^ieeuwóe
Do Balk on do Splinter
BEN IK MIJNS BROEDERS HOEDER?
V..
Van de wijde, ruige Heide
16e JAARGANG No. 32
3 FEBRUARI 1961
OFFICIEEL WEEKBLAD TEN DIENSTE VAN DE GEREFORMEERDE KERKEN IN ZEELAND
„Ik worstel"
en ontkom
MedewerkersJ. A. van Bennekom, MiddelburgDr. A. J. Boom, VlissingenDs. D. J. Couvée, Bennekom
Drs. A. Elshout, Koudekerke Ds. W. C. van Hattem, Terneuzen Ds. A. Koning, Oud-Vossemeer
Dr. P. C. Kraan, Vlissingen Ds. J. v. d. Leek, Kapelle Ds. P. van Til, Middelburg
Mej. F. A. Groot Nibbelink te Grijpskerke Mevrouw C. van Zwedenvan Alkemade, Goes
J. Wattel, Gapinge.
f n
Abonnementsprijs
3,per halfjaar
bij vooruitbetaling
Advertenties
12 cent per mm.
Bij abonnement lager
Losse nummers 12 ct.
Drukkers-Uitr -rs
Littooij Oli "-ff
Spanjaardstra 47
Middelburg, Tel. 2438
Giro na 42280
v.J
cïïleditatie
doe eerst den balk uit uw oog weg, dan zult gij
scherp kunnen zien om den splinter uit het oog van
uw broeder weg te doen. Matth. 7 5.
Ziehier, de bekende kwestie van de balk en de splinter. Wat, dacht u,
zou ons het meest interesseren Die balk Of die splinter Ik denk wel
het laatste Let maar op we zijn altijd op de een andere manier met de
ander bezig en dan is er ook altijd wel iets te noemen dat ons in die ander
irriteert. Geen wonder, dat we op onze medemensen zoveel hebben aan
te merken en er wat van hebben te zeggen. Of we dan helemaal geen
critiek op anderen mogen hebben Och, jawel. Maar weet u wat zo erg
is. Die critiek is vaak onbarmhartig en liefdeloos. Of dacht u soms, dat
die man altijd op z'n vrouw loopt te vitten omdat hij haar zo lief heeft
Zij heeft er wat mee te stellen. Vandaag heeft hij hier wat van te zeggen
en morgen is het weer wat anders. En hoe zo ook probeert om het mijn
heer" naar de zin te maken, het is nooit goed Je zult met zo'n muggen
zifter getrouwd zijn Ben je dan niet te beklagen
Kijk, wie op die manier bezig is met de splinter in het oog van een
ander, is toch te voorbarig. Er zal namelijk eerst iets anders moeten ge
beuren Wat Wel die balk, die balk uit eigen oog, die moet éérst
weg. U weet toch wat we hieronder hebben te verstaan Al die dingen
waarmee we constant God irriteren. Endat is niet zo weinig Altijd
nog veel en veel meer dan wat ons in een ander irriteert. Daar moet u
nu eens 5 minuten over nadenken. Misschien komt u dan van de ene
balk op de andere. Misschien gaat u dan met uw eigen balk naar het
hout, waaraan de Here Jezus heeft gehangen
Wat dat hout al niet te betekenen heeft God heeft het dan toch maar
gepresteerd om over al die onhebbelijkheden van ons heen te komen. Hij
zal er ons nooit of te nimmer meer mee te lijf gaan Over liefde gespro
ken Maarkunt u nu nog een ander uw liefde onthouden Dat
bestaat niet. Dit verandert ons leven radicaal. En als er dan nog in het
oog van een ander een splinter gevonden wordt, die er nodig uit moet
Dan zullen we het anders moeten doen dan die bedrijfsleider, die ont
zaggelijk veel critiek had op de jongste bediende (en terecht) en vol
stond met de opmerking „Jijprul Maar daar is de jongen, die
het toch al moeilijk genoeg heeft om mee te komen, niet mee geholpen
Hoe dan wel 'k Kan 't niet een, twee, drie zeggen, 't Hoeft ook niet.
