eeuwóe
3£erkbocle
EINDE van een droom
r
17e JAARGANG No. 6
11 AUGUSTUS 1961
OFFICIEEL WEEKBLAD TEN DIENSTE VAN DE GEREFORMEERDE KERKEN IN ZEELAND
Redacteur: Ds. W. C. van Hattem, Herengracht 15, Terneuzen, Telefoon (0 1150) 22 48
Medewerkers J. A. van Bennekom, Middelburg Dr. A. J. Boom, Vlissingen Ds. D. J„ Couvée, Bennekom
Drs. A. Elshout, Koudekerke Ds. A. Koning, Oud-Vossemeer Dr. P. C. Kraan, Vlissingen
Ds. J. v. d. Leek, Kapelle Ds. P. van Til, Middelburg Mej. F. A. Groot Nibbelink, Grijpskerke
"tn ontkom Mevrouw C. van Zwedenvan Alkemade, Goes J. Wattel, Gapinge.
„Ik worstel"
r
Abonnementsprijs
3,per halfjaar
bij vooruitbetaling
Advertenties
12 cent per mm.
Bij abonnement lager
Losse nummers 12 ct.
Drukkers-Uitgevers
Littooij Olthoff
Spanjaardstraat 47
Middelburg, Tel. 2438
Giro no. 42280
vJ
We zijn er zo langzamerhand aan
gewend geraakt, dat de laatste jaren op
grond van de statische gegevens onzer
Kerken de conclusie getrokken wordt,
dat de werfkracht van de Gereformeer
de Kerken groter is dan de zuigkracht
van de andere kerken en de buiten
kerkelijkheid.
Het is een conclusie die wel zeer aan
genaam is en tevens strelend voor onze
kerkelijke ijdelheid zodat we iemand,
die komt vertellen dat zulk een conclu
sie niet meer dan een illusie is niet di
rect met wijd open armen ontvangen.
We vinden het immers bepaald jam
mer, wanneer iemand ons uit een zoete
droom komt wakker schudden en we
neerploffen in een koude werkelijkheid,
waartegenover onze droom een schril
contrast vormt. Toch is het goed wak
ker geschud te worden indien de gro
tere werfkracht van onze Kerken slechts
een fictie is. Waarbij de wekker in de
zen het zeer lezenswaardige kwartaal
orgaan van het Gereformeerd Sociolo
gisch Instituut, het G.S.I. Nieuws, is.
In een artikel van D. Dekker over
het grensverkeer met de Gereformeerde
Kerken worden namelijk enkele cijfers
wél verdisconteerd, waaraan tot nu toe
voorbijgezien was. Deze cijfers ver
waarlozende komen wij inderdaad tot
een positieve uitkomst en kunnen ieder
jaar weer jubelen, dat het aantal per
sonen dat tot de Gereformeerde Kerken
toetreedt altijd 500 a 600 meer is dan
het getal dat de Kerken verlaat. Zo is
volgens de statistiek der overgangen er
in de periode 1950—1959 een positief
saldo van 4524 geweest, indien men
hierbij buiten beschouwing wenst te la
ten een gedeeltelijke hereniging met de
vrijgemaakten in 1950 (winst) en de
instituering van de Vrije Geref. Kerk
van Wolvega in 1958 (verlies) als bij
zondere posten, dan zou dit positieve
saldo 2361 bedragen.
Nu wijst de schrijver in het G.S.I.
nieuws ons echter op enkele gegevens,
die, hoewel van belang voor het juiste
beeld, niet in rekening gebracht zijn.
We vinden deze gegevens in de tabel
len 2 en 4 van het nieuwe jaarboekje,
resp. op de pagina's 345 en 347. In
deze tabellen worden namelijk de vol
gende groepen genoemd Afgesneden
van de gemeenschap der kerken", „ver
trokken zonder attestatie" en „onbe
kend". Volgens schrijver zal de statis
tiek naar deze gegevens gecorrigeerd
moeten worden, daar vermoedelijk het
overgrote deel van de personen, die als
„afgesneden" te boek staan, overgegaan
zijn naar de buitenkerkelijkheid, zeker
is dit echter niet. Maar wel is zeker dat
deze personen vanaf het jaar, waarin
deze kerkelijke handeling heeft plaats
gevonden, niet meer tot één van de
Gereformeerde Kerken behoren en
daarom bij de registratie van het grens
verkeer van de Gereformeerde Kerken
met de omringende kerkelijke of bui
tenkerkelijke wereld als een negatieve
post genoteerd moeten worden.
Wat de „zonder attestatie vertrokke
nen" betreft, mogelijk is het dat door
administratieve slordigheid van de be
trokken leden hier normale verhuisge-
vallen vermeld zijn, schrijver vermoedt
echter dat deze gevallen naar verhou
ding slechts gering zijn en dat degenen
die zonder attest vertrekken voor het
merendeel personen zijn, die van de
gelegenheid van een verhuizing gebruik
maken om geruisloos zich aan de ge
meenschap der kerk te onttrekken. In
dien dit juist is, dan moet ook deze
post als een verliespost worden geno-
5 teerd.
