Gereformeerde
Kerken niet minder dan ruim tien gul
den per ziel
Inderdaad, wij mogen dankbaar zijn,
voor het welslagen van deze actie. Met
de titel van de brochure „genoopt tot
dankbaarheid", die a.s. zondag zal wor
den uitgereikt is dan ook niets teveel
gezegd.
v. H.
„VAN ONDER OP"
Geen onderwerp wordt in deze tijd
zo druk besproken als dat van de kerke
lijke eenheid. Er is een roep om een
heid, achttien predikanten, Hervormde
en Gereformeerde doen een oproep om
niet langer in de verdeeldheid van de
twee grootste reformatorische kerken
te berusten, zij noemen de gescheiden
heid onduldbaar. Hun oproep wordt ge
volgd door een schrijven van een aantal
achter de achttien staande sympathi
santen aan de kerkeraden, om toch
vooral aan de oproep gehoor te geven.
Vervolgens verschijnt er een boekje
,;Van Kerken tot Kerk", waarin de
eis tot hereniging wordt gesteld. En
na Woudschoten 1961 ligt Utrecht
1962 in het verschiet een ..Hervormd
Gereformeerd Congres", waarop over
de hereniging zal worden gesproken.
Behalve de actie van de achttien, zijn
daar de diverse oecumenische mani
festaties, waaraan van Gereformeerde
zijde deelgenomen wordt, of waar zelfs
gereformeerden het initiatief nemen,
zoals dit bij het oecumenisch avond
maal in Amsterdam met jongeren uit
een oecumenisch werkkamp het geval
was. Andere manifestaties van dien
aard zijn de in Rotterdam gehouden
„Vijfkerkentocht", de vergadering van
de Ned. Oec. Jeugdraad in Eindhoven
enz. In het hervormde blad „Woord en
Dienst" is een discussie aan de gang
tussen Ds. Volten, geref., en een Her
vormde collega ook met betrekking tot
de begeerde eenheid. In vele gerefor
meerd kerkelijke bladen wordt gepleit
voor aansluiting bij de Wereldraad van
Kerken.
Wat er allemaal echter geschiedt is
werk „van onder op" zóals men dit
pleegt te noemen, d.w.z. het gaat niet
van bepaalde kerkelijke instanties en
commissies uit. Het komt uit de ge
meente zelf op. Terecht echter wijst
Prof. Ridderbos er in het Geref. Week
blad op, dat men hier ook „van buiten
af" zou kunnen spreken, omdat een
aantal ambtsdragers, die het met elkaar
eens zijn over de „onduldbaarheid van
de gescheidenheid" in deze actie „van
onder op" niet alleen voor anderen een
initiatief nemen, maar ook duidelijke
richtlijnen aangeven voor de lijnen
waarlangs het gesprek zal moeten ver
lopen. „Men wordt" zo zegt Ridder
bos „van onder op in beweging ge
bracht tegen een onduldbare zaak,
d.w.z. helemaal onder in het schip ont
waren wij de militante gestalten van
niet minder dan 18 manspersonen, die
goed weten wat zij willen". Daarom
gebruikt Ridderbos hier het woord
„leiding", leiding van buiten af en van
een bepaalde kant. Zo helemaal van
onderop is het dus ook weer niet.
Anderzijds verheffen zich eveneens
„van onder op" stemmen, die het met
de leiding, die hier gegeven wordt niet
eens zijn, die verontrust zijn over de
drang naar eenheid, die, naar zij menen,
wel eens ten koste van de waarheid zou
blijken te gaan. Hoewel echter deze
stemmen zeker niet minder „van onder
op" klinken, schijnt men, vooral bij de
publiciteitsmedia, maar weinig hiervan
te vernemen. We zullen dus moeten
aannemen, dat zij die naar de eenwor
ding streven de beschikking hebben
over sterkere zenders dan de anderen.
Waarschijnlijk omdat de stemmen van
deze laatsten (nogniet gebundeld
zijn, natuurlijk bestaat ook de mogelijk
heid wij achten die zelfs in het ge
heel niet uitgesloten gezien bijv. de
juichkreten van de N.C.R.V. verslag
gever Herman Felderhof in „Uitzicht"
over New Delhi dat men bij deze.
publiciteitsmedia voornamelijk op een
en dezelfde golflengte afstemt.
„OMHOOG"
Hoe het echter zij, de actie „van
onder op" is bezig „omhoog" te komen
en heeft in sommige streken van ons
land zelfs de tweede verdieping be
reikt, er zijn enkele Classes geweest,
die aan hetgeen er gaande is aandacht
geschonken hebben. Voorzover ons be
kend, zijn dit tot nu toe de Classes
Axel en Barendrecht. Op de Classis
Axel kwamen verschillende bezwaren
tegen de gaande acties ter tafel, ter
wijl eveneens bezwaren gehoord wer
den tegen het „geruststellend" schrijven
over hetgeen er momenteel gaande is.
Een jeugdouderling maakte gewag van
de moeilijkheden, waarvoor men zich
geplaatst ziet met betrekking tot de
voorlichting aan de jeugd, nu deze zich
voor allerlei vervaging der kerkgrenzen
meent en niet ten onrechte te kun
nen beroepen op vooraanstaande men
sen in onze kerken. Tot een uitspraak
kwam het op deze vergadering nog
niet, daar enkele afgevaardigden van
mening waren, dat hierover eerst de
kerkeraden gehoord moesten worden.
