de DIENST of
de PREEK
vlaamse gaai
vijftiende jaargang No. 52 Weekblad van de Gereformeerde Kerken in Zeeland vrijdag 24 juni i960
ZEEUWSE KERKBODE
Berichten en opgaven Predikbeur
ten tot dinsdagsmorgens te zenden
aan de drukkers Littooij Olthoff,
Spanjaardstraat 47, Middelburg
Hoofdredacteur Dr C. Stam, Westwal 2, Goes, Telefoon 2563.
Redacteuren: Ds A. Koning, Ds J. B. van Mechelen, Ds A. Schippers, Drs A. Verschoor.
Medewerker Ds D. J. Couvée, Bennekom.
Drukkers: Littooij Olthoff, Spanjaardstraat 47, Middelburg, Telefoon 2438, Giro 42280
Abonnementsprijs: ƒ3,— per half
jaar (bij vooruitbetaling).
Afzonderlijke nummers 12 cent.
Advertentiën 12 cent per mm.
Wat moet hier de doorslag geven
In theorie willen wij op de dienst na
druk leggen praktisch krijgt de preek
het zwaarste accent.
Er verschijnen wel boeken om te zeg
gen, hoe er gepreekt moet worden.
Waarbij valt op te merken, dat de prak
tijk gewoon doorloopt. Van „revolutie"
op het gebied van het preken heb ik
nog niet veel vernomen. Haast zou men
zeggen het wordt niet zo „zwaar" op
genomen.
Intussen is de kritiek op preken niet
van de lucht.
Het schijnt wel, dat men daar de
hoofdmoot te pakken heeft.
Leest u ook boeken „hoe moet ik
deelnemen aan de eredienst of „wat
is de eredienst in mijn leven
Het zou beter zijn, wanneer de na
druk daarheen werd verlegd. Want, we
blijven dan veel beter uit de persoon
lijke sfeer. Iets, wat haast onmogelijk
is, wanneer „de preek" het onderwerp
uitmaakt.
Natuurlijk moet de preek onderwerp
van gesprek zijn. Wanneer er dan van
enig Bijbels inzicht sprake is, en ge
zonde kerkelijke belangstelling, dan kan
men een gesprek verwachten dat voor
„het preken" leerzaam is.
Dit is zeker niet met alle gepraat over
de preek het geval.
U kunt twee soorten van redenaties
uitschakelen. Daar is ten eerste „de ge
zapige methode" zou ik zeggen.
Waarbij mensen wel woorden gebrui
ken, maar niets beweren. Soms wordt
zulk gepraat uitgelokt op huisbezoek.
„Hebt u wat aan de preek En
daar zit dan de ondervraagde. Hij kan
toch niet onvriendelijk worden
Ochbroeders, een mens is niet
altijd eender. Je gaat soms naar de kerk,
terwijl je eigenlijk niet erg bij de preek
stil staat. Hij zal ook wel eens aan de
dominee liggen, maar er mankeert aan
ons ook erg veel.
Gesprek gesloten.
Resultaat elkaar aardig bij de neus
gehad. Nietszeggende woorden uitge
wisseld en tot een werkelijk peilenwat
er nodig is in de prediking, is men niet
gekomen.
Als tegel zou ik tegen broeders
ouderlingen zeggen in deze zin moet
u niet naar de preek vragen. Als het
gesprek goed loopt, komt het in andere
zin, en beter, naar voren. En de domi
nee zelf moet het helemaal niet doen
Alleen als je elkaar door en door
ként, kan er een vruchtbaar gesprek
over de preek zijn. Vooral als iemand
loskomt, als het uitkomt wat er gist in
het binnenste, als de diepste levensvra
gen boven komen, dan komt er stof tot
preken. Dan wordt de preek een ant
woord op de geestelijke worsteling,
waar wij dan bij betrokken waren.
Hoe weinig komt dat voor
En, hoe nodig is dit voor een domi
nee, om met zijn preken zelf voortdu
rend bezig te blijven.
Zich verdiepen in het Woord Gods,
wat is het fijn, wanneer je daarvan iets
bij een dominee vindt. Dan komt hij
tot de gemeente met wat God door Zijn
Woord hem gaf, en dat is meer waard
dan een preekje van een ander naboot
sen.
Verder moet hij voelen wat er om
gaat in het leven, in de gemeente. Zó
zal het preken toch wel iets krijgen van
wat wij als „aktueel" aanduiden, al lukt
dat elke zondag niet even goed.
Om dan nog even het preken vast te
houden het ware beter, dat er persoon
lijk met de predikant in de goede zin
openlijk gesproken werd over wat de
gemeente nodig heeft, en ons eigen hart.
Die kritische storm door de kerk zal
dunkt mij niet zoveel opbouwend wer
ken. Praat, vooral met diegenen, die
het durven zeggen en ook wat te zeg
gen hebben. LI vindt ze onder oud en
jong.
Niet de kategorie die altijd moet af
geven, een tweede waardeloze groep.
Maar de mens uit 't leven, die je helpt
vanuit een andere gezichtshoek de din
gen te bekijken. Ik blijf dankbaar, dat
ik zulken heb ontmoet en naar hen heb
willen luisteren.
