m eeuwóe ^C&rkbode Oecumenische KRABBELS v. Van de wijde, ruige Heide 16e JAARGANG No. 30 20 JANUARI 1961 „Ik worstel" en ontkom OFFICIEEL WEEKBLAD TEN DIENSTE VAN DE GEREFORMEERDE KERKEN IN ZEELAND MedewerkersJ. A. van Bennekom, Middelburg Dr. A. J. Boom, VlissingenDs. D. J. Couvée, Bennekom Drs. A. Elshout, Koudekerke Ds. W. C. van Hattem, Terneuzen Ds. A. Koning, Oud-Vossemeer Dr. P. C. Kraan, Vlissingen Ds. J. v. d. Leek, Kapelle Ds. P. van Til, Middelburg Mej. F. A. Groot Nibbelink te Grijpskerke Mevrouw C. van Zwedenvan Alkemade, Goes J. Wattel, Gapinge. Abonnementsprijs 3,per halfjaar bij vooruitbetaling Advertenties 12 cent per mm. Bij abonnement lager Losse nummers 12 ct. Drukkers-Uitgevers Littooij Olthoff Spanjaardstraat 47 Middelburg, Tel. 2438 Giro no. 42280 v. De voorgestelde basis van de Wereldraad van Kerken. „De Wereldraad van Kerken is een gemeenschap van kerken, die onze Heer Jezus Christus als God en Hei land aanvaarden." Zo luidt de basis formule van de Wereldraad van Ker ken. Een formule, die zolang als deze be staat kritiek heeft uitgelokt, enerzijds omdat er teveel in gezegd zou worden, waardoor de Wereldraad op zou gaan in een geloofsgemeenschap, die in feite toch geen echte geloofsgemeenschap was, getuige het feit, dat ieder vrij was zijn eigen interpretatie aan deze for mule te geven. Dit is ook een bezwaar wat van Gereformeerde zijde altijd is ingebracht, dat door deze basis ieder gesprek over de inhoud der belijdenis bij voorbaat uitgesloten was men ac cepteerde elkaar immers als kerken, die Jezus Christus als God en Heiland aanvaardden Anderzijds en met name het rechtzinnige deel binnen de Wereldraad van Kerken zelf was men van mening, dat deze basis te vaag was en te weinig gaf, waardoor teveel onrechtzinnige elementen deze Raad binnenkwamen. Voornamelijk dit laat ste bezwaar heeft er toe geleid, dat men zich op de vergadering van het Cen traal Comité, die afgelopen zomer in St. Andrews, Schotland, gehouden werd, bezonnen heeft op de basis en een gewijzigde basis voorstelde, die dit jaar op de derde assemblee, die in New Delhi gehouden wordt, bekrachtigd zal moeten worden. Deze voorgestelde basis luidt ,,De Wereldraad van Kerken is een gemeenschap van kerkendie de Heer Jezus Christus overeenkomstig de Hei lige Schrift als God en Heiland belij den en die daarom hun gemeenschap pelijke roeping gezamenlijk willen ver- Wan ouds klaagt men over na-lopers. Men klaagt ze aan de fladderaars. Met voorbijgang van soms alle overige dominees geven zij aan één, hoogstens twee bepaalde predikanten zó sterke voorkeur, dat zij, indien hun favorieten 's zondags niet aan bod zijn, eenvoudig verstek laten gaan. ,,DT was vandaag weer niks", verzuchten zij dan bij ster ke koffie en misschien slappe radio. In steden meer dan in dorpen kwam en komt dit euvel voor. De gloednieuwe ster trok soms wel twee jaar achtereen zoveel kijkers, dat liet in zijn dienst niet maar propvol was, maar trap-vol. Dat betekende in Rot terdam althans, dat zelfs op élke trede van de hoge kanseltrap twee fleurige kinderen zaten, vrolijk, niet zozeer van wege vaders uitverkorene, als wel om dat zij uitverkoren waren als pages te tronen, de één nóg hoger dan de ander, op zó plezante plaatsen van daar een zeldzaam panorama te genieten over al die honderde hoofden, die zelfs de pa den vulden En dan dat opperst ogen blik, wanneer de grote man de preek stoel naderde en al die kleinen