Opvallende dingen
van de Vlaamse Gaai
vijftiende jaargang No. 13 Weekblad van de Gereformeerde Kerken in Zeeland vrijdag 25 september '59
Berichten en opgaven Predikbeur
ten tot Dinsdagsmorgens te zenden
aan de drukkers Littooij Olthoff,
Spanjaardstraat 47, Middelburg.
Hoofdredacteur: Dr C. Stam, Westwal 2, Goes, Telefoon 2563.
Redacteuren Ds A. Koning, Ds j. B. van Mechelen, Ds A. Schippers, Drs.A. Verschoor
Medewerker: Ds D. J. Couvée, Bennekom.
Drukkers: Littooij Olthoff, Spanjaardstraat 47, Middelburg, Telefoon 2438, Giro 42280
Abonnementsprijs: ƒ3,per half
jaar (bij vooruitbetaling).
Afzonderlijke nummers 12 cent.
Advertentiën 12 cent per mm.
Een groot deel van gereformeerd
kerkelijk nederland komt op 't ogen
blik in synode bijeen.
Dat wil zeggenin verschillende
synodevergaderingen. Van bij elkaar
wonen is nog geen sprake. De christel.
gereformeerden sloegen hun tenten el
ders op dan de gereformeerden. Enfin,
er werd over en weer een groet gewis
seld, waarbij de christel. gereformeer
den vertelden hoe belangstellend zij
waren naar de utrechtse besluiten, op
dat daar iets in mocht zitten tot heling
van geslagen breuken.
Merkwaardig tochals een mens,
een kerkelijke kring vermoedt, dat het
de kant uitgaat zoals zij graag willen,
dan is er ineens grote belangstelling.
De overwinning van ,,het onze" speelt
groter rol, dan wij denken, al zingen
wij neem mijn leven, laat het Heer,
toegewijd zijn aan Uw eer. Maar, dat
is waar ook, onze broeders en zusters
in chr. geref. kring zingen dat niet.
Mogelijk worden wij het daarover gauw
eens, eerder dan over geloofsvragen en
dogmatische inzichten.
Eén bepaalde zaak op de synode der
chr. geref. viel wel bijzonder op n.l.
over de Bijbelvertaling.
De .nieuwe" vertaling klinkt in onze
oren al een beetje vreemd. In 't begin
van de oorlog kochten wij al ons nieuwe
testament en maakten er gebruik van.
Trouwens, de dominee zei vaak van de
kansel gemeente, deze tekst kunnen
wij beter aldus lezen, waarop dan een
andere vertaling volgde.
En, nu doet het ons wat wonderlijk
aan, wanneer wij uit sommige gemeen
ten horen, dat het gebruik van de nieu
we vertaling, min of meer beperkt, is
toegestaan.
Op dat punt zijn wij nog niet in alles
verder dan onze voorgeslachten. Toen
de statenvertaling uitkwam, keken som
mige christenen stuurs en wilden er niet
van weten. Latere geslachten zijn er
bij gaan zweren alsof die vertaling wel
heel bijzonder door God bezorgd was.
Nu lezen wij het oude Woord in de
taal van vandaag en daar doen wij
goed aan. De Kerk moet niet achteraan
komen, maar leiding geven.
Deze nieuwe" vertaling is dan ter
sprake gekomen op de synode der chr.
gereformeerden. De deputaten voor
deze zaak hadden een duidelijk voor
stel gaan gebruiken
Ter vergadering kwam nogal ernstig
verzet. Eén predikant verkondigde
zelfs, dat er broeders en zusters de
Kerk zouden verlaten, wanneer die ver
taling werd gebruikt.
Blijkbaar vertegenwoordigde deze
predikant een bepaalde richting. Een
richting, die helaas in chr. geref. kring
sterker schijnt te zijn dan wordt ver
moed.
