eeuwóe
3Cerkbocle
Officiële Berichten
EEN VERHEUGEND FEIT
DE WEG of EEN WEG?
17e JAARGANG No. 21
24 NOVEMBER 1961
OFFICIEEL WEEKBLAD TEN DIENSTE VAN DE GEREFORMEERDE KERKEN IN ZEELAND
Redacteur: Ds. W. C. van Hattem, Herengracht 15, Terneuzen, Telefoon (0 1150) 2248
MedewerkersJ. A. van Bennekom, Middelburg Dr. A. J. Boom, Vlissingen Ds. D. J. Couvée, Bennekom
Drs. A. Elshout, KoudekerkeDs. A. Koning, Oud-VossemeerDr. P. C. Kraan, Vlissingen
Ds. J. v. d. Leek, Kapelle Ds. P. van Til, Middelburg Mej. F. A. Groot Nibbelink, Grijpskerke
Mevrouw C. van Zwedenvan Alkemade, Middelburg.
f
Abonnementsprijs
3,per halfjaar
bij vooruitbetaling
Advertenties
12 cent per mm.
Bij abonnement lager
Losse nummers 12 cent
Drukkers-Uitgevers
Littooij Olthoff
Spanjaardstraat 47
Middelburg, te!. 2438
Giro no. 42280
cJ
Wij verheugen ons de lezers van ons
blad te kunnen meedelen, dat wij en
kele Zeeuwse predikanten bereid ge
vonden hebben om in de toekomst hun
medewerking aan de Kerkbode te ge
ven. Ds. de Craene te Baarland opent
deze week de door hem toegezegde
artikelenreeks over actuele vraagstuk
ken met betrekking tot de kerk van
Rome met een bespreking van wat
Rome beoogt met het zenden van
waarnemers naar de Assemblee van de
Wereldraad van Kerken. We zijn
dankbaar dat we in Ds. de Craene met
zijn grote kennis van de rooms katho
lieke kerk een medewerker aan ons
blad gevonden hebben. Ds. Vlaardin-
gerbroek te Grijpskerke mag ook als
een specialist gelden, maar dan op een
geheel ander terrein, namelijk de we
reld van het Oude Testament. Hij'wil
graag onze gids zijn op wandelingen
door deze wereld en daarom zal in
gaande januari 1962 eens per maand
van zijn hand een artikel verschijnen
in de serie Wandelingen in de We
reld van het Oude Testament".
Een andere „specialist" in onze pro
vincie is Ds. de Vries te Aardenburg,
die lid is van de Gereformeerde Werk
groep voor Liturgie, die juist dezer
dagen haar eerste lustrum vierde. Ds.
de Vries heeft ons voorlopig een drie
tal artikelen over dit onderwerp toe
gezegd, eventueel te vermeerderen met
een vierde naar aanleiding van vragen
en opmerkingen, die met betrekking tot
deze artikelen mochten rijzen. Dus
heeft u vragen over de door Ds. de
Vries behandelde materie, schroom dan
niet om deze hem kenbaar te maken,
hij zal er graag verder op in gaan.
Naast deze drie „specialisten" zal
verder als medewerker van ons blad
optreden Ds. Wentsel te Brouwers
haven. Geregeld verschijnen penne-
vruchten van hem over actuele pro-
Bladerend in verschillende papieren
en tijdschriften op de oecumene be
trekking hebbend, kwamen we een
knipsel tegen uit het maandblad van
de Nationale Raad van Kerken in de
Verenigde Staten, dat waard is om hier
nog eens gememoreerd te worden. Het
knipsel had betrekking op een gods
dienstoefening, die belegd was ter ge
legenheid ,Van het tienjarig bestaan
der Verenigde Naties in 1955. Deze
dienst, belegd in het gigantische Cow
Palace, stond onder leiding van Dr. O.
Frederick Nolde uit Philadelphia, de
voorzitter van de Commissie van de
Kerken voor Internationale Zaken
(Commission of the Churches on Inter
national Affairs, CCIA), die zowel van
de Wereldraad als van de Internatio
nale Zendingsraad uitgaat. Natuurlijk
was deze dienst niet tot één kerkelijke
denominatie beperkt, wat echter min
der natuurlijk was, is dat het evenmin
tot één religie beperkt bleef. Het werd
aangekondigd als een geloofsfestival
en naast Christenen, werkten Joden,
Mohammedanen, Buddhisten e.a. mede.
