eeuwóe
3£erkbocle
I
De Oecumenische
Synode
rA
WELLEVENSKUNST
uit HET ES AG BOEK
17e JAARGANG No. 10
8 SEPTEMBER 1961
„Ik worstel"
en ontkom
OFFICIEEL WEEKBLAD TEN DIENSTE VAN DE GEREFORMEERDE KERKEN IN ZEELAND
Redacteur: Ds. W. C. van Hattem, Herengracht 15, Terneuzen, Telefoon (0 1150) 22 48
MedewerkersJ. A. van Bennekom, Middelburg Dr. A. J. Boom, Vlissingen Ds. D. J. Couvée, Bennekom
Drs. A. Elshout, Koudekerke Ds. A. Koning, Oud-Vossemeer Dr. P. C. Kraan, Vlissingen
Ds. J. v. d. Leek, Kapelle Ds. P. van Til, Middelburg Mej. F. A. Groot Nibbelink, Grijpskerke
Mevrouw C. van Zwedenvan Alkemade, Middelburg.
r
Abonnementsprijs
3,per halfjaar
bij vooruitbetaling
Advertenties
12 cent per mm.
Bij abonnement lager
Losse nummers 12 cent
Drukkers-Uitgevers
Littooij Olthoff
Spanjaardstraat 47
Middelburg, tel. 2438
Giro no. 42280
CJ
^ïYl&ditatie
Zoekt het goede en niet het kwadeopdat gij leeft en
aldus de Hete, de God dev heerscharen met u zij
gelijk gij zegt. Amos 5 14.
't Ging best in Israël onder Jerobeam II. Z'n naam zei het al het volk
wordt talrijk. Ja. Israël was tot grote bloei gekomen. Onder het veilig
bewind van de koning groeiden handel, nijverheid en landbouw. En de
godsdienst had niet te klagen. Prachtige godshuizen verrezen, een corps
van priesters aangesteld en profeten waren er in overvloed.
De offers waren van prima kwaliteit en royaal waren ook de overige
giften.
Op de wegen klonk de vrolijke groet De Here zij met U.
Een welvarend land. 't Was geen vraag, of ze wat van het leven wis
ten te maken. Je zag het in hun huizen en op hun welvoorziene tafels.
Maar't was niet al goud, wat er blonk. Wantoestanden heersten er.
Door de welvaart was er veel geld. Dat je daar wat mee bereiken kon,
hadden de Israëlieten gauw door. Profeten en priesters werden omge
kocht.
Afpersingen waren aan de orde van de dag.
En hoe opgewekt men elkaar ook begroette met de zegenbede de
Here zij met U, het was daarom nog geen werkelijkheid.
God met onsWij groeten elkaar zo niet en we houden het maar
op goeie dag.
Maar staat er op onze gulden niet datzelfde God zij met ons
En klinkt het ons niet vertrouwd in de oren God, Nederland en
Oranje
Ja, klopt het niet? De aktie S.S.K. lukte boven verwachting.
Ons verenigingsleven mag er zijn. Onze bladen zijn prima verzorgd.
En we weten, wat offeren is. Maar kunnen we daarom zeggen, dat
het goed gaat? O, ja, we proberen allemaal, in de kerk en daarbuiten,
om goed te leven. Maar wat is het recept Is het soms een kwestie van
dit doen en dat nalaten Een op- en aftreksom van geboden en ver
boden, waardoor je de wellevenskunst meester bent
Er zijn momenteel talloze bladen, die ons een wellevenskunst aan
prijzen, maar vaak is het niet meer dan een aantal voorschriften
En daarop zegt de Bijbel hardgrondig Nee.
Er is maar één goed recept. En Israël was er dichtbij met die groet.
God met onsJa, maar dan moet het ook vlees en bloed worden.
Gelukkig dat God ons daarin voorging. Hij liet het vlees en bloed
worden die zegenbede en hij noemde het Immanuël God met ons.
Dat is het geheim van een goed leven. De Immanuël is het oplossing
voor alle problemen van Goed en Kwaad. En in wie die Immanuël is,
- is het leven.
In Hem heet dit een zondaar het goede en wie moreel hoog meent te
staan, het kwade.
Wellevenskunst. Hoe moet ik leven Zeg toch met hart en mond
Immanuël, dan heeft u het leven voor eeuwig. Dan beheerst U de kunst
om wel te leven.
Zonnemaire Q. HUYSER.
VAN EEN PREDIKANT
Op de synode is vorige week rapport
uitgebracht over de in 1958 gehouden
Gereformeerde Oecumenische Synode
te Potchefstroom in Zuid-Afrika. Naar
de verslagen ons meldden is dit niet
zonder kritiek geschied. Er was kritiek
op de wijze waarop men zich aldaar
van de vraagstukken had afgemaakt en
kritiek op de werkwijze van de oecu
menische synode, een slechte organisa
tie en een gebrekkige werkmethode.
Qua inhoud en vorm dus onbevredi
gend. Prof. Wurth sprak zelfs van
hyper-onbevredigend en achtte de ar
beid van de oecumenische synodes zon
der zin indien men niet zou overgaan
tot het instellen van een permanent
secretariaat.