Maar, dan blijven wij er bij stap
nou eens van de prekerij af Daar is
een eredienst, waaraan gij deelneemt.
God groet u aan het begin Komt u
dat ergens anders tegen Met onze
schuld naderen wij, en God neemt die
schuld weg in de vergeving Zult u dat
ooit ten volle doorgronden
Wij zingen en wij bidden, wij lezen
het Woord van God
Al deze dingen zijn wonderlijk „ge
laden" met genade Het deelnemen aan
de eredienst stelt u onder de ruime wer
king van de genade, ook bij prediking
en sakrament.
Zeker, wij zijn niet Rooms, en dat is
pas weer even naar voren gekomen bij
de overgang van een Ned. Herv. pre
dikant naar het Rooms-Katholicisme.
„Het zit 'em niet in het kerkgaan, do
mineeZulk geschut wordt nog al
eens tegen ons in stelling gebracht. Wat
voor dwaze praat toch Daar wordt des
Heren volk vergaderd, dat is echt Bij
bels dus ook gereformeerd.
In dit vergaderen dalen de vertroos
tingen op ons. God spreekt ons toe, en
opent uitzichten. Dat doet Hij alléén
zo in de vergaderde gemeente. En de
eredienst is het middel, waardoor wij
met elkaar God toebrengen de eer van
Zijn werk
Alles hangt niet aan de preek.
Wij moeten verstaan, dat alle ver
richtingen tijdens de eredienst zinvol
zijn. Het is alles samen de wondere
oefening van het kontakt tussen de
Heer in de hemel en de gemeente op
aarde.
Och, wij hebben nog niet zoveel li
turgisch besef of gevoel. Dat schijnt bij
ons gereformeerden niet zo gemakkelijk
te gaan. Over anderen kan ik niet spre
ken, omdat wij daarbij moeten afgaan
op gegevens van derden.
Maar. het begrip de dienst wijden
aan God, met gezang en gebed en dank
zegging Hem loven, Zijn Naam belij
dendat zijn wij ons lang niet ge
noeg bewust wanneer wij naderen tot
Zijn voorhoven.
Ik geloof, wanneer dit besef meer
naar voren komt, dat ook de instelling
tegenover de preek beter kan worden,
en van de prediker zelf eveneens.
Moeten wij niet trachten hiertoe te
komen C. St.
1ran eSe
Een van de zaken, die het land van
Cadzand in deze dagen ernstig heeft
bezig gehouden, is de van de tentevan
gelisatie in Cadzand.
Van de voorbereidingen heb ik bij
voorgaande gelegenheden al het een en
ander verteld. Hier is dit jaar meer zorg
aan besteed dan ooit tevoren. Met name
mogen hier genoemd worden de vor
mingsavonden, die maanden tevoren in
Cadzand gehouden werden en die be
sloten werden met een gebedssamen
komst.
In deze samenkomst is gebeden vol
gens de methode van wat men wel
noemt het „ketting" gebed. Ik vind dit
niet een mooie naam. De zaak zelf vind
ik aanmerkelijk beter. Beurtelings wordt
gebeden door een der aanwezigen, die
hiertoe behoefte gevoelt. Hier nemen
^TYleditatie
En er ontstond te dien dage een grote vervolging
tegen de gemeente te Jeruzalem. Idand. 8:1.
De vervolging heeft in de gemeente van Christus haar eigen en
haar vaste plaats. De kerk bestaat niet zonder die vervolging. Haar
Heer heeft gezegd Zij hebben Mij vervolgd, zij zullen ook U
vervolgen. Daarin openbaart zich de lijn van Genesis 3 Ik zal
vijandschap zetten tussen LI en de vrouw en tussen LIw zaad en
haar zaad. We denken ook aan Openb. 12 waar de kerk wordt
voorgesteld onder de gestalte van de vrouw die een rivier achter
zich aangeworpen krijgt. Dat doet de draak die haar daardoor wil
vernietigen. De kerk is in de wereld altijd de aangevochten kerk.
Dat moest ook de gemeente in Jeruzalem ondervinden, ze moest
het leren dat haar niets vreemds overkwam in deze verdrukking.
En hoezeer vervolging iets is wat elk mens van nature schuwt, de
kerk heeft er mee te rekenen in haar leven dat ze er nooit aan
ontkomt.
Men zou dit natuurlijk sterk kunnen betwisten. Men zou kunnen
zeggen dat een Nederlandse dominee die rustig op zijn studeer
kamer zit, daar maar niet over moet schrijven. Laat hij dat maar
overlaten aan zijn Oostduitse en zijn Hongaarse en Chinese col
lega's.
Na het beroemde jaar 325 is immers de vervolging in het leven
van de kerk opgehouden. De banden tussen staat en kerk werden
zeer nauw. De staat heeft eeuwen lang op de kerk gebouwd. De
verhoudingen werden zeer vriendschappelijk. Dat is dan hier en
daar wel eens onderbroken, b.v. heel sterk in de tijd van de Her
vorming en in Nederland ook wel in de dagen van de afscheiding.