éven moesten oprijzen, om de door hun ouders verheerlijkte leraar door te la ten. Zijn togamouw streek langs hun krullekop. Even werden zij er stil van. Dan, als het fenomeen zich opsloot achter het kanseldeurtje en het groen gordijn, schikte de jeugd zich weer gie- vullen, tot eer van de ene God, Vader, Zoon en Heilige Geest". We zouden geneigd zijn te zeggen dat is een hele stap in de goede rich ting. Maar het is de vraag of het oude bezwaar niet blijft gelden, een kwestie waarop o.m. prof. van der Woude uit voerig is ingegaan. Wanneer we echter de reacties van vrijzinnige zijde lezen, dan blijkt, dat men aan die kant allesbehalve te spre ken is over de voorgestelde wijziging, zo hebben de Doopsgezinde commissies voor Geestelijke Belangen en Geloofs- bezinning zich na een speciale verga dering tegen deze wijziging uitgespro ken. En ook in Evangelisch Lutherse kring gaan stemmen op tegen het voor stel, zo schreef prof. dr. C. W. Mön- nich in een artikel in het Ev. Luth. Weekblad ,,In de praktijk was duidelijk genoeg ge worden, dat men de basisformule niet als belijdenis mocht hanteren, en daar om kon ze weinig kwaad. Maar in deze nieuwe uitbreiding wordt de toon on zuiver, het nuchter-pragmatische karak ter wordt met mooie theologische ter men bemanteld en daardoor pijnlijk ver- stichtelijkt. Dat maakt naar mijn smaak de voorgestelde wijziging een verdrieti ge zaak". Het valt op dat prof. Mönnich spreekt van een basisformule, die wei nig kwaad deed, waarmee hij precies wijst op het bezwaar dat wij tegen deze basis hadden. Ze deed weinig kwaad aan de vrijzinnigheid maar daarom ook bitter weinig goed. Nu deze basis ech ter positief gaat worden spreekt prof. Mönnich van een verdrietige zaak. In Remonstrantse kring heeft het voorstel heel wat beroering veroorzaakt, eerst verscheen een artikel van prof. dr. H. J. Heering in het Remonstrantse Weekblad, waarin hij tot de conclusie komt dat, afgezien van de vraag in hoe verre het oude dogma van de drie-een- chelend neer en speurde met vonkende pretoogjes in het rond, zoog op drop of perpermunt, stootte elkaar aan als ze iets ,,geks" zagen, gniffelden en luisterden, misschien het slechtst van alle hoorders naar de stem van de on zichtbare man. (Mijn vrouw zegt wel nee de kleinsten zaten muisstil, eer biedig, hoog-vereerd Enfin, dat is dan haar kijk op deze guirlande van cherubijnen Aan het eind van de veelal lange dienst herhaalde zich dan het kinder protocol op de kanseltrap alles schoof op zij of werd door de koster reeds meedogenloos naar omlaag gehaald, om de gevierde prediker nogeens eer biedig door te laten. Of echter aan de schone zin van hetlaat de kinderen tot Mij komen, was voldaan Ik zóu ouderen, die zelf in hun prille jaren op de preekstoeltrap zulk een ,,trapvolle" dienst hier of daar hebben doorgebracht, graag willen interviewen: wat zag, wat dacht, wat belééfde u Ja, ook misschien toch nog van de „schitterende" preek Is er soms iemand onder mijn lezers of lezeressen, die mij dat kan weergeven Met de intree -of liever met het binnenrijden van de fiets, werd het na lopen allengs een na-rijden. Hele pelo tons jonge wielrijders verplaatsten zich 's zondagsmorgens nu eens naar dit, heid en van de twee naturen nog bruik baar en verstaanbaar is, de (huidige) basisformule functioneert en dat de Wereldraad alle vrijzinnige hulp nodig zal hebben om naar zijn eigen opzet en roeping te kunnen blijven werken. Prof. van