Het moderamen ontving daarom op
dracht een schrijven aan de kerkeraden
te formuleren, met het verzoek zich op
deze zaken te bezinnen opdat op de vol
gende vergadering hierover verder ge
handeld kan worden. Niet alleen zijn
velen het niet eens met de relativering
van de belijdenis, zoals die in verschil
lende activiteiten aan het licht komt,
maar ook acht men dat hierdoor de
kerkelijke eenheid in gevaar wordt qe-
bracht.
Kwam het in de Classis Axel nog
niet tot een uitspraak in de Classis
Barendrecht kwam men verder, en na
een langdurige discussie kwam het tot
een uitspraak, waarin gewag werd ge
maakt van een „blijvende verontrus
ting". Reeds eerder had namelijk deze
Classis uitgesproken verontrust te zijn
over hetgeen er zoal geschiedt in ons
kerkelijk leven.
In de discussie werd de vraag ge
steld of het inderdaad „onduldbaar"
zou zijn, dat Hervormd en Gerefor
meerd nog gescheiden voortbestaan,
waarbij eveneens de vraag gesteld werd
of de Herv. Kerk niet geworden is tot
wat ze nu reeds is, mede doordat de
Geref. Kerken de moed hadden om een
zieke kerk te wijzen op de verschijn
selen van haar ziekte.
Het vraagstuk wordt dan of men
een zieke dient als men de ziektever
schijnselen over het hoofd ziet, of
anders gezegd dient men de Herv. Kerk
als men ook van Geref. zijde pogingen
doet om de band aan de belijdenis te
verzwakken
In dit verband werd herinnerd aan
hetgeen Ds. Volten in „Woord en
Dienst" geschreven had ten aanzien
van de belijdenis, namelijk:
„Wie de drie formulieren als grond
slag voor de kerk aanneemt en blijft
aanvaarden, kan niet anders dan de
kerkelijke verdeeldheid sanctioneren
tot Christus' wederkomst en handelt
daarmee in strijd met het Schriftuur
lijk patroon van de kerk". Naar aan
leiding van deze uitlatingen vroeg men
zich af of hier niet een te weinig ver
trouwen op de Geest is, die in alle
waarheid leidt, en of Ds. Volten hier
niet in strijd komt met het onderteke
ningsformulier voor onze predikanten.
Ten aanzien van de vele missives om
eenheid die de kerkeraden de laatste
tijd herhaaldelijk bereiken, waarin ad-
haesie gevraagd wordt met het streven
van de 18, waartegen Prof. Waterink
als eerste gewaarschuwd heeft, vraagt
men zich af of het niet verontrustend
is, dat men ondanks deze waarschuwing
toch doorgaat en dit in dezelfde geest.
Ook klemt de vraag of adhaesie niet
een moeilijke zaak wordt als bijv. over
de tucht gezegd wordt, dat deze van
daag ook in de Geref. Kerken niet
meer zo gehandhaafd kan worden als
weleer. Het verslag van de hand van
Ds. Meijer vervolgt n.a.v. de discussie
rond het boekje van de achttien:
„Als over een plaats in ons vader
land gesproken wordt, waar een Geref.
kerkeraad speciaal vergaderde, omdat
in een herdenking van de bevrijding
ook een vrijzinnige predikant zou op
treden Mag men dat die kerkeraad
kwalijk nemen En wat bedoelt men
nu precies met de uitdrukking, dat de
kerk belijdt „in gemeenschap met de
belijdenis der vaderen"
Verwacht men nu werkelijk, dat de
Geref. Kerken op deze wijze de een
heid zullen zoeken Maar waar wil
men dan heen Wordt juist hierdoor
de eenheid in belijdenis niet bedreigd
Ook hier dus ziet men door het stre
ven naar de eenheid „de eenheid der
belijdenis" en daarmee de „eenheid der
kerken" in gevaar komen.
De Classis wendde zich na deze dis
cussie met het volgende besluit tot de
Particuliere Synode en tot de negen ge
reformeerde predikanten, die deel van
de achttien uitmaken:
De classis Barendrecht van de Gere
formeerde Kerken, in vergadering
bijeen op woensdag 7 febr. 1962,
spreekt na breedvoerige discussie
uit, blijvend verontrust te zijn over de
wijze, waarop in onze kerken, met
name in de groep van „de 18", de
eenheid wordt gezocht met de Ned.
Herv. Kerk. waarbij op de eenheid
meer nadruk gelegd wordt dan op de
handhaving van de belijdenis, en stelt
zich de vraag of op deze wijze de
eenheid der kerken niet in gevaar
wordt gebracht;
De Classis verzoekt de particuliere
synode zich hierop ernstig te beraden.
Met dit besluit is de Classis Baren
drecht de eerste Classis der Gerefor
meerde Kerken, die zich over de acht
tien, hun actie en alles wat daarmee
verband houdt, uitgesproken heeft. Of
deze uitspraak de achttien welgevallig
