eeuwóe
3£erkbocle
DE ENGELEN ZIJN HET EENS
a
Uit de wereld van School en Gezin
MIJ komt de wrake toe
JEUGD en EVANGELIE
16e JAARGANG No. 38
17 MAART 1961
OFFICIEEL WEEKBLAD TEN DIENSTE VAN DE GEREFORMEERDE KERKEN IN ZEELAND
Redacteur: Ds. W. C. van Hattem, Herengracht 15, Terneuzen, Telefoon (0 1150) 22 48
Medewerkers J. A. van Bennekom, Middelburg Dr. A. J. Boom, Vlissingen Ds. D. J. Couvée, Bennekom
Drs. A. Elshout, Koudekerke Ds. A. Koning, Oud-Vossemeer Dr. P. C. Kraan, Vlissingen
Ds. J. v. d. Leek, Kapelle Ds. P. van Til, Middelburg Mej. F. A. Groot Nibbelink, Grijpskerke
Mevrouw C. van Zwedenvan Alkemade, Goes J. Wattel, Gapinge.
Abonnementsprijs
3,per halfjaar
bij vooruitbetaling
Advertenties
12 cent per mm.
Bij abonnement lager
Losse nummers 12 ct.
Drukkers-Uitgevers
Littooij Olthoff
Spanjaardstraat 47
Middelburg, Tel. 2438
Giro no. 42280
Natuurlijk, de engelen zijn het altijd
al eens geweest, maar toch in Neder
land wilden zij althans volgens de
bijbelvertalingen maar niet tot over
eenstemming komen. In de kerken der
Reformatie zongen zij van de mensen
des welbehagens, terwijl in de Rooms
Katholieke Kerk gezongen werd van
mensen van goeden wille. De mensen
van goeden wille hebben echter onlangs
het veld moeten ruimen voor mensen
in wie God een welbehagen heeft.
De oorzaak hiervan is gelegen in het
feit dat op 12 februari j.l. aan kardinaal
Alfrink werd aangeboden een nieuwe
vertaling van het Nieuwe Testament,
verzorgd door de St. Willibrord-ver-
eniging die op deze dag \2]/j jaar be
stond. Tevens werd aan de kardinaal
een stichtingsacte overhandigd van de
Katholieke Bijbelstichting, die zich zal
belasten met de bijbelpropaganda en
met nieuwe bijbeluitgaven. Een ge
schenk dat de bijbelgeleerde Alfrink
zeker meer welkom was, dan ieder an
der huldigingsblijk, dat men maar zou
kunnen verzinnen om zijn benoeming
tot kardinaal te vieren. Het is verblij
dend, dat rooms katholiek Nederland
zó aan de kardinaalsbenoeming van
monseigneur Alfrink luister heeft wil
len bijzetten, dat .niet de mens Alfrink,
maar het Woord Gods in het middel
punt is komen te staan.
Het Nieuwe Testament in de nieuwe
uitgave, zoals het thans gepresenteerd
is, onderscheidt zich van de bestaande
Petrus Canisius-vertaling en van de
Nieuwe Vertaling van het Ned. Bijbel
genootschap door aanpassing aan de
levende taal van vandaag, het is een
bijbel in modern Nederlands geworden.
Een ander verschil met de oude r.k.
vertaling bestaat hierin, dat de omvang
van de inleidingen en aantekeningen bij
de bijbeltekst is toegenomen. Zoals men
weet eist de R.K. Kerk dat de bijbel
vertalingen voorzien zijn van verklaren
de voetnoten een bepaling die uit
de tijd van de reformatie stamt De
aantekeningen zijn ook van enigszins
andere aard geworden, doordat meer
dan voorheen de aandacht gevestigd
wordt op de tekstuitleg en bijbelse ge
dachten en thema's worden toegelicht.