Maar over het geheel genomen schijnt het toch niet tot het wezen
van de kerk te behoren dat ze vervolgd wordt.
Misschien komt dat voor een deel wel hier vandaan dat ze zich
op haar weg door cle wereld te gemakkelijk naar de wensen van de
overheden heeft gericht. Het z.g.n. Constantijnse tijdperk heeft ook
zijn zware schaduwzijden in het leven van de kerk. Hoe dat alles
zij, de gemeente van vandaag moet ook in de landen waarin cle
verhouding tot de overheid nog goed is er mee rekenen dat er ge
weldige veranderingen plaats vinden, die haar leven sterk beïn
vloeden.
E11 dan mogen we ook nooit vergeten dat de vervolging zeer ver
schillende vormen lean aannemen. Het zou oppervlakkig zijn om te
denken dat de kerk in de niet-christelijke landen zwaarder wordt
aangevochten dan bij ons. Het is alleen maar anders. Waarschijn
lijk gevaarlijker bij ons. Onze statistieken zijn t.o.v. het ledental
der kerken nog niet onrustbarend. Maar daar is een ontkerstenings
proces aan de gang, dat ook aan onze provincie niet voorbij gaat.
En daarin wordt het vervolg geschreven op wat er gebeurde in
Jeruzalem. De kerk is toch altijd en overal in deze wereld, in welke
vorm ook, de bestreden, de bedreigde, de vervolgde kerk.
Is dit niet somber Leest LI als U deze vraag wilt beantwoord
zien maar veel in de Handelingen der apostelen en in de brieven
van Paulus. Wie leeft uit het geloof in de Here Jezus Christus en
door de Heilige Geest is daarin principieel bewaard voor somber
heid. Het zaad van de vrouw overwint. De draak heeft geen macht
over de vrouw, want ze geniet de hoogste bescherming. Op dat
punt staat de kerk in Zeeland er precies eender voor als de kerk
achter het ijzeren gordijn.
En voor ons is de kernvraag van ons leven of wij levende leden
van de kerk zijn. Dan weten we dat we zoals Paulus het zegt nooit
verlaten zijn of verlaten zullen worden in de aanvechting. Want
ons staat een sterke Held terzij.
Veere.
J. C. STREEFKERK.
K.
J
ook personen aan deel, die zelf, om
enige reden, niet met de rondgang mee
kunnen doen.
Op mij maakt deze wijze van bidden
hierom indruk, omdat ieder de gelegen
heid krijgt op eigen wijze de zaak waar
toe men samen gekomen is, voor te dra
gen. Door deze afwisseling zijn er da
delijk veel meer mensen actief in het
bidden betrokken. Wat de een niet zo
naar voren heeft gebracht, gedenkt de
ander. Ook heeft dit, naar mijn gevoe
len, waarde voor het intensiever spre
ken met God. Het voortdurende en met
afwisseling voordragen van hetgeen al
len toch zo intensief bezig houdt, leidt
tot steeds sterker concentratie in het
bidden. Ik geloof te mogen zeggen, dat
het allen heeft aangegrepen, toen wij
zo biddende te samen waren als afslui
ting van de voorbereiding en ter inlei
ding van onze rondgang, waarbij wij
alle bewoners van het dorp Cadzand
zouden uitnodigen.
Dit was wel nodig ook, want moei
lijkheden en tegenvallers waren er dit
maal volop. Het leek er soms op of alle
omstandigheden samenwerkten 0111 sto
ring teweeg te brengen. Dit is overdre
ven, want zo erg was het niet, maar
toch, tegenvallers genoeg. Eerst met de
tent zelf. Na een andere teleurstelling
bleek een der gehuurde tenten niet
plaatsbaar, omdat de verhuurder de tent
niet kon loskrijgen van de man, van wie
hij deze zo juist had gekocht. De reden
was nu bepaald niet zo verheffend, van
de zijde van deze verkoper, maar ver
huurder en wij zaten er toch maar mee.
Nu hebben we dan een noodoplossing
de voorhal van een grote ronde tent,
voorzien van talrijke spiegels, maar he
laas van te weinig zitplaatsen. Men
heeft in elk geval nu gelegenheid zich
naar het uiterlijk keurig op te knappen
voor men plaats neemt.
De kindersamenkomsten hadden te
kampen met andere moeilijkheden. De
openbare school ging op schoolreis met
een groot deel der tentbezoekers. Cad
zand is niet een zo kinderrijke plaats,
zodat dit een halvering van het bezoek
gaf. Bovendien kregen we concurrentie
van de wandelsport. Dit is voor de kin
deren daar een grote gebeurtenis, om
dat ze sterke gegadigden zijn voor de
eerste prijs. Intussen is nu bekend ge
worden, dat de christelijke school in
Oostburg ze deze in sportieve concur
rentie heeft afgesnoept, maar dit ver
andert aan de zaak niets. Het schone
weer lokte bovendien naar het strand,
terwijl het strand nog op andere wijze
concurreerde, doordat de grotere jon
gens aangenomen hadden het strand
schoon te rijven ten bate der badgasten.
We konden ze gelukkig nog voor een
deel der samenkomsten vast houden.