Het artikel in National Council Outlook
draagt dan ook tot titel: Op de tiende
verjaardag van de V.N. baden mensen
van vele geloven voor de vrede op
aarde. De plaatselijke raad der kerken
van San Francisco was de initiatief
nemer en de commentator van de Na
tionale Raad van Kerken beschrijft dit
festival als symbool voor alle mensen
van de eenheid van hun aspiraties en
de wetenschap van hun afhankelijkheid
aan een opperwezen. Hij vertelt dat de
deelnemers God met verschillende na
men aanriepen, tot Hem spraken in
verschillende talen, maar dat de vre-
desdroom in hun hart dezelfde was. En
Dr. Nolde zei in zijn toespraak vooraf,
dat deze samenkomst geen verraad aan
het eigen geloof was. Het hoogtepunt
blemen op ons eigen kerkelijk erf in de
Kerkbode van de Classes Dordrecht en
Barendrecht. Daar het werkterrein van
Ds. Wentsel thans echter zij het
onder de bescheiden benaming van
„hulpdiensten" naar Zeeland ver
legd is, achten wij het een verblijdend
feit, dat hij ook geen „hulpdiensten"
voor onze Kerkbode heeft willen wei
geren. We hopen, dat de door hem
toegezegde artikelen de belangstelling
zullen ontvangen, die zij zeker waard
zijn, en dat de Kerkbode van de Classes
Dordrecht en Barendrecht ons niet met
een scheef oog zal aanzien vanwege
het feit, dat wij beslag op een van zijn
medewerkers gelegd hebben. In ieder
geval hebben wij Ds. Wentsel niet
„weggekocht", zodat dus zijn stem ook
in die Kerkbode wel zal blijven klinken.
De komende periode hopen we U
zo een rijk gevarieerde Kerkbode te
kunnen aanbieden. Wellicht dat er
sommigen zijn, die de variatie nog ver
der doorgevoerd wensten te zien, daar
zij naast de artikelen ook graag het
kerknieuws van de verschillende ker
ken zagen opgenomen. Ook dit is voor
ons een punt van overweging geweest,
wat echter gezien de oplage van de
Kerkbode nog steeds niet uitvoer
baar is. Wanneer alle Gereformeerde
gezinnen in onze provincie zich op de
Kerkbode abonneerden, dan zou bij een
grotere oplage ook uitbreiding van het
blad met het nieuws der Zeeuwse ker
ken mogelijk zijn. Nu echter kan dit
nog niet verwezenlijkt worden. In be
sprekingen met de uitgever hebben wij
thans een tussenweg gevonden, die
hierop neerkomt, dat die kerken, die
overgaan tot een collectief abonnement
voor alle gezinnen in hun gemeente,
hun kerknieuws in de Zeeuwse Kerk
bode kunnen plaatsen. We hopen dat
vele kerken van deze gelegenheid ge
bruik zullen maken. v. H.
van de samenkomst was wel volgens
dit verslag het moment toen men ge
zamenlijk een gedeelte las, dat was
samengesteld uit teksten uit de heilige
boeken van de zes religies, die aan dit
festival deelnamen. We horen ook nog
hoe dit festival werd voorbereid in
commissievergaderingen, waarin de af
gevaardigden van de verschillende re
ligies samenkwamen en die begonnen
met een korte godsdienstoefening: „Elk
van deze samenkomsten begon met een
korte godsdienstoefening door een af
gevaardigde van één van de religies en
eindigde met een gebedscirkel, waarbij
men elkaar de hand gaf en in stilte
bad."
Blijkens heel de opzet van dit ge
loofsfestival én blijkens de enthousiaste
'beschrijving daarvan in het blad van
de Amerikaanse Raad van Kerken
die een niet geringe plaats inneemt in
de Wereldraad stonden de deel
nemende christenen, ook Dr. O. F.
Nolde, ook de Raad van Kerken in
San Francisco, ook de Nationale Raad
van Kerken in Amerika, op het stand
punt dat het in al die religies, het
christendom incluis, ging om de ver
schillende wegen naar de ene God. Het
ging om die ene God, die men met ver
schillende namen noemde. Veel wegen
maar één doel, veel namen maar één
God.