Hoik, over deze zaak schrijvende gewaagt van een afschuwlijk dilemma waarvoor de Remonstrantse Broeder schap en alle andere vrijzinnigen zich nu geplaatst zien. Prof. van {doek stelt, dat hij het streven van de Wereldraad om tot een andere basis te komen hele maal niet onbegrijpelijk of onlogisch vindt, wat hij echter wel onlogisch vindt is dat niet-rechtzinnige groepe ringen zich met dit „conservatisme" zouden verenigen. Tegelijk en daar komt ons oude bezwaar weer naar vo ren merkt prof. van Holk op dat de Remonstrantse broederschap de We reldraad niet zal behoeven te verlaten omdat zij tot de oude leden van de Raad behoort en daarom de nieuwe ba sisformule niet zal behoeven te onder tekenen. Maar het is hem zo toch niet naar de zin „Mij is niet naar de zin, dat de Broederschap in de Wereldraad wordt geduldZelfs wanneer ik de grote betekenis van het oecume nisch werk en ons delen daarin hoog aansla, dan nog heb ik een bittere smaak van onwaarachtigheid in mijn hartProf. van Holk stelt dan ook de vraag of bedanken voor de Wereld raad niet het enige is wat overblijft, maar ook dit is moeilijk „Zouden wij bedanken, dan is terugkeer vrijwel uit gesloten - blijven wij ook nu nog, dan zullen wij onhoudbaar verder gesleept worden van compromis tot compromis afschuwelijk dilemma We zijn blij dat prof. van Holk het zo voelt en dat hij weinig van verstop pertje spelen houdt achter termen die elk op zijn manier opvult We hopen dan ook dat de voorgestelde formule ring de nodige klaarheid zal verschaf fen en dat ook de rechtzinnigen met prof. van Holk aanvoelen we kunnen niet van compromis tot compromis. Want de kerk leeft niet bij het compro mis maar bij de belijdenis van de enige Zaligmaker. Terneuzen v. HATTEM. dan weer naar dat kerkgebouw, waar hün ster op zou gaan. Hoe verderweg, hoe verleidelijker. Was er in 'n bepaal de kerk lang vóór de dienst geen bin- nenwringen meer aan, geen nood de wielerploeg greep de „kar" en racete naar de ster van tweede grootte om nog net op tijd, buiten adem, een adem benemende preek elders staande te be luisteren. Later werd dit „na-lópen" nóg eens gemoderniseerd, nóg eens versneld, niet het oprijden van de autoNu .is er geen houden meer aan. Beroemde van Oosterzee er zich op, dat er tien of meer équipages buiten voor de St. Lau rens op de deftige kerkgangers binnen, buiten stonden te wachten, thans is het hier en daar een dubbele file van glan zende automobielen, één, twee straten lang, van heinde en ver, die der „we reld" zelfs getuigen van de „gezocht heid", de beroemdheid, de geliefdheid van de jongste aan het kerkelijk firma ment hoog geklommen zon. Van tjokvol, trapvol binnen, werd het straat-vol buiten. Wat zullen we hiervan zeggen Voetius, naar ik meen, achtte het na lopen niet afkeurenswaardig. Ik herin ner mij zijn argumenten niet. Mogelijk was de onderbewuste, dat hij 't niet zo erg vond zélf nagelopen te worden. Misschien dat mee daarom professor Popma in zijn catechismusverklaring hem zulke demonische vegen uit zijn pan heeft toebedeeld. Op gevaar af, dat ook ik van deze of gene 'n veeg uit de pan krijg, wil ik, nu élk na-lopen steeds weer m.i. wat eenzijdig wordt berispt, er toch ook eens iets goeds van zeggen. Iets goeds Kan dat Natuurlijk verdedig ik allerminst dat rondgefladder van enkelen, die hun eigen herder en leraar miskennen, in dien niet verachten en altijd uit zijn op het „neusje van de zalm". Soms meer neus dan