5Conincj der wereld
Van de wijde, ruige Heide
vijftiende jaargang No. 48 Weekblad van de Gereformeerde Kerken in Zeeland vrijdag 27 mei i960
MEDITATIE
LOOFT DEN HERE ALLE VOLKEN
Chessman - en wat men vergat
ZEEUWSE KERKBODE
Berichten en opgaven Predikbeur
ten tot dinsdagsmorgens te zenden
aan de drukkers Littooij Olthoff,
Spanjaardstraat 47, Middelburg
Hoofdredacteur Dr C. Stam, Westwal 2, Goes, Telefoon 2563.
Redacteuren: Ds a. Koning, Ds j. B. van Mechelen, Ds a. Schippers, Drs a. Verschoor.
Medewerker Ds D. j. Couvée, Bennekom.
Drukkers: Littooij Olthoff, Spanjaardstraat 47, Middelburg, Telefoon 2438, Giro 42280
Abonnementsprijs: 3,— per half
jaar (bij vooruitbetaling).
Afzonderlijke nummers 12 cent.
Advertentiën 12 cent per mm.
Zeeland heeft mooie dagen doorleefd.
De Vorstin was in ons midden en
heeft met grote belangstelling kennis
genomen van de veranderingen, welke
hier tot stand komen.
Zij verkeerde uren temidden van vele
genodigden, en heeft verder op de dor
pen nog met menigeen gesproken.
Liefde en respekt zijn daarbij aan de
dag getreden.
Rijk is een volk met zulk een Vorstin,
die toont mee te leven met héél het le
ven van haar volk, van oud en jong.
En, rijk is ook ons Vorstenhuis, dat het
zó temidden van het volk verkeert.
Daarin straalt iets af van de Majes
teit, die Jezus Christus heeft geopen
baard. De betrekking tot de Koning dei-
koningen wordt onder ons erkend, en
het kwam ook in die belangrijke dagen
tot uiting.
Daarin is een klein volk groot".
Wat we tegelijk beleefden op het we
reldtoneel, was teleurstellend en bedroe
vend. De „geest" uit Rusland bracht
niets dan ellende. Gelukkig zijn de wes
terse mogendheden er maar niet té veel
op ingegaan, want eigenlijk was het een
kwajongensvertoning. ,,Ik ben boos, ik
doe lekker niet mee." Zonder enige stijl
was het optreden van de Russische dik-
tator. Scheldpartijen, waarvoor men
naar bepaalde volksbuurten moet gaan,
werden daar zo maar even „weggege
ven".
Intussen bemerkte Chroetsjew, dat je
beter over een paar millioen gedrilde
slaven kunt staan, dan over vertegen
woordigers van vrije volken. Die jour
nalisten in Parijs hebben het hem wel
duidelijk gemaakt, dat zijn indruk „al
leen maar belachwekkend" was. In
Oost-Berlijn ging het beter. Alles op
kommando, zonder persoonlijk inzicht
of vrije wil.
De wrijving met het westen was wel
heel erg en Eisenhower kreeg alles op
zijn hoofd.
Toch hebt u wel gemerkt, dat de rus-
sische beer meer gromt dan dat hij aktie
voert. Wat waren velen al bang voor
een vredesverdrag tussen Rusland en
Oost-Duitsland. Maar, zover zijn we
nog niet. De woorden „rollen" gemak
kelijker dan dat hier „daden" komen.
Met dat al was het hele optreden van
Chroestsjew en de zijnen een walgelijke
vertoning, waaraan elke glans ontbrak.
Als dit dan ligt in de sfeer van de
democratie, kan men voor zulk een de
mocratie geen goed woord over hebben.
Het is te hopen, dat het in ons vader
land wordt opgemerkt.
Van dit bolsjewisme kan wel „.ge
weld" uitgaan, maar geen gezag. Wan
neer de bolsjewisten over delen dei-
aarde de scepter willen zwaaien, dan
ligt daarin niet de uitvoering van een
opdracht, die hen is gegeven.
Dit is gewelddadig optreden, dat de
volken onder de indruk moet brengen.
Op deze dingen wijzen wij in de
week, dat de Kerk mag herdenken de
hemelvaart van haar Heer.
Als gezaghebber in het wereldgebeu
ren treedt Jezus op. Alle macht is Hem
gegeven. En Hij zal die wereld, met de
kerk in het middelpunt, leiden naar het
van God gewilde einde.
Dit is de aanbidding der kerk Ko
ning der wereld.
Daarin wordt Christus verheerlijkt.
En daarin ontvangen wij de troost
der genade.
Die wereld, waarmee wij worstelen,
staat onder de heerschappij van onze
Koning Hij houdt haar vast
Deze dingen moeten véél meer ons
leven binnendringen. Rondom de ge
dachtenis van Christus' hemelvaart zég
gen wij dat tot elkander.
Het is aan u, om u daaraan te hou
den.
't Leven, onder de indruk van de
hemelvaart van Christus.
Laat ons daarnaar verlangen
C. St.
Looft den Hete, alle gij volken,
prijst Hem, alle gij natiën
want zijn goedertierenheid is machtig over ons,
en des Heren trouw is tot in eeuwigheid. Halleluja.