Zo vertelt prof. P. J. Cools O.P. in het
nummer van de Bazuin, dat aan het
verschijnen van deze bijbeluitgave ge
wijd is hoe bijv. in de boodschap van
de engel het ,,vol van genade" vervan
gen is door „begenadigde" omdat ,,de
achtergrond en het verband is komen
vast te staan van deze tekst met de
aankondiging van het messiaanse heil
aan de dochter van SionMaria
wordt gezien als de dochter van Sion,
de vertegenwoordigster van het Gods
volk, aan wie het heil wordt verkon
digd". Daarom „begenadigde". Dit
impliceert echter niet dat daarom het
„Wees Gegroet" gewijzigd zou moeten
worden, dit gebed is namelijk aldus
prof. Cools geheiligd door een tra
ditie van eeuwen.
We zien dus dat de nieuwe r.k. ver
taling dicht bij de bijbeltekst aansluit
en deze niet pasklaar maakt aan de
door de traditie geheiligde liturgische
vormen. Of dit wellicht ergens kort
sluiting zal gaan geven 1111
Na het bovenstaande zal bij menig
een de vraag rijzen of het dan niet mo
gelijk is om tot een gezamelijke bijbel
uitgave voor geheel Christelijk Neder
land te komen. In een vraaggesprek,
dat gevoerd werd met de secretaris van
het Ned. Bijbelgenootschap en waarin
ook deze vraag werd aangeroerd, ant
woordde de heer Kijne „Er bestaat,
dacht ik, geen tekst waarover we het
niet eens zouden kunnen worden". De
grootste moeilijkheden liggen hier wel
op het terrein der eigennamen, die in
rooms katholieke kring vaak heel an
ders worden geschreven, daar deze na
men aan de Latijnse vertaling ontleend
zijn, bijv. Noe i.p.v. Noach. Tot een
gemeenschappelijke bijbeltekst moet
echter op de duur te komen zijn, waar
bij dan uiteraard altijd een r.k. uitgave
met eigen kanttekeningen zal blijven
bestaan, zoals ook van reformatorische
zijde momenteel twee bijbels met kant
tekeningen worden uitgegeven, één bij
Kok in Kampen en één bij Bosch en
Keuning te Baarn. Toch zal het nog
wel geruime tijd duren voordat we
daaraan toe zijn. We behoeven maar te
denken aan de weerstanden in protes
tantse kring tegen de Nieuwe Verta
ling en aan die in r.k. kring tegen de
nu juist verschenen vertaling. Waaruit
blijkt dat in sommiger oog ook de
woorden van een bijbelvertaling dooi
de traditie geheiligd zijn.
T. v. H.
Naar aanleiding van de binnengeko
men reacties op het „kerknummer" van
J. en E., waar wij een vorig maal over
schreven, haast de redactie van het
maandblad J. en E. in het maartnum
mer zich om alvast één misverstand uit
de weg te ruimen, en wij haasten ons
dit hier door te geven
„Van een artikel in het kerknummer
vroeg iemand zich namelijk af „of deze
gedachten ook leven bij het J. en E.-
bestuur". Dit duidt op een verwarring.
Ons maandblad is geen „officieel or
gaan", maar een open forum van jon
geren. Het is dus bepaald niet noodza
kelijk, dat de stukken die er in staan
(en die er afvliegen) de instemming heb
ben van het landelijk bestuur van de
werkgemeenschap Jeugd en Evangelie.
Zij komen voor rekening van een on
afhankelijke redactie".
v. H.
SCHOOL EN POLITIEK
Wellicht vraagt U zich af, of onder
getekende na de jongste ontwikkeling
nog wel kan fungeren als medewerker
voor de rubriek „School en Gezin".
Met de school is zijn contact sinds 21
februari j.l. aanmerkelijk losser gewor
den en ook de vreugden en zorgen van
het gezin moet hij soms dagen aaneen
ontberen. Op het eerste sein van uit
gever of lezers zal hij zijn portefeuille
dan ook graag ter beschikking stellen...
Als ik vandaag enkele opmerkingen
wil maken over „school en politiek" ziet
U dit opschrift ongetwijfeld tegen de
achtergrond van bovenbedoelde veran
dering. Het is mij een behoefte ook op
deze plaats te getuigen van de ontroe
ring, die het tragisch sterven van mijn
naar menselijke berekening onmisbare
voorganger Drs. C. P. Hazenbosch in
binnen- en buitenland heeft gewekt.