zalm Ieder die de één overdadig prijst ten koste van de ander, is zelf geoordeeld, zéker geen fijnproever, eer misschien een ongevoelig mens. Zonder twijfel handelt hij niet in de Geest van Chris tus. De partijdige Korinthiërs lijken haast nog verkieslijk boven dergelijke instabiele zwervers, die vandaag dwe pen met ds A., morgen met ds B. en zo het hele alfabet rond. Zij schaden niet alleen zichzelf, maar ook hun ge zin, hun parochie. De auto is bezig om de band aan eigen kerk en dominee al losser te ma ken, indien maar niet totaal stuk. Moest men vroeger als na-loper er nog iets voor óver hebben om door weer en wind de begeerde redenaar na te jagen, vandaag is het in ons regenlandje per beschuttende auto zoveel plezieriger instrument naar het begeerde wild. Ik ducht dan ook op dit punt de vrije zaterdag. Menigeen is nu al dikwijls met heel het gezin aan het eind van de week keer op keer absent. Hoe zal het straks gaan, met nóg meer gelegenheid om telkens weer enkele dagen van huis te zijn en al of niet de dienst des Heren waar te nemen, althans steeds minder in eigen gemeente Doch nu de andere kant. Is het nu werkelijk énkel kwaad, wanneer met name jongelui een extra band bespeuren aan een bepaalde pre dikant Het mooist is het vanzelf, wanneer dat hun eigen dominee is en zij dus gre tig „kerken" onder zijn prediking. Maar, indien zij veel meer „aanslui ting", „begrip" gevoelen bij een ander, juist in de jaren van ontwaken, dan waag ik het niet het tijdelijk na-lopen zonder meer af te keuren. Zou het juist voor de nog niet ge rijpte jeugd niet zelfs een gevaar kun nen inhouden om, min of meer ge dwongen, zondag aan zondag, ochtend en avond, steevast te móéten luisteren naar een prediking, die hen onbevre digd laat Luisteren zij nog ooit Of worden zij al dover Gaan zij geestelijk dood Ik neem het niet op voor napraters, uitgesproken lastpakken, onwijze criti casters, die het bij niemand kunnen vin den. Veeleer denk ik hierbij aan se rieuze zoekers, die nóg niet gevonden hebben óf aan pas-ontwaakten, die men in hun jeugdig élan niet remmen moet. Het kan niet enkel kwaad zijn, wan neer jonge mensen vooreerst eens aan een bepaald herder herder óók op de kansel of aan 'n bepaald soort prediking, min of meer „hangen". Laat zeDwang schaadt in het geestelijk leven altijd. Het wil mij voorkomen, dat het nog altijd beter is, dat zij graag naar de kerk gaan, dan dat zij zich keer op keer „vervelen",-terecht of zelfs ten onrechte. Ik schreef óók terecht. Want ook dat kan. Er wórdt naar het oordeel óók van „bevestigde" gelovigen, hier en daar langs en over de hoofden en har ten der jongeren, van de kinderen, heen gepreekt. Er wórdt nu en dan ee# ca- techismus-uit-één-zet-ting geleverd, die 'slechts ont-zet. Ik ken een plaats, waar, in een niet tot onze kerken behorende gemeente, een predikant staat, naar wie ook an deren, om het zacht te zeggen, zelfs met de beste wil slechts heel moeilijk kun nen luisteren. Toch komt daar tot he den uit traditie en bijgebrachte afkeer tegen „andere" kerken ook de jeugd getrouw op. Vraag niet hoevelen er slapen, ook geestelijk. In zulke preken wordt de zuivere waarheid gebracht, en tegelijk om het léven gebracht. Zou het niet een bewijs van honger, A?" Na- B p e n Na- r 8/ tB e n

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsche kerkbode, weekblad gewijd aan de belangen der gereformeerde kerken/ Zeeuwsch kerkblad | 1961 | | pagina 1