De liefde immers is vindingrijk genoeg. Die is er in ieder geval steeds
op uit om olie in de wonden te gieten en niet azijn. Maar nu zijn we al
aardig in de buurt van de barmhartige Samaritaan uit de gelijkenis. Wat
meer is in het gevolg van De Barmhartige Samaritaan, die om de balk
uit ons oog weg te doen zich aan de balk liet spijkeren.
Nieuwdorp. A. F. GOEDENDORP.
Indertijd heeft de uitgever van onze
kerkbode in het uitzicht gesteld het in
stellen van een rubriek, waarin „vond
sten" op het brede terrein van de theo
logie konden worden weergegeven.
Dat leek mij een uitstekend idee en
ik hoop dat het er metterdaad ook van
komt.
Door lectuur en eigen overdenking
kan men soms tot ontdekkingen komen,
die mogelijk eens in een lezing of arti
kel of preek worden benut of soms sim
pel opgeborgen blijven in privé aante
kenschrift of geheugen.
Het kan toch de moeite lonenbe
paalde vondsten wat ruimer ruchtbaar
heid te verschaffen, hetzij ten dienste
van beter inzicht hetzij om ze te laten
vermorzelen door gegronde kritiek.
Mag ik van deze kolom eens gebruik
maken,voor een proeve?
Enkele maanden geleden keerde een
lid van mijn gemeente terug van fami
liebezoek in Canada.
Voor haar gezinsleden nam ze wat
souvenirs mee en voor haar dominee
een aantal radiopreken van The Chris
tian Reformed Church.
Eén van deze preken of beter bood
schappen was van de hand van Rev.
Peter Eldersveld onder de titel Kee
pers or Brothers, wat betekent „Hoe
ders of broeders".
Deze predikant had als tekst gekozen
de bekende vraag van de Here God
aan Kaïn: „Waar is Abel uw broeder?"
en het nog meer bekende antwoord van
Kaïn „Ben ik mijns broeders hoeder?"
Nu weten we allemaal dat deze bru
tale wedervraag van Kaïn heel veel ge
bruikt wordt om vragenderwijs de aan
dacht van de mensen te vestigen op
hun sociale verplichtingen.
En het is natuurlijk goed steeds weer
een beroep te doen op de mens, dat hij.
vanuit het evangelie toch vooral ernst
maakt met zijn verantwoordelijkheid
tegenover de medemens.
Alleen en dit wordt in bovenge
noemde boodschap uiteengezet de
vraag van Kaïn kan voor dit doel niet
gebruikt.
En waarom niet
Ds. Eldersveld zegt er dit van Wij
zijn geneigd om Kaïns vraag te beant
woorden en te zeggen „Ja, je bent
Abels hoeder!", maar God beantwoordt
deze vraag niet. God ging aan deze
vraag voorbij, omdat deze niet op zijn
plaats was. God beschouwde dit weder
woord van Kaïn als een poging er tus
sen uit te draaien. Indien God had ge
antwoord, dan zou het als volgt hebben
geluid „Nee, je bent niet de hoeder
van je broeder, in feite is dat nu pre
cies je denkfout. Je dacht maar dat je
zijn hoeder was en daarom meende je
dat je hem zelfs het leven kon benemen.
Je had er integendeel vanuit moeten
gaan dat je zijn broeder was en niet
zijn hoeder.
Stelt U zich voor, zo illustreert Ds.
Edersveld, dat U een broer heeft en
dat U probeert zijn hoeder te zijn. U
Woningnood.
Naar het schijnt is de ontstemming
binnen de a.r. partij over haar eigen
kamerfractie nog niet geheel gedoofd.
Het leek haast een uitslaande brand.