Psalm 117.
Hoe is het mogelijk Deze kleinste der psalmen van een klein
volk spreekt van een wereldwijd gebied. Alle volken, alle natiën
worden opgewekt zich lovend en dankend te scharen onder het éne
gezag van Israëls God.
Vreemd moet dat velen in de oren hebben geklonken. Deze tem
pelzang schijnt een liturgische vorm van ijdele zelfverheffing.
Israël en de volken.
Machtige heersers waren rondom Israël. Die bepaalden het we
reldgebeuren. Was het geen waan die grootmachten op te wekken
tot de lofprijzing van 's Heren naam En is het dat vandaag de
dag niet nog, na een topconferentie, waarvan het toppunt is, dat de
punt kwam voor het begin
Van een hersenschim is hier echter geen sprake. Israël bezat de
belofte van God. Geen ijdele zaak. De belofte, d.i. de verborgen
maar onweerstaanbare macht van 's Heren goedertierenheid en
trouw, die naar de vervulling heen werkt. Dat betekent, in Israël
was de Christus, die uit hen voortkomen zou.
Daarom is in de komst en het werk van de Here Jezus Christus
de vervulling. In Hem zijn al de beloften aan de vaderen gedaan
bevestigd.
Niet Israël verhief zich, wanneer het in zijn tempelzang alle
volken opwekte tot de lofprijzing van God. maar Hij, die komen
zou. En Hij werd verheven. Hij voer ten hemel op vol eer. Hij
heerst over Israël en de volken. Voor Hem zal alle knie zich buigen.
Daarom haalt Paulus in Romeinen 15 deze psalm aan als in
Christus vervulde profetie. Hij ziet Israël en de volken samen staan
voor de troon van God, de God der hoop. En hij wekt de gemeente
daarom op overvloedig te zijn in de hoop.
Het wereldwijd uitzicht van deze psalm gaat in vervulling. Gods
goedertierenheid en trouw over allen, die in Christus Jezus zijn,
is daar waarborg voor en werkt daar ook heen, ook in en door hen.
Het éne heil is bestemd voor alle volken.
We gaan het op Pinksteren weer gedenken.
De kracht van de Heilige Geest doe ons overvloedig zijn in de
hoop. Levend in de verwachting van 's Heren toekomst, zullen we
ook overvloedig zijn in ons gebed en in onze gaven voor de voort
gang van het Evangelie in de dienst der zending.
Het Halleluja van de psalm heeft zijn spits in de lof des Heren
van alle volken. En als de lof des Heren waarheid is in Uw binnen
ste, dan strekt zich ook het verlangen en het werk van LIw hopen
en verwachten daarheen looft den Here alle volken.
Serooskerke (W.) S. VAN WOUWE.
Enige weken geleden, heeft de hele
wereld, tot in de concertzalen waar de
Mattheiispassion werd uitgevoerd, ge
legenheid ontvangen zich voor de zo
veelste maal te bezinnen op het meest
perfide proces, dat ooit tegen alle God
delijke en menselijke wetten in werd
doorgezet, toen 'n door de opperste
rechter tot driemaal onschuldig ver
klaarde, toch werd geëxecuteerd aan
'n kruis.
Ons overwegen en nabetrachten werd
doorkruist door het voor de zoveelste
keer aangevochten proces tegen de
vrouwen-ontvoerder en -aanrander
Chessman én. dat tegen de vergiftiger
van zijn eigen vrouw, dr Obdam en
mogelijke vergiftiger van 'n „bevriend"
medegevangene.
Wat zijn de mensen vandaag braaf
en wat is vooral hun rechtsgevoel prach
tig ontwikkeld, tot bij Chroestjov. Jood
en heiden, zoals men wel zegt, kwam
in 't geweer. Uit alle oorden der wereld
hagelde 't verzoeken, protesten. In naam
van het recht bekogelde men Ameri
kaanse ambassades. „Voor de wereld
opinie was in dit geval de executie im
moreel." „Twaalf jaar van martelende
onzekerheid over zijn executie hebben
Chessman tot een symbool gemaakt".
'n Symbool Waarvan
Misschien ben ik de enige en dan
keihard of immoreel, maar ik versta déze
verontwaardiging ook in onze eigen
dagbladen slechts ten dele. En ik plaats
'n dik vraagteken achter de moraliteit
en het rechtsbesef van vele wraakroe
pende lieden, die mij schijnen in hun
haast één en ander te vergeten. Het ont
breekt onze telkens weer agiterende
mensheid, vandaag tegen dit, morgen
tegen het precies tegenovergestelde, niet
aan z.g. liefde, amour, love, tot wal-
gens toe bezongen van de nuchtere och
tend tot in de zwoele nacht niet aan
„humaniteit" tot de waterigste toe .niet
aan „waardering" of „begrip" voor an
dermans mening, zelfs de meest godde
loze maar wél aan 'n zuiver besef voor
recht, Gods recht, voor zonde en schuld!
