DE LIJDENSWEKEN
Weekblad van de Gereformeerde Kerken in Zeeland
MEDITATIE
van de Vlaamse Gaai
ZEEUWSE KERKBODE
VIJFTIENDE jaargang No. 36
Berichten en opgaven Predikbeur
ten tot Dinsdagsmorgens te zenden
aan de drukkers Littooij Olthoff,
Spanjaardstraat 47, Middelburg.
PloofdredacteurDr C. Stam, Westwal 2, Goes, Telefoon 2563.
Redacteuren Ds A. Koning, Ds J. B. van Mechelen, Ds A. Schippers, Drs A. Verschoor
Medewerker: Ds D. J. Couvée, Bennekom.
Drukkers: Littooij Olthoff, Spanjaardstraat 47, Middelburg, Telefoon 2438, Giro 42280
VRIJDAG 4 MAART 1960
Abonnementsprijs: ƒ3,per half
jaar (bij vooruitbetaling).
Afzonderlijke nummers 12 cent.
Advertentiën 12 cent per mm.
LAM VAN GOD, VOOR ONS GESLACHT
Zie, het Lam Gods, dat de zonde der wereld wegneemt.
Joh. 1 29.
Hoe vindt u dat er gepreekt moet worden Die vraag werd on
langs aan allerlei predikanten voorgelegd. Zij moesten daar hun
antwoord maar eens op geven. Wat intussen ook is gebeurd. Wilt
u weten hoe zij (heus niet de eersten de besten) er over denken
Lees dan het boek maar, dat kortgeleden verscheen onder de titel
Hoe vindt u dat er gepreekt moet worden Daar hebt u hun ant
woord, zwart op wit.
Maar waarom zullen wij die vraag niet eens aan Johannes de
Doper voorleggen Die was per slot van rekening net zo goed
dominee. ,,Ds Johannes, hoe vindt u dat er gepreekt moet worden
Johannes de Doper zegt ,,Wilt u mijn antwoord, zwart op wit
Hier is het. Joh. 1 vers 29. Neem en lees Zie, het Lam Gods,
dat de zonde der wereld wegneemtZö heeft Johannes de Doper
gepreekt Hij heeft alleen maar met de vinger naar Jezus gewezen.
Kan het simpeler, zou men haast zeggen.
Kijk, zo gaat het nog in iedere preek Er wordt met de vinger
naar Jezus gewezen. U hoort 's zondags preken. Wat dat is Wel,
dit u krijgt een vingerwijzing En 't belangrijkste is, dat u die
opvolgt. Dan komt u bij Jezus 't Kan niet missen. Ook niet, wan
neer u in de komende zondagen het lijdensevangelie hoort verkon
digen. In al die preken wordt de vinger gestrekt Zie, het Lam
Gods, dat de zonde der wereld wegneemt.
,,Zie Dit roept het beeld op van Golgotha. Daar hangt Hij
Tussen hemel en aarde, want noch daarboven noch hier beneden
is plaats voor Hem. Verstoten en verlaten van God en de mensen.
Ontzettend. Niet te beschrijven, 't Hoeft ook niet. Als u maar
beseft dat u bij dit kruis van de Heer Jezus betrokken bent. Dat
ziét u toch wel
Er zijn mensen (zijn wij dat niet vaak?) die verblikken noch
verblozen als 't over zonde" gaat. Ze halen de schouders op. ,,Is
dat nu zo erg. Er zijn ergere dingen. Ik maak me daar niet druk
om. Eén zonde meer of minder. Wat doet het er toe
Nu zien we dat het er wel toe doet Zie, het Lam Gods Dat
is uw schuld ,,Mijn schuld zegt u misschien. Zeker, uw schuld
Wiens schuld anders 't Is toch waarachtig Zijn éigen schuld niet,
dat Hij daar hangt Jezus, volmaakt-onschuldig Zelfs Pilatus
moet het erkennen. Nukijk nog maar eens goed Zie, het Lam
Gods. 't Is uw schuld, mijn schuld. Onze zonden hebben Jezus aan
het kruis geslagen. Zijn lijden en sterven Dat hebben wij op ons
geweten. Zien we nu, hoe erg ,,de zonde" is Zien we nu, wat
we hebben gedaan
't Wonderlijkste komt nog Dat deed Ik voor u
Een vingerwijzing voor ons
Duizend, duizendmaal, o Heer,
Zij u daarvoor dank en eer.