Het is toch .wel erg, wanneer een
hoogleraar e.a. met voorbeelden moet
gaan aantonen, hoe ,,goed" de nieuwe
vertaling is. Heeft het leven met zijn
gelukkige ontwikkeling dan voor velen
stil gestaan Moet in 1959 een christen
nog overtuigd worden van het mooie
werk, dat onder Gods zegen is tot stand
gekomen
Dat er „spanning" was,- blijkt wel
hieruit, dat het nog niet tot een beslis
sing kwam. Uitstel
Er is toch blijkbaar weinig verband
geweest met het verdere leven, wanneer
zulke dingen gebeuren. Men moet bang
zijn, dat hier het vrome vlees gestreeld
wordt onder allerlei waarschuwende
taal. Moge het gezonde geestelijke ele
ment het toch winnen zodat er een goe
de beslissing zal komen.
Hoe kan men toch zover uit elkaar
groeien in een klein land, terwijl een
zelfde belijdenis wordt erkend
Jammer, dat de christel. gereformeer
den tot heden toe afvaardiging naar
eikaars synoden niet wensten. Men had
in de loop der jaren toch wel wat aan
elkaar kunnen hebben. Wij mogen el
kaar gerust waarschuwen voor een
konservatief element, dat zonder enige
waarde is. De Kerk moet in Gods kracht
durven gaan de weg, in de tijd waarin
zij staat. Die tijd is anders dan voor
heen daarom moet de Kerk ook op
andere wijze zich uiten. Trouwens, wij
gaan ook anders gekleed dan de vroe
gere geslachten, de chr. gereformeerden
net zo goed.
Er zal wel héél wat nodig zijn, eer
beide kringen, die de 3 formulieren be
lijden, elkaar verstaan. Op deze dingen
moeten wij letten, enals wij el
kaar helpen kunnen, dan graag.
Op één punt mogen wij even een
vergelijking maken met onze generale
synode. Ook daar zijn bepaalde zaken
genoemd en toegelicht en besproken
maar tot een beslissing kwam het nog
niet.
Het ging over de zending en de zen
dingsraad.
Die zendingsraad krijgt een bepaalde
plaats in de wereldraad. Als wij met
onze zending daarbij betrokken zijn,
dan zijn we een centimeter naar de we
reldraad opgeschoven.
Daar is héél wat over te doen ge
weest. Mogelijk zijn er wel héél zware
woorden gebezigd. Wat op een afstand
nogal indruk maakte, dat is, dat al onze
zendingsmensen, ook de zendingshoog
leraren, er sterk vóór gepleit hebben,
met het oog op de voortgang van onze
zendingsarbeid. Eén der sprekers noem
de als voorbeeld de zendingsarbeid van
de christel. gereformeerden, die de
schadelijke gevolgen ondervond van het
niet meedoen in de zendingsraad.
Waarop prompt een scherp protest
kwam op de chr. geref. synode.
Ik kan het niet helpen, maar
houden al deze vragen geen verband
met de visie op het leven en op de roe
ping Gods in deze wereld
Er zijn nog altijd kringen, die bij
voorkeur het isolement zoeken. Het is
niet gemakkelijk om de houding in de
wereld goed te zien. Het eenvoudigste
blijft altoos zich terug trekken in eigen
kring.
Toch ligt er een wereldtaak Zou
het gereformeerde leven daarbij niet
een belangrijk woord kunnen spreken
Vanuit dit oogpunt zullen wij zulke in
grijpende vragen moeten benaderen, en
niet té bezorgd zijn, dat wij onze kracht
verliezen. Met de wereldoverwinnende
kracht van het geloof mogen wij getui
gen zijn, wier woord zelfs boven dat
van anderen uitgaat.
Men heeft de zaak van de zendings
raad al bij voorbaat vastgekoppeld aan
mogelijke stappen tot hereniging met
andere gereformeerden, waarvan echter
nog niets vaststaat. Dit geeft toch geen
juiste behandeling van zaken.
Intussen moet de beslissing nog val
len. Ook over allerlei verzoeken uit onze
Kerken om hereniging te bewerken.
Waartoe ook vorige synodes bereid zijn
geweest. Het zégt iets, dat deze dingen
wel besproken zijn, maar dat er nog
geen besluit kon vallen.
Van kommentaar willen wij ons ont
houden. Naar het schijnt, is er meer
„gesproken" dan geargumenteerd. Toch
moeten wij oppassen om het besluit lang
aan te houden. Deze week zal er een
beslissing komen, naar wordt gezegd.