Komen we aan de rubriek „onbe
kend", kwantitatief van geringe beteke
nis, toch echter voor een volledig in
zicht in de omvang van het grensver
keer onzer kerken iets wat niet buiten
beschouwing mag worden gelaten.
Schrijver concludeert dan ook dat
indien men zich niet tevreden stelt met
de officiéél door de kerken opgegeven
overgangen van en naar andere kerk
genootschappen, maar een inzicht wil
hebben in de werkelijke winst of het
werkelijk verlies van de Gereformeerde
Kerken in het grensverkeer met de om
liggende kerkelijke en buitenkerkelijke
wereld, de saldi der kerkelijke over
gangen volgens de betrokken statistiek
gecorrigeerd dienen te worden. We
hebben hier te maken met werkelijke
verliesposten.
Een gecorrigeerde balans over de
jaren 1957—1959 zou er als volgt uit
komen te zien
jaar
saldo vlg.
statistiek
afgesneden
1 e correctie
vertr. z.
attest
onbekend
2e correctie
1957
1958
1959
521
~4T 6
4- 668
146
68
94
375
62
574
465
434
438
5
14
57
95
482
79
totaal
1195
308
887
1337
48
498
Alleen het jaar 1959 geeft dus inder
daad een positief saldo te zien, het to
taal van de jaren 19571959 blijkt
echter bij deze correctie een negatief
resultaat van 498 te vertonen. Breiden
we dit uit tot de jaren 1950—1959 dan
komen we in plaats van tot een winst
van 4524 of 2361 (zie boven) tot een
verliespost van 1665 en 3828.
Dit betekent inderdaad het einde van
een droom, het werkelijk verheugende
is het positief resultaat van 1959. Mocht
dit zich doorzetten in de volgende ja
ren, dan zal er inderdaad gesproken
mogen worden van een werfkracht on
zer Kerken die groter is dan de zuig
kracht van andere kerkgenootschappen
of de buitenkerkelijkheid. Tot zolang
echter is er allerminst reden om ons in
de groei onzer Kerken te verblijden.
Veeleer hebben we ons te bezinnen op
de vraag hoe het komt dat ondanks de
werfkracht die er van de Gereformeer
de Kerken uitgaat ten aanzien van de
andere kerkgenootschappen het saldo
over de laatste 15 jaren negatief uit
valt. Reden tot roemen is er allerminst.
Mochten we misschien de laatste jaren
wel eens dromen dat we „er waren",
de nuchtere cijfers van dit artikel halen
ons uit de droom. Het is goed om wak
ker te worden en de feiten onder ogen
te zien. v. H.
7 MILJOEN
De S.S.K.-actie is geslaagd
Midden juli kon worden meegedeeld,
dat de gevraagde 7 miljoen niet slechts
bereikt, maar zelfs overschreden was.
Nog echter is het eindresultaat niet
bekend. Pas tegen het einde van dit
jaar zal dat in een brochure gespe
cificeerd en wel gepubliceerd wor
den. Tot zo lang kan er nog veel ge
beuren, immers nog niet alle provincies
cYYleditatie
S TIL TEI
Mijn ziel keert zich stil tot God.
Ps. 62:2.
„Stilte" wordt een vreemd woord in deze tijd van geroezemoes, radio-
lawaai, machinegeronk, autogezoem, bromfietsengeknetter om van de
lucht- en trommelvliesscheurende straalvliegtuigen maar niet te spreken.
Waar kan men nog van „stilte" spreken Zelfs ons eertijds zo rustige
eilandje is „ontdekt" en het vredige en rustige is opgevuld met 't rumoer,
dat het leven hedendaags kenmerkt.
Je zit op je studeerkamer of eet gezellig in de eetkamer en daar opeens
schrik je op door het aanrollend gedaver van een luchtmonster.
Maar David wist daar toch niet van Had hij ook al „stilte" nodig
Mijn ziel keert zich stil tot God. En toch waren er ook toen allerlei ru
moeren, die hem vermoeiden. Deze Psalm spreekt van de grootspraak,
drieste vijandschap, hoge harde woorden, nergens is hij veilig voor hun
leugentaal. David zou er alle rust en vrede bij verliezen. Maar hij trekt
zich terug in de stilte om naar God te luisteren. En dan onderwijst hem
de Here in het ijdele, vergankelijke van alle aards gewoel en spreekt Hij
van Zijn trouw, van Zijn hulp.
In deze wereld vol tumult en toomloze vaart, waar niemand „stilte"
kan gebieden, vindt onze ziel toch dat vredige, dat rustige, waarin de
Here spreekt tot 't hart van Zijn kinderen.
Trekken we ons telkens in die stille-omgang-met-God terug om vrolijk
en goedsmoeds te leven te midden van 't rumoer der volken en het geraas
van deze moderne tijd een tijd, waarin de Heiland ook nu de vermoeide
mens toeroeptnadert tot Mij en Ik zal U rust geven. Christus is 't al-
een, die de stilte gebieden kan en zal, in 't grote wereldleven, als Hij
alle geweld en rumoer 't zwijgen zal opleggen, wanneer de stem van de
Archangel alles doordringend zal uitbazuinen Hij komt om d' aarde te
richten Stilte, zwijg voor 't aangezicht des Heren En gij, mijn ziel,
zwijg Gode stil, Hij immers zal mijn rotssteen wezen.