Deze zéér begaafde politicus heeft zijn
krachten verteerd in de strijd voor so
ciale gerechtigheid enkele maanden
voor zijn sterven zei hij tot een van zijn
vrienden ik heb geen tijd het kalmer
aan te doen, want ik word niet oud.
Op ontstellende wijze is dit voorgevoel
bewaarheid Kees Hazenbosch had zijn
loop volbracht en wij mogen geloven,
dat de rusteloze thans rust heeft ge
vonden. God had hem met rijke gaven
gesierd en hij wist zich er toe geroepen
die gaven te besteden in dienst van
Hem, bij Wie hij zich geborgen wist.
De deelneming van heel een volk gaat
uit naar zijn moedige vrouw en haar
zes jonge kinderen.
cfïl&ditatie
„Laat hem met rust en laat hij mij vervloeken,
want de Here heeft hem gezegd."
2 Sam. 16 lib.
David vlucht voor Absalom.
En niet alléén voor Absalom. Ook voor een deel van zijn volk, dat
hij groot heeft gemaakt.
Daar zit een enorm stuk tragedie in. Of beter gezegd een stuk door
werking der zonde.
Absalom's opstand en Israël's ontrouw zijn bepaald zonden. David
heeft dit niet verdiend. Hij was geen despoot, maar een koning met hart
voor zijn volk. En hij had Absalom lief.
Maar ook de zonden van David hebben een aandeel in de oorzaak der
crisis. David heeft als huisvader gefaald. Denk aan Bathseba. En daar
mee is hij ook in aanzien en waardering bij het volk gedaald.
Het is niet goed mogelijk al de factoren op te noemen, die de oorzaak
van dit bankroet van David's konir -schap vormen.
We kunnen zeggen het kwaad raft zichzelf. Nog beter God laat
het kwaad zichzelf straffen.
David heeft dat verstaan. Als Simeï hem op de vlucht beschimpt en
vervloekt, duldt hij de wraak van Abisaï op Simeï niet. David hoort in
Simeï's schelden de stem van de Here. Hij hoort de vloek Gods over zijn
zonden. Maar tegelijk laat hij God vloeken. David geeft zich aan God
over. Aan Gods wraak èn aan Gods genade.
Daarin is deze man naar Gods hart, het beeld van dè Koning dei-
Joden Jezus. Die op zijn lijdensweg, weggejaagd uit Jeruzalem, geschol
den werd, maar niet terugschold, omdat Hij wist dat het kwaad zichzelf
straft. Hij de onschuldige zondaar der zondaren weet dat God Hem
vloekt. En Hij laat God vloeken. Hij erkent dat God het terecht doet.
En zo geeft Hij zich over, onvoorwaardelijk.
Hij laat de wraak aan God over.
En daarmee geeft Hij zich aan de genade Gods over. En daarmee
geeft Hij ook de mensen die Hem schelden aan de genade Gods over.
Ik durf niet te zeggen, dat David voor Simeï gebeden heeft. Later draagt
hij aan Salomo op Simeï te straffen. Maar Jezus heeft voor wie Hem
kruisigden gebeden.
En we zullen ons aan Jezus moeten houden. Voor onszelf in zoverre
wij met Simeï meelopen en stenen woorden gooien naar een ander. En
voor de Simeï's die ons kwaad doen.
„Mij komt de wrake toe," zegt de Here.
En we zien in Jezus Christus, hoe genadig God daarin is.
Rilland-Bath
PH. STOFFELS.
