eeuwóe.
^Cerkbocle
DE
PUNDSJAAB
DE DIJK
■s DICHT
16e JAARGANG No. 44
28 APRIL 1961
OFFICIEEL WEEKBLAD TEN DIENSTE VAN DE GEREFORMEERDE KERKEN IN ZEELAND
Redacteur: Ds. W. C. van Hattem, Herengracht 15, Terneuzen, Telefoon (0 1150) 22 48
Medewerkers J. A. van Bennekom, Middelburg Dr. A. J. Boom, Vlissingen Ds. D. J. Couvée, Bennekom
Drs. A. Elshout, Koudekerke Ds. A. Koning, Oud-Vossemeer Dr. P. C. Kraan, Vlissingen
Ds. J. v. d. Leek, Kapelle Ds. P. van Til, Middelburg Mej. F. A. Groot Nibbelink, Grijpskerke
Mevrouw C. van Zwedenvan Alkemade, Goes J. Wattel, Gapinge.
c
Abonnementsprijs
3,per halfjaar
bij vooruitbetaling
Advertenties
12 cent per mm.
Bij abonnement lager
Losse nummers 12 ct.
Drukkers-Uitgevers
Littooij Olthoff
Spanjaardstraat 47
Middelburg, Tel. 2438
Giro no. 42280
V
Tenminste wanneer alles volgens
plan verlopen is, dan is, wanneer u dit
stukje leest het Veerse gat gedicht en
het isolement van Noord Beveland vol
komen teniet gedaan. Van eiland is dit
dan geworden een stuk van de grote
Zeeuwse driehoek, omvattend Walche
ren, Noord- en Zuid-Beveland. De
dagbladen weten ons te vertellen,"dat
rond de dijkdichting de nodige festivi
teiten zullen plaats hebben. Onder lei
ding van de massa-regisseur Carel
Briels zal de grote en grootste manifes
tatie Delta, einde eerste fase" gehou
den worden, als hoogtepunt van de
Z.L.M.-tentoonstelling, maar hét punt
waar het uiteindelijk om draait is de
dichting van de Zandkreek.
We kunnen ons indenken, dat vele
Noord-Bevelanders ondanks de ontslui
ting van hun gebied, dit gebeuren toch
met gemengde gevoelens begroeten.
Daar zijn allereerst de Veerse vissers,
die hun thuishaven verloren hebben, de
Veerse vissersvloot heeft echter een
onderkomen gevonden en de visserij zal
doorgaan, maar het zal moeilijk zijn om
de vissershaven van Veere te vergeten,
ook al wordt het een jachthaven voor
de recreatie. Voor vele anderen echter
betekent de toekomst volledige om
schakeling, we lezen dat tijdens de
grote manisfestatie die deze week aan
de voet van de eerste Deltadam gehou
den wordt, de duinpan gevuld zal wor
den met kampeertenten, honderden
tuinparasols en de Zeeuwen in strand
kleding, want regisseur Carel Briels
ziet in gedachten Noord-Beveland als
hét recreatie-centrum van West-Euro
pa ook zullen honderd tractoren para
deren als voorbeeld van de Noord-
Bevelandse mechanisatie.
Recreatie en mechanisatie, zo ziet
Carel Briels de toekomst van Noord-
Beveland en het is zeker niet de heer
Briels alleen, die de toekomst van dit
gedeelte van Zeeland zo ziet. Maar
juist omdat dit de planning voor Noord-
Beveland is, daarom zullen velen de
Zoals elke nieuwe aanpak van de
zending was ook het begin van de kerk
in de Pundsjaab een onderneming van
het geloof.
De predikant Gordon^ en zijn vrouw
tegelijk met zijn zuster Miss Elizabeth
Gordon, kwamen in 1855 te Calcutta
aan, na een lange en gevaarlijke reis
met een zeilboot over Kaap de Goede
Hoop.
Deze Amerikanen wisten heus niet
waar ze ergens zouden terecht komen
voor het eigenlijke zendingswerk.
Ze hebben een stevige wagen ge
kocht en pas na een reis van ongeveer
1600 km zijn ze neergestreken in een
plaats Sialkot. Daar zouden ze dan
maar beginnen. En ze zijn begonnen
en de Here heeft, hier hun pogen ge
zegend.