Oud-Vossemeer A. KONING.
.J
bereikten de 100 Nog zijn er ge
meenten waar de actie niet gevoerd is.
Wie weet of niet het eindresultaat
onze stoutse verwachtingen overtreft.
Hieronder laten we de percentage-
cijfers per provincie volgen zoals deze
er in het midden van de vorige maand
uitzagen
Noord Brabant/Limburg 123
Gelderland 107 °/o
Utrecht, Nrd- en Zd. Holland 100
Zeeland 90
Overijssel 82
Friesland 76
Groningen 68 °/o
Drente 56
Totaalbedrag per half juli
7.010.322,28.
„Nog even en deze actie behoort tot
het verleden" zo schrijft de secr.
S.S.K. „Met weinig zorg en met veel
zegen is het streefbedrag bereikt. De
Here, die de harten tot grote offervaar
digheid geneigd heeft, zij hiervoor ge
loofd en gedankt. Ontroerend veel me
dewerking hebben wij mogen ontvan
gen van de plaatselijke, gewestelijke en
provinciale werkcomité's. We zijn daar
voor heel erg dankbaar. Zonder hun
medewerking was deze taak ons stellig
te zwaar geweest. Het bedrag van
7.000.000,— is niet bijeengebracht
door grote spectaculaire giften, maar
door het gewone kerkvolk dat de 1
van zijn noodruft' blijmoedig heeft ge
legd op het altaar der offervaardig
heid."
Gaarne geven wij deze woorden door.
v. H.
1 PRIESTER OP
ELKE 320 ROOMS-KATHOLIEKEN
Op een in Utrecht gehouden pers
conferentie heeft kardinaal Alfrink ge
sproken over de noodzaak om het pries-
terpeil in Nederland op dezelfde hoogte
te handhaven, hetgeen betekent dat ge
zorgd zal moeten worden handhaving
van het huidige hoge percentage. Hij
deelde mede dat op 1 januari er 13.500
nederlandse priesters waren, wat neer
komt op ongeveer 1 priester op 320
rooms-katholieken of dat van alle man
nelijke rooms-katholieken boven de 25
jaar er één priester is. Wel zakt het
aantal priesters nu, maar de verhouding
van 1 80 is volgens de kardinaal dan
ook bijzonder hoog. Een sterke daling
wordt echter een ramp geacht omdat
Nederland veel priesters levert voor
het werk in de gehele wereld. Momen
teel zijn er ongeveer 4.500 buiten onze
landsgrenzen werkzaam. En liggen de
verhoudingen in Nederland bijzonder
gunstig, dit kan van de r.k. over de
gehele wereld niet gezegd worden, op
500 miljoen rooms-katholieken zijn na
melijk slechts 300.000 priesters werk
zaam, wat betekent 1 priester op 1666
zielen. Toch zal het voor Nederland
moeilijk worden om aan de vraag naar
priesters te voldoen omdat er in de Ne
derlandse bisdommen al een betrekke
lijk priestertekort is. v. H.
BIJ ONS IN ZEELAND
PROTESTANTSE BEJAARDENZORG
IN OOST ZEEUWS-VLAANDEREN
Hoogstwaarschijnlijk zal nog voor
het einde van dit jaar de aanbesteding
plaats hebben van een bejaardentehuis
in Terneuzen.
Nu is de aanbesteding van een be
jaardentehuis wel niet iets dat iedere
dag gebeurt, maar zo iets heel buiten
gewoons is het toch ook weer niet. Dat
er echter in Oost Zeeuws-Vlaanderen
een protestants bejaardencentrum ver
rijst, waarin verschillende kerken en
diaconiën meewerken, is een reden tot
grote vreugde, niet alleen omdat nu aan
de bejaarden een passend en goed ge
outilleerd tehuis kan worden geboden,
maar ook omdat de versplintering van
krachten die bijvoorbeeld zo duide
lijk merkbaar is op onderwijsgebied, zo
verrezen er in Terneuzen naast de be
staande Chr. Nat. School nog een
Hervormde- en een Geref. Gemeente
School hier is'opgeheven, waardoor
het mogelijk werd met een behoorlijk
project voor de dag te komen.
De secretaris van de „Stichting Pro
testantse Bejaardenzorg in Oost
Zeeuws-Vlaanderen", de heer C. Meij
er, was zo vriendelijk ons enkele gege
vens over de groei van de Stichting en
de plannen voor het tehuis te verstrek
ken.
Niet dadelijk werd samengewerkt
om te komen tot één protestantse stich
ting, reeds lang namelijk had de diaco
nie van de Ned. Herv. Gemeente te
Terneuzen plannen om een nieuw be
jaardentehuis te bouwen, omdat het be
staande rusthuis „Scheldeoord" niet
meer kon worden uitgebreid, daar toe-