Op dit standpunt kon men een der
gelijk geloofsfestival organiseren, op
dit standpunt kon men een liturgie
samenstellen met teksten uit de Bijbel
en daarnaast de Koran, de Spreuken
van Confucius, de Bhagavad-Gita en
uit de Buddhistische literatuur. De ver
kondiging van Jezus Christus als de
Weg moet zo plaats maken voor de
leer van de vele wegen en de Bijbel
zinkt terug in de rij van heilige ge
schriften der grote religies, op één
plaats met de Koran etc. Wat men
gelooft is niet meer belangrijk, als er
maar geloofd wordt. Maar een christen,
die zich op dit standpunt stelt, verliest
tegelijkertijd alle grond voor verkon
diging van het Evangelie, en wat erger
is, hij tast dit Evangelie aan, dat zo uit
drukkelijk zegt dat er maar één Naam
onder de Hemel gegeven is waardoor
wij behouden moeten worden, dat de
zaligheid in geen ander is. Dat is ge
beurd op het geloofsfestival in San
Francisco, dat is gebeurd door de Raad
van Kerken aldaar en door de Natio
nale Raad van Kerken in Amerika, dat
is gebeurd door Dr. O. F. Nolde en
deelnemende priesters en predikanten.
Het is goed om dit in herinnering te
houden. Het spreekwoord zegt, dat on
bekend onbemind maakt, het schijnt
wat de liefde voor het oecumenisme
betreft niet altijd op te gaan, waarom
een meerdere bekendheid met zaken als
bovenstaande toch wel gewenst is.
vH.
KLEINE
VOSSEN
Soms word je plotseling indachtig
aan een uitdrukking van een denker of
spreker, maar vooral aan een bijbel
woord.
Dit overkwam me verleden week en
drong zich aan mij op een woord uit
Prediker 10 20: Vervloek zelfs in uw
gedachten de Koning niet, en vervloek
in uw slaapkamer de rijke niet, want
de vogelen des hemels zouden het ge
luid overbrengen en het gevogelte zou
te kennen geven, wat ge gezegd hebt.
Hier wordt aangedrongen op grote
voorzichtigheid in het uitspreken van
een niet-vleiend oordeel over wie-dan-
ook, al was 't in die dagen zeer ge
vaarlijk een verwensing te uiten ten
aanzien van een koning of aanzienlijke.
Trouwens, dat is in sommige delen van
de wereld nog zeer riskant. Men weet
nooit hoe zulk een oordeelvelling
wereldkundig wordt, zoals hier sterk
wordt uitgedrukt, dat de vogels het wel
eens konden overbrengen.
Welnu, ik stapte te Rilland-Bath
's avonds in de trein, 't Zat nogal vol
en ik werd opgehouden op 't balkon,
waarop enige militairen die van verlof
terugkeerden naar hun basis. Juist wil
de ik naar binnen gaan, toen een van
die militairen zei: „Daar heb je de do
minee uit Ossendrecht." Ik keek die
sympathieke soldaat aan en vroeg ver
wonderd: „Ben je dan nog al in dienst.
KORTE NOTULEN van de vergadering
van de classis Middelburg, gehouden
donderdag 9 nov. 1961 in de Hofplein-
kerk te Middelburg.
1. Ds. Bohlmeijer opent de vergadering;
gezongen wordt Gz 40 1, 2 gelezen Joh.
17 2023 gebed. Praeses verwelkomt
aanwezigen wenst Arnemuiden en Vrou
wenpolder sterkte en zegen bij het beroe-
pingswerk en St. Laurens en Gapinge
sterkte in de tijd, dat zij hun D. d. W. af
staan als legerpred. feliciteert Vlissingen
met 't feit, dat Ds. Verschoor voor 't be-
roep-Lemmer bedankte merkt op, dat
koster Drost deze classisvergadering voor
de laatste maal als koster van de Hofplein-
kerk fungeert,
2. Vlissingen en Oostkapelle zien de
credentiebrieven naalle kerken wettig
vertegenwoordigd 6 kerken hebben een
instructiee.
3. Constituering der vergadering Ds.
Bohlmeijer, praeses Ds. Ytsma, assessor
Ds. Streefkerk, scriba IDs. v. Wouwe,
later Ds. Vlaardingerbroek, scriba II.
4. 't Voorlopig agendum wordt aange
vuld en vastgesteld.
5. Lezing en vaststelling van de notu
len van de vorige vergadering.