Men sprak er zelfs van de zelf verko
zen kamerleden „de woestijn in te zen
den". Tientallen abonné's op Trouw
zouden hebben bedankt voor dit in be
zettingstijd reeds zo trouwe blad. Uit
begrijpt wat er dan gebeurt. U mag
dan de beste bedoelingen hebben, maar
LI komt gegarandeerd in moeilijkheden
met hem. Hij wil dankbaar zijn voor
eventuele hulp, maar hij wil zeer be
paald zijn eigen hoeder blijven. Van U
verlangt hij dat U zijn broeder is en
dat kunt U niet zijn in de ware zin van
het woord, indien U zich slechts als
zijn hoeder gedraagt.
Hoeder en broeder zijn niet gelijke
begrippen.
De volgende pikante toepassing geeft
deze predikant ook nog
Zo ook ten opzichte van de rassen
discriminatie.
Er zijn er die zeggen, in de naam
van broederschap, dat de manier om
al de problemen op te lossen van span
ning tussen de rassen eenvoudig hierin
gelegen is door vrijheid en gelijkheid
te geven aan hen die deze zegeningen
niet genieten.
Ongetwijfeld, het is zeker waar dat
ongelijkheid ten aanzien van de rassen
fout is en wij zijn verplicht alles wat
in ons vermogen is te doen om dat on
recht te herstellen. Wij geloven dat alle
mensen als gelijkwaardigen geschapen
zijn en dat zij gelijke kansen behoren
te hebben. In een democratie is geen
plaats voor vooroordeel en discrimina
tie.
Maar hieruit volgt niet, zoals
sommige mensen schijnen te denken
dat dit te maken heeft met broeder
schap, dat door vrijheid en gelijkheid
te geven wij betere broeders worden.
Het kan juist een andere weg beteke
nen, dat het ons namelijk hoeders
maakt.
Hoe komt het dat zij, aan wie deze
onvervreemdbare rechten zijn verleend,
zo dikwijls een afkeer hebben van hen,
die ze hun gaven
Een nieuw soort spanning ontstaat,
die niet beter is, maar eerder slechter.
Waarom
Omdat broeders geen broeders kun
nen bevrijden.
Alleen hoeders kunnen dat.
En zij, die eerst bevoogd zijn gewor
den en later bevrijd, zijn niet bepaald
bereid hun vroegere voogden of hoe
ders als broeders te beschouwen. De
werkelijkheid is dat zij zelfs trachten
dc orde om te keren en zelf hoeders
te worden.
Ik meen dat deze toepassing wel te
denken geeft. De practijk van de vrij
making in Azië en Afrika stelt wel ter
dege het probleem van voogdij en ont
voogding met alle spanningen van dien.
De bedoeling van dit artikel is slechts
te wijzen op de in groot en klein ver
band vaak verkeerd toegepaste vraag
van Kaïn.
Predikanten, die over deze tekst wil
len preken, of deze tekst willen gebrui
ken ter illustratie van een verwante
tekst, zijn dus gewaarschuwd, tenzij de
stelling van deze Canadese predikant
onhoudbaar blijkt. Hetgeen bewezen
moet worden. Y. J. T.
wraak op de moedige hoofdredacteur
Niet erg anti-revolutionair.
Ik zóu wel eens willen zien hoe al
deze verontwaardigden zélf gehuisvest
zijn.
Misschien is er onder hen niet één,
die zelf slecht woont of jaren lang reedè
tevergeefs zoekt naar een woning.
Eerlijk gezegd, heb ik mij over dit
soort verontwaardiging een beetje ge
schaamd.
Hebben de sociaal-democraten dan
toch gelijk, dat het binnen onze partij
niet overloopt van sociaal meedogen
Dat de „conservatieven" het telkens
weer winnen van de „progressieven"
Ja maar valt iemand mij in de rede
mocht de fractie eigenlijk zegt
men dr Bruins Slotmocht hij het
kabinet wagen aan slechts 2500 huizen?