We mogen dus wel uit alles wat er
gezegd is concluderen, dat het zo als
het nu gaat het in geen geval verder
gaan mag wil de oecumenische synode
niet een'grote farce worden. Daarom
zijn we heel dankbaar voor wat prof.
Wurth suggereerde het instellen van
een permanent secretariaat. Dit is een
uiterst waardevolle suggestie die naar
we hopen overgenomen zal worden niet
alleen door onze kerken in Nederland,
maar ook door de Gereformeerde Ker
ken buiten ons land. De instelling van
een dergelijk secretariaat, wat de voor
bereiding van de synodes ten goede zou
komen en wat tussen de synodes in
een periode van vijf jaar is wel erg
lang als woordvoerder zou kunnen
optreden van het Gereformeerd Pro
testantisme zou naar wij menen de ker
ken ten goede komen en ook in de
wereld het gereformeerd geluid beter
doen uitkomen. We zouden persoonlijk
nog wel een stap verder willen gaan
dan een permanent secretariaat alleen.
Nog meer voelden we er voor wanneer
op elke synode een moderamen geko
zen werd, dat een zittingsduur had van
vijf jaren, dus tot de volgende oecume
nische synode. Laten we maar eerlijk
zeggen wat we bedoelen, een Gerefor
meerde Oecumenische Beweging, deze
kant zal de oecumenische synode onzes
inziens uitmoeten of het blijft bij een
ontmoeting eens in de vijf jaar waar
men in enkele dagen van gedachten
wisselt over de vraagstukken van de
afgelopen vijf en voor de komende vijf
jaren. Dat is ipderdaad hoogst onbe
vredigend, dan kunnen we er beter mee
uitscheiden in plaats daaraan kapitalen
te besteden.
Misschien zegt iemand: maar kunnen
we ons dan niet beter als Gereformeer
de Kerken aansluiten bij de Gerefor
meerde" Wereldbond de World
Presbyterian Alliance Inderdaad,
deze suggestie wordt ook gedaan en
niemand minder dan prof. Nauta heeft
nog onlangs in het Centraal Weekblad
daarvoor gepleit en ook op de synode
van 1959 heeft prof. Nauta gevraagd
de suggestie te overwegen of het niet
noodzakelijk is zich bij de Geref. We
reldbond aan te sluiten. De desbetref
fende commissie heeft indertijd echter
aan de synode voorgesteld om niet tot
aansluiting bij deze bond over te gaan,
men was echter ook van mening dat het
niet verantwoord zou zijn als onze ker
ken zich geheel afzijdig zouden houden
zodat men voorstelde regelmatig waar
nemers naar de vergaderingen van de
W.P.A. te zenden. Dit voorstel werd
overgenomen en aansluiting bij de
W.P.A. bleef achterwege. Onzes in
ziens terecht, want mogen er factoren
zijn die voor aansluiting pleiten, en wel
de volgende (zie Bijlage XXXVII, acta
Synode Utrecht 1959):
1de W.P.A. is een ontmoetingsplaats
voor de kerken van de calvinisti
sche reformatie
2) de deelnemende kerken kunnen in
dit verbond elkaar critiseren, op
wekken en bemoedigen
(vervolg 4e kolom bovenaan)
Woensdagavond. Wel een dag van
teleurstelling en verrassing. Soms dacht
ik ,,wat gaat het mooi" en dan weer
kreeg ik heel sterk de indruk, dat ik
net zo goed thuis had kunnen blijven.
Maar de verrassing was er ook en dat
maakte alles weer goed.
We weten het wel, maar zo nu en
dan worden we er weer sterk aan her
innerd, dat we maar dienstknechten
zijn. Misschien hebben we die herinne
ring ook wel nodig. We mochten eens
gaan menen, dat we het zelf wel kun
nen.
Het spreekt vanzelf, dat het het pret
tigst is, als we vlot met de mensen kun
nen praten. We vinden ons bezoek
meest geslaagd, als het tot een goed
persoonlijk contact kwam, ongeacht, of
dan het vermanend of het vertroostend
karakter meer op de voorgrond stond.
Maar dat gebeurt lang niet altijd.
Het komt zelfs wel voor, dat er van
enig contact helemaal geen sprake is
en dat je inderdaad weer heengaat met
de gedachte ik had net zo goed thuis
kunnen blijven, die tijd had ik op an
dere manier beter kunnen besteden.
Ik denk aan onze ouden, wier geest
vermogens afslijten, die zo traag van
begrip worden, dat het de grootste
moeite kost, hen nog ergens voor te
interesseren. Vertel hun maar iets van
je preek, ze kunnen de belangstelling
niet meer opbrengen. Zelfs de gewone
dingen van het dagelijks leven gaan
aan hen voorbij en je gaat dan weer,
zoals je gekomen bent, met de gedach
te dat was verspilde tijd.
Toch moeten we voorzichtig zijn.
Dat heb ik deze woensdagmorgen weer
geleerd.