Het zal hard werken worden. De sy
node wil immers met oktober ophouden,
om in het voorjaar voort te gaan? En
er zal toch wel meer om een oplossing
roepen vóór die datum
Welke richting gaat de ontwikkeling
van ons kerkelijk leven nemen Daar
mogen wij ons allen mee bezig houden.
Moge straks de besluiten-reeks ons be
moedigen. C. St.
Het begon erg genoegelijk en het was
die dag classis.
Het lijkt wel of dit twee niet-combi-
neerbare zaken zijn, maar in onze clas
sis Axel is dit zeer wel mogelijk, zelfs
als er hoog bezoek komt. Dat was deze
dag het geval, want we kregen twee
deputaten der Particuliere Synode van
Zeeland op bezoek deputaten ad ar
tikel 53 K.O. heten ze officiéél ter
gelegenheid van het examen op bezoek.
Het waren, tussen haakjes, ongeveer de
laatste reserves van deputaten, want
alle primi waren door wettige verhin
dering uitgeschakeld en uit de secundi
hadden er toch twee gelukkig gelegen
heid. De plechtigheid was er niet min
der om.
De genoegelijkheid begon echter vóór
de classis in een Terneuzens koffie
huis (om het woord café te vermijden).
Als voorzitter en dus in het bijzonder
gastheer van deze belangrijke heren,
mede in het belang van zijn eigen ge
noegen, moest schrijver dezes inderijl
nog zorgen voor sigaren en stapte de
eerste deur de beste binnen, waarboven
het opschrift stond tabaksvergunning,
niet achtende, dat er nog andere gro
tere borden ter weerszijden van de deur
aanwezen, dat er behalve gerookt ook
nog getapt werd. Met enkele losse si
garen in zijn borstzak verrijkt, mocht hij
ondervinden de zeeuws-vlaamse gast
vrijheid door de wens van tot weder-
ziens, want wij zien onze bezoekers
gaarne terug komen.
Of en bij welke gelegenheid zo iets
zich zal herhalen, is niet bekend, want
men kan nooit op de geschiedenis voor
uit lopen, doch de rook kringelde in de
loop der vergadering zowel bij deputa
ten als praeses vrolijk omhoog, zodat
hierin een goed teken mocht gezien
worden van de juistheid der transactie.
Intussen waren de andere broeders
afgevaardigden en gasten op een ge
vaarlijk moment aangekomen. De broe
ders uit Schoondijke en Breskens had
den pech en dus vertraging, maar de
anderen zaten gezellig aan de koffie, en
niet te vergeten de kano's en gevulde
heren, bij broeder koster en zijn echt
genote in de ontvangstloge van „Pro
Rege". Het gevaar van deze ontvangst
is, dat de heren door koffie en gevulde
heren slechts met enige zelfoverwinning
te bewegen zijn de twee verdiepingen
hoger gelegen kerkeraadskamer te gaan
bevolken (en bewolken), maar het
voordeel is, dat er iets van de aange
name sfeer met de rook mee de trappen
op gaat en de naar haar aard gewich
tige vergadering doorgeurt. Kwinkslag
en klaterlach voorkomen, dat de ernst
der besprekingen al te zeer vermoeiend
werkt, want ze houden de geest fris
door momentele ontspanning gedurende
de verder constant gevergde concentra
tie. Zelfs het schietgeweer van de aan
wezige vossenjager vermocht in dit kli
maat geen schrik aan te jagen, want de
jager rookte gemoedelijk zijn koffiehuis
sigaar.
Dit alles neemt niet weg, dat onze
gast-bij-uitstek, candidaat j. D. de
Vries, beroepen predikant te Aarden
burg, te staan kwam voor tien heetge-
stookte vuren de critiek op zijn preek-
voorstel en de ondervraging in de negen
examenvakken, dit nog ongeacht de
vragen, die van deputaten kwamen.