6. Ingekomen stukken
a. van de classis Leeuwarden, betr.
ontzetting van een D. d. W. uit het ambt
wordt met droefheid kennis van genomen
b. van de Gen. Syn., richtlijnen voor
de pred. tractementen wordt aangehou-
want het is al twee jaar geleden dat
ik van Ossendrechts kazerne afscheid
nam." „Welnee," zegt hij, „ik ben pas
acht maanden in dienst." „Zo," vraag
ik verder, „kom je dan uit Walcheren
of heb je soms een meisje in Tholen
of zo „Ook dat niet, want ik ben een
principieel vrouwenhater." „Och," zeg
ik, „zulke lui zijn doorgaans 't vlugst
getrouwd; maar vertel me nu eens hoe
je mij kent
„Och, 't is nogal eenvoudig. Ik kan
goed gezichten onthouden en U zat een
paar maanden geleden ook in de trein
en li vertelde in een gesprek aan een
medereiziger, dat U catechiseerde in
Ossendrecht." „Zo, ik heb toch geen
kwaad verteld over de beroepsmili
tairen of zo „Welnee, helemaal niet."
We waren in Bergen op Zoom en
ik stapte uit, een herinnering en waar
schuwing rijker en ik dacht aan de
Prediker.
Wat moet je toch voorzichtig zijn
met je tong, hoewel ik er ditmaal on
geschonden af kwam. 't Had ook an
ders kunnen zijn, als ik b.v. namen had
genoemd en me onvoorzichtig een oor
deel had laten ontvallen over bepaalde
personen. Dat is altijd gevaarlijk.
Zo hoorde ik eens, vele jaren ge
leden, een scherp vlijmend oordeel uit
spreken over de preken van een be
paalde dominee, 't Was lang niet
vleiend. De naam van die dominee
werd hardop uitgesproken. Even daar
na stopte de trein en ik zag die des
betreffende dominee uitstappen. Hij
móét het wel gehoord hebben.
De waarschuwing van Prediker en
van Jacobus over de onbedachtzaam
heid der tong is dus wel zeer terecht.
Dit was voor mij een treinpreek.
Uit het oude-Vossenland.
P.S. Uit de tijd dat m'n geweer de
fect was, ontging me de verantwoor
ding van enkele giften uit oktober. Ik
heb ze zelf niet opgestreken, hoor, want
ze staan duidelijk in m'n kasboek; hier
zijn ze: N.N. te G. 10,—; V. te R.B.
5,-; I. te M. 5,-; mej. M. F. te G.
5,-; N.N. te M. 2,50; en N. te M.
2,50. Ziezo, dat is nu in 't reine, geen
wolkje voor ,,'t Zeeuwse zonnetje".
Daarna ontving ik sinds 11 november:
B. te St. L. 1,50; v. d. W. te H.
50,—; fam. R. te K. ƒ2,50; Joh. en
N. B. te H. 5,-; Ds. X 5,-; Ds. Y
2,50. We zijn hiermee de 1200,—
gepasseerd. Ook kledingaanbieding.
Deze verwees is naar 't adres, ver
leden week. Het gironummer van
,,'t Zeeuwse Zonnetje" is 220659.
Ds. A. Koning, Oud-Vossemeer.
den tot bespreking rapport pred. tract,
(zie artt. 1013);
c. van het A.K.B. de collectelijst 1962
kennisgeving
d. van het G.J.C., uitnodiging tot bij
wonen van de conferentie vrijdag 3 nov.
'61 door de tijd achterhaald.
7. Instructies
a. van Middelburg, betr. afvoering van
een dooplid overeenk. richtlijnen der Gen.
Syn. aldus goedgevonden
b. van Koudekerke, betr. verlenging
van de bijdrage der classis voor de gees
telijke verzorging in de verpleeghuizen
toegestaan
c. verdere instructies betrf. vacature
beurten worden toegewezen Arnemui
den krijgt vacaturebeurten-voorziening
voor 2de en 3e kw. 1962.
8. Rapporten
a. Ds. Streefkerk kort over de Zen
ding met ons eigen terrein was weinig
contact de Paruba-taken worden vast
gehouden en uitgebouwd in Argentinië
worden de eerste exemplaren van de
Spaanse kinderbijbel verspreid
b. Ds. Brederveld namens class, depp.
Evang. hij stelt voor Ds. v. d. Bom in
de plaats van Ds. v. d. Wal als dep. te
benoemen, hetgeen gebeurt. Ds. Pontier
zal D.V. 10 dec. a.s. 50 jaar actief in
dienst zijn in de kerkdienst van 10 dec.
5 uur zal Ds. Verschoor hem namens clas
sis en deputaten feliciteren overigens zal
de classis ook op de gebruikelijke wijze
vertegenwoordigd zijn.
9. Benoemingen
Ds. Bohlmeijer wordt benoemd tot pri
mus dep. Geest. verz. Militairen