Wat lag ze daar stil en teruggetrok
ken op het ziekenhuisbed. Niet de min
ste reactie. Ze herkende mij niet eens
en ik had de indruk, dat geen enkel
woord en geen enkele opmerking ver
mocht tot haar door te dringen.
Daarom maakte ik maar een praatje
met de beide andere patiënten, waar
het gesprek beter vlotte. Na het gebed
volgde het afscheid en ik kwam natuur
lijk ook weer even bij haar. En toen
was ze opeens helder. Ze sloeg de
ogen op en stak haar hand uit ,,dag
dominee".
Het was weinig en toch was het
veel. Die herkenning gaf mij te den
ken. Wat was dat nu Zo iets als
associatie, het één met het ander ver
binden Want ze had mij horen bid
den en bidden, nu ja, dat is het werk
van een dominee, dus die man zal wel
een dominee zijn geweest.
Misschien wel. Hoe de contacten en
verbindingen in het zieleleven van een
mens liggen is vaak niet zo gemakkelijk
te onderscheiden, tenministe niet als
dat zieleleven gestoord is.
Maar één van de andere patiënten,
bij wie ik de kennis van psychologie en
psychiatrie toch wel heel gering moest
achten, gaf een andere uitleg.
Zij vond het een bewijs van de
kracht en de invloed van het gebed. Die
herkenning bij mijn zo ingezonken zus-
3) ze ontvangen gelegenheid hun er
varingen, inzichten, vruchten van
theol. studie en bezinning uit te wis
selen
4) zij kunnen deelnemen aan de andere
instellingen van de Alliantie
5) onze kerken zullen stellig een niet
onbelangrijke invloed ten goede
kunnen uitoefenen en met hun door
God nog veelszins gezegend kerke
lijk leven medehelpen de Calvinis
tische erfenis in het leven te behou
den
6) de synode van Rotterdam sprak uit,
dat, de stem van onze Geref. Ker
ken in dit presbyteriaal Verbond
van kerken gehoord moet worden
de factoren, die tegen aansluiting spre
ken wegen echter nog zwaarder
1de W.P.A. staat zoals in het
bijzonder te Princeton bleek zeer
sterk onder de invloed van de We
reldraad, waardoor onze kerken
zolang zij zelf hun bezwaren te
gen de Wereldraad handhaven
in de W.P.A. de algemene opinie
tegen zich zouden hebben
2) de W.P.A. verhindert niet, dat door
afgevaardigden, dingen gezegd kun
nen worden die niet in overeenstem
ming zijn met de positieve inhoud
van haar Constitutie
3) betwijfeld moet worden of een ver
andering van de Constitutie in '55
tot stand gekomen, een verbetering
is....«.Op grond van de ter beschik
king staande gegevens moet worden
betwijfeld of de gemeenschappelijk
aanvaarde grondslag wel reëel en
ernstig functioneert.
Dr. Pradervand, de secretaris van de
W.P.A., antwoordde dan ook op de
vraag of de W.P.A. zich ook inlaat met
de wijze waarop de aangesloten kerken
de Constitutie interpreteren dat de ver
antwoordelijkheid van de beslissing be
rust bij die kerk en niet bij de Alliantie.
Aansluiting bij de W.P.A. schijnt
ons dan ook in de gegeven omstandig
heden mee door de uitgebreide con
tacten die deze bond onderhoudt met
de Wereldraad en Praag ten zeerste
ongewenst.
Prof. Nauta wijst er in zijn artikel
zelf op, dat de maatstaf die deze Al
liantie aanlegt voor toetreding niet de
belijdenis is, maar de presbyteriale
kerkinrichting. Het Gereformeerd", in
de naam Gereformeerde Werelbond,
zegt dan ook niets van het gerefor
meerd zijn" van de aangesloten kerken,
maar alleen iets van hun kerkinrichting.
Het geluid van de W.P.A. behoeft dan
ook niet persé een gereformeerd geluid
te zijn. Daarom kunnen we de oecume
nische synode niet missen, daar deze
het enige internationale orgaan is, dat
het gereformeerd getuigenis laat klin
ken.
Nog rest ons bijna twee jaar alvo
rens de volgende oecumenische synode
ditmaal in Grand Rapids bijeen
komt. De kerken hebben dus alle tijd
om zich voor te bereiden op een totale
verandering van deze vergadering in
een internationaal Gereformeerd or
gaan, dat de gereformeerde kerken ook
op het internationale vlak kan verte
genwoordigen.
Wij zouden dankbaar zijn wanneer
onze synode het initiatief nam de zus
terkerken op te wekken om met elkaar
de oecumenische synode daartoe om te
smeden. v. H.
ter en deze opmerking van haar buurtje
maakten mij rijk.
Als bidden dan werkelijk is spreken
tot God en spreken met God, als we
in het gebed de gemeenschap des He
ren zoeken en Hem vragen om de wer
king van zijn Geest, mogen we dan
niet aannemen, dat die gemeenschap
ook werkelijk tot stand komt en dat de
heilige Geest een geestelijk gestoorde
tot helderheid kan brengen
Dit is zeker als ons de toegangs-