Een bijna dramatische wending scheen
de examenworsteling te zullen nemen,
toen de examinandus met de moed der
volle overgave uitriep, dat hij vanwege
het standpunt, dat hij verdedigde, ge
vaar liep door velen aan de paal gesto
ken te zullen worden. Ondanks het eti
ket met doodskop, dat door een hoog
geleerde spreker kort geleden op de
deur der classis werd gespijkerd wegens
haar gevaar voor de kerkelijke samen
leving, bleek het gesignaleerde gevaar
enkel een rhetorische nachtmerrie. Zelfs
werden om kwart over één alle vuren
gedoofd, gelukwensen werden gespro
ken, het formulier voor ondertekening
werd onderschreven, de gebruikelijke
formaliteiten werden volbracht, een ze
genbede werd gezongen en als pendant
van de bekende vredespijp werd een
duik genomen in borden vol geurige
soep en een greep gedaan in schalen
vol cadetjes.
Ondanks de versterkende werking
van het aan de dis genotene, kon het
haast niet uitblijven, dat onder meer ter
sprake kwam de critiek, die op de clas
sis Axel uit synodale regionen is gele
verd. Temeer, daar er nog geen offi
ciéél schrijven van de Generale Synode
de classis heeft bereikt en er dus nog
geen agendapunt was, dat deze zaak
officiéél aan de orde stelde. Twinkeling
van pret verscheen in aller ooghoeken
en een ironische glimlach krulde de
monden, toen ineens, ergens vandaan,
het woord „kerkverwoesting" viel. Plot
seling opende zich een poort, waardoor
gevoelens van teleurstelling, veront
waardiging, verwondering en be
nieuwdheid zich een weg baanden.
Na de maaltijd wachtte nog een heel
program. Het kort verslag kan hier in
lichting over geven. Ondanks de moei
lijkheden door de vele vacatures zullen
kerken zorg dragen, dat de catechisa
ties niet in de verdrukking komen. Vier
kerkvisitaties zijn afgesproken, inz. een
censuurgeval werd geadviseerd enz. Ik
mag uit de lange lijst wel uitlichten het
besluit der classis om zich te richten tot
de Generale Synode terzake de uitbrei
ding van de gezangenbundel, welke sa
men met de psalmbundel, althans naar
het voorstel van deputaten, zal heten
„Psalmen en Liederen". Een der ker
ken liet haar ongerustheid weten ten
aanzien van de uitbreiding der bundel
met doop-, avondmaals-, eerste steen-
leggings- en soortgelijke liederen. Hij
opende hiermede een fontein van klach
ten over weglating van sommige, invoe
ring van andere, en wijziging van vele
liederen, die zeer zijn ingeburgerd. Ge
klaagd werd, dat de gemeenten het ver
anderen in de tekst moede werden. Ook
was er onzekerheid of de synode de
kerken gelegenheid zou laten tot vol
doende kennisneming van de bundel,
alvorens zij zelf een definitief besluit
nam dan wel zelf tot dadelijke afhan
deling zou overgaan. Evenzo was er een
officieuze mededeling, die uit synodale
kring zou stammen, dat de synode re
acties uit de kerken zeer op prijs stelde.
De classis verenigde zich eerst op het
besluit om de nu zittende synode te ver
zoeken de zaak over te dragen aan de
volgende synode, omdat het rapport
van deputaten, dat zes maanden tevo
ren had moeten binnen zijn, zo laat was
toegezonden, dat de kerken er niet vol
doende van hadden kunnen kennis ne
men.
Daarna besloot de classis zelf ook de
hand aan de ploeg te slaan om met een
gefundeerde critiek te kunnen komen.
De classis wenst zich uiteraard niet te
begeven op het gebied van wetenschap
pelijke critiek of te komen met musico
logische pretenties. Zij wenst toetsing
op het punt van bruikbaarheid en aan
vaardbaarheid voor de gemeentezang.
Zij benoemde daarom een commissie,
bestaande uit twee organisten, twee
predikanten en een vijfde broeder, die
uit taalkundig oogpunt de helpende
hand zou kunnen bieden. Deze commis
sie dient haar rapport te zenden aan de
kerkeraden, opdat deze kunnen oorde
len voor de classis een besluit neemt.
j. b. v. m.
ZEEUWSE KERKBODE