De eerste vrucht van hun arbeid was
wel zeer treffend. Er kwamen twee
Hindu's tot bekering. Het bijzondere er
van echter was dat de ene Hindu van
een hoge kaste was en de andere be
hoorde tot de Paria's. Geestelijk en
maatschappelijk lag daar een onover
brugbare kloof tussen deze groepen bij
de Hindoe's. Maar beide bekeerlingen
bewilligden er in om op één dag ge
doopt te worden. Christus heeft weer
getoond, dat Hij in staat is om middel
muren van afscheidingen weg te nemen.
De overwinning voor Christus ging
voort. In massa ging men over tot het
ontsluiting v^n hun gebied met ge
mengde gevoelens begroeten.
Zeker de voordelen van het opgehe
ven isolement zijn vele. maar we kun
nen ons indenken, dat men niet alleen
ziet naar de pluspunten maar ook naar
het feit, dat de dichting van het Veerse
Gat tegelijkertijd een doorbreking met
zich meebrengt. Een doorbreking van
gevestigde tradities, zeden en gewoon
ten. Een recreatiegebied gaat open, de
mechanisatie breekt zich baan en dit
brengt de bezorgdheid mede voor het
oude vertrouwde en gevestigde. Dit
brengt bezorgdheid mee ook voor het
geestelijk en kerkelijk leven, en de
vraag rijst zal het mogelijk zijn deze
doorbreking zo op te vangen dat we er
niet armer door worden, ondanks alles
wat plotseling voor het nieuwe plaats
moet maken Ondanks de doorbreking
van tradities van jaren her Want één
ding is bij de overschakeling op de
vreemdelingenindustrie en het is in
derdaad een industrie duidelijk, de
tradities komen in de smeltkroes, het
leven gaat anders worden. En dit kan
zeer zeker zijn weerslag hebben op het
geestelijk en het kerkelijk leven, en ook
de verwachte mechanisatie zal daarbij
een hartig woordje meespreken.
Dat het leven anders gaat worden
hoeft echter nog niet te betekenen, dat
het daarom minder gaat worden, dat
een traditie gaat verdwijnen zegt nog
niet dat het daarom verkeerd gaat.
Wanneer een traditie verdwijnt dan is
dat een bewijs er van, dat zulk een
traditie geen innerlijke kracht meer had
om zich te handhaven dat we met een
uitgeholde gewoonte te doen hadden,
we leven immers zo makkelijk in de
sleur. En nü komt de grote doorbraak
en deze zal uitwijzen wat uitgehold was
en wat werkelijk leeft.
Enige tijd geleden hoorde ik hoe
iemand gezegd had, dat hij het platte
land met zijn ongebroken tradities en
behoudende kracht hoger achtte dan de
stad. Op het platteland ging alles im-
geloof, net als op de Pinksterdag. Spoe
dig begon de kerk gestalte te krijgen.
De verslaggevers op de wereld-zen
dingsconferentie te Tambaran in 1938,
vertellen dit alles met diepe dankbaar
heid aan God, aan de conferentiegan
gers. Ze vertelden dit in Tambaran,
een stad die midden in het land van
de Hindu's ligt. Er hebben zich in de
geschiedenis van de zending dingen af
gespeeld die ons de glorie van Christus'
overwinningen voor ogen schilderen.
Het moet voor ons, mensen van deze
twintigste eeuw, nog gemakkelijker zijn
om de grote werken Gods te verkondi
gen dan zij die op de eerste Pinkster
dag zo uitbundig roemden over de gro
te werken Gods.
Toen tegen het eind van de 19de
eeuw er een grote opwekking kwam in
de Pundsjaab is het leven van de kerk
daar nog geconsolideerd. Die kerk is
zo sterk geworden dat nu het getij is
gekeerd hij toch nog staande blijft.
Wat is er dan gebeurd Wel in
1947, toen Brits-Indië zelfstandigheid
kreeg, heeft een gedeelte van dit ge
bied zich losgemaakt van India en de
nieuwe staat Pakistan gesticht. De Mo
hammedanen, die met hun 100 millioen
een sterke minderheid vormen tegen-,
over de 400 millioen Hindoe's besloten
een specifieke Mohammedaanse staat
te stichten. En de Pundsjaab viel bin
nen de staat Pakistan. Vele rijke Hin
du's, totaal 5 millioen, vertrokken naar
India, terwijl vele Mohammedanen,
ook ongeveer 5 millioen, de Mohamme
daanse bevolking versterkten in de
nieuwe staat.