Nieuwdorp. A. F. GOEDENDORP.
Als in de Rooms-Katholieke wereld
het mensdom nog ..katterig" is van het
gevierde .carnaval", dan breekt de stil
le tijd aan, die wij kennen onder de
naam van de lijdensweken.
Zeker doet Rome daar ook aan mee
Natuur en genade krijgen beide haar
deel. Eerst jezelf echt uitleven in dolle
pret, vaak onder onherkenbare vermom
ming, en dan komt in de kerk ,,het zich
bedekken" voor het aangezicht des He
ren.
Tal van gebruiken uit het verleden
worden in stand gehouden. Zo kent
men in ,,de lijdensweek", op witte don
derdag, dat een twaalftal oude mannen
door de vorst van het land de voeten
worden gewassen, dat ze verder een
maaltijd krijgen en een uitdeling in geld.
Nu zijn er niet zo heel veel landen meer
waar de vorstelijke waardigheid nog in
ere is, zodat veel van dit „vertoon" zal
verdwenen zijn. Op die manier moest
de gedachte aan de voetwassing leven
dig blijven. Of het veel vrucht gedra
gen heeft Het geld, en de kleren, dat
vonden die mannen mooi. Maar dat dit
ceremonieel er toe heeft bijgedragen, om
de rijkdom van Christus in zijn lijden
te verstaan, valt moeilijk aan te nemen.
Ook het gratie verlenen op goede
vrijdag, zoals Pilatus daar toe kwam,
schijnt in verschillende r.k. landen ge
bruik te zijn geweest, tot in onze eeuw.
Of deze gebruiken na de 2e wereld
oorlog zijn teruggekeerd, durf ik niet
zeggen.
In ieder geval heeft men véél kracht
gezocht in allerlei ceremonieel, dat iets
moest uitbeelden van wat in de lijdens
weken plaats vond.
In de hervorming heeft men gebro
ken met al deze dingen, en is terugge
gaan naar het evangelie. Men heeft
door meditatie over het lijden des He
ren aan het leven de vertroosting ge
bracht, die in het volbenrgen van de
gang naar 't kruis ligt opgesloten.
Daardoor is het lijden van Christus
op de juiste wijze gekomen in het mid
delpunt van het kerkelijk leven. Wij
zullen goed doen, om op geen andere
manier ons met het lijden bezig te hou
den, dan met de dankbare erkenning,
dat zó de redding van het leven kwam.
Het heeft niet zoveel zin, om allerlei
onthoudingen in de lijdensweken toe te
passen. Ik kan er geen waardering voor
opbrengen, dat men in de z.g. stille
week geen huwelijk moet bevestigen.
Dat men zich onthoudt van het organi
seren van bepaalde feestavonden, is te
begrijpen. Maar, ik zou toch wel willen,
dat men het lijden en de volbrachte of
ferande ziet in het licht van de over
winning.
Over elke lijdenstekst zal gepreekt
moeten worden, terwijl de heerlijkheid,
daarna volgende, sterk naar voren
komt. Wij mogen niet in de mineur
toon zijn, en behoeven niet mee te doen
met een sentimentele ontroering, die te
kort doet aan de vrijwillige overgave
van Jezus.
Op elk punt van de lijdensweg wor
den wij geroepen tot een dankbaar aan
vaarden van Gods grote gave der ver
zoening. U weet toch wel, dat Jezus zelf
zingende de lijdensweg opging Hij
had het licht van de overwinning zien
stralen op de berg der verheerlijking.