Vraag het slechts aan die plots door
zijn grofheid uit de onbekendheid opge
doken theoloog, professor Smits, die
nog wel zo „christelijk" wil zijn te ge
wagen van „zonde", en van „tragiek",
maar persé niet van schulden die
zó te spreken juist het ware en diepste
Christendom acht
Laat ons eens rustig de feiten bezien
in het inderdaad pijnlijk geval van onze
medemens Chessman.
Ik ga daarbij uit van het feit, dat hij
op eigen verzoek tot zeven maal is be
recht, en zeven maal door verschillende
instanties is ter dood verwezen.
Wie hem voor mogelijk onschuldig
of ontoerekenbaar houdt, miskent de
feiten en moet zelfs de lichtste straf
voor hem afkeuren.
In de tweede plaats is daar het feit
ten spijt van Mr Bouma's poging
dit in Ned. Gedachten om te buigen
dat de Almachtige zelf de doodstraf
heeft ingesteld. Hetgeen niet uit-, doch
insluit, dat deze schrikkelijke vergelding
alleen in onmiskenbaar duidelijke casus
mag toegepast, waarvoor Mr Bouma
waardevolle opmerkingen heeft ge
maakt. De verantwoordelijke rechter
moet speelruimte gelaten Misschien
zou men 'n eenparig oordeel moeten
voorschrijven
Wie echter uit me/islievendheid de
moordenaar van 'n mens „sparen" wil
door levenslange opsluiting, en alle
doodstraf als verouderde „wraakleer"
verwerpt, verzet zich niet slechts tegen
Chessmans „gemartel" van twaalf jaar
onzekerheid, doch tegen Gods recht en
wijsheid zelf, Wien alléén de wraak
toekomt, en mag bepalen. Die daarom
ook alléén de vervloekte Kaïn mocht spa
ren, echter toch weer aankondigt, dat
„die Kaïn doodt, zal zevenvoudig boe
ten" Vermoedelijk niet door levens
lange gevangenisstraf
Men herinnere zich verder, dat, an
ders dan in óns land, waar kidnapping
'n zeldzaamheid bleef, de Amerikaanse
„publieke opinie" de wetgever daar
heeft gedrongen om de doodstraf te
stellen op elke „ontvoering" reeds, na
de duivelse diefstal van het kind van
de dappere vliegenier Lindberg. Daar
mee heeft diezelfde thans zo veront
waardigde „publieke opinie" destijds
openlijk of stilzwijgend ingestemd. Het
gemartel van de vereerde Lindberg leed
iedere vader en moeder mee en het ge
martel van het gedode kind was on
voorstelbaar. Thans protesteert „de we
reld" tegen de terechtstelling van 'n
onboetvaardige schurk, die twee jonge
vrouwen, welke hij mogelijk méér op
zettelijk lijden deed in enkele martelen
de uren, dan deze gevoelloze atheïst
zonder iemands opzet leed in twaalf ja
ren, om met 'n glimlach de geloochende
eeuwigheid tegemoet te gaan. Wie
dénkt zelfs nog maar aan die twee
vrouwen Enkel de beklagenswaardige
Cressman is nog in zicht.
Elseviers Weekblad prees de slot-
show als 'n sterven „met vreemde waar
digheid"
Vreemd was het wel, met zestig toe
schouwers rond de glazen kooi.
Maar zo valt men mij onge
duldig in de rede gij verwaarloost
het feit, dat Chessman twaalf jaar in
martelende onzekerheid is gehouden en
acht maal vergeefs heeft gehoopt Kunt
gij u dit voorstellen
Neen, dat kan ik niet, hoewel het mij
in mijn leventje op andere wijs aan mar
telende onzekerheden vooral in bezet
tingstijd niet heeft ontbroken. Ik kan
mij eigenlijk helemaal slechts moeilijk
indenken in het gemoed van 'n Chess
man, ofschoon ik zes jaar celbezoeker
ben geweest in de Rotterdamse gevan
genis, waar ook bij enkelen slechts heel
weinig „gemoed" aanwezig bleek en
toch soms op 't onverwachtst zich nog
openbaarde. Spreekt Paulus niet van
„de waarheid in ongerechtigheid ten
onderhouden" En van „leugenspre
kers, die in hun eigen geweten gebrand
merkt" zijn
Wat de „wereldopinie" gehéél lijkt
te vergeten, is, dat Chessman zijn on
zekerheden alle acht aan zichzelf heeft
te dankendoor zich steeds weer op
nieuw, tot op het allerlaatst te verzetten,
niet slechts tegen de doodstraf, doch
tegen élke straf. Hij „daagde het Hof
uit" en liep „graag met zichzelf te
koop". Bij testament verklaart hij zich
nóg eens voor onschuldig En de naam
van de hém bekende werkelijke schul
dige verzwijgt hij, om 'n zelfs aan zijn
vrouwen en advocaat onbekende doch
ter niet in gevaar te brengen
Voor één uitstel, het achtste, moet 'n
uitzondering gemaakt, ofschoon hij zelf
juist weer 'n verzoek had ingediend of
zóu indienen, nl. dat uitstel, hetwelk om
politieke redenen op 'n wenk van Was
hington zou zijn verleend, met het oog