Dit was maatschappelijk een ramp
voor de christengemeenten.
De meesten werkten bij Hindu-onder-
nemers en grondbezitters. Bovendien
mers gewoon door, daar merkte men
zo weinig van de grote veranderingen
in de wereld, men ging trouw tweemaal
naar de kerk, trouw ter catechisatie,
was lid van kies-, mannen-, vrouwen-,
jongens- of meisjes-verenigingen, maar
zodra iemand uit zulk een omgeving in
de stad of in militaire dienst kwam, dan
ging het zo vaak fout, conclusie van de
spreker laat de mensen rustig in hun
dorpjes Wij kunnen echter wel en
meestal uit opportuniteitsoverwegin-
gen zulke conclusies trekken, wij
kunnen vanwege het behoudende ele
ment de gezapige rust prefereren, in de
Bijbel lezen we van die God, die Zijn
volle in de onrust brengt, zoals een
arend, die zijn broedsel opwekt (Dt.
32 11In die onrust leert de jonge
arend vliegen en in de onrust wordt
openbaar of het geloof, dat de achter
grond van alles is, inderdaad echt is.
De redenering van laat de mensen
maar in de rust dan blijft het goed, gaat
in wezen niet op, want als in de olirust
het geestelijk leven schade lijdt, als het
geloof door veranderde omstandighe
den verloren gaat, was dat geloof dan
echt Het was een geloof, dat het niet
kon houden tegen de veranderde om
standigheden en spreekt Jezus niet van
hen die op de rotsen en tussen de door
nen gezaaid zijn
In de doorbraak die na de dijkdich
ting gaat volgen, daar zal het gaan om
de echtheid van het geloof en dan kan
de stroom van de tijd wellicht veel mee
sleuren, vooral veel sleur, maar geloof,
dat echt is houdt stand ook in verande
rende en veranderde omstandigheden.
Het is het echte geloof dat dan leert
zeggen Al waar ik op wou leunen, be
zweek en viel. Ai laat mij op U steunen
met heel mijn ziel.
Bezorgdheid, we hebben er van ge
hoord, we kunnen ze begrijpen, want
er komt een geweldige doorbraak van
recreatie en mechanisatie maar van het
huis op de rots zegt Jezus, dat stromen
kwamen en winden waaiden en zij
stortten zich op dat huis, en het viel
niet in, want het was op de rots ge
grondvest.
En dan gaat het tenslotte maar om
die ene vraag waarop staat het huis
van ons leven v. H.
staan ze .nu tegenover een versterkt
Mohammedanisme. En het is nu een
maal een bittere ervaring op de zen-
dingsvelden der wereld, dat een chris
telijke kerk in een sterk Mohamme
daans gebied, vrijwel steriel dreigt te
worden.
Wat zal er nu gebeuren daar in Pa
kistan Dat weten wij niet. Dat is ook
een zaak van Christus zelf. Het is dan
ook beter dat wij vragen, wat zullen de
christenen nu doen. Bij de pakken neer
zitten, inzinken, zich maar richten op
het eigen kerkelijk leven om dit nog zo
goed mogelijk gaande te houden of
voort gaan met zendingswerk
Ik mag u dan vertellen dat men in
Sialkot, dat nog steeds een centrum is
van het zendingswerk daar, zeer geluk
kig is geweest toen op een zekere dag
twee gereformeerde zendingsarbeiders
daar eens een bezoek brachten in 1959.
Vooral toen zij vernamen dat de Gere
formeerde kerken in Nederland over
wogen om de helpende hand te bieden
voor het bestaande werk en zo mogelijk
ook tot uitbreiding van het zendings
werk willen meewerken.
Tot nu toe had men zich in de
Pundsjaab hoofdzakelijk gericht op de
Hindu's. Maar de gereformeerden heb
ben het plan om het werk onder Mo
hammedanen op gang te brengen.
Wij hebben mensen ter beschikking,
die in Indonesië op dood spoor gebracht
zijn door allerlei regeringsmaatregelen.
Met name zendingsartsen kunnen
steeds moeilijker in Indonesië een pas
sende taak krijgen.