In dat „slechts" openbaart zich voor
mijn besef een schrikkelijk gebrek aan
medeleven met de nu reeds 15 jaar du
rende nood van onze naaste.
Het is zoveel gemakkelijker om voor
tien gulden meedogen te gireren voor
Kongolezen of Taltenezen, in het alge
meen voor de versten. Doch om een
werkelijk of [er te brengen voor wie
vlak naast ons woont, of juister niet
„woont", of in een krot, of zó, dat de
opeengehoopten dagelijks met elkaar
over hoop liggen Want „inwoning"
verdragen engelen zelfs niet op de
duur. Op aarde bleven ze tenminste
nergens lang. Slechts 2500 woningen
Hebt ge u al eens gerealiseerd, dat
dit ruimte betekent voor 12.500 men
sen Een kleine stad Twaalfduizend
vijfhonderd naasten, die aan het eind
van dit jaar, waarin we elkander alle
maal goedkoop heil en zegen wensten,
nog net zo ver zijn als verleden jaar
én het jaar daarvoor, toen gij, lezer,
misschien ook al zo ruim, zo prettig
woondet Denk u dat in Stel het u
voor, dat gij, die mogelijk nog geen dag
zonder goede huisvesting zijt geweest,
dat gij één van die twaalf duizend vijf
honderd verbitterde, vergeefse woning
zoekers waartEn dat gij in üw nood
dan een mede-gelovige, ruim behuisde,
zoudt horen zeggen waar maken ze
nou ruzie over Over „maar" 2500
woningen Wel, wel, en het is nog
geen 3J/£ procent van wat er gebouwd
wórdt Ja, ja, maar voor die twaalf
duizend èn voor de duizenden wach
tenden achter hen, beduidt het voor
100 géén woning
Wacht even, werpt een ander mij
tegen, de minister had toch al toege
stemd in de 2500 méér, die de roomse
fractie vroeg Waarom nu de k.v.p.
willen overtroeven met nóg eens zo
veel goedkopere huizen
Indien ik juist ben ingelicht, dan
heeft de psycholoog de Quay, wél een
wenk gegeven aan zijn eigen partijge
noten, tot hoever het ministerie wilde
gaan, maar heeft elk overleg met de
protestantse partijen ontbroken. Jam
mer, dat de tovenaar Romme ziek is.
Wie weet had deze meester-compromis-
maker beter dan professor de Quay de
zaak kunnen „lijmen".
Wat ik dan had gewild
Dat de minister zou hebben gezegd
ik leg de motie naast mij neer. Ik durf
niet meer huizen te beloven. Ik heb het
niet in mijn hand. Dat moest hij voor
zijn geweten uitmaken.
Maar dat de beide protestantse frac
ties niet de „zondebok", de heer
Bruins Slot alléén! hun verlangen na
drukkelijk handhaafden, ik voor mij
ben het er nog steeds volkomen mee
eens. Vier jaar geleden werden er reeds
88.397 woningen gebouwd. In 1958
steeg het aantal tot 89.000 En nu, drie
jaar later zakken we af tot 80.000
Misschien 82.500 En dat na 15 jaar,
vijftien jaar onafgebroken nood
Bedenk daarbij, dat het woningtekort
momenteel 106.000 bedraagtHonderd
en zes duizend
Dat bovendien élk jaar zeker 55.000
woningen normaal nodig zijn, enkel om
de groei der bevolking bij te houden
Dat hierbij nóg eens 12.000 woningen
moeten geteld voor sanering en krot
opruiming
Verwerk gij dat nu eens, niet als
goed-behuisde, maar als lang-verloof-
de, die nog steeds maar niet trouwen
kuntWat 'n verdriet èn wat 'n zede
lijk gevaar Of als jong paar, dat dan
ten langen leste maar bij ouders of
vreemden inkroop, doch nu dagelijks