Politiek en onderwijs hebben intus
sen wel een en ander met elkaar te ma
ken ik behoef slechts de naam van
een voor-wereldlijk dier te noemen en
U begrijpt onmiddellijk, waarover het
gaat. Kort geleden is de Memorie van
Antwoord verschenen op het wetsont
werp voor het voortgezet onderwijs en
dit stuk heeft al heel wat pennen in
beweging gebracht. De Minister heeft
inderdaad rekening gehouden met ver
schillende bezwaren tegen zijn aanvan
kelijk plan; van de 117 artikelen zijn
er 67 min of meer gewijzigd en Zijne
Excellentie is bereid nog meer verande
ringen aan te brengen, indien hij op
deze wijze een aantal tegenstanders tot
voorstemmen zou kunnen bewegen.
Dat klinkt misschien nogal hoopvol.
Maar_ we moeten ons goed realiseren,
dat de aangebrachte wijzigingen op
sommige punten wel incidentele verbe
teringen betekenen, maar geen princi
piële koersverandering inhouden. In het
grondpatroon van zijn ontwerp heeft
de Minister geen wijziging gebracht.
Hij redeneert uit een typisch Rooms-
Katholieke visie, volgens welke de
Staat tot taak heeft het „algemeen wel
zijn" te bevorderen en binnen dit kader
moet zorgen voor opvoeding en onder
wijs van de jeugd. Ieder voelt hoe ge
vaarlijk deze redenering is nog enkele
stappen verder en we zijn bij de totali
taire staatsopvoeding.
Lijnrecht hier tegenover staat de Cal
vinistische die uitgaat van zelfstandige
levenskringen, ieder naar hun eigen
aard geschapen. De Staat kan en mag
niet de hoogste gemeenschap zijn,
waaraan andere levenskringen onder
geschikt worden gemaakt. In het raam
van ons blad kan ik hier niet uitvoerig
op ingaan, maar het zal zelfs onge
schoolde lezers duidelijk zijn, dat we
hier raken aan de „soevereiniteit in
eigen kring".
Deze grondgedachte de Staat re
gelt het onderwijs is het leidend
principe van het thans aanhangige ont
werp. En het moet worden betwijfeld
of de Minister bereid zal zijn in dit
opzicht concessies te doen, gesteld al
dat het mogelijk ware het ontwerp in
de door ons gewenste zin te amende
ren. De Mammoet zou er door gedena
tureerd worden.
Daarnaast blijven ook wat de uitwer
king betreft onzerzijds ernstige bezwa
ren bestaan. Ik denk aan het Ulo (in
de nieuwe bedeling Mavo genoemd),
dat ernstig in de klem dreigt te komen
tussen het lavo (thans vglo) en het
havo (het nieuw geschapen school
type). Ik denk ook aan de kweekschool;
insiders vrezen ook voor de onderwij
zersopleiding grote risico's, wanneer het
ontwerp ongewijzigd zou worden aan
genomen. Het grote aantal leerlingen
dat in de toekomst nodig zal zijn om
tot stichting van een nieuwe school te
kunnen komen kan in een minder dicht
bevolkt gebied als Zeeland de ontplooi
ing van het onderwijs aan de rijpere
jeugd ernstig belemmeren.
De Minister hoopt dat zijn geestes
kind althans in de Tweede Kamer
nog voor de zomervakantie in veilige
haven kan worden gebracht. Naar ver
wachting zullen er voor de mondelinge
behandeling minstens zes weken nodig
zijn.
Hoe zal nu de houding van de Prot.
Chr. fracties zijn 1 U begrijpt, dat ik
me in dit stadium en in mijn huidige
functie niet aan voorspellingen waag.
Slechts een enkele opmerking ten be
sluite. Naar mijn indruk zal Minister
Cals bij alle waardering voor zijn grote
capaciteiten van deze zijde ernstige kri
tiek te verduren krijgen. Er kan echter
niet worden volstaan met een negatief
verzet. Men zal constructief werk moe
ten doen. Door amendering zijn mis
schien nog verschillende ongerechtig
heden weg te werken. Blijft het ont
werp ook na aangebrachte wijzigingen
pricipiëel en praktisch onaanvaardbaar,
dan zullen de Prot. Chr. vertegenwoor
digers hun consequenties daaruit moe
ten trekken.
Middelburg J. A. van Bennekom.