Dr. Van Walraven was reeds ge
ruime tijd in Nederland terug en werd
voor een jaar reeds uitgeleend aan de
Jodenzending in Tiberias. Toen hem
gevraagd was of hij bereid was te wer
ken in Pakistan, stemde hij onmiddellijk
toe. Hij is nu reeds in de Pundsjaab
bezig in een ziekenhuis te Taxila. Ook
de arts Bakker werkt reeds in Jalalpur.
Het is een hele omschakeling voor die
mensen. Ze moeten er even een taal
bijleren, het Urdu. Bakker vertelde dat
hij bezig is die taal met rochelgeluiden
uit te stoten. Dat komt niet omdat hij
permanent verkouden is. Het schijnt bij
die taal te horen. Ik acht het ook mo
gelijk dat het bijverschijnsel is van de
primary training. Ir. Hessels zal als
leraar scheikunde werken aan de mid
delbare school te Murree. Hij zit al in
het land. Drs. Steenwinkel zal dit na
jaar er heen gaan als econoom en Drs.
Slomp, zal als predikant, die zich spe
ciaal op de Islam-studie heeft toege
legd, ook daar werken.
Onze zendingsruimte is verwijd. Wij
komen in aanraking met geheel andere
zendingsaanpak als wij in Indonesië
gewend waren.
Er zijn interessante dingen die ons
onder ogen komen daardoor. Ik denk
bijvoorbeeld aan wat men in Tambaran
vertelde over de manier van werken in
de Jundsjaab. Niet alleen stuurde men
het er vrij snel op aan dat de gevormde
gemeenten ook zelf hun inheemse pre
dikanten betaalden, maar ook dat men
de ouderlingen in de kerken opleiding
gaf om als onbezoldigde vrijwillige
werkers te worden in de eigenlijke zen
dingsarbeiders naar buiten.
Het gaat daar dus net andersom als
bij ons. Wij maken van evangelisatie
arbeiders graag ouderlingen, daar
maakt men van ouderlingen zendings
arbeiders.-
Verder trof ik aan de opmerking dat
,,onze predikanten vinden dat het bou
wen van een kerkgebouw het geestelijk
leven van de gemeenteleden ten goede
komt". Er was een stad die ,,koud" be
gon te worden. Dat zie je dan in de
opbrengst van de collecten. Dat is daar
dus al net zo als hier. De aanslag voor
de collecten kon lang niet gehaald wor
den. Toen besloot men tot het bouwen
van een nieuwe kerk. En de zaak kwam
in orde. Het kostte natuurlijk handen
vol geld. Toen ze daarmee klaar waren
gingen ze verder met het bouwen van
een pastorie. Ook dat verliep vlot.
Men mocht verwachten dat de bui
del nu wel leeg was en het met de
normale financiën het alles op een diep
tepunt was gekomen. Maar neen hoor.
Net andersom. Sedert dien tijd behoort
deze gemeente tot hen die de hoogste
bijdragen geven voor het normale bud
get.
Het schijnt wel zo te wezen dat wij
een kerk geen dienst bewijzen wanneer
wij de objecten die verzorgd moeten
worden verminderen of laten verschra
len. Als dat zo is dan verwacht ik dat
door de actie van de S.S.K. en door
plaatselijke actie voor kerkbouw enz.
uw labiele financiële toestand, welge-
fundeerd zal worden. Er moeten heel
wat basaltstenen gestort worden op de
caissons van dé Delta-dam in het Veer
se Gat, willen ze stevig op de bodem
staan. En een kerk die geen lasten voor
Christus draagt wordt maar een ..win
derig" geval. Mopper maar niet tegen
uw collecten, want er ligt een zegen in
voor uzelf en voor uw kerk en voor de
zaak van het Koninkrijk Gods.
Het deert ons dan ook niet dat dooi
de uitbreiding van de zendingsbemoei
ingen er steeds meer gevraagd zal wor
den voor dit werk. Wij gaan Pinkste
ren tegemoet. De Pinkster-collecte voor
de zending moet groot worden Wij
zijn overtuigd dat door de S.S.K. de
beurzen voor dit werk niet leeg zijn ge
raakt, integendeel ze zijn er door open
gegaan, tenzij het hier anders gaat dan
op de zendingsvelden zelf. Wel bidden
wij dat de Here ons zegenen moge met
zijn Geest, opdat wij tot een overvloe
dige zegen worden.
Wij zijn blij dat de Here ons niet in
de ijskast heeft gezet, maar ons nog
waardig acht een taak te vervullen.
Middelburg. Ds. P. VAN TIL.