Naar de heerlijkheid gaat Hij, maar Je
zus wil niet anders dan langs de van
God aangegeven weg. De verzoeking
van satan, die in Petrus' voorstel lag
(3 tenten bouwen op de berg en daar
dan maar blijven!), wijst Jezus af. De
Heiland is barmhartiger voor Petrus
dan dezé1 zelf is. Jezus wil boven alles
het verzoeningswerk volbrengen. Want
Hij wil voor ons deze uitkomst bereiden,
dat alle schuld verdwijnt en de weg
naar de Vader geopend wordt.
De redding van het leven staat Hem
voor de aandacht. Daarom gelukt geen
enkele poging om Hem tot een andere
weg over te halen
Met innige dank mogen wij zo ons
bezig houden met het lijden van Chris
tus. Dan verdwijnt al het meewarige uit
onze omgang met het evangelie van het
lijden.
U moet niet zeggen, als u eens pijn
hebt, erge pijn lijdt wat heeft Jezus
voor ons niet moeten lijden, zouden wij
,,dat beetje" dan niet doormaken
Zulk een vergelijking gaat niet op.
Het zégt u ook niets en geeft in geen
enkel opzicht enige kracht. Wie kan het
„plaatsvervangend" lijden des Heren
met menselijke moeilijkheden vergelij
ken
Want, die lichamelijke pijn was het
zwaarste niet Dat moet .u nooit den
ken. Dan draagt u menselijke beschou
wing in, in wat voor ons „niet te vat
ten" is. Jezus droeg Gods toorn over
onze zonde.
Als een gevloekte ging Hij naar Gol
gotha.
Dat is het ergste geweest. Die vloek,
die toorn, die Godverlating. Nee, heus
niet die geselslagen. Die hebben ande
ren ook ontvangen en doorstaan, denk
maar aan Paulus. Maar, die vloek, die
wraak, die God nam over al onze
slechtheid, dat heeft de zwaarte van het
lijden uitgemaakt. Dusliever geen
valse vergelijkingen meer. Niets is te
vergelijken met het lijden van Jezus.
Dit onbegrijpelijke lijden bracht de
redding.
Ook van de wereld.
Van de maatschappij.
Het is mogelijk, in het teken van het
Kruis te werken aan een nieuwe op
bouw. Het Kruis kan het huwelijk en de
arbeid goed maken, en de verhouding
tussen „blank en bruin" zuiveren.
Misschien hebben wij het leven te
weinig gezien in het teken van het kruis!
Te weinig in geloof ons zelf gegeven,
opdat een nieuwe orde zou worden be
leefd. Het is niet onmogelijk, bij de
machtige en niet te stuiten vrijheids
drang van vrijwel alle volken, die voor
heen nauwelijks meespeelden, ons in
deze tijd tot ernstige bezinning roept.
Die bezinning brenge ons in de scha
duw van het kruis. Wat zou God ge
wild hebben door het offer van Jezus,
in de samenleving der volken
Op volkerengebied, op kerkelijk erf,
in de schaduw van het Kruis komt de
vraag zijn wij op de goede weg
Als de lijdensweken ons zó tot gees
telijke bezigheid roepen, dan kan de
vrucht van onze meditatie groot zijn
C. St.
Vandaag vraag ik aandacht voor een
zaak, die niet zo vaak of misschien wel
nauwelijks in onze kerkbode aan de
orde komt.
Dit is een zaak van barmhartigheid
Ik kom met deze zaak op tweeërlei
wijze in aanraking, zowel door contact
met de Oostelijke- als de Westelijke
flank van onze provincie. Om precies
te zijn, wat het Oostelijk contact be
treft, met dat stuk van Brabant, dat
onder Zeeuws kerkelijke ressort gere
kend wordt.
Ik doel op een zeer ernstige situatie
in die inrichtingen, welke de verpleging
verzorging van mensen, die tengevolge
van geestes- of zenuwtoestand opname
behoeven.
In 't algemeen is het reeds overbe
kend, dat er een slopend gebrek is aan
goede verpleegsters. Daar is al heel wat
over geschreven. Daar is nauwelijks wat
nieuws over te zeggen, maar zo nu en
dan wordt men gedrukt op een nood
situatie.
In Vrederust is het zo, dat volgens
mededelingen, die mij bereiken van een
zijde, die tot de welingelichte mag ge
rekend worden, dat er binnenkort vrou
wen naar huis zouden moeten gestuurd
worden, wier toestand dit eigenlijk nog
niet toelaat maar de nood dwingt, want
er is geen vrouwelijk personeel.
Eenzelfde situatie ongeveer doet zich
op Walcheren voor, waar noodzakelijke
opnamen moeten geweigerd worden
wegens het ontbreken van vrouwelijk
personeel.
Ieder voelt hoe pijnlijk dit is. Adver
tenties tot werving van personeel ver
slinden kapitalen. Het helpt onvoldoen
de.
Vroeger werkten verpleegsters onder
abnormaal slechte omstandigheden. Ik
weet voorbeelden van leerling-verpleeg
sters, die naast de kost ƒ2,— per
maand verdienden, met een aantal
werkuren, dat de acht per dag ver over
trof en onder sociale arbeidsvoorwaar
den, die een bespotting waren voor de
gezondheid en een bedreiging van het
leven.
Die toestanden waren soms schande
lijk
Toch waren er desondanks voldoende
of meer dan voldoende gegadigden.
Voor veel meisjes was het een voor
recht en een eer om verpleegster te zijn.
Vandaag liggen de arbeidsvoorwaar
den belangrijk beter. De arbeidstijd is
verkort, de rechtspositie is vooruitge
gaan, de inrichtingen doen vaak veel
om het werken als verpleegster aan
trekkelijk te maken.
En het werk zelf
Mens-liefde is hier voor nodig, na
tuurlijk, maar vooral liefde voor de
mens, die in moeilijkheden verkeert, in
psychische moeilijkheden, wanneer het
betreft de opgenomenen in inrichtingen
als bovenbedoeld. Barmhartigheid noemt
de bijbel dit soort van liefde. Blijkens
het verhaal van de barmhartige Sama
ritaan is deze eigenschap geen speci
fiek vrouwelijke, maar het beoefenen
van deze deugd in de verpleging heeft
toch iets, waarvan men zou mogen ver
wachten, dat het meer nog tot het vrou
welijk dan tot het mannelijk deel van
ons geslacht spreekt.
Juist aan vrouwelijke hulp is sterk
behoefte.
Is dit werk voor vele meisjes niet te
zwaar
Dat zal ongetwijfeld het geval zijn.
Daarom is èen keuring geen luxe. Niet
ieder is in staat tot alle soort van werk.
Lichamelijke bezwaren kunnen een ver
hindering zijn, ook de geestelijke aan
leg.
Maar men moet niet alleen op de
bezwaren letten Of het moest zijn in
dit opzicht, dat men bezwaren onder
het oog ziet, om ze dapper, gelovig te
overwinnen.
Uiteraard, waar nood is, zijn moei
lijkheden, anders was er ook geen hulp
nodig, maar het is toch ook heerlijk te
mogen helpen in nood, het is toch een
voorrecht als men zo gezond en sterk
is en zoveel gaven naar lichaam en
geest mag genieten, dat men deze in
dienst mag stellen van de lijdende
mensheid.
Barmhartigheid is een specifiek chris
telijke deugd. In het beoefenen hiervan
kunnen op rijke wijze navolgers en na
volgsters zijn van Christus. Indien men
in de juiste gestalte dit werk aanpakt,
zal men daar innerlijk ook rijker van
worden. Licht en vreugde laten stralen
iii levens, die vaak donker kunnen zijn,
is een zaak, die zonder twijfel veel lief
de en geduld en volharding vraagt,
maar die ook in kwaliteit uitgaat boven
heel wat werk, dat gemakkelijker ligt
en minder verantwoordelijkheid vraagt.
Zou onze provincie niet voldoende
meisjes kunnen opleveren, die hiertoe
bereid en in staat zijn
Naar ik vernam worden er plusminus
honderd patiënten, alleen al uit Zeeuws
Vlaanderen, in „Vrederust" verpleegd,
doch verpleegsters uit Zeeuws Vlaan
deren werken hier niet. Moet Zeeuws
Vlaanderen de verzorging van zijn pa-